گربه وحشی
(بلوچي: بگور، گُربك) (تركمني: گوليك) (تركي: چول پيشيكي) (كردي: پَشيك) (مازندراني: بامشي) مشخصات: شباهت زيادي به گربه اهلي دارد تا چندي پيش آن را از اجداد گربه اهلي ميدانستند ولي با توجه به مطالعات انجام شده اخير، بسياري از محققان گربه اهلي را از گونه ديگري به نام (Felis catus) ميدانند كه حدود هفت هزار سال پيش در فلسطين و چهار هزار سال پيش در مصر اهلي شده است. گربههايي كه در زيستگاههاي مختلف ايران به صورت وحشي زندگي ميكنند تفاوتهاي زيادي با هم دارند كه ممكن است گونهها و يا زيرگونههاي جديدي باشند. به منظور تعيين جايگاه ردهبندي گربه هاي ايران انجام مطالعات موروفولوژيكي و ژنتيكي ضروري است. براي مثال گربههايي كه در نزديك شوشتر، اهواز و دهلران مشاهده ميگردند شباهت زيادي به زير گونه آفريقايي (F.s.lybica) دارند، در اين گربهها موها كرم رنگ، خال ها و نوارها بسيار كمرنگ و در برخي نامشخص است. گربههايي كه به تازگي عكس آنها در مناطق بجستان و سبزوار در استان خراسان گرفته شده است شباهت زيادي به زير گونه استپي (F.s.ornata) دارند. در اين گربهها زمينه بدن زرد با نوارهاي طلائي بر روي بدن است. اين گربه نيز شباهت زيادي به گربه اهلي دارد. اكثر گربه هاي مناطق شمالي و نمونههايي كه به تازگي در منطقه دره انجير يزد، بندر لنگه، جاسك و پارك ملي سرخه حصار مشاهده گرديدهاند شباهت زيادي به زير گونه اروپايي (F.s.sylvestris) دارند. در اين گربهها حدود 12 نوار و يا خالهاي تيره و يا كمرنگ در دو طرف بدن وجود دارد، پنج تا شش نوار طولي نيز اغلب در جلو صورت مشاهده ميشود كه تا پشت گردن ادامه مييابد. تفاوت آنها با گربه اهلي داشتن دم كوتاهتر، كلفتتر، پشمالوتر با حلقههاي مشابه و قسمت انتهايي سياه رنگ است. علاوه بر گربههاي فوق انواع گربههاي ديگري نيز مشاهده ميشود كه به نظر ميرسد بعضي از آنها هيبريد با گربه اهلي و برخي ديگر گربههاي اهلي بازگشته در طبيعت (Feral) هستند. در جزيره اشك واقع در پارك ملي درياچه اروميه تعدادي از اين گربهها مشاهده گرديد. اندازهها: طول سر وتنه 45 تا 80 سانتيمتر، دم 25 تا 38 سانتيمتر، ارتفاع 30 تا 40 سانتيمتر، وزن 3 تا 8 كيلوگرم. زيستگاه: اكثر زيستگاههاي ايران اعم از جنگلي، كوهستاني، استپي، بياباني، بلوچي نزديك اماكن مسكوني. پراكندگي: در اكثر مناطق ايران پراكندگي دارد. پراكنش جهاني: آفريقا، اروپا و آسيا. عادات: شبگرد است. اوايل غروب و صبح زود فعاليت بيشتري دارد. در هواي ابري و سرد و در فصل جفتگيري، گاهي روزها نيز مشاهده ميشود. به صورت انفرادي زندگي ميكند. اغلب در حفرههاي طبيعي، زير بوتهها و سوراخ درختان لانه ميسازد. به سرعت از درختان بالا ميرود. ممكن است در يك شب تا 10 كيلومتر مسافت را طي كند. اكثر خصوصياتش شبيه گربه اهلي است (مانند گربه ميوميو ميكند، در موقع دعوا پشت خود را قوز و موها را سيخ ميكند.) غذا: از پستاندارن كوچك، پرندگان و تخم و جوجه آنها، خزندگان، ماهي، قورباغه، حشرات و حيوانات اهلي از قبيل مرغ و خروس، بزغاله و گاهي مواد گياهي تغذيه ميكند. براي شكار طعمه ابتدا دزدانه به آن نزديك ميشود، سپس با چند پرش طعمه خود را ميگيرد. اين حيوان مانند گربه اهلي با طعمه گرفتار بازي نميكند. همچنين مانند گربه اهلي معمولاً روي مدفوع خود را نميپوشاند. توليدمثل: جفتگيري معمولاًدر فصل زمستان انجام ميشود. در اين فصل بين نرها نزاعهايي در ميگيرد. پس از 60 روز سه تا پنج بچه كور ميزايد. پس از 10 روز چشم بچهها باز ميشود، تا سه ماهگي شير ميخورند، چهار تا شش ماه وابسته به مادر هستند و در 10 ماهگي بالغ ميشوند. طول عمر در اسارت حدود 15 سال است. وضعيت فعلي: گربه وحشي دشمنان متعددي از قبيل كاراكال، پلنگ و جغدهاي بزرگ دارد. گاهي اوقات نيز راسو و سمور بچههايش را در لانه ميخورند. به علت كم شدن طعمه، تخريب زيستگاه، و شكار بيرويه، جمعيت آن در اكثر مناطق رو به كاهش گذارده است.
(بلوچي: بگور، گُربك) (تركمني: گوليك) (تركي: چول پيشيكي) (كردي: پَشيك) (مازندراني: بامشي) مشخصات: شباهت زيادي به گربه اهلي دارد تا چندي پيش آن را از اجداد گربه اهلي ميدانستند ولي با توجه به مطالعات انجام شده اخير، بسياري از محققان گربه اهلي را از گونه ديگري به نام (Felis catus) ميدانند كه حدود هفت هزار سال پيش در فلسطين و چهار هزار سال پيش در مصر اهلي شده است. گربههايي كه در زيستگاههاي مختلف ايران به صورت وحشي زندگي ميكنند تفاوتهاي زيادي با هم دارند كه ممكن است گونهها و يا زيرگونههاي جديدي باشند. به منظور تعيين جايگاه ردهبندي گربه هاي ايران انجام مطالعات موروفولوژيكي و ژنتيكي ضروري است. براي مثال گربههايي كه در نزديك شوشتر، اهواز و دهلران مشاهده ميگردند شباهت زيادي به زير گونه آفريقايي (F.s.lybica) دارند، در اين گربهها موها كرم رنگ، خال ها و نوارها بسيار كمرنگ و در برخي نامشخص است. گربههايي كه به تازگي عكس آنها در مناطق بجستان و سبزوار در استان خراسان گرفته شده است شباهت زيادي به زير گونه استپي (F.s.ornata) دارند. در اين گربهها زمينه بدن زرد با نوارهاي طلائي بر روي بدن است. اين گربه نيز شباهت زيادي به گربه اهلي دارد. اكثر گربه هاي مناطق شمالي و نمونههايي كه به تازگي در منطقه دره انجير يزد، بندر لنگه، جاسك و پارك ملي سرخه حصار مشاهده گرديدهاند شباهت زيادي به زير گونه اروپايي (F.s.sylvestris) دارند. در اين گربهها حدود 12 نوار و يا خالهاي تيره و يا كمرنگ در دو طرف بدن وجود دارد، پنج تا شش نوار طولي نيز اغلب در جلو صورت مشاهده ميشود كه تا پشت گردن ادامه مييابد. تفاوت آنها با گربه اهلي داشتن دم كوتاهتر، كلفتتر، پشمالوتر با حلقههاي مشابه و قسمت انتهايي سياه رنگ است. علاوه بر گربههاي فوق انواع گربههاي ديگري نيز مشاهده ميشود كه به نظر ميرسد بعضي از آنها هيبريد با گربه اهلي و برخي ديگر گربههاي اهلي بازگشته در طبيعت (Feral) هستند. در جزيره اشك واقع در پارك ملي درياچه اروميه تعدادي از اين گربهها مشاهده گرديد. اندازهها: طول سر وتنه 45 تا 80 سانتيمتر، دم 25 تا 38 سانتيمتر، ارتفاع 30 تا 40 سانتيمتر، وزن 3 تا 8 كيلوگرم. زيستگاه: اكثر زيستگاههاي ايران اعم از جنگلي، كوهستاني، استپي، بياباني، بلوچي نزديك اماكن مسكوني. پراكندگي: در اكثر مناطق ايران پراكندگي دارد. پراكنش جهاني: آفريقا، اروپا و آسيا. عادات: شبگرد است. اوايل غروب و صبح زود فعاليت بيشتري دارد. در هواي ابري و سرد و در فصل جفتگيري، گاهي روزها نيز مشاهده ميشود. به صورت انفرادي زندگي ميكند. اغلب در حفرههاي طبيعي، زير بوتهها و سوراخ درختان لانه ميسازد. به سرعت از درختان بالا ميرود. ممكن است در يك شب تا 10 كيلومتر مسافت را طي كند. اكثر خصوصياتش شبيه گربه اهلي است (مانند گربه ميوميو ميكند، در موقع دعوا پشت خود را قوز و موها را سيخ ميكند.) غذا: از پستاندارن كوچك، پرندگان و تخم و جوجه آنها، خزندگان، ماهي، قورباغه، حشرات و حيوانات اهلي از قبيل مرغ و خروس، بزغاله و گاهي مواد گياهي تغذيه ميكند. براي شكار طعمه ابتدا دزدانه به آن نزديك ميشود، سپس با چند پرش طعمه خود را ميگيرد. اين حيوان مانند گربه اهلي با طعمه گرفتار بازي نميكند. همچنين مانند گربه اهلي معمولاً روي مدفوع خود را نميپوشاند. توليدمثل: جفتگيري معمولاًدر فصل زمستان انجام ميشود. در اين فصل بين نرها نزاعهايي در ميگيرد. پس از 60 روز سه تا پنج بچه كور ميزايد. پس از 10 روز چشم بچهها باز ميشود، تا سه ماهگي شير ميخورند، چهار تا شش ماه وابسته به مادر هستند و در 10 ماهگي بالغ ميشوند. طول عمر در اسارت حدود 15 سال است. وضعيت فعلي: گربه وحشي دشمنان متعددي از قبيل كاراكال، پلنگ و جغدهاي بزرگ دارد. گاهي اوقات نيز راسو و سمور بچههايش را در لانه ميخورند. به علت كم شدن طعمه، تخريب زيستگاه، و شكار بيرويه، جمعيت آن در اكثر مناطق رو به كاهش گذارده است.