سلامت نیوز :یک عضو کمیته تغذیه فدراسیون پزشکی و ورزشی با بیان اینکه : :« از اصلیترین عوارض مکملها، اثرات نامطلوب بر روی سیستم جنسی فرد است.» خاطرنشان کرد:«استفاده از مکمل ها به صورت خودسرانه و نادرست به خصوص در ترکیبی با دارو می تواند مضر و حتی تهدید کننده حیات باشد.»
در زیر مصاحبه ای با خانم شهزاد محمدیان ، کارشناس ارشد تغذيه و رژيم درماني ، عضو انجمن تخصصي تغذيه ورزشي استراليا و عضوکميته پزشکی آكادمي ملي المپيك و پارالمپيك انجام شده است که میتواند شما را با مکملها بیشتر آشنا کرده و از خطرات آن شما را با خبر کند.
سلامت نیوز :آیا نظارت کافی بر باشگاهها و ارایه دهندگان خدمات ورزشی وجود دارد؟
متاسفانه به دليل کمبود نيروي نظارت و توسعه روز افزون باشگاه ها و مراکز ارایه دهندگان خدمات ورزشی گاهی نظارت کافی بر آنها اعمال نمی شود و متاسفانه جونانی که به اين مراکز مراجعه می کنند با اعتماد کامل به دستوراتی عمل می کنند که ممکن است وی را دچار مشکلات غیر قابل برگشت کند. گاها در بعضی از مکانها مکمل ها و مواد غیر مجازي توصیه شده و بفروش می رسد که عوارض جبرانناپذیری را به جا میگذارند .
سلامت نیوز : مكمل های غذايي به چه مکمل هايي گفته ميشود؟
مكمل های غذايي به كلیه مواد مغذی شامل ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه، یا گیاهی و همچنین مواد دیگر، غذایی و گیاهی گفته می شود كه علاوه بر رژیم غذایی متعادل با هدف افزایش عملكرد بدنی مصرف می شوند. مکمل های غذایی در اشکال مختلف، از جمله قرص، کپسول، پودرآمپول؛ نوشيدنی ها؛ بارهای انرژی و مایعات در فروشگاه ها همچنین در اینترنت در دسترس هستند.
سلامت نیوز : آيا همه مکملها مفيدند؟
انگشت شمارند مكمل هایی كه می توانند فایده ای برای ورزشكار داشته باشند ، آنها در شرایطی مفید خواهند بود كه به درستی مصرف شوند .
سلامت نیوز :آيا مصرف مكمل های غذایی در ورزش گسترده است؟
بله مصرف مكمل های غذایی در ورزش گسترده بوده و كمتر ورزشكاری را می توان دید كه لااقل در برخی از مراحل دوره فعالیت ورزشی خود یك یا چند مكمل را آزمایش نكرده باشد .
سلامت نیوز : چرا جوانان ما مکمل استفاده مي کنند؟ا
افرادی که از مکمل های غذایی استفاده ميکنند معمولا دلایل گسترده ای دارند. برخي به منظور تقویت انرژی و یا برای خواب خوب شبانه ؛همرنگ شدن با هم تیمی ها و بقيه همسالانشان یا تقلید از الگوها يا سمبل ها؛ توصیه های مربی یا افراد تاثیرگذار دیگر؛ برای جبران نقایص تغذیه ای و تطابق با تمرینات و مسابقات سخت ؛ برای بهبود عملکرد ورزشی وسازگاری بهتر با تمرینات؛ حفظ سلامت و كاهش خستگی یا بیماری یا آسیب ورزشي. برخی ديگر به دنبال رژیم غذایی، شرایط پزشکی و یا عادات غذایی که مصرف ویتامین ها و مواد مغذی ضروری را محدود مينمايد به مصرف مکمل ها روي ميآورند .
سلامت نیوز : آيا مصرف مكمل های ويتامينی در ورزشكاران ضرورت دارد؟
به عنوان يك اصل كلي بايد گفت كه بهترين ومناسب ترين راه دريافت مواد مغذي مورد نياز بدن از جمله ويتامين ها، تغذيه طبيعي و مصرف مواد غذايي مختلف مي باشد.اگر برنامه غذايي روزانه ورزشكاران متنوع باشد و بمقدار كافي از گروه هاي غذايي يعني شير و لبنيات، نان و غلات، سبزي ها، ميوه ها، گوشت ، حبوبات و تخم مرغ برخوردار باشد،تمام ويتامين هاي مورد نياز تامين خواهد شد و در اين صورت نيازي به مصرف مكمل ويتامين نيست. تنها در بعضي شرايط مانند ورزشكاراني كه رژيم غذايي كاهش وزن (خيلي كم كالري) دارند، ورزشكاراني كه كمبود يك ويتامين خاصي دارند و يا ورزشكاراني كه برنامه غذايي يكنواخت،بدون تنوع و با ارزش تغذيه اي پايين دارند مي توانند با تجويز متخصص تغذيه يا پزشك از مكمل ويتامين استفاده كنند. بطور كلي به ورزشكاران توصيه مي شود از مصرف خودسرانه مكمل ويتامين بويژه ويتامين هاي aوd خودداري كنند.
لازم به ذكر است كه مصرف مكمل ويتامين در ورزشكاراني كه دچار كمبود آن ويتامين نيستند ،هيچگونه تاثير مثبتي در افزايش عملكرد آنها نخواهد داشت.
سلامت نیوز : آيا مصرف مکملها عوارض جبرانناپذیرهم دارد؟
بله عوارض کبدي و کليوی . اگر این مکملها آلوده به استروئیدها و هورمونها باشندعوارض جبرانناپذیری را به جا میگذارند. از اصلیترین عوارض این مکملها، اثرات نامطلوب بر روی سیستم جنسی فرد است. افرادی که از این مکملها استفاده میکنند، به تدریج با کم شدن ترشح هورمون مردانه در بدنشان، دچار ناتوانی جنسی و حتی عقیمی و ریزش مو، آکنه، اختلالات کبدی، تومور، تغییرات سطح کلسترول، خشم عاطفی، رفتارهای تهاجمی و پرخاشگري میشوند. استفاده از مکمل ها به صورت خودسرانه و نادرست به خصوص در ترکیبی با دارو می تواند مضر و حتی تهدید کننده حیات باشد.
برخی از مکمل ها می تواند اثرات خطرناکي قبل، حین و یا بعد از عمل جراحی داشته باشند. به عنوان مثال، خونریزی از خطرات بالقوه اثر جانبی قرص سیر، جینکو بیلوبا، جینسنگ، و ویتامین e است.
به خصوص اگر توسط افراد متفرقه يا در مکان هايي مثل باشگاه ها عرضه شود قابل اطمينان نيستند و ممکن است تقلبي باشند و آلوده به مواد خطرناک براي سلامت شما باشند در ضمن اصل بودن کالا از روي بسته بندي اصلا قابل شناسايي نيست چون بسته بندي های کالای تقلبي شبيه اصل کالا است و باید به برچسب وزارت بهداشت توجه شود.
سلامت نیوز : چگونه می توانیم بی خطر و موثربودن مکمل های غذایی را تشخيص دهيم؟
بر طبق نظر انستیتو تحقیقاتی – ورزشی استرالیا، مكمل ها بر اساس بی خطر و موثربودن به چهار گروه تقسیم بندی می شوند:
گروه a: توصیه می شود كه ورزشكاران در صورت نیاز از این مكمل ها استفاده نمایند. مثل نوشیدنیهای ورزشی-شكلات و آبنبات ورزشی- ژل هاي ورزشي- الكترولیتها-كراتین-بیكربنات-گلیسرول- مولتی ویتامین-مكمل مواد معدنی مثل : آهن ، كلسیم و ...-آنتیاكسیدانها- کافئین- پروبيوتيک ها-پروتئين وي
گروه b: این گروه از مكمل ها باید در زیر نظر پزشك یا متخصص تغذیه استفاده شوند.مانند كلسترومhmb-گلوتامین-ملاتونین- پروپیونات-آنتیاكسیدانها- كارنیتین- روغن ماهي
گروه c: این مكمل ها فواید كمی به همراه دارند. مثل گلوكوزآمین- ریبوز--آبهاي اکسيژنه-روغنهاي mct-جینسنگ-كوآنزیم q10-ویتامین ب12- گاما اوریزانول-فولات-اینوزین-كروم پیكولینات
گروه
این گروه از مكمل ها در صورتی كه زیاد استفاده شوند، می توانند برای ورزشكار مشكل ساز و حتی دوپینگ محسوب شوند. مانند دیهیدروكسی اپی اندروسترون dhea-افدرين-آندرواستنديون- سيبوترامين- متيل هگزامين- پرو هورمونها- تريبولوس
همچنين به یاد داشته باشید که برخی از مواد تشکیل دهنده مکمل های غذایی، از جمله مواد مغذی و اجزای گیاهان، می تواند سمی باشد، برخی از مواد و محصولات هنگامی که در مقادیر بالا، يا برای یک زمان طولانی مصرف شود، و یا در هنگامی که در ترکیب با برخی داروها، مواد، یا غذاهای مورد استفاده ؛ مصرف می شود می تواند مضر باشد. تصور نکنید که درج اصطلاح "طبیعی" در رابطه با یک محصول تضمین می کند که محصول سالم و بی خطر است.|دقت کنيد که توصیه های ارائه شده در منابع مختلف وقتي قابل اطمينان است که بر اساس تحقیقات در مدت طولاني باشه و تنها يک مطالعه را مرجع قرار داد
در ضمن حتما قبل از مصرف یک مکمل غذایی، مطمئن شوید که مکمل امن برای شما و هدفتان مناسب است و با دکتر خود یا و متخصص تغذیه مشورت کنيد. در هرصورت به یاد داشته باشید که هيچ کدام ازمکمل ها جایگزینی برای یک رژیم غذایی سالم نیست.
در زیر مصاحبه ای با خانم شهزاد محمدیان ، کارشناس ارشد تغذيه و رژيم درماني ، عضو انجمن تخصصي تغذيه ورزشي استراليا و عضوکميته پزشکی آكادمي ملي المپيك و پارالمپيك انجام شده است که میتواند شما را با مکملها بیشتر آشنا کرده و از خطرات آن شما را با خبر کند.
سلامت نیوز :آیا نظارت کافی بر باشگاهها و ارایه دهندگان خدمات ورزشی وجود دارد؟
متاسفانه به دليل کمبود نيروي نظارت و توسعه روز افزون باشگاه ها و مراکز ارایه دهندگان خدمات ورزشی گاهی نظارت کافی بر آنها اعمال نمی شود و متاسفانه جونانی که به اين مراکز مراجعه می کنند با اعتماد کامل به دستوراتی عمل می کنند که ممکن است وی را دچار مشکلات غیر قابل برگشت کند. گاها در بعضی از مکانها مکمل ها و مواد غیر مجازي توصیه شده و بفروش می رسد که عوارض جبرانناپذیری را به جا میگذارند .
سلامت نیوز : مكمل های غذايي به چه مکمل هايي گفته ميشود؟
مكمل های غذايي به كلیه مواد مغذی شامل ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه، یا گیاهی و همچنین مواد دیگر، غذایی و گیاهی گفته می شود كه علاوه بر رژیم غذایی متعادل با هدف افزایش عملكرد بدنی مصرف می شوند. مکمل های غذایی در اشکال مختلف، از جمله قرص، کپسول، پودرآمپول؛ نوشيدنی ها؛ بارهای انرژی و مایعات در فروشگاه ها همچنین در اینترنت در دسترس هستند.
سلامت نیوز : آيا همه مکملها مفيدند؟
انگشت شمارند مكمل هایی كه می توانند فایده ای برای ورزشكار داشته باشند ، آنها در شرایطی مفید خواهند بود كه به درستی مصرف شوند .
سلامت نیوز :آيا مصرف مكمل های غذایی در ورزش گسترده است؟
بله مصرف مكمل های غذایی در ورزش گسترده بوده و كمتر ورزشكاری را می توان دید كه لااقل در برخی از مراحل دوره فعالیت ورزشی خود یك یا چند مكمل را آزمایش نكرده باشد .
سلامت نیوز : چرا جوانان ما مکمل استفاده مي کنند؟ا
افرادی که از مکمل های غذایی استفاده ميکنند معمولا دلایل گسترده ای دارند. برخي به منظور تقویت انرژی و یا برای خواب خوب شبانه ؛همرنگ شدن با هم تیمی ها و بقيه همسالانشان یا تقلید از الگوها يا سمبل ها؛ توصیه های مربی یا افراد تاثیرگذار دیگر؛ برای جبران نقایص تغذیه ای و تطابق با تمرینات و مسابقات سخت ؛ برای بهبود عملکرد ورزشی وسازگاری بهتر با تمرینات؛ حفظ سلامت و كاهش خستگی یا بیماری یا آسیب ورزشي. برخی ديگر به دنبال رژیم غذایی، شرایط پزشکی و یا عادات غذایی که مصرف ویتامین ها و مواد مغذی ضروری را محدود مينمايد به مصرف مکمل ها روي ميآورند .
سلامت نیوز : آيا مصرف مكمل های ويتامينی در ورزشكاران ضرورت دارد؟
به عنوان يك اصل كلي بايد گفت كه بهترين ومناسب ترين راه دريافت مواد مغذي مورد نياز بدن از جمله ويتامين ها، تغذيه طبيعي و مصرف مواد غذايي مختلف مي باشد.اگر برنامه غذايي روزانه ورزشكاران متنوع باشد و بمقدار كافي از گروه هاي غذايي يعني شير و لبنيات، نان و غلات، سبزي ها، ميوه ها، گوشت ، حبوبات و تخم مرغ برخوردار باشد،تمام ويتامين هاي مورد نياز تامين خواهد شد و در اين صورت نيازي به مصرف مكمل ويتامين نيست. تنها در بعضي شرايط مانند ورزشكاراني كه رژيم غذايي كاهش وزن (خيلي كم كالري) دارند، ورزشكاراني كه كمبود يك ويتامين خاصي دارند و يا ورزشكاراني كه برنامه غذايي يكنواخت،بدون تنوع و با ارزش تغذيه اي پايين دارند مي توانند با تجويز متخصص تغذيه يا پزشك از مكمل ويتامين استفاده كنند. بطور كلي به ورزشكاران توصيه مي شود از مصرف خودسرانه مكمل ويتامين بويژه ويتامين هاي aوd خودداري كنند.
لازم به ذكر است كه مصرف مكمل ويتامين در ورزشكاراني كه دچار كمبود آن ويتامين نيستند ،هيچگونه تاثير مثبتي در افزايش عملكرد آنها نخواهد داشت.
سلامت نیوز : آيا مصرف مکملها عوارض جبرانناپذیرهم دارد؟
بله عوارض کبدي و کليوی . اگر این مکملها آلوده به استروئیدها و هورمونها باشندعوارض جبرانناپذیری را به جا میگذارند. از اصلیترین عوارض این مکملها، اثرات نامطلوب بر روی سیستم جنسی فرد است. افرادی که از این مکملها استفاده میکنند، به تدریج با کم شدن ترشح هورمون مردانه در بدنشان، دچار ناتوانی جنسی و حتی عقیمی و ریزش مو، آکنه، اختلالات کبدی، تومور، تغییرات سطح کلسترول، خشم عاطفی، رفتارهای تهاجمی و پرخاشگري میشوند. استفاده از مکمل ها به صورت خودسرانه و نادرست به خصوص در ترکیبی با دارو می تواند مضر و حتی تهدید کننده حیات باشد.
برخی از مکمل ها می تواند اثرات خطرناکي قبل، حین و یا بعد از عمل جراحی داشته باشند. به عنوان مثال، خونریزی از خطرات بالقوه اثر جانبی قرص سیر، جینکو بیلوبا، جینسنگ، و ویتامین e است.
به خصوص اگر توسط افراد متفرقه يا در مکان هايي مثل باشگاه ها عرضه شود قابل اطمينان نيستند و ممکن است تقلبي باشند و آلوده به مواد خطرناک براي سلامت شما باشند در ضمن اصل بودن کالا از روي بسته بندي اصلا قابل شناسايي نيست چون بسته بندي های کالای تقلبي شبيه اصل کالا است و باید به برچسب وزارت بهداشت توجه شود.
سلامت نیوز : چگونه می توانیم بی خطر و موثربودن مکمل های غذایی را تشخيص دهيم؟
بر طبق نظر انستیتو تحقیقاتی – ورزشی استرالیا، مكمل ها بر اساس بی خطر و موثربودن به چهار گروه تقسیم بندی می شوند:
گروه a: توصیه می شود كه ورزشكاران در صورت نیاز از این مكمل ها استفاده نمایند. مثل نوشیدنیهای ورزشی-شكلات و آبنبات ورزشی- ژل هاي ورزشي- الكترولیتها-كراتین-بیكربنات-گلیسرول- مولتی ویتامین-مكمل مواد معدنی مثل : آهن ، كلسیم و ...-آنتیاكسیدانها- کافئین- پروبيوتيک ها-پروتئين وي
گروه b: این گروه از مكمل ها باید در زیر نظر پزشك یا متخصص تغذیه استفاده شوند.مانند كلسترومhmb-گلوتامین-ملاتونین- پروپیونات-آنتیاكسیدانها- كارنیتین- روغن ماهي
گروه c: این مكمل ها فواید كمی به همراه دارند. مثل گلوكوزآمین- ریبوز--آبهاي اکسيژنه-روغنهاي mct-جینسنگ-كوآنزیم q10-ویتامین ب12- گاما اوریزانول-فولات-اینوزین-كروم پیكولینات
گروه
این گروه از مكمل ها در صورتی كه زیاد استفاده شوند، می توانند برای ورزشكار مشكل ساز و حتی دوپینگ محسوب شوند. مانند دیهیدروكسی اپی اندروسترون dhea-افدرين-آندرواستنديون- سيبوترامين- متيل هگزامين- پرو هورمونها- تريبولوسهمچنين به یاد داشته باشید که برخی از مواد تشکیل دهنده مکمل های غذایی، از جمله مواد مغذی و اجزای گیاهان، می تواند سمی باشد، برخی از مواد و محصولات هنگامی که در مقادیر بالا، يا برای یک زمان طولانی مصرف شود، و یا در هنگامی که در ترکیب با برخی داروها، مواد، یا غذاهای مورد استفاده ؛ مصرف می شود می تواند مضر باشد. تصور نکنید که درج اصطلاح "طبیعی" در رابطه با یک محصول تضمین می کند که محصول سالم و بی خطر است.|دقت کنيد که توصیه های ارائه شده در منابع مختلف وقتي قابل اطمينان است که بر اساس تحقیقات در مدت طولاني باشه و تنها يک مطالعه را مرجع قرار داد
در ضمن حتما قبل از مصرف یک مکمل غذایی، مطمئن شوید که مکمل امن برای شما و هدفتان مناسب است و با دکتر خود یا و متخصص تغذیه مشورت کنيد. در هرصورت به یاد داشته باشید که هيچ کدام ازمکمل ها جایگزینی برای یک رژیم غذایی سالم نیست.