چگونگی عزاداری و انواع آن

[نورا]

پوشیدن لباس مشکی


س: آيا پوشيدن لباس سياه در عزاى امامان معصوم «عليهم السلام» مكروه است؟
ج: كراهت آن ثابت نيست، بلكه اگر براى تعظيم شعائر باشد داراى اجر و ثواب نيز خواهد بود. (منبع: سایت رهبری)

س: حکم لباس مشکي در دو ماه محرم و صفر مستحب است يا مکروه ؟
ج: کار شايسته و پسنديده اي است. (منبع: سایت آیت الله سیستانی)

س: آيا كراهتي كه در پوشيدن مشكي وجود دارد، لباس عزايِ امام حسين عليهالسلام را هم شامل ميشود؟
ج: پوشيدن لباس سياه در عزاي امام حسين عليهالسلام مطلوب است. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی

 

[نورا]

هروله و بالا و پایین پریدن


س: آيا هروله كردن در موقع سينه زنى (بالا و پايين پريدن) صحيح است؟
ج: اگر موجب وهن مذهب يا مؤمنين يا مراسم عزادارى معصومين «عليهم السلام» باشد، جايز نيست و در هر حال بهتر است مؤمنين مراعات شؤون عزادارى معصومين «عليهم السلام» بويژه سيد و سالار شهيدان اباعبدالله الحسين «عليه السلام» را بنمايند. (منبع: سایت رهبری)

س: «هروله» در جلسات عزاداري چه حکمي دارد؟
ج: گاه ميشود كه اشخاص مصيبتزده از شدّت تأثر از جا بر ميخيزند و ميروند و ميآيند و خود را ميزنند و فرياد ميكنند؛ اگر كسي در مصيبت حضرت سيدالشهدا سلاماللهعليه كه اعظم مصائب است واقعاً چنين حالي پيدا كند، يا مثل تباكي چنين حالي را دارد نميتوان اين حالات را اهانت دانست. در اين موارد سليقهها مختلف است؛ بحسب ازمنه و امكنه فرق پيدا ميكند و عرف عام را بايد ملاك دانست. آنچه لازم است اين است كه همه بر حفظ و شكوه و عظمت و حقيقت و وقار قدس و ملكوتي اين برنامه و نشان دادن كمال حزن و اندوه خود اهتمام نمايند. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

س: آیا هروله کردن در سینه زنی صحیح است یا خیر؟
ج: انجام چنین حرکاتی در شأن عزاداری سید الشهدا(علیه السلام) که از افضل قربات محسوب می شود نیست. (منبع: سایت آیت الله مکارم شیرازی )

س: آيا هروله کردن ( بالا وپايين پريدن ) در عزاداري يا جشن يا حتي عزاداري امام حسين (ع) جايز است يا خير؟
ج: اشکال ندارد. (منبع: سایت آیت الله سیستانی)

 

[نورا]

قمه زنی

س: قمه زنى در روز عاشورا چه حكمى‏ دارد؟
ج: قمه زنى علاوه براينكه عرفاً از مظاهر حزن و اندوه شمرده نمى‏شود و در زمان ائمه (عليهم السلام) و پس از آن نيز سابقه ندارد و تأييدى از ائمه معصومين (عليهم السلام) نيز در مورد آن - نه به شكل عام و نه به شكل خاص - نشده است، در حال حاضر وهن مذهب شمرده مى‏شود و جايز نيست. (منبع: اجوبه الاستفتائات رهبری)

س: اگر قمه زدن در عزادارى ائمه(عليهمالسلام) موجب مرگ شخص شود، آيا اين عمل خودکشى محسوب مى‏شود؟
ج: اگر اين عمل عادتا منجر به فوت نمى‏شود حکم خودکشى را ندارد ولى اگر از همان ابتدا خوف خطر جانى براى او وجود داشته و در عين حال اين کار را انجام داده و منجر به فوت وى شده است، حکم خودکشى را دارد. (منبع: اجوبه الاستفتائات رهبری)

س: آيا قمه زدن بهطور مخفى حلال است يا اينکه فتواى شريف حضرت عالى عموميت دارد؟
ج: قمه زنى علاوه بر اينکه از نظر عرفى از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمى‏شود و سابقه‏اى در عصر ائمه (عليهمالسلام) و زمان هاى بعد از آن ندارد و تأييدى هم به شکل خاص يا عام از معصوم (عليهالسلام) در مورد آن نرسيده است، در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب مى‏شود بنا بر اين در هيچ حالتى جايز نيست. (منبع: اجوبه الاستفتائات رهبری)

س: معيار شرعى ضرر اعم از جسمى يا روحى چيست؟
ج: معيار، ضررى است که در نظر عرف، قابل توّجه و معتنابه باشد. (منبع: اجوبه الاستفتائات رهبری)

س: حکم ضرب و جرح بدن در عزاداری اباعبدا... چیست؟ لطفا نظر خود را راجع به سینه زنی ، زنجیر زنی و قمه زنی به طور مجزا و شفاف بیان کنید.
ج: عزاداری خامس آل عبا از مهمترین شعائر دینی و رمز بقای تشیع می باشد ولی بر عزاداران عزیز لازم است از کارهایی که موجب وهن مذهب می گردد و یا آسیبی به بدن آنها وارد می کند خودداری کنند. (منبع: سایت آیت الله مکارم شیرازی)

قمه زدن در خفاء بخاطر نذر
س: اينجانب قمه نذر کردهام و ميخواهم که در اربعين حسيني نذرم را اداء کنم ميخواهم بدانم که زدن قمه در خفاء اشکال شرعي دارد يا خير؟ در صورتي که نذر داشته باشم.
ج: چنانچه براي شخص ضرر معتدبه نداشته باشد، اشکال ندارد. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

 

[نورا]

ضرر زدن به بدن به خاطر عزاداری

س: آيا سينه زدن براي امام حسين عليه السلام زماني که سينه باعث ميشود که قرمز شود آيا اشکال دارد. نميشود که سينه را آهسته زد براي اين که باعث ميشود که مجلس امام حسين عليه السلام پرشکوه برگزار نشود.
ج: اشکال ندارد. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

س: آيا استفاده از زنجيرهايى كه داراى تيغ هستند و در برخى كشورها متداول است، در عزادارى جايز مى‏باشد؟
ج: اگر استفاده از زنجيرهاى مزبور موجب وهن مذهب در برابر مردم شود و يا باعث ضرر بدنى قابل توجهى گردد، جايز نيست. (منبع: سایت رهبری)

س: استفاده از زنجيرهاييكه داراي تيغ هستند، چه حكمي دارد؟
ج: اگر استفاده از زنجيرهاي مزبور، باعث ضرر بدني قابل توجهي گردد، جايز نيست. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

لطمه زدن یا استفاده از زنجیر خاردار
س: در عزاي ائمه هدي لطمه زدن به صورت به حدي که خون جاري گردد و يا استفاده از زنجيرهاي خاردار در مجالس ائمه هدي چه حکمي دارد؟
ج: در عزاداري حضرت سيّد الشهداء سلام الله عليه در صورتي که ضرر معتدّبه نداشته باشد، اشکال ندارد. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

 

[نورا]

رفتن داخل آتش برای عزاداری
س: بعضي از مناطق در ايام عزاي ابي عبدالله الحسين داخل آتش مى روند و عزاداري مى نمايند آيا اينگونه عزاداري اشکال دارد يا خير؟
ج: اگر آتش آسيب نميرساند و ضرر قابل ملاحظه اى نداشته باشد، مانعي ندارد. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

عزاداري به شکل متعارف
س: زنجير زدن به بدن همانگونه که بعضى از مسلمانان انجام مى‏دهند، چه حکمى دارد؟
ج: اگر به نحو متعارف و بهگونه‏اى باشد که از نظر عرفى از مظاهر حزن و اندوه در عزادارى محسوب شود اشکال ندارد. (منبع: اجوبه الاستفتائات رهبری)

پابرهنه رفتن در عزاداري
س: بعض عزاداران به خود گِل ميمالند و با پاي برهنه راه ميروند. اين نحوه عزاداري چه حكمي دارد؟
ج: اينگونه امور كه در محلّي طبق مرسوم آن محل به وسيله آن، اظهار حزن و عزا نسبت به سالار شهيدانعليهالسلام بنمايند، چنانچه ضرر معتد به براي جسم و جان نداشته باشد، مانعي ندارد. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

گريبان چاک زدن
س: حکم چاكزدن گريبان و بر سر و صورت زدن در مصيبت امام حسين عليهالسلام چيست؟
ج: بر سر و صورت زدن و گريبان چاكزدن در مصيبت آن بزرگوار، مانعي ندارد. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

 

[نورا]

خراشيدن صورت
س: برخي در جلسات سينهزني و عزاداري معصومين عليهمالسلام در حال عزاداري صورت خود را خراش انداخته و به صورتشان خون جاري ميشود؛ عزاداري به اين شكل چه حكمي دارد؟
ج: معلوم نيست كه اين كارها به عنوان ابراز شدت تألم بر مصائب اهلبيت عليهمالسلام و عزاداري براي آن بزرگواران وهن باشد. بلي، اگر موجب ضرر قابل اعتنا شود جائز نيست. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

گل مالی و خاک به سر ریختن در عزاداری
س: در مجالس عزاداري در بعضي شهرها مرسوم است خاک و خاکستر و يا گل به سر و صورت مى مالند آيا اين عمل در شرع پسنديده مى باشد يا خير؟
ج: اين گونه امور که در محلّي طبق مرسوم آن محلّ بوسيله آن اظهار حزن و عزا نسبت به سالار شهيدان بنمايند، مانعي ندارد و از مصاديق عزاداري است. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

سينه زني به شکل حلقه وار و شور
س: آيا برگزاري هيئت عزاداري امام حسين (ع) که افراد به صورت حلقه وار و‹‹شور›› سينه ميزنند در مسجد و به اين شکل مشکل دارد؟
ج: در هر جايي عزاداري به نحو متعارف همان محل به طوري که با فعل حرامي توأم نباشد مانعي ندارد. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

 

[نورا]

شيوه سينه زني جنوبي
س: آيا سينه زني جنوبي که حرکاتش به رقص نزديک است مشکل شرعي ندارد؟
ج: سينه زني مذکور حرام نيست. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

شیوه سینه زنی یزد و اطراف آن
س: در روز عاشورا مراسم عجیبی در تفت یزد انجام میشود بدین صورت که مردم الوارهای سنگین را به شکل لانه کبوتر که تخمین می زنیم (تا۵ تن وزن داشته باشد) بلند کرده و دور میزنند و بعد بروی زمین گذاشته و سینه می زنند این کار را چندین بار انجام میدهند. نظر شما چیست ؟
ج: این کار در روایات اسلامی وارد نشده و بهتر است به جای آن مجالس پرشکوه عزاداری و دستجات برگزار شود. (منبع: سایت آیت الله مکارم شیرازی)

س: در ايام عاشورا ضريح مانندي به نام نخل را به اسم و رسم عزاداري ملبّس به البسه و اقمشه فاخره ميكنند، با عنايت به فتواي مرحوم حضرت آيتالله العظمي بروجردي كه فرمودهاند: «عزاداري در ايام عاشورا برحسب متعارف بلاد مختلف است وآنچه درهر بلدي مصداق عزاداري است مانعي ندارد.» نظر حضرتعالي در اينباره چيست؟
ج: آنچه استاد عظيم الشأن ما اعلياللهمقامه در پاسخ سؤال مذكور فرمودهاند مورد تأييد اينجانب است. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

 

[نورا]

کارهای غیر متعارف در عزاداری
س: آيا آنچه متداول شده که به عنوان عزادارى براى امام حسين(عليهالسلام) گوشت بدن را سوراخ کرده و قفل و سنگ کيلو به آن آويزان مى‏کنند، جايز است؟
ج: اين گونه اعمال که موجب وهن مذهب مى‏شوند ، جايز نيست. (منبع: اجوبه الاستفتائات رهبری)

س: اگر انسان در زيارتگاههاى ائمه(عليهم‏السلام) خود را به زمين بيندازد و همانند بعضى از مردم که صورت و سينه خود را بر زمين مى‏مالند تا از آن خون جارى شود و به همان حالت وارد حرم مى‏شوند، عمل کند چه حکمى دارد؟
ج: اين اعمال که به عنوان اظهار حزن و عزادارى سنّتى و محبت ائمه(عليهم‏السلام) محسوب نمى‏شوند از نظر شرعى اعتبارى ندارند، بلکه اگر منجر به ضرر بدنى قابل توجه و يا وهن مذهب شوند، جايز نيست. (منبع: اجوبه الاستفتائات رهبری)

س: در روز عاشورا مراسمى مانند قمه زنى و پابرهنه وارد آتش و ذغال روشن شدن برگزار مى‏شود که علاوه بر اينکه باعث بدنام شدن مذهب شيعه اثنى عشرى در انظار علما و پيروان مذاهب اسلامى و مردم جهان مى‏شود، ضررهاى جسمى و روحى هم به اين اشخاص وارد مى‏کند،نظر شريف حضرتعالى در اينباره چيست؟
ج: هر کارى که براى انسان ضرر داشته و يا باعث وهن دين و مذهب گردد حرام است و مؤمنين بايد از آن اجتناب کنند و مخفى نيست که بيشتر اين امور باعث بدنامى و وهن مذهب اهل بيت(عليهمالسلام) مى‏شود و اين از بزرگترين ضررها و خسارت هاست. (منبع: اجوبه الاستفتائات رهبری)

 

[نورا]

س: آیا بیرون آوردن لباس در مراسم عزاداری پریدن به بالا در مراسم سینه زنی اشکال دارد
ج: عزاداری خامس آل عبا(علیه السلام) از افضل قربات است و چنین مجالسی باید مرکز نشر و گسترش معارف اهل بیت() باشد و از این گونه کارها پرهیز شود.

س: آیا جائز است در مراسم عزاداری امام حسین(علیه السلام) به بدن جراحت وارد کرد.
ج: عزاداری خامس آل عبا از مهمترین شعائر دینی است ولی لازم است از هر کاری که به بدن آسیب می رساند یا موجب وهن مذهب می گردد خودداری شود.

س: حکم ضرب و جرح بدن در عزاداری اباعبدا... چیست؟ لطفا نظر خود را راجع به سینه زنی ، زنجیر زنی و قمه زنی به طور مجزا و شفاف بیان کنید.
ج: عزاداری خامس آل عبا از مهمترین شعائر دینی و رمز بقای تشیع می باشد ولی بر عزاداران عزیز لازم است از کارهایی که موجب وهن مذهب می گردد و یا آسیبی به بدن آنها وارد می کند خودداری کنند.

 

[نورا]

تقليد صداي حيوانات در عزاداري
س: در برخي از جلسات مذهبي و عزاداري، براي اظهار نهايت تذلّل در برابر اهل بيت عليهمالسلام، عدّهاي صداي حيوانات، مانند سگ از خود در ميآورند. حكم شرعي آن را بيان فرماييد؟
ج: چون در انظار، موهن است، سزاوار است اظهار ارادت و ولايت خود را در صورتهاي جالب و تحسين آميز انجام دهند. (منبع: استفتائات مکتوب دفتر آیت الله صافی گلپایگانی)

بر پا داشتن مراسم عزاداری
س: وظیفه ما در برابر این مراسم مهم اسلامى یعنى مراسم عزادارى و عاشوراى حسینى چیست؟
ج: بدون شک این مراسم از مهم ترین شعائر اسلامى است که هر سال باید باشکوه تر و با عظمت تر از سال گذشته برگزار شود حتى در بعضى از شرایط براى حفظ آن از شر اجانب ممکن است جنبه وجوب کفائى یا عینى به خود بگیرد و انجام آن رمز بقاى اسلام و مذهب اهل بیت() است. (منبع: سایت آیت الله مکارم شیرازی)