عوامل گرايش به نماز در جوانان

ضحا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
رسانه

رسانه ها تكنولوژی عظیمی هستند كه دنیای ما را به تسخیر خود در آورده اند و پس از خانه و مدرسه از دیگر عوامل تأثیر گذار بر روح كودك و نوجوان هستند. (1) رسانه ها از نخستین دوران زندگی تا پایان حیات انسان، به عنوان عامل آموزنده و تأثیر گذارنده بسیار قوی نقش دارند.بنابراین، ظهور رسانه ها، تولد دنیای نوینی است كه بدون توجه به آثار تربیتی آن، توفیق در آموزش و گرایش به نماز امكان پذیر نیست.

رسانه ها آموزشگاه میلیاردها انسان است و در اعماق دل و ذهن اعضای خانواده ها رسوخ كرده است. رسانهها معلم و كلاس همگانی و همه جایی و بدون انحصاری است كه تمام لحظات خالی و غیر رسمی انسان امروز را پر كرده و در ایجاد انگیزه و پذیرش یك عمل و شكل دادن عادت های خوب یا بد، نقش بسیار مؤثری ایفا می‎كند. اگر برنامه ها و زمان پیام رسانه ها با تفكر و ارزش های معنوی و مذهبی جامعه و خانه و خانواده انطباق نداشته باشد، آموزش و القای پیام های دینی و تربیتی اثری نخواهد داشت و هر پیامی از طرف پدر، مادر، معلم، همانند یخی در مقابل حرارت شدید و همه جانبه ذوب خواهد شد و از بین خواهد رفت. در این شرایط، جوانان شخصیت دو گانه ای پیدا می‎كنند، دچار بحران عاطفی و فكری می‎شوند و بعدها طی همنوایی با سیل این بحران، به هر سمت و سویی سوق پیدا می‎كنند و بدون اراده و اندیشه بدان سو روانه می‎شوند.

_____________________
1)
تلویزیون نباید در محل عمومی خانواده و در منظر دید همگان گذاشته شود و همیشه روشن و قابل دسترس برای همه نباشد، بلكه باید محل مناسب و متمایزی داشته باشد تا اعضای خانواده گاه گاه برای تماشای برنامه های مفید انتخابی به آن محل بروند.
 

ضحا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
در تهیه و تولید پخش برنامه از طریق رسانه ها برای كودكان و نوجوانان باید بسیار دقت كرد و برای این مسأله مهم آموزش و پرورش، یعنی احساسات و گرایشات دینی به ویژه نماز، بیشترین اهمیت را قائل شد.(2)

برنامه های تلویزیونی اگر با ارزش ها و تفكر جامعه هماهنگ نباشد در اندیشه فرد بحران و تناقض ایجاد خواهد كرد و انتخاب بهتر را برایش مشكل خواهد ساخت. در لحظاتی كه پدر و مادر و مدرسه و مسجد، همه به نماز اول وقت اهتمام نشان می‎دهند، پخش سریال های خارجی و داستانی جذاب و دلربا از تلویزیون به چه معناست؟

بزرگترین تأثیر ناخودآگاه مشاهده روابط بسیار نزدیك و گرم دختر و پسر در برخی از فیلم های خارجی و داخلی، عدم شوق و رغبت به نماز و ایجاد كسالت در انجام فرایض است. این نحوه نمایش روابط دختر و پسر در فرهنگ اسلامی جایی ندارد، از این رو، به طور طبیعی و تدریجی اثر تخریبی خود را در روحیه جوان باقی خواهد گذاشت و خود نوعی تهاجم فرهنگی از طریق رسانه هاست.

__________________
2) به ویژه هنگام اقامه نماز در خانه و مدرسه برنامه های رادیو و تلویزیون نباید به گونه ای باشد كه قطع برنامه موجب دلخوری و بدبینی كودك یا نوجوان نسبت به نماز شود. به همین جهت، باید قبل و بعد از نماز از پخش سریال های پر بیننده خودداری گردد و این محدوده زمانی را به زمینه سازی روانی و عاطفی برای برپایی فریضه نماز اختصاص داد و حتی اگر لازم باشد، در هنگام اقامه نماز به طور موقت برنامه رسانه ها قطع شود.
 

ضحا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
رسانه یكی از عوامل مؤثر مهم زندگی است و باید با خواست و ارزش های معنوی خانه و خانواده و جامعه همسو و هماهنگ باشد، تا بتواند گرایش به نماز اول وقت را در نوجوانان و جوانان زنده نگه دارد.

بنابراین، برای رسیدن به روح و پیام معنوی نماز و درك فضیلت وقت نماز، تأكید بر ضرورت ایجاد یك سیستم سه گانه (خانه، مدرسه، رسانه) به صورت عناصر هماهنگ و حركت كننده در یك جهت واحد، امری منطقی و اجتناب ناپذیر می‎نماید. باید این مجموعه به هم پیوسته، برای انتقال فرهنگ نماز، هماهنگ و ـ از همه بالاتر ـ همدل باشند. اگر شیوه های تربیتی مربوط به نماز و برنامه های زمینه ساز و جانبی اوقات فراغت در خانه، مدرسه و رادیو تلویزیون با هم متناقض باشند، كودكان و نوجوانان به شكل صحیح به نماز گرایش پیدا نخواهند كرد و روح حقیقی نماز در وجود آنان تحقق نخواهد یافت.
 

ضحا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"
نیاز به مذهب


از ضروری ترین نیازهای آدمی نیاز به مذهب است که ریشه ی آن در فطرت انسان جای دارد. می توان گفت از وظایف مهم والدین است که حس مذهبی و دینی فرزندان نوجوان خود را روشن و آماده کنند. این وظیفه مهم از دوره ی کودی با مشاهده ی اعمال و رفتار مذهبی والدین شکل می گیرد و فرد با آنها آشنا می شود. به بیان دیگر، الگوی مذهبی فرزند،


اولیای وی است. اما در هر دوره از زندگی فرزند نحوه ی برخورد با او متفاوت است. دیگر در دوره ی نوجوانی و جوانی نمی توان یکباره ایمان و اعتقاد را در جان و روان فرد تزریق نمود بلکه نیاز به انگیزه ی درونی دارد تا آن اعمال با کیفیت مطلوبی انجام شود.


برخی والدین نسبت به یادگیری امور دینی کودکان بی توجه هستند در دوره ی نوجوانی فرد نیز با بی خیالی و بی توجهی به امور دینی رشد می کند و یک دفعه در پایان دوره ی نوجوانی و جوانی این مسئله به عنوان یک مشکل بزرگ تربیتی در می آید و از فرد می خواهند در آن سن به وظایف دینی خود عمل کند. لذا بعضی اوقات نیز اولیا برای اینکه نوجوان و جوان آنها به چنین وظایفی تن در دهند به زور متوسل می شوند و فشارهای تندی بر آنها وارد می سازند «جهانگرد،1373»
ـــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــ
 

ضحا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"

راه های تقویت رفتار مذهبی
برای تقویت رفتار مذهبی خصوصاً نماز به عنوان ستون دین «الصلاه عمود دینکم» «نماز قوام دهنده ی دین شماست».
الف: تأثیرگذاری خانواده
ب: تأثیرگذاری عوامل درون مدرسه ای
فرضیه 1: تجزیه و تحلیل و آزمون داده ها نشان می دهد که دبیران دینی مؤثرترین نقش را در تشویق و ترغیب دانش آموزان به نماز ایفا می کنند از میان عوامل مورد بررسی در این زمینه موارد زیر به ترتیب اهمیت در گرایش نوجوان به نماز مؤثر بوده است:
1- تلاش دبیران دینی در آگاه کردن دانش آموزان نسبت به اهمیت و اسرار نماز
2- شخصیت علمی و میزان توانایی دبیران دینی در پاسخگویی به سئوال های دینی و مذهبی نوجوانان
3- محبوبیت دبیران دینی در نزد دانش آموزان
4- مطابقت بین گفتار و عمل دبیران دینی
5- شخصیت معنوی و مذهبی دبیر دینی و باور آن در نزد دانش آموزان
فرضیه 2: میان گرایش دانش آموزان به نماز و میزان محبوبیت مربیان تربیتی نزد آنان ارتباط وجود دارد. براساس نتایج حاصل، مربیان تربیتی سومین نقش را در تشویق و ترغیب دانش آموزان به نماز دارند. از میان عوامل مورد بررسی در این بخش عوامل زیر به ترتیب اهمیت در گرایش نوجوانان به نماز مؤثر است.
1- برگزاری نماز جماعت در مدرسه
2- برگزاری مراسم جشن تکلیف در مدرسه
3- یادآوری اهمیت نماز از طریق پوسترهایی که در محیط مدرسه نصب می شوند
4- نقش الگوی مربیان تربیتی
5- محبوبیت مربیان تربیتی

 

ضحا

کاربر ویژه
"کاربر *ویژه*"


عوامل مؤثر در گرایش به نماز
1- نقش مربیان تربیتی در تشویق دانش آموزان به نماز
2- نقش دوستان و همسالان دانش آموز
3- نقش اردوهای تفریحی و سیاحتی و زیارتی در این زمینه
4- نقش معلمان در این زمینه
 
بالا