در بیان چیستی علم کلام، تعاریف متعدد و مختلفی از سوی اندیشمندان اسلامی ارائه شده است. در مقاله پیشین به برخی از آنها اشاره کردیم. گفتیم مبنای این تعاریف عمدتاً بر موضوع، روش یا غایت این علم بنا نهاده شده است. در بسیاری از این تعاریف، هدف و غایت علم کلام دفاع از ساحت دین عنوان شده است. تصحیح عقاید دینی، اثبات تعالیم دینی و دفع شبهات منکرین از اهداف علم کلام شمرده شده است.
علاوه بر این در بسیاری از تعاریف علم کلام جنبه «استنباط عقاید دینى»، و «اثبات این عقاید و دفاع از آنها» همزمان بیان شده است. هر چند، به دلیل ضرورت پاسخگویى به مخالفان، معمولا جنبه دوم بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. مسئله ای که در فهم و درک ماهیت علم کلام بسیار به ما کمک خواهد کرد این است که بدانیم متکلمین در علم کلام از چه روش هایی برای رسیدن به این هدف استفاده می کنند.