پوشاک زنان بختیاری: پوشاک زنان بختیاری آمیزهای از پوشش، فرهنگ و تمدن ایران کهن میباشد. در برخی منابع آمده است که پوشاک زنان بختیاری شبیهترین نوع پوشش به پوشاک زنان زرتشتی میباشد.
اجزای تشکیلدهنده پوشاک زنان بختیاری عبارت است از لَچَک (کلاهک)، زیرلچکی (بُنایی)، مینا (روسری)، بند سوزن، دستمال (شده)، جومه، شلوار قری، یَل، چادر و گیوه ملکی.
لَچَک (کلاهک): لچک کلاهی است که در زیر روسری قرار گرفته و با پشت سوزنی به آن متصل میگردد. لچک دارای دو بند میباشد که در زیر گلو بسته میشود و زیر لچکی به قسمت گره خورده آن متصل میگردد.
در ایل بختیاری زنان سنگها، سکهها و طلاهای گرانقیمت را به لچک وصل میکنند. این زینت بیانگر دختر بختیاری بودن است،
زیرلچکی (بُنایی): زیرلچکی از سکههای طلا یا نقره تشکیل شده و در زیر گلو به لچک متصل میشود.
مینا (روسری): مینا پارچه نازک حریرمانندی به طول 3 الی 4 متر میباشد که در زنان جوان به رنگهای آبی، زرد، سرخ و بنفش و در زنان میانسال و سالخوردگان به رنگهای تیره است.
روش پوشیدن مینا به شیوه خاصی میباشد در این روش مینا را چندین بار دور سر میچرخانند و در آخر با بند سوزن که ریسمانی پر از مهرههای رنگی میباشد در دو طرف سر محکم میکنند.
بند سوزن: بند سوزن برای محکم کردن مینا بر روی لچک مورد استفاده قرار میگیرد که به شکلهای مختلف مهره، گیره و سنجاق دیده میشود. افرادی که از بضاعت مالی خوبی برخوردار هستند از گیرههایی از جنس طلا و نقره استفاده میکنند.
دستمال (شده): دستمال در واقع نوعی پیشانیبند محسوب میشود که شامل پارچهای چهارگوش مشکی ابریشمی است. زنان بختیاری دستمال را بر روی پیشانی بسته و از روی دو گوش عبور میدهند و در پشت سر دو طرف آن را به یکدیگر گره میزنند. در جلوی دستمال که به هنگام استفاده آن را چند تار چند لایه میکنند، دو گوی نقرهای ریشهدار وجود دارد که به آنها «گوی سر دستمال» میگویند.
جومه: جومه پیراهنی است آستین بلند مچدار که پیش سینه آن چاکدار بوده و سه دکمه بر آن دوخته میشود. بلندی جومه که بالا تنه و دامن آن صاف و بدون چین میباشد، تا زیر زانو میرسد. در دو طرف پایین پیراهن به اندازه 20 سانتیمتر چاک میدهند که البته نوع بدون چاک آن نیز وجود دارد. رنگ جومه بنا به سن افراد متفاوت است.
زنان بختیاری در مواقعی بر روی پیراهن نیمتنهای به نام «یَل» در بر میکنند.
شلوار قری: شلوار زنان بختیاری پوششی بلند و پرچین و شبیه دامن است که تا روی پا و پنجه میرسد. در تهیه این شلوار از 6 تا 12 متر پارچه و معمولاً به رنگهای شاد استفاده میشود. در قدیم شلوار قری از پارچه مخمل تهیه میشد.
گیوه ملکی: گیوه ملکی نوعی گیوه محلی است که امروزه چندان کابرد ندارد و بیشتر از کفشهای شهری استفاده میشود.
در برخی مواقع استفاده از چادر نیز در میان زنان بختیاری رواج دارد. این چادر از جنس پارچه توری است که گاه مزین به تارها، نقشها و حاشیه است همچنین سراسر کنارههای چادر اغلب دارای زر و زیور و سکههای تزئینی میباشد.
زنان عشایر بیشتر لباسهای خود را با دست میدوزند و استفاده از پارچههای مخمل و رنگین همراه با منجوق و پولکدوزی در میان آنان رایج است.