مطالب اینترنت و وب توسط هیچ كس سانسور و تعدیل نمیشوند و این راه را برای ریسكها باز میكند. بعضی اطلاعات ممكن است برای بچهها ونوجوانان مناسب نباشند و از آنجایی كه افراد در اینترنت میتوانند هویت خود را فاش نكنند، خطرات بالقوه بیشتر خواهد شد اما آیا این به این معنا است كه نباید به فرزندتان اجازه دهید از اینترنت استفاده كند؟ البته كه خیر. قبل از پرداختن به خطرهای استفاده از اینترنت توسط كودكان، كمی از مزایای آن صحبت میكنیم.
بچهها در دنیای اینترنت میتوانند تجربههای مثبتی داشته باشند اما مثل هر كار دیگری از جمله مدرسه رفتن، آشپزی، دوچرخه سواری و مسافرت مخاطراتی نیز وجود دارد. بچهها میتوانند فایدههای زیادی از اینترنت ببرند اما مانند هر محیط دیگری ممکن است مورد سوء استفاده و آزار قرار گیرند. اعتماد، كنجكاوی و اشتیاق به كاوش در این دنیای جدید و ارتباطاتی كه فراهم كرده است موجب شده بچهها احتیاج به نظارت و رهنمودهایی داشته باشند تا بدانند چگونه در دنیای اطلاعات تجربههای شاد، سالم و پرباری داشته باشند.
اینترنت و ایمنی کودکان
در بسیاری از خانوادهها، فرزندان اطلاعات بیشتری در مورد اینترنت و استفاده از آن، نسبت به والدین دارند. در این وضعیت والدین باید برای تنظیم قوانین و نظارت فرزندان خود در این زمینه حتما خطرها را بشناسند و سپس برای كاهش آنها اقدام کنند. برای بچههایی كه از اینترنت استفاده میکنند، خطرهایی وجود دارد. نوجوانان به طور ویژهای در معرض خطر هستند چون بدون نظارت آنلاین میشوند و احتمالا بیشتر از دیگران در بحثهای آنلاین در مورد دوستی، ارتباطات و مسایل جنسی شركت میكنند. این خطرها را میتوان به صورت زیر دسته بندیكرد:
• ارایه مطالب نامناسب: فرزند شما ممكن است در معرض مطالب نامناسبی در مورد مسایل جنسی و موضوعات خشونتآمیز یا ناراحتکننده قرار گیرد . بچهها میتوانند چنین مطالبی را در اینترنت جستجو كنند اما امكان دارد بدون اینكه دنبال چنین مطالبی باشند، در محیطهای چت، پست الكترونیكی یا حتی پیامهای فوری با آن مواجه شوند.
• تعرضات فیزیكی: فرزند شما ممكن است اطلاعاتی ارایه كند یا ملاقاتی ترتیب دهد كه امنیت خود یا سایر افراد خانواده را به خطر اندازد. در بعضی موارد معارضان، از محیطهای چت، پست الكترونیكی یا پیام فوری برای جلب اعتماد بچهها استفاده میكنند و بعد یك ملاقات رودررو ترتیب میدهند.
• آزار و اذیت: فرزند شما ممكن است از طریق چت، پست الكترونیكی یا تلفن همراه با پیامهایی مواجه شود كه خصمانه و آزار دهنده باشند. متخاصمان كه اغلب افراد جوان هستند، از اینترنت برای دردسر درست كردن استفاده میكنند.
• ویروسها و هكرها: فرزند شما ممكن است فایلی حاوی ویروس را دانلود كند كه كامپیوتر را خراب كند یا احتمال دسترسی از راه دور را برای یك هكر افزایش دهد. این کار ممكن است امنیت خانواده شما را به خطر اندازد.
• مشکلات حقوقی و مالی: فرزند شما ممكن است كارهایی كند كه پیامدهای منفی حقوقی یا مالی مانند افشای شماره كارت اعتباری یكی از افراد خانواده یا انجام كاری كه به حقوق دیگران تجاوز شود، داشته باشد.
فواید و مزایای استفاده از اینترنت را نمیتوان انكار كرد اما پشت سر این خدمات خطراتی در كمین است. فرزندان ما برای حضور در اینترنت مانند هر مكان دیگری باید تهدیدها و خطرها را بشناسند و با آگاهی كافی، حضوری سالم، مثبت و پربار داشته باشند.
وقتی فرزندتان آنلاین است، اوقاتی را با او سپری كنید. بگذارید به شما نشان دهد چه میكند و از او بخواهید به شما یاد بدهد چگونه از اینترنت و سرویسهای آنلاین استفاده میكند.
كنترل و كاهش خطرها توسط والدین
گرچه كنترل و كاهش خطرها و تهدیدها و حفاظت کودکان در اینترنت كار سادهای نیست اما زیاد هم دور از ذهن والدین هوشیار نیست. حضور فرزندان در جامعه برای والدین نگرانیهایی به همراه دارد و والدین در قالب هشدارهایی مانند «با غریبهها صحبت نكن»، «از مدرسه مستقیم به خانه برگرد»، فرزندان خود را راهنمایی میكنند. اگر دلیلی برای نگرانی درباره فعالیتهای آنلاین فرزندان خود دارید، با آنها صحبت كنید. داشتن ارتباطات باز با فرزندانتان، استفاده از منابع كامپیوتری و به روز بودن خودتان به شما كمك میكند از همه منافع این سیستمها استفاده كنید و در مورد هر مشكل بالقوهای كه ممكن است برای فرزندتان رخ دهد هوشیار باشید. اگر فرزندتان با شما در مورد پیام، فرد یا وبسایتی صحبت كرد كه نا مناسب بود، او را سرزنش نكنید اما به او كمك كنید در آینده با مشكلی مواجه نشود. به خاطر داشته باشید، عكس العمل شما نسبت به این موضوع در اینکه فرزندتان دفعه بعد كه با مشكلی مواجه شد به شما اعتماد كند و موضوع را با شما در میان بگذارد و طرز برخورد او با مشکلات، تعیین کننده است.
یكی از راههای انجام این كار این است كه وقتی فرزندتان آنلاین است، اوقاتی را با او سپری كنید. بگذارید به شما نشان دهد چه میكند و از او بخواهید به شما یاد بدهد چگونه از اینترنت و سرویسهای آنلاین استفاده میكند. اگر والدین نسبت به استفاده آنلاین فرزندانشان از كامپیوتر احساس مسوولیت داشته باشند، خطرهای بالقوه در این زمینه به میزان قابل توجهی كاهش مییابد.
هیچگاه به پیامهایی که وسوسهانگیز، زشت و ناپسند یا تهدیدکننده هستند یا موجب میشوند احساس ترس، ناراحتی یا سردرگمی کنید، پاسخ ندهید. به فرزندانتان بگویید در صورت مشاهده چنین پیامهایی حتما شما را در جریان بگذارند.
هیچوقت اطلاعات شناسایی (مثل آدرس خانه، نام مدرسه یا شماره تلفن) را در یك پیام عمومی مثل چت یا گروه خبری افشا نكنید و قبل از اینكه این اطلاعات را از طریق پست الکترونیک ارسال كنید، طرف مقابل خود را بشناسید و به او اطمینان داشته باشید.
داشتن ارتباطات باز با فرزندانتان، استفاده از منابع كامپیوتری و به روز بودن خودتان به شما كمك میكند از همه منافع این سیستمها استفاده كنید و در مورد هر مشكل بالقوهای كه ممكن است برای فرزندتان رخ دهد هوشیار باشید.
عکسهای فرزندانتان را در گروههای خبری یا وبسایتهایی که عمومی هستند، ارسال نکنید.
ببینید آیا فرزندتان یک آدرس پست الکترونیک دارد یا خیر. اگر اینطور است نام کاربری و رمز عبورش را بدانید و جاهایی مثل مدرسه یا کتابخانه که از آنجا به پست الکترونیک خود دسترسی دارد را شناسایی کنید.
• هیچگاه به فرزندتان اجازه ندهید یک ملاقات حضوری با کسی که اولین بار در اینترنت با او آشنا شده، بدون اجازه افراد خانواده ترتیب دهد. اگر ملاقاتی ترتیب داده میشود در یک محل عمومی باشد و مطمئن شوید که میتوانید همراه او بروید.
به فرزندانتان بیاموزید که روی هر لینکی در پست الکترونیک افراد ناشناس کلیک نکنند. چنین لینکهایی ممکن است به سایتهای نامناسب مربوط شوند یا یک ویروس کامپیوتری باشند.
به خاطر داشته باشید افرادی که آنلاین هستند، ممکن است آنکه ادعا میکنند، نباشند. از آنجایی که شما نمیتوانید افراد را ببینید یا صدایشان رابشنوید، خیلی ساده است که افراد خودشان را درست معرفی نکنند.
برای استفاده از کامپیوتر توسط فرزندتان قوانینی معقول تنظیم کنید. با فرزندتان در مورد مواد آن صحبت کنید. به خاطر داشته باشید اجرای این قوانین توسط فرزندتان را نظارت کنید، به خصوص وقتی زمان زیادی پای کامپیوتر وقت میگذارد.
استفاده بیش از حد فرزندانتان از سرویسهای آنلاین و اینترنت به خصوص نیمه شب، میتواند نشانگر یک مشکل بالقوه باشد. به خاطر داشته باشید کامپیوتر و سرویسهای آنلاین نباید به عنوان وسیله ای برای سرگرم کردن و آرام نشاندن بچهها استفاده شود.
• برنامهها و نرمافزارهای فیلتر کردن، بلاک کردن و درجه بندی را بررسی کنید تا ببینید آیا برای خانواده شما مناسب هستند یا خیر.
عاقلانهترین كار این است كه والدین با شناختی كه از خانواده و فرزندان خود دارند، نسبت به كنترل و كاهش خطرات بالقوه اقدام کنند. همیشه لازم است در بازههای زمانی مناسب مروری بر روشهای اتخاذ شده صورت گیرد و با بررسی اثرات آن نسبت به بهبود روشها اقدام شود.