یاران مهدی ؛ خاستگاه و آزمایش و گزینش

[نورا]

[h=3]یاران امام سنگهای زیرین انقلاب جهان اند. همان گونه كه پیامبر(ص) با همراهی مهاجران و انصار رسالت شكوهمندش را به انجام رساند و علی(ع) با مجاهدات افسران رشیدش حماسه های بزرگ آفرید فریادرس موعود نیز با همكاری مردان نمونه و خودساخته عدالت را به جهان باز خواهد آورد وراثت را به محرومان زمین خواهد بخشید.
منابع دینی ما بر جایگاه والای آن جوانمردان اشارتها دارد1. امامان همواره آرزومند همراهی آن حضرت بوده اند و یاوری آن چهره پنهان كرده را به دوستان خویش همه گاه یادآوری می فرموده اند:
«خدایا درود بفرست برمولا و سرورم صاحب الزمان و مرا از یاران و پیروان و حامیان او قرار ده و از آنان كه در ركابش شربت شهادت می نوشند با شوق و رغبت بی هیچ گونه كراهت. »2
عدد یاران سیصد و سیزده نفر یا ده شده است:
در موثقه مفضل بن عمر از امام صادق:
«كانی انظر الی القائم علی منبرالكوفه و حوله اصحابه ثلاث مائه و ثلاث عشر رجلا علی عده اهل البدر. »3
گویا می نگرم قائم را بر منبر كوفه و سیصد و سیزده نفر یارانش كه پیرامونش گرد آمده اند به شمار اهل بدر.
این مضمون به طور مستفیض از ائمه به ما رسیده است از جمله: روایت محمدحنفیه از علی(ع). 4 روایت عبدالاعلی 5 و ابی الجارود 6 و ابی بصیر از امام باقر7 و روایت ابن خالد 8 و ابن حضرمی 9 و ابان بن تغلب 10 و مفضل بن عمرو 11 از امام صادق و...
در متون عامه نیز در عدد یاران مهدی شمار یاد شده بارها و بارها یاد شده است. از جمله: روایت ام سلمه از پیامبر12 و روایت سیوطی از امام باقر(ع). 13
در برخی از روایات یاران مهدی ده هزار نفر یاد شده و تا آنان گرد نیایند قیام صورت نمی گیرد.
در صحیحه ابی بصیر از امام صادق:
«لا یخرج القائم(ع) حتی یكون تكمله الحلقه. قلت: كم تكمله الحلقه. قال: عشره الاف 14. »
تا حلقه كامل نگردد قائم خروج نمی كند.
گفتم: كامل شدن حلقه به چند نفر است
فرمود: ده هزار نفر.
در روایات دیگر به جای كامل شدن حلقه از كامل شدن «العقد15 »و «فئه »16 سخن به میان آمده است كه با گرد آمدن ده هزار نفر تكمیل می شوند.
در نقلهای دیگر از شمار كمتر و در برخی فزونتر از پیش نیز یاد شده است.
از جمله ابن رزین غافقی از علی(ع) روایت می كند.
«مهدی در میان دوازده تا پانزده هزار یاور قیام خواهد كرد. »17
در روایت ابن مسعود شمار بیعت كنندگان بیش از پنج هزار نفر ذكر شده است 18.
در احادیث دیگر به توده های انبوهی اشاره شده است كه از نقاط گوناگون جهان بویژه مشرق زمین به كمك امام می شتابند19.
چه بسا بشود گفت: سه دسته از گزارشهای یاد شده با یكدیگر تعارض ندارند بلكه در طول یكدیگرند. در مجموع نشانگر سیر تشكل یارانند. [/h]

 

[نورا]

پاسخ : یاران مهدی ؛ خاستگاه و آزمایش و گزینش

[h=3]
سیصد و سیزده نفر نخستین گروندگان هستند كه در انتظار ظهور موعود در مكه بوده اند. با گرد آمدن این گروه دعوت آغاز می شود. پس از انتشار خبر وگزارش آن به محرمان ده یا دوازده هزار نفر كه ستونهای اصلی نیروهای انقلاب را تشكیل می دهند به سرعت به امام می پیوندند. با اجتماع آنان پاكسازی حجاز آغاز می شود. در ادامه نهضت توده های انبوه از سراسر جهان به حضرت می پیوندند و درگیری بزرگ و خونبار با مستكبران شروع می شود.
امام صادق(ع) می فرماید:
«سیصد و سیزده نفر یاران با او بیعت می كنند. او تا هنگام كامل شدن ده هزار نفر در مكه اقامت كرده سپس رهسپار مدینه میگردد. »20
امام صادق(ع) در پاسخ شخصی كه گمان می برد یاران مهدی تنها اندك شمارند و حضرت تنها با نیروی آنان به اصلاح جهان خواهد كوشید فرمود: خروج مهدی به فراهم شدن امكانات بستگی دارد
عن ابی بصیر قال سال رجل من اهل الكوفه اباعبدالله(ع) كم یخرج مع القائم(ع) فانهم یقولون انه یخرج معه مثل عده اهل بدر ثلاثمائه و ثلاثه عشررجل. »قال: و ما یخرج الا فی اولی القوه و ما یكون اولی القوه اقل من عشره آلاف 21. »
مردی از كوفیان از امام صادق پرسید: همراهان قائم چند نفرند مردم می گویند: بمانند اهل بدر سیصد و سیزده نفر بیش نیستند.
فرمود: جز به همراهی افراد قدرتمند قیام نكند آنان هم كمتر از ده هزار نفر نباشند. علامه مجلسی همین معنی را از روایات استنباط كرده و می نویسد: «یاران مهدی منحصر به سیصد و سیزده نفر نیستند بلكه این شمار یارانی هستند كه حضرت به كمك آنان حركت را آغاز می كند22. »
شاهد بر مطلب این كه در برخی از روایات به جای «اصحابه »«من اصحابه »23 آمده كه نشان می دهد شمار یاد شده طلایه یاران امام را تشكیل می دهند كه خود را به حضرت می رسانند و نهضت را می آغازند و در مقابل دشمنان مكی به دفاع از آقا می پردازند24 ».
احتمال می رود این گروه اندك فرماندهان و وزیران امام باشند كه در آغاز هسته های اصلی نیروها را برعهده دارند و پس از پیروزی برای ارشاد و دادرسی و كارگزاری به سرزمینهای دور و نزدیك فرستاده می شوند.
امام صادق(ع) می فرماید:
«گویا می نگرم به قائم بر فراز منبر كوفه یارانش در پیرامون او حلقه زده اند. آنان پرچمداران لشكرها و كارگزاران امام بر روی زمین هستند25. »
از این گروه به «نقبا «خواص »و «ذخرالله »تعبیر شده است 26. [/h]

 

[نورا]

پاسخ : یاران مهدی ؛ خاستگاه و آزمایش و گزینش

[h=3]خاستگاه یاران

یاران مهدی از صنف و نژاد ویژه ای نیستند بلكه از گروهها و نژادهای گوناگون و از سرتاسر جهان هستند. مردمی كه به یاری امام می شتابند «من اقالیم الارض »«من اقصی البلاد »ند. در این حركت عظیم مردمان عجم نقش پراهمیتی در خدمتگزاری امام برعهده دارند. 27
حضرت در سن جوانان ظاهر می شود. یاران وی را نیز بیشتر جوانان پرتحرك و پرنشاط تشكیل می دهند و پیران در میانشان اندك شمارند:
«ان اصحاب القائم شباب لا كهل معهم الا كالكحل فی العین اوكالملح فی الزاد و اقل الزاد الملح 28. »
یاران قائم جوانانند و پیران اندك بسان سرمه در چشم یا نمك در طعام و كمترین چیز در غذا نمك است.
این جوانانند كه با شنیدن خبر ظهور امام شبانه حركت می كنند. رخت استراحت در هم می پیچند شتابان راه حجاز پیش می گیرند و به حضرت می پیوندند. زنان نیز در این نهضت بزرگ جایگاه شكوهمندی دارند و در همه مراحل انقلاب حضور فعال خواهند داشت. زنان در تهیه مقدمات حركت شركت دارند پس از پیروزی در اداره كارها به امام كمك می كنند.
امام باقر(ع) می فرماید:
«ویجئی والله ثلاث مائه و بضعه عشر رجلا فیهم خمسون امرئه یجتمعون علی غیر میعاد(29)
سوگند به خدا سیصد و اندی نفر بدون وعده پیشین گرد می آیند در میان آنان پنجاه زن است.
وجود زنان در میان خواص و وزیران مهدی نشانگر اوج و عظمت والای بانوان در انقلاب جهانی است. كلمه «رجل »كه در روایات به كار رفته علامت تغلیب است نه حصر. در روایات عامه نیز از وجود زنان در نهضت مهدی یاد شده است. (30) [/h]

 

[نورا]

پاسخ : یاران مهدی ؛ خاستگاه و آزمایش و گزینش

[h=3]گزینش یاران

همه انبیا و مصلحان الهی هسته های اصلی نهضت خویش را با آزمایش برگزیده اند چرا كه راه دشوار است و آمیخته با رنجها و بدون داشتن یارانی آب دیده سرد و گرم چشیده فداكار و باوفا نمی توان خطر كرد. یاران بی وفا و نامطمئن نه تنها حركت را به جلو نمی برند كه آن را به شكست خواهند كشاند.
طالوت كه در روایات یاران مهدی به یاران او تشبیه شده اند در نبرد با جالوت لشكریانش را باتشنگی آزمود. تن پروران و ناشكیبایان نظم را برهم زدند حریصانه به آب افتادند ولی صبور مردان از آن لب تر نكردند. از این راه روشن شد كه گروه نخست ارزش و توان همراهی با طالوت را ندارند و سرانجام در رویارویی با سپاه دشمن وحشت آنان را فرا گرفت و از جنگیدن باز ماندند ولی گروه دوم كه ایمان فكری و بصیرت واقعی داشتند همه پیروزی را در اختیار خدا دیدند و صبورانه مقاومت ورزیدند.
یاران مهدی نیز برای رسیدن به درجه شایستگی همرهی از غربالهای گونه گون گذر داده میشوند و پس از پیمودن مراحل دشوار به قله رفیع «نصرت »بالا می روند.
راز نزدیك شدن به امام نه خویشاوندی كه كامیابی در آزمونهای الهی است. پاره ای از آزمایشها پیش از قیام صورت می گیرد و پاره ای پس از آن. طولانی شدن غیبت فتنه ها فریبندگیها افكار باطل جاه و مقام جلوه فروشان محراب داران دین به دنیا فروشان عالم نمایان و... بسیاری از منتظران را از راه باز می دارند مگر آنان را كه خدا راه نماید. عاشقان راستین چنگ زنندگان به ولایت جهادگران در راه خدا مخلصان و بریدگان از دنیای دنی.
امام صادق(ع) می فرماید:
«دوران غیبت قائم چنان به درازا خواهد كشید تا حق در خلوص خود رخ نماید و ایمانهای خالص از ناخالص جدا شود كسانی كه سرشت ناپاك داشته و ترس آن است كه به هنگام پیروزی دولت قائم منافقانه خود را در صف مومنان جای دهند پیش از قیام مهدی از آن جدا شوند. »(31)
به میزان درجات ایمان و گذر از آزمونها منتظران متمایز میشوند و به میزان مایه های ایمانی در یاری امام بریكدیگر پیشی می جویند.
به فرموده امام صادق(ع):
«منهم من یفقد عن فراشه لیلا فیصبح بمكه و منهم من یری یسیر فی السحاب نهارالله قلت جعلت فداك ایهم اعظم ایمانا قال: الذی یسیر فی السحاب نهارا »(32)
در وقت ظهور برخی یاران شب در بستر ناپدید میشدند و فردای آن در مكه اند و گروهی روز در آسمان ره می سپارند. گفتم: فدایت شوم كدام یك ایمانشان بیشتر است فرمود: آن كه در آسمان حركت می كند.
پس از گرد آمدن نیروهای آزمونها سخت تر میشود. امام با آزمونهای جسمی و روانی باورها را به آزمایش می گذارد. از جمله همانند طالوت كه سپاهیانش را با تشنگی آزمود یاران امام نیز با تشنگی امتحان خواهند شد. (33)
فراتر از آن امام بی پروا به باورهای خرافی و عوامانه حمله می برد و معارف به دور از دسترس و پوشانده شده در غبار فراموشی و رازناك را آشكار می سازد. در این تكانهای فكری صاحبان بصیریت و معرفت تزلزلی به خود راه نداده و استوار بر جای می مانند. ولی آنان كه در باورهای خود ناخالصی دارند و اندیشه را از سر چشمه نگرفته اند و به جای شاهراه به كوره راه رفته اند و در حقانیت امام تردید كرده اند از پیرامون حضرت پراكنده میشوند. [/h]

 

[نورا]

پاسخ : یاران مهدی ؛ خاستگاه و آزمایش و گزینش

[h=3]پی نوشت ها:

1 ـ «بحارالانوار »علامه مجلسی ج. 125 52 موسسه الوفا بیروت.
2 ـ «مفاتیح الجنان »شیخ عباس قمی ترجمه الهی قمشه ای 988 انتشارات علمی.
3 ـ «كمال الدین و تمام النعمه »شیخ صدوق ج 672 2 انتشارات اسلامی وابسته به جامعه
4 ـ «منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر »لطف الله صافی 166 داوری قم.
5 ـ «بحارالانوار »ج 341 52
6 و 7 ـ «الغیبه »نعمانی 315 صدوق تهران
8 ـ «بحارالانوار »ج 56 51
9 ـ «كفایه الاثر فی النص علی الائمه الاثنی عشر »ابن خزازقمی 263 بیدار قم.
10 ـ «الغیبه »نعمانی 315
11 ـ «كمال الدین و تمام النعمه »672
12 ـ «مجمع الزوائد و منبر الفواید »نورالدین هیثمی 119 چاپ شده در الموسوعه الامام المهدی ج 1 مكتبه الامام امیر المومنین.
13 ـ «الحاوی للفتاوی سیوط »ج 150 2 چاپ شده در «الموسوعه... »
14 ـ «الغیبه »نعمانی 307
15 ـ: بحارالانوار »ج 157 51
16 ـ «تفسیر نورالثقلین »محدث عبد علی الحویزی ج 249 1 علمیه.
17 ـ «الملاحم و الفتن »سید بن طاووس 65 موسسه الوفا بیروت.
18 ـ »الحاوی للفتاوی »ج 153 2
19 ـ «بحارالانوار »ج 316 60
20 ـ «ارشاد »شیخ مفید ج 383 2 چاپ شده در «مصنفات شیخ مفید »ج 11 كنگره هزاره شیخ مفید.
21 ـ «كمال الدین »654 2
22 ـ «بحاالانوار »ج 323 52
23 ـ «كفایه الاثر فی النص علی الائمه الاثنی عشر »278 ـ279
24 ـ «بحارالانوار »ج 306 52
25 ـ «كمال الدین »673
26 ـ «بحارالانوار »ج 7 53
27 ـ «ینابیع الموده »الحافظ سلیمان بن ابراهیم القندوزی 449 بصیرتی قم «الغیبه »نعمانی 315.
28 ـ «الغیبه »نعمانی 316
29 ـ «بحارالانوار »223 52
30 ـ «الحاوی للفتاوی »ج 134 2
31 ـ كمال الدین 356
32 ـ «بحارالانوار »ج 356 52
33 ـ «الغیبه »نعمانی 316
منبع: چشم براه مهدی «عج»
[/h]