به گزارش افکارنیوز به نقل از مشرق، قریب به دو سال است که از بحران سوریه میگذرد، بحرانی که به اذعان دوستان و دشمنان نه یک انقلاب مردمی که توطئهای جهت براندازی نظام سوریه و ضربه زدن به محور مقاومت است.
بحران سوریه بازتابهای منفی بسیاری را نه تنها بر دولت این کشور که بیش از آن بر مردم سوریه گذاشت. طرف نظر از کشته شدن شماری از غیر نظامیان در این بحران شماری زیادی به دلیل از دست دادن خانه و کاشانه خود و یا از بیم جان خانه و کاشانه خود را رها کرده و آواره کشورهای همجوار شدند.
کانونهای بحران در سوریه
همانطور که تصویر زیر نشان میدهد، کانون اصلی بحران و درگیری در سوریه استانهای غربی و شمال غربی یعنی قنیطره، سویداء، دمشق، حمص، طرطوس، حماة، لاذقیه، حلب و ادلب هستند که بسیاری از اهالی ساکن آنها به دلیل شرایط نامساعد زندگی خانههای خود را ترک کرده و راهی کشورهای همجوار شدهاند.
به تبع اینکه استانهای غربی سوریه همجوار کشورهایی چون لبنان، اردن و ترکیه بودهاند، بنابراین طبیعی است که این کشورها پذیرای این آوارگان و پناهجویان باشند که در بنابراین جدیدترین آمار ارائه شده توسط «اخضر ابراهیمی»، فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه که یکم ژانویه ۲۰۱۳ ارائه شد، به بیش از ۴ میلیون نفر میرسد.
وضعیت اسفبار اردوگاهها
در این میان ترکیه در رتبه اول و اردن در رتبه دوم پذیرای پناهجویان سوری بودهاند و پناهجویان سوری به امید آنکه در اردوگاههایی که برای آنها ایجاد شده است، اگر نه آسایش جسمی که آسودگی روحی را بیابند، راهی این اردوگاهها شدند. اردوگاههایی چون اردوگاه «الزعتری» در اردن که در بدترین نقطه آب و هوایی یعنی بیابانهای شمال اردن با طوفانهای معروف شنش و تابستانهای داغ و سوزانش و زمستانهای سرد و یخبندانش به دور از هر نقطه مسکونی ایجاد شده بودند. شرایط بد معیشتی در این اردوگاه به حدی اسفناک است که تاکنون دهها هزار پناهجوی سوری از این اردوگاه به کشور خود بازگشته و صدها نفر نیز از آن به شهرهای اردن فرار کردهاند و هفتهای نمیگذرد که خبری از درگیری و ناآرامی از این اردوگاه و سرکوب آنها توسط نیروهای امنیتی در رسانههای مختلف منطقهای و فرامنطقهای منتشر نشود، این درحالی است که این آوارگان بارها در اعتراض به اوضاع بد معیشتی در اردوگاههایشان دست به تحصن و اعتراض زدهاند.
اوضاع در اردوگاههای ترکیه که پذیرای بیش از ۸۰ هزار پناهجوی سوری در ۱۲ اردوگاه است، بهتر از اوضاع پناهجویان سوری موجود در اردن نیست و موارد بیشماری از ناآرمیها در اردوگاههای پناهجویان سوری در خاک ترکیه گزارش شده که در آن نیروهای امنیتی کشور میزبان مجبور شدند، برای آرامکردن اوضاع وارد عمل شوند و برای متفرق کردن پناهجویان معترض به گاز اشکآور، باتوم و شلیک هوایی متوسل شوند. این افراد به کمبود مواد غذایی و آب آشامیدنی و شرایط نامساعد زندگی و عدم تامین حداقل امکانات زیستی اعتراض کردهاند.
عدم عمل به وعدههای داده شده
بیتردید از جمله دلایل بروز پدیدهای تحت عنوان پناهجویان سوری وعده و وعیدهای کشورهای همجوار از جمله دولت ترکیه به مردم قرار گرفته در کانون بحران بوده است، به گونهای که همزمان با آغاز ناآرامیها در سوریه دولت ترکیه بارها با دادن وعده ارائه کمکهای بلاعوض، بسیاری از خانوادههای سوری را دعوت به حضور در اردوگاههای آوارگان در مناطق مرزی کرد، اما گزارشهای متعدد نشان میدهد که پناهجویان سوری برخلاف وعدههای داده شده از وضعیت انسانی مناسبی برخوردار نیستند و با وجود فرا رسیدن زمستان، نه دولت آنکارا نه دولت امان مواد غذایی و پوشاک زمستانی و مواد گرمکننده لازم در اختیار پناهجویان قرار ندادهاند تا جایی که پلیس ترکیه اعتراض پناهجویان سوری را با ضرب و جرح افراد پاسخ داده است.
الأتاسي از عدم وفای کشورها به وعدههایشان میگوید
قضیه عدم وفای به عهد دولتهای آنکارا و امان موضوعی است که پیشتر توسط «سهير الأتاسي»، نایب رئيس کمیته موسوم به «ائتلاف ملی معارضان سوریه» نیز قرار گرفته است.
الاتاسی که از اردوگاه پناهجویان سوری در «أطمه» ادلب دیدن کرده بود، تاکید میکرد که کشورها به وعدههای خود در کمک به پناهجویان سوری و ارائه کمکهای بشر دوستانه و امدادی به آنها عمل نکردهاند.
اما بدی آب و هوا و عدم وفا به وعدههای داده شده و اوضاع بد معیشتی آن چیزی نبود که دل آوارگان سوری را به درد آورد. آنچه در این بین دردناک و تاسفآور مینمود و بهت و حیرت جامعه بین المللی را به دنبال داشت، انتشار خبرهایی در رسانههای مختلف جهان منتشر از درد و رنج و محنت جدید آوارگان سوری بود.
ازدواج اجباری زنان و دختران سوری را به شدت تهدید میکند
مافیای ازدواج در اردوگاه الزعتری اردن
رسانهها از انواع سوء استفاده از دختران و زنان سوری مینوشتند، به عنوان مثال «ولید عواد»، از فعالان امور بشر که برای کمکرسانی به پناهجویان سوری ساکن اردوگاه الزعتری اردن فعالیت میکند، از «مافیای ازدواج» با دختران سوری سخن میگوید.
وی در اینباره توضیح میدهد که «برخی از مشایخ و علمای اردنی برای توجیه ازدواج با دختران و زنان سوری اصطلاحاتی مانند «ازدواج حمایتی» و «ازدواج اکراهی» را باب کردهاند.
«ولید عواد» تاکید ميكند، کسانیکه در اردن خواستار ازدواج با دختران سوري هستند، كافي است به دو راهي امان، عمان، رمثا، اربد يا كرك در این کشور مراجعه كنند و دختري سوری را به قيمت ۱۰۰ يا ۲۰۰ دينار به عقد دایم خود در آورند.
فاتن، دختری که در حمام مورد تعرض قرار گرفت
«فاتن»، دختر ۲۹ ساله سوری یکی از این دختران است که اگرچه در معرض فروش قرار داده نشده، اما مورد تجاوز و تعرض قرار گرفته است. در حالیکه اشکهای بیامانش را با گوشه روسریاش پاک میکند، خاطره تلخ تجاوز چهار نفر از نگهبانان اردوگاه را به یاد میآورد.
فاتن از اهالی منطقه «الوعر» در شهر حمص است که هنگام رفتن به حمام عمومی اردوگاه مورد تعرض چهار نگهبان قرار گرفته بود. وی میگوید: هیچگاه نمیتواند، آن کابوس وحشتناک را فراموش کند.
اهانت در توزیع مواد غذایی و کمکهای بشر دوستانه
«بسمه» ۲۰ ساله یکی دیگر از دختران سوری است که پس از آنکه تمام اعضای خانوادهاش در «درعا» توسط گروههای تروریستی قتل عام شدند، به همراه صدها پناهجوی سوری دیگر راهی اردوگاه الزعتری میشود که اگرچه در معرض تعدی و تجاوز قرار نگرفته است، اما از شیوه اهانتبار توزیع و پخش مواد غذایی و آب و کمکهای بشر دوستانه بین پناهجویان شکایت میکند.
وی میگوید: آنها کمکهای بشر دوستانه یا مواد غذایی و آب را با شنیدن انواع فحشها و ناسزاها دریافت میکنند و کسانیکه این کمکها را بین پناهجویان توزیع میکنند، از هرگونه اهانت و آزار که زمانی به آزار جنسی هم منتهی میشود، واهمه ندارند.
ازدواج اجباری زنان و دختران سوری را به شدت تهدید میکند
بسمه پس از آن به رواج پدیده ازدواج اجباری بین دختران سوری میکند و میگوید: شرایط بسیار بد و اسفبار حاکم بر اردوگاه الزعتری موجب شده تا برخی از مردان ثروتمند و متمول اردنی از این شرایط بهرهبرداری کرده و با دستاویز بیرون آوردن آنها از اردوگاه و پذیرش کفالت، به آنها پیشنهاد ازدواج صوری را میدهند.
بسمه میافزاید: به خوبی مردی را به خاطر میآورم که با خودرو آخرین سیستم خود وارد اردوگاه شد و شروع به برانداز کردن زنان و دختران اردوگاه کرد، سپس به فردی که در کنارش بود، دستور داد از شماری از دختران اردوگاه عکسهایی تهیه کند.
زنان و دختران سوری در قبال ۱۵۰ دلار
اوضاع در منطقه مرزی «الرمثا» نیز چنین است و پناهجویان سوری از آزار و اذیت دختران سوری از جمله دختران کم و سن و سال خبر میدهند که بارها به زد و خورد خشونتبار بین پناهجویان سوری و ساکنان محلی الرمثا منجر شده است
«ابو طیر»، یکی از فعالان اجتماعی است که به پناهجویان سوری کمک میکند. وی میگوید: این روزها محال است که در تجمعات اردنیها بنشینید و سخنی از متاجره دختران و زنان سوری آن هم تنها به مبلغ ۱۵۰ دلار به میان نیاید و تنها کافی است به درب اردوگاههایی آوارگان سوری بروید و یکی از آنها را انتخاب کنید. این موضوع به چنان وضعیت نگرانکنندهای تبدیل شده است که سازمان «يونيسيف» نیز حتی نسبت به آن هشدار داده و ابراز نگرانی کرده است. این درحالی است دایره قضایی اردن اعلام کرد که در نیمه اول سال ۲۰۱۱ میلادی ۲۷۰ مورد و در سال گذشته میلادی (۲۰۱۲) ۱۸۹ مورد ازدواج اردنیها با دختران پناهجوی سوری به ثبت رسیده است.
اوضاع در اردوگاههای ترکیه اسفبارتر است
اوضاع آوارگان سوری در ترکیه نیز بهتر از اوضاع هموطنان آنها در اردن نیست. سوريهايي که در اين اردوگاههایی همچون «یایلاداغی»، «آلتینوزو»، «حاتای»، «ریحان لی»، «بوينويوگون» و «کیلیس» اسکان داده شدهاند، صرف نظر از بد رفتاري و کمبود غذایی که با آن مواجه هستند و همچنین سرکوبگریهای نيروهاي امنيتي ترک با سوء استفاده از دختران و زنان خود نیز مواجه هستند.
این درحالی است که رسانههای ترک و پایگاههای اینترنتی این کشور از جمله پايگاه اينترنتي «ايدنليک» آگوست ۲۰۱۲ از ۴۰۰ مورد تجاوز به زنان سوري در اردوگاههاي ترکيه و باردار شدن ۲۵۰ نفر از آنان خبر داده بود.
اوضاع اسفبار کودکان پناهجویان سوری در اردوگاهها
سوء تغذیه و مرگ و میر کودکان
بنا به اذعان زنان سوري که در این اردوگاهها زندگی میکنند، تنها در يکي از اين اردوگاهها تاکنون به بيش از ۷۰ دختر نوجوان تجاوز کردهاند و همان طور که گفته شد، این درد و رنجها صرف نظر از گرسنگی، سوء تغذیه، بد رفتاری و بیماریهای مسری است که بین پناهجویان و به خصوص کودکان شایع است و تاکنون موجب شده تا دهها کودک سوری تنها بر اثر ابتلا به بيماري اسهال جان خود را از دست بدهند و این جدای از مشکلات روحی و روانی است که با آن مواجه هستند.
تحقیق صورت گرفته توسط بخش روانشناسی دانشگاه «بهجيشهر» ترکیه مدت سه ماه روی ۳۰۰ کودک سوری مقیم اردوگاه «غازي عنتاب» تاکید میکند، این کودکان از افسردگی، نگرانی و پرخاشگری رنج میبرند.
پناهجویان سوری اردوگاههای خویش را زندانهایي توصیف میکنند که اطراف آنها را سيمهاي خاردار متصل به برق و آغشته به ماده «فلکس» فراگرفته و همواره توسط نيروهاي مستقر در اطراف اين اردوگاه که مجهز به سلاحهاي گرم هستند، کنترل میشوند.
قاچاق اعضای بدن پناهجویان سوری
هفته نامهفلسطینی «المنار» در یکی از گزارشهای خود از اردوگاههای پناهجویان سوری نوشته بود، شبکهای از چند کشور که در آن مسئولان ترک، امریکایی و فرانسوی حضور دارند، اعضای بدن آوارگان را قاچاق میکنند.
این هفتهنامه در ادامه گزارش خود اظهار میکند که دولت «رجب طیب اردوغان»، نخست وزیر ترکیه از بازگشت آوارگان سوری به سوری کشورشان جلوگیری میکند تا با آنها تجارت شود.
اعضای این شبکه، سوریهای مقیم اردوگاههای ایجاد شده در خاک ترکیه را به صورت سازمان یافته به قتل میرسانند تا زمینه قاچاق اعضای بدن آنها فراهم کنند.
هر روز در اردوگاههای پناهجویان سوری در ترکیه تعدادی ناپدید و ربوده میشوند و اجساد کودکان در اطراف این اردوگاهها، جنگلها و کوههای نزدیک پیدا میشود. این درحالی است که شماری از مردان و زنان سوری که برای مصاحبه با فرماندهان امنیتی ترک احضار شده بودند، هرگز به اردوگاه باز نگشتهاند.
بسیاری از این پناهجویان تاکید میکنند که بسیاری از تجاوزها و تعدیهایی که در اردوگاههای موجود در ترکیه صورت میگیرد، با آگاهی و اطلاع مسئولان امر بوده است و در این ارتباط به اردوگاه «بوينويو گون» در منطقه «آلتن اوز» اشاره میکنند.
آگاهی مسئولان ترک از اوضاع جاری در اردوگاهها
شماری از پناهجویان سوری اردوگاه «بوينويو گون» اظهار میکنند که مسئولیت این اردوگاه را فردی به نام «عبدو اصلانار» برعهده دارد. وی انجام کارهای خدماتی اردوگاه را به مناقصه میگذارد و مناقصه را یکی از شاخههای جوانان احزاب دست راستی ترک برنده میشود که ورود این جوانان ترک به این اردوگاه با چه فجایع و مصایبی همراه بوده و موجب شد تا بسیاری از پناهجویان به نیروهای امنیتی و مسئولان اردوگاه شکایت این امر را ببرند. اما غافل از اینکه تمام این هتک حرمتها با اطلاع مسئولان اردوگاه و همدستی آنها صورت میگرفته است. همچنین آشکار شد که عبدو اصلانار در اردوگاه و برای زنان و دختران سوری شبکه فساد دایر کرده و هدایت این شبکه فساد را برعهده دارد، بگونهای که زنان و دختران سوری با اجازه وی از اردوگاه خارج میشدند و در زمان مقرر شده برای آنها به آن باز میگشتند.
رسوایی عبدو اصلانار چنان بالا گرفت که خبر به استانداری «حاتای» رسید و عدم پیگیری امر توسط استانداری و سرپوش نهادن بر اقدامات او و توجیه کردن آنها برکناری استانداری «حاتای» و عبدو اصلانار را به دنبال داشت.
همدستی تروریستها با متجاوزان
پناهجویان سوری تاکید کردهاند، قضیه تجاوز به عنف آنها فقط محدود به داخل اردوگاهها نمیشود، بلکه این تجاوزات که همگی با حمایت دولت اردوغان صورت میگیرد، از زمان آواره کردن ساکنین مناطق و کانونهای بحران و درگیری آغاز میشود و در موارد بیشماری پناهجویان سوری تاکید کردهاند که تروریستهای مسلح آنها را وادار به ترک خانههایشان کردهاند، با اینکه آنها خواستار چنین امری نبودهاند.
آنان میگویند: تروریستهای مسلح پس از بیرون راندن ما از خانههایمان، همگی را واداشتند تا از مرز ترکیه عبور کنیم و در اردوگاههایی مستقر شویم که دولت این کشور پیشتر آنها را آماده کرده بود و این تروریستهای مسلح که نام «انقلابیون» را بر خود نهاده بودند، برای خوش خدمتی به نظامیان ترک هر شب زنان و دخترانی را پیشکش و در قبال این خوش خدمتیاشان مبلغی را دریافت میکردند. در این میان هرچه سن پیشکش کمتر بود، مبلغی که این به اصطلاح انقلابیون دریافت میکردند، بیشتر بود.
گروههای پزشکی بین المللی پرده از حقایق برمیدارند
این موضوع زمانی برملا شد که گروههای پزشکی وابسته به سازمان ملل و پزشکان بدون مرز وارد این اردوگاهها شدند تا وضعیت بهداشتی پناهجویان را بررسی کنند و زمانی غافلگیر شدند که دریافتند، موارد بیشماری بارداریهای جدید مواجه شدند، در حالیکه بسیاری از این موارد یا دختر بوده و ازدواج نکرده بودند یا اینکه اصلا همسران آنها در کنار آنها نبودهاند.
همچنین این گروههای پزشکی بین المللی سه مورد خودکشی دختران نوجوان پناهجوی سوری را درمان کرده بودند که به شکلی جمعی توسط نظامیان ترک و به اصطلاح انقلابیون سوریه توامان مورد تعرض و تعدی قرار گرفته بودند.
کم سن و سالترین دختری سوری که مورد تجاوز نظامیان ترک و به اصطلاح انقلابیون سوریه قرار گرفته بود، دختری ۱۳ ساله بود که به همراه مادرش از مناطق درگیری در سوریه فرار کده بود و به ترکیه به امید یافتن امنیت روی آورده بود.
ترکهای اردوغانی
یکی از این قربانیان میگوید که به نظامی ترک التماس کردم که به من تجاوز نکند، چون من هم مانند او سنی هستم، اما او در پاسخ گفت که نه، من سنی اردوغانی هستم، اما تو سنی سوری هستی.
وی در ادامه میافزاید: برای اینکه مبادا داد و فریاد بزنم و جیغ بکشم، دهانم را بستند.
فاطمه از درد و رنج خود میگوید
یکی دیگر از قربانیان این تعدیها و تجاوزها زنان سوری است که «فاطمه» نامیده میشود و که پس از تخریب و نابودی خانه و کاشانهاش راهی ترکیه میشود و پس از چشیدن انواع دردها و رنجها ترجیح میدهد، با وجود جنگها و کشتارها به کشور خود بازگردد، در گفتوگو با تلویزیون سوریه ماجرای خود را اینگونه تعریف میکند.
هنگامیکه در جسر الشغور به سرمیبردیم، تروریستهای مسلح و خرابکاران که در تظاهراتها حاضر میشدند، پس از تخریب و نابود کردن تاسیسات و زیر ساختهای دولتی و منازل شهروندان ما را با زور سلاح و ضرب قنداق تفنگ وادار کردند، خانههایمان را خالی کرده و شهر را ترک کنیم.
فاطمه میافزاید: ترویستها ما را میترساندند که ارتش سوریه خواهد آمد، مردان را خواهد کشت و به تمام زنان تعدی و تجاوز خواهد کرد، من هم چهار فرزندم را از بیم جان برداشته و به همراه دیگر اهالی منطقه راهی منطقه «خربة الجوز» شدیم به این امید که امنیت را در آنجا بیابیم، غافل از اینکه مصایبی دیگر در آنجا انتظارمان را میکشید.
فاطمه ادامه میدهد: یک را در خربه الجوز به سر بردیم تا اینکه فردای آن روز دو نفربر ترک ما را به اردوگاههایی بردند که ظاهرا برای استقبال از آوارگان سوری ترتیب داده بودند. دو روز اول برای چون ماه عسل گذشت و ترکها به خوبی از ما استقبال کردند، اما پس از آن دو روز چهره واقعی آنها برای ما آشکار میشد، به گونهای که در روز ششم همه چیز برای ما رو شده بود.
وی میگوید: فردی که «سامر عصفور» خوانده میشد و منتسی به یکی از بدنامترین خانوادههای «جسر الشغور» بو دبه همراه فرد دیگری که «محمد» نامیده میشد و همواره در کنار عصفور دیده میشد و از خرابکاران جسر الشغور به شمار میآمد، به خیمه ما آمدند و از من خواستند، با آنها بروم تا با آنها صحبت کنم، هنگامیکه وارد خیمه آنها شدم، با سه مرد بسیار تنومند مواجه شدم که به ظاهر محافظ عصفور بودند، آنها با زور و خشونت لباسهای مرا از تن درآوردند و چون مقاومت و مخالفت مرا دیدند، مرا به شدت مورد ضرب و شتم قرار دادند و زمینه تعدی عصفور را به من اینگونه فراهم کردند.
فاطمه میافزاید: روز بعد بار دیگر دنبالم فرستادند و چون با مخالفت من مواجه شدند، عصفور به همراه دو نفر دیگر آمد و مرا با زور با خود بردند تا بار دیگر قربانی تجاوزات عصفور و همدستانش قرار بگیرم. پس از آن به سرعت تصمیم گرفتم، به سوریه بازگردم، اما وقتی خبر به گوش عصفور رسید، مرا تهدید کرد که جایی برای بازگشت به سوریه نداری، چون از تمام صحنههای تجاوز و تعدی به من فیلمبرداری کرده است و چون اصرار و پافشاری مرا دید، بار دیگر مرا تهدید کرد که اگر از این امر منصرف نشوم و به خواستههای آنها تن ندهم، به دخترانم تجاوز خواهد کرد که بزرگترین آنها ۱۳ ساله و کوچکترین آنها ۳ ساله است.
فاطمه در ادامه داستان خود میگوید: پنج روز بعد عصفور به من اطلاع داد که نظامیان ترک و مسئولان اردوگاه میخواهند که نزد آنها بروم و بالبطع چون با مخالفت من مواجه شدند، از زور و خشونت برای واداشتن من به این امر استفاده کردند.
وی ادامه میدهد: هنگامیکه نزد آنها رفتم، عصفور مرا به یک فرد ترک سپرد و در ازای آن مبلغی را از وی دریافت کرد تا این بار قربانی هوس بازیهای نظامیان ترک شوم.
وی تاکید میکند: در اردوگاهی که ما به سر میبردیم، دهها دختر نوجوان مورد تعرض و تجاوز قرار گرفتند و ما در این اردوگاهها انواع ظلم و ستم و درد و رنج را تحمل کردیم تا اینکه سرانجام موفق شدیم از این اردوگاهها فرار کنیم و به کشور خود بازگردیم.
یک مادر سوری: مقابل دیدگانم به دو دختر تجاوز کردند
از سوی دیگر مادر یکی از دختران سوری که در معرض تجاوز و تعرض قرار گرفته بود، میگوید: نظامیان ترکی که در اردوگاه بودند، در مقابل دیدگانم به دو دخترم به نامهای « فاطمة» و «وفاء» تجاوز کردند و برای اینکه این موضوع را در جایی بیان نکنم، اقدام به فیلمبرداری و تصویربرداری از آنها و مرا تهدید کردند، در صورت درز یافتن این خبر به جایی این فیلمها و تصاویر را همه جا منتشر و پخش خواهند کرد.
آنچه گذشت تنها گوشهای از مصایب و درد و رنجهای پناهندگان سوری در اردوگاههای ترکیه و اردن به ویژه زنان و دختران پناهنده سوری است.
بحران سوریه بازتابهای منفی بسیاری را نه تنها بر دولت این کشور که بیش از آن بر مردم سوریه گذاشت. طرف نظر از کشته شدن شماری از غیر نظامیان در این بحران شماری زیادی به دلیل از دست دادن خانه و کاشانه خود و یا از بیم جان خانه و کاشانه خود را رها کرده و آواره کشورهای همجوار شدند.
کانونهای بحران در سوریه
همانطور که تصویر زیر نشان میدهد، کانون اصلی بحران و درگیری در سوریه استانهای غربی و شمال غربی یعنی قنیطره، سویداء، دمشق، حمص، طرطوس، حماة، لاذقیه، حلب و ادلب هستند که بسیاری از اهالی ساکن آنها به دلیل شرایط نامساعد زندگی خانههای خود را ترک کرده و راهی کشورهای همجوار شدهاند.
به تبع اینکه استانهای غربی سوریه همجوار کشورهایی چون لبنان، اردن و ترکیه بودهاند، بنابراین طبیعی است که این کشورها پذیرای این آوارگان و پناهجویان باشند که در بنابراین جدیدترین آمار ارائه شده توسط «اخضر ابراهیمی»، فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه که یکم ژانویه ۲۰۱۳ ارائه شد، به بیش از ۴ میلیون نفر میرسد.
وضعیت اسفبار اردوگاهها
در این میان ترکیه در رتبه اول و اردن در رتبه دوم پذیرای پناهجویان سوری بودهاند و پناهجویان سوری به امید آنکه در اردوگاههایی که برای آنها ایجاد شده است، اگر نه آسایش جسمی که آسودگی روحی را بیابند، راهی این اردوگاهها شدند. اردوگاههایی چون اردوگاه «الزعتری» در اردن که در بدترین نقطه آب و هوایی یعنی بیابانهای شمال اردن با طوفانهای معروف شنش و تابستانهای داغ و سوزانش و زمستانهای سرد و یخبندانش به دور از هر نقطه مسکونی ایجاد شده بودند. شرایط بد معیشتی در این اردوگاه به حدی اسفناک است که تاکنون دهها هزار پناهجوی سوری از این اردوگاه به کشور خود بازگشته و صدها نفر نیز از آن به شهرهای اردن فرار کردهاند و هفتهای نمیگذرد که خبری از درگیری و ناآرامی از این اردوگاه و سرکوب آنها توسط نیروهای امنیتی در رسانههای مختلف منطقهای و فرامنطقهای منتشر نشود، این درحالی است که این آوارگان بارها در اعتراض به اوضاع بد معیشتی در اردوگاههایشان دست به تحصن و اعتراض زدهاند.
اوضاع در اردوگاههای ترکیه که پذیرای بیش از ۸۰ هزار پناهجوی سوری در ۱۲ اردوگاه است، بهتر از اوضاع پناهجویان سوری موجود در اردن نیست و موارد بیشماری از ناآرمیها در اردوگاههای پناهجویان سوری در خاک ترکیه گزارش شده که در آن نیروهای امنیتی کشور میزبان مجبور شدند، برای آرامکردن اوضاع وارد عمل شوند و برای متفرق کردن پناهجویان معترض به گاز اشکآور، باتوم و شلیک هوایی متوسل شوند. این افراد به کمبود مواد غذایی و آب آشامیدنی و شرایط نامساعد زندگی و عدم تامین حداقل امکانات زیستی اعتراض کردهاند.
عدم عمل به وعدههای داده شده
بیتردید از جمله دلایل بروز پدیدهای تحت عنوان پناهجویان سوری وعده و وعیدهای کشورهای همجوار از جمله دولت ترکیه به مردم قرار گرفته در کانون بحران بوده است، به گونهای که همزمان با آغاز ناآرامیها در سوریه دولت ترکیه بارها با دادن وعده ارائه کمکهای بلاعوض، بسیاری از خانوادههای سوری را دعوت به حضور در اردوگاههای آوارگان در مناطق مرزی کرد، اما گزارشهای متعدد نشان میدهد که پناهجویان سوری برخلاف وعدههای داده شده از وضعیت انسانی مناسبی برخوردار نیستند و با وجود فرا رسیدن زمستان، نه دولت آنکارا نه دولت امان مواد غذایی و پوشاک زمستانی و مواد گرمکننده لازم در اختیار پناهجویان قرار ندادهاند تا جایی که پلیس ترکیه اعتراض پناهجویان سوری را با ضرب و جرح افراد پاسخ داده است.
الأتاسي از عدم وفای کشورها به وعدههایشان میگوید
قضیه عدم وفای به عهد دولتهای آنکارا و امان موضوعی است که پیشتر توسط «سهير الأتاسي»، نایب رئيس کمیته موسوم به «ائتلاف ملی معارضان سوریه» نیز قرار گرفته است.
الاتاسی که از اردوگاه پناهجویان سوری در «أطمه» ادلب دیدن کرده بود، تاکید میکرد که کشورها به وعدههای خود در کمک به پناهجویان سوری و ارائه کمکهای بشر دوستانه و امدادی به آنها عمل نکردهاند.
اما بدی آب و هوا و عدم وفا به وعدههای داده شده و اوضاع بد معیشتی آن چیزی نبود که دل آوارگان سوری را به درد آورد. آنچه در این بین دردناک و تاسفآور مینمود و بهت و حیرت جامعه بین المللی را به دنبال داشت، انتشار خبرهایی در رسانههای مختلف جهان منتشر از درد و رنج و محنت جدید آوارگان سوری بود.
ازدواج اجباری زنان و دختران سوری را به شدت تهدید میکند
مافیای ازدواج در اردوگاه الزعتری اردن
رسانهها از انواع سوء استفاده از دختران و زنان سوری مینوشتند، به عنوان مثال «ولید عواد»، از فعالان امور بشر که برای کمکرسانی به پناهجویان سوری ساکن اردوگاه الزعتری اردن فعالیت میکند، از «مافیای ازدواج» با دختران سوری سخن میگوید.
وی در اینباره توضیح میدهد که «برخی از مشایخ و علمای اردنی برای توجیه ازدواج با دختران و زنان سوری اصطلاحاتی مانند «ازدواج حمایتی» و «ازدواج اکراهی» را باب کردهاند.
«ولید عواد» تاکید ميكند، کسانیکه در اردن خواستار ازدواج با دختران سوري هستند، كافي است به دو راهي امان، عمان، رمثا، اربد يا كرك در این کشور مراجعه كنند و دختري سوری را به قيمت ۱۰۰ يا ۲۰۰ دينار به عقد دایم خود در آورند.
فاتن، دختری که در حمام مورد تعرض قرار گرفت
«فاتن»، دختر ۲۹ ساله سوری یکی از این دختران است که اگرچه در معرض فروش قرار داده نشده، اما مورد تجاوز و تعرض قرار گرفته است. در حالیکه اشکهای بیامانش را با گوشه روسریاش پاک میکند، خاطره تلخ تجاوز چهار نفر از نگهبانان اردوگاه را به یاد میآورد.
فاتن از اهالی منطقه «الوعر» در شهر حمص است که هنگام رفتن به حمام عمومی اردوگاه مورد تعرض چهار نگهبان قرار گرفته بود. وی میگوید: هیچگاه نمیتواند، آن کابوس وحشتناک را فراموش کند.
اهانت در توزیع مواد غذایی و کمکهای بشر دوستانه
«بسمه» ۲۰ ساله یکی دیگر از دختران سوری است که پس از آنکه تمام اعضای خانوادهاش در «درعا» توسط گروههای تروریستی قتل عام شدند، به همراه صدها پناهجوی سوری دیگر راهی اردوگاه الزعتری میشود که اگرچه در معرض تعدی و تجاوز قرار نگرفته است، اما از شیوه اهانتبار توزیع و پخش مواد غذایی و آب و کمکهای بشر دوستانه بین پناهجویان شکایت میکند.
وی میگوید: آنها کمکهای بشر دوستانه یا مواد غذایی و آب را با شنیدن انواع فحشها و ناسزاها دریافت میکنند و کسانیکه این کمکها را بین پناهجویان توزیع میکنند، از هرگونه اهانت و آزار که زمانی به آزار جنسی هم منتهی میشود، واهمه ندارند.
ازدواج اجباری زنان و دختران سوری را به شدت تهدید میکند
بسمه پس از آن به رواج پدیده ازدواج اجباری بین دختران سوری میکند و میگوید: شرایط بسیار بد و اسفبار حاکم بر اردوگاه الزعتری موجب شده تا برخی از مردان ثروتمند و متمول اردنی از این شرایط بهرهبرداری کرده و با دستاویز بیرون آوردن آنها از اردوگاه و پذیرش کفالت، به آنها پیشنهاد ازدواج صوری را میدهند.
بسمه میافزاید: به خوبی مردی را به خاطر میآورم که با خودرو آخرین سیستم خود وارد اردوگاه شد و شروع به برانداز کردن زنان و دختران اردوگاه کرد، سپس به فردی که در کنارش بود، دستور داد از شماری از دختران اردوگاه عکسهایی تهیه کند.
زنان و دختران سوری در قبال ۱۵۰ دلار
اوضاع در منطقه مرزی «الرمثا» نیز چنین است و پناهجویان سوری از آزار و اذیت دختران سوری از جمله دختران کم و سن و سال خبر میدهند که بارها به زد و خورد خشونتبار بین پناهجویان سوری و ساکنان محلی الرمثا منجر شده است
«ابو طیر»، یکی از فعالان اجتماعی است که به پناهجویان سوری کمک میکند. وی میگوید: این روزها محال است که در تجمعات اردنیها بنشینید و سخنی از متاجره دختران و زنان سوری آن هم تنها به مبلغ ۱۵۰ دلار به میان نیاید و تنها کافی است به درب اردوگاههایی آوارگان سوری بروید و یکی از آنها را انتخاب کنید. این موضوع به چنان وضعیت نگرانکنندهای تبدیل شده است که سازمان «يونيسيف» نیز حتی نسبت به آن هشدار داده و ابراز نگرانی کرده است. این درحالی است دایره قضایی اردن اعلام کرد که در نیمه اول سال ۲۰۱۱ میلادی ۲۷۰ مورد و در سال گذشته میلادی (۲۰۱۲) ۱۸۹ مورد ازدواج اردنیها با دختران پناهجوی سوری به ثبت رسیده است.
اوضاع در اردوگاههای ترکیه اسفبارتر است
اوضاع آوارگان سوری در ترکیه نیز بهتر از اوضاع هموطنان آنها در اردن نیست. سوريهايي که در اين اردوگاههایی همچون «یایلاداغی»، «آلتینوزو»، «حاتای»، «ریحان لی»، «بوينويوگون» و «کیلیس» اسکان داده شدهاند، صرف نظر از بد رفتاري و کمبود غذایی که با آن مواجه هستند و همچنین سرکوبگریهای نيروهاي امنيتي ترک با سوء استفاده از دختران و زنان خود نیز مواجه هستند.
این درحالی است که رسانههای ترک و پایگاههای اینترنتی این کشور از جمله پايگاه اينترنتي «ايدنليک» آگوست ۲۰۱۲ از ۴۰۰ مورد تجاوز به زنان سوري در اردوگاههاي ترکيه و باردار شدن ۲۵۰ نفر از آنان خبر داده بود.
اوضاع اسفبار کودکان پناهجویان سوری در اردوگاهها
سوء تغذیه و مرگ و میر کودکان
بنا به اذعان زنان سوري که در این اردوگاهها زندگی میکنند، تنها در يکي از اين اردوگاهها تاکنون به بيش از ۷۰ دختر نوجوان تجاوز کردهاند و همان طور که گفته شد، این درد و رنجها صرف نظر از گرسنگی، سوء تغذیه، بد رفتاری و بیماریهای مسری است که بین پناهجویان و به خصوص کودکان شایع است و تاکنون موجب شده تا دهها کودک سوری تنها بر اثر ابتلا به بيماري اسهال جان خود را از دست بدهند و این جدای از مشکلات روحی و روانی است که با آن مواجه هستند.
تحقیق صورت گرفته توسط بخش روانشناسی دانشگاه «بهجيشهر» ترکیه مدت سه ماه روی ۳۰۰ کودک سوری مقیم اردوگاه «غازي عنتاب» تاکید میکند، این کودکان از افسردگی، نگرانی و پرخاشگری رنج میبرند.
پناهجویان سوری اردوگاههای خویش را زندانهایي توصیف میکنند که اطراف آنها را سيمهاي خاردار متصل به برق و آغشته به ماده «فلکس» فراگرفته و همواره توسط نيروهاي مستقر در اطراف اين اردوگاه که مجهز به سلاحهاي گرم هستند، کنترل میشوند.
قاچاق اعضای بدن پناهجویان سوری
هفته نامهفلسطینی «المنار» در یکی از گزارشهای خود از اردوگاههای پناهجویان سوری نوشته بود، شبکهای از چند کشور که در آن مسئولان ترک، امریکایی و فرانسوی حضور دارند، اعضای بدن آوارگان را قاچاق میکنند.
این هفتهنامه در ادامه گزارش خود اظهار میکند که دولت «رجب طیب اردوغان»، نخست وزیر ترکیه از بازگشت آوارگان سوری به سوری کشورشان جلوگیری میکند تا با آنها تجارت شود.
اعضای این شبکه، سوریهای مقیم اردوگاههای ایجاد شده در خاک ترکیه را به صورت سازمان یافته به قتل میرسانند تا زمینه قاچاق اعضای بدن آنها فراهم کنند.
هر روز در اردوگاههای پناهجویان سوری در ترکیه تعدادی ناپدید و ربوده میشوند و اجساد کودکان در اطراف این اردوگاهها، جنگلها و کوههای نزدیک پیدا میشود. این درحالی است که شماری از مردان و زنان سوری که برای مصاحبه با فرماندهان امنیتی ترک احضار شده بودند، هرگز به اردوگاه باز نگشتهاند.
بسیاری از این پناهجویان تاکید میکنند که بسیاری از تجاوزها و تعدیهایی که در اردوگاههای موجود در ترکیه صورت میگیرد، با آگاهی و اطلاع مسئولان امر بوده است و در این ارتباط به اردوگاه «بوينويو گون» در منطقه «آلتن اوز» اشاره میکنند.
آگاهی مسئولان ترک از اوضاع جاری در اردوگاهها
شماری از پناهجویان سوری اردوگاه «بوينويو گون» اظهار میکنند که مسئولیت این اردوگاه را فردی به نام «عبدو اصلانار» برعهده دارد. وی انجام کارهای خدماتی اردوگاه را به مناقصه میگذارد و مناقصه را یکی از شاخههای جوانان احزاب دست راستی ترک برنده میشود که ورود این جوانان ترک به این اردوگاه با چه فجایع و مصایبی همراه بوده و موجب شد تا بسیاری از پناهجویان به نیروهای امنیتی و مسئولان اردوگاه شکایت این امر را ببرند. اما غافل از اینکه تمام این هتک حرمتها با اطلاع مسئولان اردوگاه و همدستی آنها صورت میگرفته است. همچنین آشکار شد که عبدو اصلانار در اردوگاه و برای زنان و دختران سوری شبکه فساد دایر کرده و هدایت این شبکه فساد را برعهده دارد، بگونهای که زنان و دختران سوری با اجازه وی از اردوگاه خارج میشدند و در زمان مقرر شده برای آنها به آن باز میگشتند.
رسوایی عبدو اصلانار چنان بالا گرفت که خبر به استانداری «حاتای» رسید و عدم پیگیری امر توسط استانداری و سرپوش نهادن بر اقدامات او و توجیه کردن آنها برکناری استانداری «حاتای» و عبدو اصلانار را به دنبال داشت.
همدستی تروریستها با متجاوزان
پناهجویان سوری تاکید کردهاند، قضیه تجاوز به عنف آنها فقط محدود به داخل اردوگاهها نمیشود، بلکه این تجاوزات که همگی با حمایت دولت اردوغان صورت میگیرد، از زمان آواره کردن ساکنین مناطق و کانونهای بحران و درگیری آغاز میشود و در موارد بیشماری پناهجویان سوری تاکید کردهاند که تروریستهای مسلح آنها را وادار به ترک خانههایشان کردهاند، با اینکه آنها خواستار چنین امری نبودهاند.
آنان میگویند: تروریستهای مسلح پس از بیرون راندن ما از خانههایمان، همگی را واداشتند تا از مرز ترکیه عبور کنیم و در اردوگاههایی مستقر شویم که دولت این کشور پیشتر آنها را آماده کرده بود و این تروریستهای مسلح که نام «انقلابیون» را بر خود نهاده بودند، برای خوش خدمتی به نظامیان ترک هر شب زنان و دخترانی را پیشکش و در قبال این خوش خدمتیاشان مبلغی را دریافت میکردند. در این میان هرچه سن پیشکش کمتر بود، مبلغی که این به اصطلاح انقلابیون دریافت میکردند، بیشتر بود.
گروههای پزشکی بین المللی پرده از حقایق برمیدارند
این موضوع زمانی برملا شد که گروههای پزشکی وابسته به سازمان ملل و پزشکان بدون مرز وارد این اردوگاهها شدند تا وضعیت بهداشتی پناهجویان را بررسی کنند و زمانی غافلگیر شدند که دریافتند، موارد بیشماری بارداریهای جدید مواجه شدند، در حالیکه بسیاری از این موارد یا دختر بوده و ازدواج نکرده بودند یا اینکه اصلا همسران آنها در کنار آنها نبودهاند.
همچنین این گروههای پزشکی بین المللی سه مورد خودکشی دختران نوجوان پناهجوی سوری را درمان کرده بودند که به شکلی جمعی توسط نظامیان ترک و به اصطلاح انقلابیون سوریه توامان مورد تعرض و تعدی قرار گرفته بودند.
کم سن و سالترین دختری سوری که مورد تجاوز نظامیان ترک و به اصطلاح انقلابیون سوریه قرار گرفته بود، دختری ۱۳ ساله بود که به همراه مادرش از مناطق درگیری در سوریه فرار کده بود و به ترکیه به امید یافتن امنیت روی آورده بود.
ترکهای اردوغانی
یکی از این قربانیان میگوید که به نظامی ترک التماس کردم که به من تجاوز نکند، چون من هم مانند او سنی هستم، اما او در پاسخ گفت که نه، من سنی اردوغانی هستم، اما تو سنی سوری هستی.
وی در ادامه میافزاید: برای اینکه مبادا داد و فریاد بزنم و جیغ بکشم، دهانم را بستند.
فاطمه از درد و رنج خود میگوید
یکی دیگر از قربانیان این تعدیها و تجاوزها زنان سوری است که «فاطمه» نامیده میشود و که پس از تخریب و نابودی خانه و کاشانهاش راهی ترکیه میشود و پس از چشیدن انواع دردها و رنجها ترجیح میدهد، با وجود جنگها و کشتارها به کشور خود بازگردد، در گفتوگو با تلویزیون سوریه ماجرای خود را اینگونه تعریف میکند.
هنگامیکه در جسر الشغور به سرمیبردیم، تروریستهای مسلح و خرابکاران که در تظاهراتها حاضر میشدند، پس از تخریب و نابود کردن تاسیسات و زیر ساختهای دولتی و منازل شهروندان ما را با زور سلاح و ضرب قنداق تفنگ وادار کردند، خانههایمان را خالی کرده و شهر را ترک کنیم.
فاطمه میافزاید: ترویستها ما را میترساندند که ارتش سوریه خواهد آمد، مردان را خواهد کشت و به تمام زنان تعدی و تجاوز خواهد کرد، من هم چهار فرزندم را از بیم جان برداشته و به همراه دیگر اهالی منطقه راهی منطقه «خربة الجوز» شدیم به این امید که امنیت را در آنجا بیابیم، غافل از اینکه مصایبی دیگر در آنجا انتظارمان را میکشید.
فاطمه ادامه میدهد: یک را در خربه الجوز به سر بردیم تا اینکه فردای آن روز دو نفربر ترک ما را به اردوگاههایی بردند که ظاهرا برای استقبال از آوارگان سوری ترتیب داده بودند. دو روز اول برای چون ماه عسل گذشت و ترکها به خوبی از ما استقبال کردند، اما پس از آن دو روز چهره واقعی آنها برای ما آشکار میشد، به گونهای که در روز ششم همه چیز برای ما رو شده بود.
وی میگوید: فردی که «سامر عصفور» خوانده میشد و منتسی به یکی از بدنامترین خانوادههای «جسر الشغور» بو دبه همراه فرد دیگری که «محمد» نامیده میشد و همواره در کنار عصفور دیده میشد و از خرابکاران جسر الشغور به شمار میآمد، به خیمه ما آمدند و از من خواستند، با آنها بروم تا با آنها صحبت کنم، هنگامیکه وارد خیمه آنها شدم، با سه مرد بسیار تنومند مواجه شدم که به ظاهر محافظ عصفور بودند، آنها با زور و خشونت لباسهای مرا از تن درآوردند و چون مقاومت و مخالفت مرا دیدند، مرا به شدت مورد ضرب و شتم قرار دادند و زمینه تعدی عصفور را به من اینگونه فراهم کردند.
فاطمه میافزاید: روز بعد بار دیگر دنبالم فرستادند و چون با مخالفت من مواجه شدند، عصفور به همراه دو نفر دیگر آمد و مرا با زور با خود بردند تا بار دیگر قربانی تجاوزات عصفور و همدستانش قرار بگیرم. پس از آن به سرعت تصمیم گرفتم، به سوریه بازگردم، اما وقتی خبر به گوش عصفور رسید، مرا تهدید کرد که جایی برای بازگشت به سوریه نداری، چون از تمام صحنههای تجاوز و تعدی به من فیلمبرداری کرده است و چون اصرار و پافشاری مرا دید، بار دیگر مرا تهدید کرد که اگر از این امر منصرف نشوم و به خواستههای آنها تن ندهم، به دخترانم تجاوز خواهد کرد که بزرگترین آنها ۱۳ ساله و کوچکترین آنها ۳ ساله است.
فاطمه در ادامه داستان خود میگوید: پنج روز بعد عصفور به من اطلاع داد که نظامیان ترک و مسئولان اردوگاه میخواهند که نزد آنها بروم و بالبطع چون با مخالفت من مواجه شدند، از زور و خشونت برای واداشتن من به این امر استفاده کردند.
وی ادامه میدهد: هنگامیکه نزد آنها رفتم، عصفور مرا به یک فرد ترک سپرد و در ازای آن مبلغی را از وی دریافت کرد تا این بار قربانی هوس بازیهای نظامیان ترک شوم.
وی تاکید میکند: در اردوگاهی که ما به سر میبردیم، دهها دختر نوجوان مورد تعرض و تجاوز قرار گرفتند و ما در این اردوگاهها انواع ظلم و ستم و درد و رنج را تحمل کردیم تا اینکه سرانجام موفق شدیم از این اردوگاهها فرار کنیم و به کشور خود بازگردیم.
یک مادر سوری: مقابل دیدگانم به دو دختر تجاوز کردند
از سوی دیگر مادر یکی از دختران سوری که در معرض تجاوز و تعرض قرار گرفته بود، میگوید: نظامیان ترکی که در اردوگاه بودند، در مقابل دیدگانم به دو دخترم به نامهای « فاطمة» و «وفاء» تجاوز کردند و برای اینکه این موضوع را در جایی بیان نکنم، اقدام به فیلمبرداری و تصویربرداری از آنها و مرا تهدید کردند، در صورت درز یافتن این خبر به جایی این فیلمها و تصاویر را همه جا منتشر و پخش خواهند کرد.
آنچه گذشت تنها گوشهای از مصایب و درد و رنجهای پناهندگان سوری در اردوگاههای ترکیه و اردن به ویژه زنان و دختران پناهنده سوری است.
