تولد ورزشی به نام بسکتبال
جیمز نای اسمیت یک پزشک کانادایی بود که باایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد و تابعیت آن کشور را گرفت . در سال ۱۸۹۱ یعنیزمانی که دکتر نای اسمیت در دانشگاه ورزش اسپرینگ فیلد (واقع در ایالت ماساچوستآمریکا) درس می داد ، رئیس دانشگاه از او خواست ورزشی ابداع و اختراع کند کهدانشجویان بتوانند در فصل زمستان در سالن به آن بپردازند تا آمادگی جسمانی خود رابرای پرداختن به مسابقات میدانی فوتبال ، هاکی و بیسبال ، در فصل بهار و تابستانحفظ کند .
دکتر نای اسمیت پس از بررسی رشته های موجودورزشی ، دریافت که ورزش جدید باید :
توپ در آن نقش داشته باشد .
به صورت گروهی به اجرا در آید .
اصل رقابت در آن رعایت شود .
و بر مهارت استوار باشد .
هیچ گونه خشونتی و برخوردهای سخت بدنی مبتنینباشد .
حاصل این افکار و اندیشه ها ورزشی شد به نامبسکتبال که امروزه پس از سپری شدن نزدیک به یک قرن و اندی از اختراع آن ، از پرطرفدارترین و هیجان انگیزترین رشته های ورزش بین المللی است .
دکتر نای اسمیت در شروع کار دو سبد که مخصوصحمل میوه بود بر دیوار دو طرف سالن ورزش دانشگاه و در ارتفاعی بلندتر از قد یکانسان قد بلند نصب کرد و به دو گروه از ورزشکاران جوان دانشگاه آموزش داد که توپیرا دست به دست بدهند و سعی کنند آن را به درون سبد بیندازند . در این حال ، تیممقابل باید بکوشد که مانع از انجام این کار شود و توپ را هم از چنگ حریف بربایند وتصاحب کند.
نخستین مسابقه ای که به این ترتیب و بهصورتی تجربی ترتیب یافت میان دو تیم ۹ نفره در کالج اسپرینگ فیلد بود و اولین گلتاریخ بسکتبال را هم یکی از بازیکنان به نام “ویلیام چیلس” به سبد انداخت . بعدهاشخصی به نام “فرانک ماهان” با توجه به اینکه در زبان انگلیسی سبد را بسکت ( basket ) و توپ را بال (ball ) می گویند ، اینورزش را بسکتبال نامید . دکتر نای اسمیت ، برای آنکه بازی بسکتبال خشن نشود ،مقررات دقیقی برای آن به وجود آورد . بعضی از مقررات اولیه بسکتبال چنین بود :بازیکنان حق نداشتند توپ را از دست همبربایند .
بازیکنی که توپ را در اختیار داشت ، نبایدبا آن راه برود یا بدود .هل دادن و هر نوع خشونت ممنوع بود .فقط بازیکنانی که توپ را در اختیار نداشتندمی توانستند به هر طرف بدوند و جا بگیرند .بازیکن توپ به دست باید توپ را به طرف یارانخود پرتاب کند و به آنها برساند .
در آغاز ، ته سبد هم بسته بود و هر بار کهتوپ به درون سبد می افتاد باید کسی به کمک نردبان توپ را از سبد بیرون بیاورد .در سال ۱۸۹۲ شخصی به نام “لئو آلن” سبدبسکتبال را که تا آن روز از ترکه چوب یا الیاف بود و به همین دلیل به زودی پاره وفرسوده می شد ، از سیم بافت تا استحکام بیشتری داشته باشد .دیری نگذشت که این ورزش جدید طرفداران زیادیدر میان دانشجویان دانشگاه اسپرینگ فیلد و دیگر دانشگاه ها یافت .دکتر نای اسمیتهم مقررات و قوانین بسکتبال را کامل تر کرد و نسخه هایی از آن را به هر دانشگاه یاباشگاهی که علاقمند بود ارسال داشت . این مقررات در سال ۱۸۹۲ میلادی به صورت کتابچهای برای استفاده عموم منتشر شد .کشور کانادا نخستین کشور خارجی بود که ورزشبسکتبال به آن راه یافت .دیگر کشور ها هم بتدریج و در سال های بعدپذیرای این ورزش جدید شدند :فرانسه در سال ۱۸۹۳ ، چین و هندوستان در سال۱۸۹۴ ، انگلستان در سال ۱۸۹۴ ژاپن در سال ۱۹۰۰ و .. .نخستین مسابقه رسمی بسکتبال در سال ۱۸۹۶ بیندو تیم از دو دانشگاه شیکاگو و آیوا برگزار شد . نتیجه این بازی تاریخی ۱۵ بر ۱۲به سود تیم دانشگاه شیکاگو بود .در سال ۱۹۳۰ دکتر نای اسمیت کتابی دربارهخواص بسکتبال تالیف کرد تا نشان دهد که بازی بسکتبال گرچه بسیار پر تحرک است اماحتی برای سالمندان هم خطری ندارد و آسیبی متوجه اعضای حیاتی بدن ( قلب و کلیه )نخواهد شد .بسکتبال در ایراندایره المعارف بریتانیا ، سال ورود بسکتبالبه کشور ما ایران را ۱۹۰۱ میلادی برابر با ۱۲۸۰ ه.ش نوشته است اما آنچه مسلم استاینکه اولین نشانه های ورود بسکتبال به ایران در سال های ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ دیده شده کهآن هم توسط کارکنان سفارتخانه های خارجی در ایران بوده است .