مراد از «قمر» یعنی کره ماه و مراد از عقرب یعنی «برج عقرب» یا «صورت عقرب»، و منظور این است که کره ماه در برج «عقرب» قرار گیرد یا کره ماه مقابل صورت فلکى «عقرب» قرار گرفته باشد.
توضیح اینکه؛
دانشمندان، دایرةالبروج در آسمان را به دوازده قسم که هر یک 30 درجه مىشود و مجموعا 360 درجه میشود، بخش نموده اند، و در مدارات اختران هر قسم را «برج» نامیده اند.
چون در هر «برجى» برخی از ستارهها و به اصطلاح ثوابت (مراد، کواکب ثابت نسبی است چون نسبت به زمین، بسیار آهسته حرکت میکنند و مانند ثابت اند) گرد آمده اند که از هیئت اجتماع آنها صورت جانورانى تصویر رفته بود، آن «برج» را به نام صورت آن جانور نامیده اند که اول آنها «حمل» و آخر آنها «حوت» است؛
چنانکه به نظم گفته شده:
برجها دیدم که از مشرق بر آوردند سر / جمله در تسبیح و در تهلیل حیّ لا یموت چون حمل چون ثور چون جوزاء و سرطان و اسد / سنبله میزان و عقرب قوس و جدى و دلو و حوت
ملاحظه میشود که برجها 12 تا هستند و هر یک به خاطر ستاره هایی که در آن «برج» دیده می شود نامی دارند و یکی از برجها، برج «عقرب» است که برج هشتم از این برجهاست.
پس نام برجهای دوازده گانه دائرةالبروج با (معانی) عبارت است از:
1. برج حمل: (قوچ) /
2. برج ثور: (گاو نر) /
3. برج جوزاء: (دوپیکر) /
4. برج سرطان: (خرچنگ)
/ 5. برج اسد: (شیر) /
6. برج سنبله: (خوشه) /
7. برج میزان: (ترازو) /
8. برج عقرب: (کژدم) /
9. برج قوسکمان) /
10. برج جدی: (بزغاله نر) /
11. برج دلو: (آب کش) /
12. برج حوت: (ماهی)
و منازلى که براى ماه از اجتماع برخی از ستارگان گفته اند حکم صورت را دارد.
کسانى که صور بروج را بشناسند، هنگامى که «قمر» در برج «عقرب» وارد شده است، چون شب به ماه نگاه کنند، فاصله میان ماه و صورت عقرب را به خوبى در مى یابند.
به عبارت ساده، کره ماه در طول یک ماه قمری - که حدود 29٫5 روز است - یک بار به طور کامل دور زمین میچرخد!
این یک دور کامل، به دوازده قسمت تقسیم شده و برج هایی نیز برای هر یک از این دوازده صورت فلکی انتخاب شده (حمل، ثور، جوزاء، سرطان، اسد، سنبله، میزان، عقرب، قوس، جدی، دلو و حوت) و هر یک از این نامهای دوازده گانه، متناسب با صورت فلکی ستاره های دوردستی است که ماه در مقابل آنها است.
لذا وقتی که کره ماه در چرخش خود به دور زمین، به برج عقرب میرسد، می گویند قمر وارد عقرب شد
(قمر در عقرب است) و وقتی از برج عقرب خارج میشود میگویند قمر از عقرب خارج شد.
در کتابهای فقهی، وقتی قمر در عقرب است، دست کم چند مورد مکروه (نه حرام) دانسته شده است.
یکی عقد نکاح، دوم اقدام برای بچه دار شدن (انعقاد نطفه)،
و دیگری سفر.
به عنوان مثال: محقق در شرایع نوشته است:
«و یکره إیقاع النکاح و القمر فی العقرب» ازدواج و عقد نکاح (یا نزدیکی) در حالی که قمر در عقرب است مکروه است. (شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج2، ص 211)
فقهای بزرگ دیگر مانند علامه، شهید اول، شهید ثانی، صاحب جواهر، سید یزدی نیز به این مطلب اشاره کرده اند.
علت کراهت، روایت یا روایاتی است که در این باره وارد شده است.
این روایات در کتب معتبر حدیثی مانند کافی، من لایحضره الفقیه، بحارالانوار، وافی و وسائل الشیعه موجود است.
از امام صادق علیه السّلام روایت شده است که:
«من سافر أو تزوّج و القمر فی العقرب لم یر الحسنى»؛
یعنى در وقتى که قمر در عقرب است، هر کس مسافرت کند یا عقد نکاح نماید، نیکویى نبیند. (نگاه کنید: کافی، ج 8 ص 275 ؛ من لایحضره الفقیه، ج 2 ص 267؛ تهذیب، ج 7 ص 407؛ وسائل الشیعه، ج 11 ص 367 ؛ بحارالانوار، ج 100 ص 268؛ وافی، ج 12 ص 354)
ملاحظه می فرمایید که این روایت و شبیه به این را اکثر کتابهای معتبر حدیثی نقل کرده اند.
نکته دقیق علمی
آنچه از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السّلام در اجتناب از برخى امور مانند عقد ازدواج، اقدام برای انعقاد نطفه و سفر، هنگام قمر در عقرب وارد شده است، آیا مراد، بودن قمر (ماه) در خود برج عقرب است و یا در صورت آن؟
(«صورت فلکی» به مجموعه چند ستاره گفته میشود که شکلی خاص را در ذهن بیننده القاء میکنند، در حالی که «برج» به هر یک از تقسیمات دوازده گانه دائرةالبروج اطلاق میشود و چون ستاره ها به مرور زمان، در حرکتند، بین صورتهای فلکی و برجهای تعیین شده، فاصله افتاده است.)
ارباب نجوم، ملاک استنباط را از هر جهت به خود بروج می دانند، نه به صور آنها.
این مسأله به وسیله برخی از محاسبات دقیق نجومی، به دست می آید اما آنچه در اینجا برای عموم میتوان گفت همان مراجعه به برخی تقویمهای نجومی معتبر است که در آنها توضیح داده می شود قمر در چه ساعتی وارد عقرب می شود و در چه ساعتی خارج می شود.
همچنین مراجعه به اهل فن و تخصص یکی از راههای شناخت این مسأله است.
آیا حالات قمر و ستارها و افلاک در کره زمین تأثیر دارد؟
شکی نیست که چگونگى قرار گرفتن بعضى از کواکب آسمان -
مخصوصاً سیّارات منظومه شمسى- در مدارات خود، در مقایسه با یکدیگر، ممکن است تأثیرات طبیعى یا فرا طبیعی در کره زمین داشته باشد؛ مثلًا مى دانیم جزر و مدّ دریاها بر اثر تأثیر جاذبه کره ماه است
و هرگاه کره ماه و خورشید در یک سو قرار گیرند (مانند اوائل و اواخر ماه) این جاذبه قوى تر و حتّى ممکن است روى پوسته زمین هم تأثیر بگذارد و سبب شکستگى ها و زلزله هایى شود
و به عکس ممکن است بارندگى هاى قابل ملاحظه اى بر اثر تأثیر کرات آسمانى روى کره زمین و مانند آن صورت گیرد.
ما نمی توانیم بدون دلیل معتبر، تأثیر طبیعى و فرا طبیعی اوضاع فلکى را در زندگى و حالات انسانها انکار کنیم؛
چرا که تمام اجزاى جهان، یک واحد به هم پیوسته است و در یکدیگر تأثیر دارد.
البته اثبات تأثیر طبیعى و فرا طبیعی اوضاع افلاک در زندگى انسانها در هر مورد و بدون استثنا، سخت است و بدون دلیل معتبر و با خیال، پندار و استحسان نمى توان چیزى را اثبات کرد؛ حال اگر از طریق معصومین مطلبى در این زمینه ثابت شود،
همان مقدار که ثابت شده قابل قبول و مورد پذیرش است.
مانند پرهیز از مسأله عقد ازدواج در موقع قمر در عقرب.
حتی میتوان به نحو کلی (نه جزئی و تفصیلی) گفت: اوضاع فلکی در روزها و شبها مؤثر است و روز یا شب را منشأ برخی از رخدادها میکند.
به تعبیر دیگر، ایام و بلکه هر لحظه از لحظات ما، تحث تأثیر اوضاع فلکی است.
همچنانکه موقع طلوع خورشید، اثری وضعی بر روی زمین رخ می دهد ساعت بعدی اثر عوض میشود و این آثار، واقعی است و تخیلات نیست.
لحظه لحظه که به غروب میرسیم تأثیرات خورشید بر زمین و موجودات زمین عوض می شود.
در حالات خسوف و کسوف، آثاری روی زمین ایجاد می شود و تا مدتها روی زمین می ماند.
اینها بر اساس خرافات نیست و حتی دانشمندان معاصر علم نجوم نیز اینها را بیان می کنند.
پس نمیشود اوضاع فلکی را نادیده گرفت و به نحو کلی (نه به صورت تفصیلی) میتوان گفت از ناحیه سیارات و ستارگان آسمان، انرژیهایی به کره زمین می رسد و ما تحت تأثیر این انرژیها هستیم.
چگونه می توان به اثرات افلاک و ... بر حالات انسان و کره زمین پی برد؟
بعضی از این ها به خبر دادن انسان کامل و اهل ولایت بستگی دارد.
در درجه اول، انبیاء (ع) و معصومین (ع) و در درجات بعدی کسانی که مقربترند مانند عرفای برجسته و کامل.
(البته سند و دلالت کلام هم مهم است)
همچنانکه درباره عقد نکاح و سفر در موقع قمر در عقرب، روایاتی آمده و بیشتر کتب معتبر حدیثی و فقهی آن را نقل کرده اند.
راه دیگر، از طرق تحقیقات تجربی و دانشمندان مربوطه است که مطالبی کشف و به اثبات برسد.
پس اگر مطلبی با دلیل معتبر «نقلی»، «عقلی» یا «تجربی کشف شده و اثبات شده»، ثابت نشود نمی توان به آن اعتماد کرد و لذا نباید دنبال خرافات و مطالب ضعیف و غیر علمی رفت و خود را با امور ضعیف، مشغول کرد.
کمان) /.gif "علیهم السلام :S (31):")
مطلبى در این زمینه ثابت شود، 
