به گزارش پارس به نقل از ایسنا، «پان» نوعی ماده مخدر جویدنی است که از مواد معدنی (هیدروکسیده کلسیم) آهک، تنباکو، ادویهجات و شیرینکنندهها تشکیل شده است و بهطور گستردهای در منطقه جنوب شرقی آسیا مورد استفاده قرار میگیرد تا آنجاکه در تعدادی از کشورهای این منطقه، مصرف پان، جزء آیینهای سنتی و فرهنگی محسوب میشود.
اطلاعاتی که از بررسیهای مدرسهمحور و بیمارستانمحور و نیز بررسیهای جمعیت شناختی در جهان بدست آمده، نشان داده است که شمار استفادهکنندگان از این ماده از سال 1970 به بعد در حال افزایش بوده است. در کشور هندوستان بعد از ممنوعیت سیگار و افزایش مالیات مربوط به سیگار، فروش محصولات جویدنی تنباکو در بین سیگاریهای کم درآمد، نزدیک به 6.5 درصد افزایش پیدا کرده است. در کشورهای جنوب شرقی آسیا250 میلیون نفر از محصولات تنباکو و در این میان 17 درصد از محصولات تنباکوی جویدنی استفاده میکنند.
آنچه این سرطان خوشبو بر سر بدن میآورد...!رشد مصرف «پان» در کشورهای یاد شده درحالی است که عادت جویدن پان، آسیبهای جدی به سلامتی وارد میکند. شواهدی که از 40 سال مطالعات تجربی و جمعیت شناختی بدست آمده، نشان داده است که مصرف این ماده جویدنی تاثیرات زیانآوری بر سلامت دهان و دندان دارد. این تاثیرات میتوانند به دو شکل باشند؛ تاثیر بر بافتهای سخت دندان (مانند دندانها) و تاثیر بر بافتهای نرم دندان مانند لثهها. همچنین بافت مخاطی دندان و حفرههای دهانی نیز دچار آسیب میشوند.
چنانکه تحقیقات نشان داده است، سرطان دهان در بین جمعیتهای آسیایی مصرفکننده پان و محصولات دیگر آن (همراه تنباکو و بدون تنباکو) افزایش پیدا کرده است.
«پان» چگونه وارد ایران شد؟براساس بررسیهای صورت گرفته، این ماده در ایران و در مناطق جنوب شرقی کشور از طریق پاکستان وارد شده که به صورت آدامس و خوشبوکننده دهان و اشکال دیگر بوده و باعث اعتیاد، از دست دادن تعادل و اختلالات رفتاری و همچنین سرطان میشود. به دلیل ارزان بودن این ماده در کشور، عدم کنترل خانوادهها، باورهای غلط درباره مصرف آن و آگاهی بسیار کم نوجوانان و جوانان از عوارض مصرف پان، مصرف این ماده رو به فزونی نهاده است.
از آنجاکه این باورها و باورهای دیگر به عنوان منبع کلیدی موثر در تغییر، سازگاری و رشد خود فرد هستند، میتوانند با اثر گذاشتن بر شناختها و انگیزشها و عواطف، نقش خود را در جهت تغییر رفتار ایفا کنند. چنانچه روانشناسان هم موافق این ادعا هستند که عواطف به نوبه خود میتوانند در ظهور باورهای جدید کمک کرده و حتی در قویتر یا ضعیفتر کردن باورهای موجود، نقش مهمی ایفا کنند.با توجه به گرایش نوجوانان به رفتارهای پرخطری مانند مصرف پان پراگ و موضوع تاثیرپذیری متقابل باورها و عواطف، همچنین تاثیر برنامههای آموزشی طراحی شده بر اصلاح این باورها، پژوهشی بر روی دانشآموزان نوجوان در مقطع دوم راهنمایی دو مدرسه سیستان و بلوچستان توسط پژوهشگران کشور انجام شده است.
شرکتکنندگان در این پژوهش، در دو گروه آزمون و شاهد، در سه مرحله «قبل از آزمون»، «بلافاصله بعد از آزمون» و « 3 ماه بعد از آزمون» پرسشنامههای این پژوهش را تکمیل کردند. فرایند آموزش در گروه آزمون در معرض متغیر مستقل (آموزش)، از طریق 4 جلسه آموزشی دو ساعته با استفاده از روشهای آموزشی مانند پرسش و پاسخ، سخنرانی و همچنین با بهرهگیری از پملفت رنگی و تصاویر رنگی فرآیند آموزش انجام گرفت. گروه کنترل نیز هیچگونه آموزشی دریافت نکردند.
پملفت مورد استفاده مطالبی درباره پان پراگ، خطرات مصرف آنها، اعتیاد و عوارض جدی آن بود. 10 تصویر بهطور متناوب در فواصل بحث گروهی و پرسش و پاسخها در هر جلسه به دانشآموزان نشان داده میشد. این تصویرها شامل تصاویر مربوط به بیماران سرطانی بود که به علت مصرف مداوم پان دچار عوارض جدی و وخیمی شده بودند. همچنین بحث در مورد احساس بدی که افراد از مصرف کنندگان پان دارند، در کلاس جریان داشت.
تاثیر بزرگ آموزش بر خودداری از مصرف پانبه گزارش ایسنا، محققان این پژوهش پس از آزمون انجام شده، متوجه تاثیر آموزش بر متغیرهای آگاهی، نگرش و باورهای عاطفی دانشآموزان نسبت به مصرف پان شدند؛ بطوری که میانگین آگاهی و نگرش و باورهای عاطفی قبل از مداخله و بلافاصله بعد از مداخله از نظر آماری تفاوت معنیدار داشتند که نشان دهنده تاثیر مداخله در این مرحله بود. همچنین میانگین آگاهی و نگرش و باورهای عاطفی و رفتار مصرف پان قبل از مداخله و سه ماه بعد از مداخله آموزش، از نظر آماری معنادار بود که نشان داد که مداخله صورت گرفته، تاثیر داشته است.
در این مطالعه، 24.8 درصد (26 نفر) مصرف حداقل یک یا دو بار پان را در سه ماه گذشته گزارش کردند. از 26 نفری که مصرف پان را گزارش دادند 4 نفر به طور دائم و 7 نفر به صورت تفریحی و 15 نفر یک یا دو بار در سه ماه گذشته مصرفکننده پان بودند.
نتایج مطالعه فوق حاکی از تاثیر مداخله آموزشی بر آگاهی و نگرش و باورهای عاطفی و مصرف پان پراگ در بین دانشآموزان بوده است. همچنین متغیر باورهای عاطفی را میتوان به عنوان یک سازه موثر در پیشگویی رفتار مصرف پان مورد استفاده قرار داد.
اطلاعاتی که از بررسیهای مدرسهمحور و بیمارستانمحور و نیز بررسیهای جمعیت شناختی در جهان بدست آمده، نشان داده است که شمار استفادهکنندگان از این ماده از سال 1970 به بعد در حال افزایش بوده است. در کشور هندوستان بعد از ممنوعیت سیگار و افزایش مالیات مربوط به سیگار، فروش محصولات جویدنی تنباکو در بین سیگاریهای کم درآمد، نزدیک به 6.5 درصد افزایش پیدا کرده است. در کشورهای جنوب شرقی آسیا250 میلیون نفر از محصولات تنباکو و در این میان 17 درصد از محصولات تنباکوی جویدنی استفاده میکنند.
آنچه این سرطان خوشبو بر سر بدن میآورد...!رشد مصرف «پان» در کشورهای یاد شده درحالی است که عادت جویدن پان، آسیبهای جدی به سلامتی وارد میکند. شواهدی که از 40 سال مطالعات تجربی و جمعیت شناختی بدست آمده، نشان داده است که مصرف این ماده جویدنی تاثیرات زیانآوری بر سلامت دهان و دندان دارد. این تاثیرات میتوانند به دو شکل باشند؛ تاثیر بر بافتهای سخت دندان (مانند دندانها) و تاثیر بر بافتهای نرم دندان مانند لثهها. همچنین بافت مخاطی دندان و حفرههای دهانی نیز دچار آسیب میشوند.
چنانکه تحقیقات نشان داده است، سرطان دهان در بین جمعیتهای آسیایی مصرفکننده پان و محصولات دیگر آن (همراه تنباکو و بدون تنباکو) افزایش پیدا کرده است.
«پان» چگونه وارد ایران شد؟براساس بررسیهای صورت گرفته، این ماده در ایران و در مناطق جنوب شرقی کشور از طریق پاکستان وارد شده که به صورت آدامس و خوشبوکننده دهان و اشکال دیگر بوده و باعث اعتیاد، از دست دادن تعادل و اختلالات رفتاری و همچنین سرطان میشود. به دلیل ارزان بودن این ماده در کشور، عدم کنترل خانوادهها، باورهای غلط درباره مصرف آن و آگاهی بسیار کم نوجوانان و جوانان از عوارض مصرف پان، مصرف این ماده رو به فزونی نهاده است.
از آنجاکه این باورها و باورهای دیگر به عنوان منبع کلیدی موثر در تغییر، سازگاری و رشد خود فرد هستند، میتوانند با اثر گذاشتن بر شناختها و انگیزشها و عواطف، نقش خود را در جهت تغییر رفتار ایفا کنند. چنانچه روانشناسان هم موافق این ادعا هستند که عواطف به نوبه خود میتوانند در ظهور باورهای جدید کمک کرده و حتی در قویتر یا ضعیفتر کردن باورهای موجود، نقش مهمی ایفا کنند.با توجه به گرایش نوجوانان به رفتارهای پرخطری مانند مصرف پان پراگ و موضوع تاثیرپذیری متقابل باورها و عواطف، همچنین تاثیر برنامههای آموزشی طراحی شده بر اصلاح این باورها، پژوهشی بر روی دانشآموزان نوجوان در مقطع دوم راهنمایی دو مدرسه سیستان و بلوچستان توسط پژوهشگران کشور انجام شده است.
شرکتکنندگان در این پژوهش، در دو گروه آزمون و شاهد، در سه مرحله «قبل از آزمون»، «بلافاصله بعد از آزمون» و « 3 ماه بعد از آزمون» پرسشنامههای این پژوهش را تکمیل کردند. فرایند آموزش در گروه آزمون در معرض متغیر مستقل (آموزش)، از طریق 4 جلسه آموزشی دو ساعته با استفاده از روشهای آموزشی مانند پرسش و پاسخ، سخنرانی و همچنین با بهرهگیری از پملفت رنگی و تصاویر رنگی فرآیند آموزش انجام گرفت. گروه کنترل نیز هیچگونه آموزشی دریافت نکردند.
پملفت مورد استفاده مطالبی درباره پان پراگ، خطرات مصرف آنها، اعتیاد و عوارض جدی آن بود. 10 تصویر بهطور متناوب در فواصل بحث گروهی و پرسش و پاسخها در هر جلسه به دانشآموزان نشان داده میشد. این تصویرها شامل تصاویر مربوط به بیماران سرطانی بود که به علت مصرف مداوم پان دچار عوارض جدی و وخیمی شده بودند. همچنین بحث در مورد احساس بدی که افراد از مصرف کنندگان پان دارند، در کلاس جریان داشت.
تاثیر بزرگ آموزش بر خودداری از مصرف پانبه گزارش ایسنا، محققان این پژوهش پس از آزمون انجام شده، متوجه تاثیر آموزش بر متغیرهای آگاهی، نگرش و باورهای عاطفی دانشآموزان نسبت به مصرف پان شدند؛ بطوری که میانگین آگاهی و نگرش و باورهای عاطفی قبل از مداخله و بلافاصله بعد از مداخله از نظر آماری تفاوت معنیدار داشتند که نشان دهنده تاثیر مداخله در این مرحله بود. همچنین میانگین آگاهی و نگرش و باورهای عاطفی و رفتار مصرف پان قبل از مداخله و سه ماه بعد از مداخله آموزش، از نظر آماری معنادار بود که نشان داد که مداخله صورت گرفته، تاثیر داشته است.
در این مطالعه، 24.8 درصد (26 نفر) مصرف حداقل یک یا دو بار پان را در سه ماه گذشته گزارش کردند. از 26 نفری که مصرف پان را گزارش دادند 4 نفر به طور دائم و 7 نفر به صورت تفریحی و 15 نفر یک یا دو بار در سه ماه گذشته مصرفکننده پان بودند.
نتایج مطالعه فوق حاکی از تاثیر مداخله آموزشی بر آگاهی و نگرش و باورهای عاطفی و مصرف پان پراگ در بین دانشآموزان بوده است. همچنین متغیر باورهای عاطفی را میتوان به عنوان یک سازه موثر در پیشگویی رفتار مصرف پان مورد استفاده قرار داد.