الکترو موتور وسیله ای است که نیروی الکتریکی را به نیروی حرکتی تبدیل میکند، برعکس کارکرد نیروی الکترو موتور یعنی تبدیل نیروی حرکتی به نیروی الکتریکی کاری است که ژنراتور انجام می دهد.بیشتر موتور هایی که از نوع الکتریکی هستند با نیروی الکترو مغناطیس کار می کنند.
تمامی الکترو موتور ها از یک قانون برای ایجاد حرکت پیروی می کنند و آن الکترو مغناطیس می باشد، یعنی جذب قطب های غیر هم نام و دفع قطب های هم نام.
قانون کلی بر این مبناست: وقتی ماده ای که دارای جریان و یا بار الکتریکی است در یک میدان مغناطیسی واقع شود نیرویی از طرف میدان بر آن ماده وارد می شود و این است قائده ی حرکت بار های ماده.
موتور های الکتریکی اغلب دوار هستند ولی گاهی خطی هم مورد استفاده قرار میگیرد که در نوع دوار این بخش درون موتور می باشد و روتور نام دارد و بخش بدون حرکت استاتور می باشد.روتور عبارت است از آهنرباهای الکتریکی که روی یک قاب سیم پیچی شده اند.این قاب اغلب به غلط درالکتروموتورآرمیچر شناخته می شود ولی آرمیچر قسمتی از موتور می باشد که دارای ولتاژ ورودی است یا در ژنراتور دارای ولتاژ خروجی می باشد.البته با تغیرات در طراحی ماشین روتور یا استاتور را به عنوان آرمیچر قرار می دهند.
در تکمیل بحث می توان اجزا الکترو موتور را اینگونه دسته بندی کرد:
1. آرمیچر
2. زغال هادی
3. سوییچ یا کلید تغییر دهنده جهت برق
4. محور آهن ربا
5. منبع برق DC
الکتروموتور ها در انواع مختلفی مورد اسفاده قرار میگیرند، از قبیل :
1. DC
2. یونیورسال
3. AC تک فاز
4. AC سه فاز
5. پله ای
6. خطی
الکترو موتور مدل کلاسیک DC را که در آن یک سیم در یک ظرف جیوه آویزان می شد و در ظرف حالت شناور داشت و یک آهنربای ثابت وسط ظرف بود و در صورت عبور جریان از سیم، سیم شروع به چرخیدن به دور آهنربا می کرد و تاثیر جریان را بر افزایش یک میدان مغناطیسی دایره ای اطراف سیم نشان می داد.این روش در کلاسهای آموزشی و درسی مورد استفاده قرار می گرفت.
درکل آرمیچری از جنس آهنربا دارد و یک کلید گردشی به اسم کموتاتور جریان را در هر دوره دو سری برعکس می کند تا باعث ایجاد جریان در آرمیچر شود و آهنرباهای الکتریکی آهنرباهای ثابت بیرون موتور را جذب و دفع خواهند کرد.سرعت این موتور بستگی به مجموعه ولتاژها و جریان های عبور کننده از سیم پیچ ها و بار الکتریکی موجود در موتور و گشتاور دارد.
اگر آهنربای دائم در موتور DC را با آهن ربای الکتریکی تعویض کنیم با تغییر جریان میدان یعنی سیم پیچی روی آهنربای الکتریکی می توانیم نسبت سرعت به گشتاور را عوض کنیم و اگر به صورت موازی قرار دهیم نسبت تغییر خواهد کرد و سرعت بالا می رود و گشتاور پایین می آید.
در موتور های یونیورسال وقتی یک میدان سیم پیچی شده به جریان متناوب وصل شود جریان در سیم پیچی و آرمیچر تغییر می کند و نیروی حرکتی همواره بدون تغییر خواهد بود.
موتور های AC تک فاز که عموما در لوازم خانگی کوچک استفاده می شوند می توانند گشتاور بزرگتری را با یک سیم پیچ راه انداز توسط خازن راه انداز و کلید گریز از مرکز ایجاد کنند.
موتور های AC سه فاز برای کاربرد با توان بالاتر استفاده می شود. در این موتورها روتور تعدادی هادی مسی دارد که در فولاد قرار میگیرند و از راه القای اکترومغناطیس میدان دوار در آنها جریان پیدا میکند و با ایجاد میدان مغناطیسی باعث حرکت موتور در جهت چرخش میدان می شود.
نوع دیگر موتور ها، موتور پله ای می باشد که با استفاده از یک روتور داخلی دارای آهنربا ی دائمی توسط آهنربای خارجی که با ابزار اکترونیکی خاموش و روشن می شوند هدایت و کنترل می شود.
و در آخر موتور خطی که موتور در آن دیگر دوار نیست و یک نیروی خطی با استفاده از ایجاد یک میدان مغناطیسی سیار را به جای یک گشتاور گردشی تولید می کند.
الکتروموتور ضد انفجار زیمنس
این الکتروموتور های با نام الکتروموتور EX و یا الکتروموتور EEX نیز شناخته می شوند.
الکتروموتور استاندارد NEMA زیمنس
الکتروموتورهای API 541 ورژن چهارم
الکتروموتورهای API 547
الکتروموتورهای افقی ODP/WPI Enclosure زیمنس
موتور زیمنس مناسب برای محیط های بسته و به دوراز شرایط اضطراری و حساس محیطی.منبع:الکتروموتور
آخرین ویرایش: