چرا خوردن پنير مکروه است؟
پرسش
فلسفه اين که پنير مکروه است را در صورت امکان براي توضيح دهيد.
پاسخ اجمالي
خداوند حکيم چيزهايي را واجب کرده که براي بندگانش نفع قابل توجهي داشته باشد چيزهايي را بر آنان حرام يا مکروه کرده که در آنها ضررها و مفاسدي براي آنان وجود دارد. از مجموعه رواياتي که از ائمه معصومين علیه السلام در باره پنير به ما رسيده است استفاده مي شود پنير را به تنهايي خوردن مکروه است ولي در صورتي که به همراه مغز گردو باشد چون ضرري ندارد خوردن آن مکروه نيست.
نکته قابل توجه آن است که در علم تغذيه و پزشکي هم به ضررهاي تنها خوردن پنير اشاره شده است.
پاسخ تفصيلي
از آنجايي که خداوند حکيم به همه بندگانش مهربان است اگر چيزي را بر آنان واجب کرده است به خاطر منافعي است که در آن وجود دارد و اگر چيزي را حرام کرده باشد به خاطر ضررهايي است که در آن وجود دارد. همچنين اگر فرموده است چيزي مکروه است به خاطر ضررهايي است که در آن وجود دارد ولي اين ضرر در حدي نبوده که آنرا حرام نمايد. پنير نيز از همين قبيل است.
اما رواياتي که از ائمه معصومين علیه السلام در باره پنير به ما رسيده است سه دسته است :
1-در بعضي از روايات آمده است که امام باقر علیه السلام فرمود: پنير غذايي است که من به خوردنش علاقه مند هستم.[1]
2-در بعضي از روايات ديگر آمده است که خوردن پنير ضرر دارد زيرا باعث لاغر شدن انسان مي شود.[2]
امام رضا(ع ) مى فرمايد:
دو چيزند که هرگاه داخل معده شوند سبب فساد آن مى گردند: پنير و گوشت مانده[3].
امام صادق (ع ) در ضمن خواص چند چيز مى فرمايد:
دو چيز زيان آورند و سود نمى رساند: گوشت مانده ي خشکيده و پنير[4].
3-در بعضي از روايات آمده است هريک از گردو (مغز گردو) و پنير اگر به تنهايي خورده شود موجب درد و بيماري و ضرر مي شود اما اگر به همراه مغز گردو خورده شود نه تنها ضرري ندارد و مکروه نيست بلکه يک غذاي مفيد است که از آن در روايات به شفاء تعبير شده است.[5]
امام صادق علیه السلام فرمود: پنير و گردو، هر دو با هم شفاست و هر يک تنها مرض است.[6]
بنا بر اين با توجه به مجموعه اين روايات مي توان نتيجه گرفت که پنير را به تنهايي خوردن مکروه است ولي در صورتي که به همراه مغز گردو باشد چون ضرري ندارد خوردن آن مکروه نيست.
در علم تغذيه و پزشکي نيز در اين باره گفته شده است[7]:
1- پنير غذايى متراکم است و بايد آن را بجاى غذاهايى که از گوشت تهيه مى کنيد، مصرف شود و يا با غذاهاى که ارزش کمترى دارند ترکيب نموده و مصرف کنيد وقتى پنير را بعنوان دسر مى دهند بايد در آخر غذايى سبک باشد و هيچوقت نبايد دسر با غذاهاى سنگين و ثقيل مصرف نمود که هضم آن معده را بزحمت بيندازد.[8]
کساني که ناراحتي معده دارند در مصرف گردو احتياط کنند. خوردن گردو با پنير براي اين افراد مناسب تر است.[9]
2- طبيعت پنير سرد و دير هضم ؛ و با مغز گردو مسمن بدن و باعث نرمى پوست، دانسته شده است.[10]
از اين جهت خوردن پنير با مرزه و گردو ، باعث چاق شدن مي شود.
3- پنير بکندى جذب و دفع مى شود و اشتهاى به غذا را کم مى کند، براى گرم خويان و کساني که مزاجى ملتهب دارند زيانش کمتر و بر عکس صاحبان طبيعت سرد و بلغمى از زيان خوردن و مصرف نمودن آن در صورت مداومت در امان نيستند همين پنير است که در بعضى مزاجها باعث توليد قولنج بسيار شديد بنام ايلائوس يا انسداد روده مى گردد.[11]
4- پنير کلسيم و گردو فسفر دارد.
کلسيم موجود در پنير براي اين که جذب بدن شود نياز به فسفر دارد و اگر پنير با گردو مصرف نشود کلسيم موجود در خون مقداري از فسفر مغز را بر مي دارد که در نهايت موجب کند ذهني فرد خواهد شد.
بنابراين پنير را با گردو و هنگام شب مصرف کنيد زيرا بهترين زمان جذب کلسيم و فسفر هنگام شب است.[12]
مردى از حضرت صادق (ع ) درباره خاصيت پنير سؤ ال نمود حضرت به او فرمودند موجب ضرر است و منفعتى ندارد.
همان مرد شامگاه بر آن حضرت وارد شد ديد بر سفره اى که امام ششم براى صرف شام نشسته اند ظرفى از پنير است دچار حيرت شد گفت شما امروز صبح از پنير مذمت فرموديد اينک بر سفره نهاده ايد.
حضرت فرمودند صبحگاهان خوردن پنير پسنديده نيست اما شامگاهان خوب است و ضمنا بدان که قوه باه را نيز زياد مى کند[13]
5- در پنير ماده اي بنام تيرامين وجود دارد که مقدار زياد آن در مغز باعث کند ذهني مي شود . بدن انسان در مبارزه با اين ماده ، آنزيمي توليد مي کند که مي تواند اثر اين ماده را از بين ببرد. براي افزايش کارآيي اين آنزيم بايد مقدار مس بدن را افزايش داد و تنها راه آن هم خوردن پنير به همراه گردو هست که منبعي غني از مس است.