آیا غذاهایی که می خوریم (نوع، مقدار، چگونگی به دست آوردن آن و.. . ) نقشی در عبادات ما دارد؟
همان طوری که کردار انسان تأثیر مثبت یا منفی در قلب و دل دارد، غذا نیز از نظر کمیت و کیفیت تأثیر بسزایی در نورانیت یا سیاهی قلب دارد. دل را روشن و باز میکند. به دل توفيق روآوري به خدا میبخشد كه در عبادت تاثیر می گذارد. پرخوری باعث سنگدلی میشود. پیامبر اکرم (ص) فرمود: « دلها را به زیاد خوردن و آشامیدن نمیرانید؛ زیرا دلها مانند زراعتی که بیش از حد آبش دهند، میمیرد». (1) در بعضى از احادیث رابطه میان غذاى اضافى و سنگدلى و عدم پذیرش موعظه دیده مىشود؛ از جمله، در کتاب «اعلام الدّین» از پیغمبر اکرم نقل شده : « از غذاى اضافى بپرهیزید که قلب را پر قساوت مىکند.
از اطاعت حق تنبل مىسازد. گوش را از شنیدن پند و اندرز کر مىنماید!». (2) همین معنى در بحارالانوار از بعضى راويان اهل سنّت از پیغمبر نقل شدهاست. (3) از این حدیث استفاده مىشود که غذاى اضافى سه پیامد بد دارد: قساوت مىآورد؛ انسان را در انجام عبادات و طاعات تنبل مىکند؛ گوش شنوا را در برابر مواعظ از انسان مىگیرد!
این مطلب کاملًا قابل حس است که وقتى انسان غذاى زیاد و سنگین مىخورد، عبادات را به زحمت به جا مىآورد. نشاطى براى عبادت ندارد. هنگامى که غذاى ساده و کم مىخورد، پيش از اذان صبح بیدار است. نشاط دارد. حال مطالعه و عبادت دارد. همچنین به تجربه ثابت شده است هنگامى که انسان روزه مىگیرد، رقّت قلب پیدا مىکند. بیش تر براى شنیدن اندرز آمادگي پيدا مي كند؛ بر عكس هنگامى که شکم پر است، فکر انسان درست کار نمىکند و خود را از خدا دور مىبیند.
در روایات به رابطه میان خوردن غذاى حرام و عدم قبولي نماز و روزه و عبادات، اشاره شده است. از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله مىخوانیم: «هرکسى لقمه اى از غذاى حرام بخورد، تا چهل شبانه روز نماز او قبول نمى شود. تا چهل روز دعاى او مستجاب نمىگردد؛ هر گوشتى که از حرام بروید، آتش دوزخ براى آن سزاوارتر است؛ حتّى یک لقمه باعث روییدن گوشت مىشود!»(4)