منزل مردانگی!

[reza1414]

بسم اللّه الرّحمن الرّحیمو صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین و لعنه الله علی اعدایهم اجمعین​

[h=1]منزل مردانگی![/h]
[h=1]مروری بر وظایف مردان در منزل، در قبال همسرانشان،بر پایه روایات وارد شده از حضرات معصومین، علیهم السّلام.[/h][h=1]درآمد[/h]

ازدواج، محبوبترین اتّفاق در نزد خداوند کریم می باشد؛ چنان که نبی مکرّم اسلام صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرموده اند: « ‏ما بنی بناء فی الاسلام احب الی الله من التزویج: هیچ بنایی در اسلام، نزد خداوند محبوبتر از بنای ازدواج نیست.»‏ و در این میان، آن چه که بیش از هر چیز در استحکام این بنیان شامخ، مفید و موثّر است؛ الفت و مودّت بین زن و شوهر است:
« وَ مِنْ آیاتِهِ اَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ اَنْفُسِکُمْ اَزْواجاً لِتَسْکُنُوا اِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَ رَحْمَهً اِنَّ فی‏ ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ: و از نشانه های {خداوند} این است که از خودتان، برایتان زوج هایی آفرید تا به ایشان آرامش پیدا کنید و بین شما، مودّت و رحمت برقرار ساخت؛ همانا در این امور نشانه هایی است برای آنان که اهل تفکّر هستند.»(سوره مبارکه روم، آیه۲۱)
این روزها و با عادت کردن ما به زندگی ماشینی و پـر از دغدغه امروزی، بـه نـظر می رسد که محبّت بین همسران، تا حدّی رو به سردی گراییده است. از سوی دیگر، ظهور نظرات افراطی مردسالارانه و عقاید تفریطی فمینیستی، کانون اصلی عاطفه در خانواده یعنی زن را مورد هجوم قرار داده اند و این باعث شده است که بنیان بسیاری از خانواده ها رو به سستی گذارد. اطّلاع از نظرات ناب اسلام و احادیث وارد شده از حضرات معصومین، علیهم السّلام، مثل هر عرصه دیگری از زندگی، در این عرصه نیز می تواند راهگشا باشد. از آنجا که به دلایل فوق الذّکر، در این سالها، بیشترین تغافل نسبت به وظایف واقعی مرد در خانواده صورت گرفته است و از سوی دیگر، وجود پر از محبّت زن، با اندک انعطاف و توجّه از سوی مرد، به راحتی، به مسیر مهرورزی بازخواهد گشت؛ برآن شدیم تا نگاهی کوتاه به برخی از حقوق زنان در خانواده و وظایف مردان نسبت به همسران خود، از منظر احادیث وارد شده از حضرات معصومینعلیهم السّلام، بیندازیم؛ باشد که شاهد جوشش محبّت و بلندای الفت در میان خانواده ها باشیم.

 

[reza1414]

​

[h=3]بزرگترین فایده پس از اسلام[/h]

* رسول خدا صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:«ما استفاد امرو مسلم فایده بعد الاسلام افضل من زوجه مسلمه تسرّه اذا نظر الیها، و تطیعه اذا امرها، و تحفظه اذا غاب عنها فی نفسها و ماله :مرد مسلمان ، بعد از اسلام، فایده ای بزرگتر از داشتن همسر مسلمان خود کسب نکرده است که هنگامی که به رویش نگاه می کند؛ شاد می شود و وقتی که به او دستوری می دهد؛ اطاعت می کند و در غیاب او از خود و اموال شوهرش حفاظت می کند.»
​

[h=3]بـیـشـتـریـن خیر[/h]

* امام صادق علیه السّلام، فرمودند: « اکثر الخیر فی النساء: بیشترین خیر در زنهاست.»​

 

[reza1414]

سه خصلت ضروری
امام صادق علیه السّلام، فرمودند: «هر مردی، در منزل خود نسبت به عیال و خانوادهاش به سه خصلت احتیاج دارد: معاشرت خوب، وسعت در زندگی، و غیرت بر حفاظت آنها.» (بحارالانوار، ج۷۸، ص۲۳۶)

کودک منزل
لقمان نبی علیه السّلام، فرمودند: « مـرد خردمند باید در بـین خـانـواده‏اش مانند کودک باشد و رفتار مردانه را برای خارج منزل بگذارد.» (محجه البیضاء ج ۲ ص ۵۴ )

موجب طول عمر

* امام صادق علیه السّلام، فرمودند:« من حسن برّه باهله زادالله فی عمره: هر کس به خانواده خود نیکی کند؛ خداوند عمر او را زیاد میکند.»(وسایل الشّیعه، ج۱، ص۳۹)​

 

[reza1414]

بـهـتـریـن مـرد


* حضرت زهرا سلام الله علیها فرمودند:« بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم تر و مهربان تر باشد و ارزشمندترین مردم کسانی هستند که با همسرانشان مهربان و بخشنده اند.»(کنزالعمال ، ج ۷، ص ۲۲۵)
* رسول خدا صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:«خیرکم خیرکم لا هله و انا خیرکم لاهلی:بهترین شما کسی است‏ که با خانواده اش خوشرفتارتر باشد و من از همه شما نسبت ‏به خانواده ام، خوشرفتارترم.»(وسایل ج ۱۴ ص ۱۲۲ )
* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند: «از بهترین مـردان شـما، مــرد بـا تقوی و پاکیزه و دست و دل بازی است که نگاه او سالم باشد؛ به پدر و مادرش مهربان بوده؛ عیال خود را به دیگری محتاج نکند….»​

 

[reza1414]

بـدتـریـن مـرد
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند: « از بدترین مردان، مـرد تهمت زننده ای است که بخیل و بـد دهن باشد، تـنـها غـذا خـورده ، میهمان دوست نباشد، همسر و خدمتکار خویش را بزند و عیال خویش را به دیگری محتاج کند و پدر و مادرش را اذیت نماید. »

زن؛ ریــحـانـه خـانـه
* امیرالمومنین علیه السّلام، فرمودند: «فان المراه ریحانه و لیست بقهرمانه… : زن، ریحانه است است و نه قهرمان. با او به هر حال مدارا کن و نیکو برخورد نما تا زندگی تو با صفا شود.»​

 

[reza1414]

مسوولیت مرد
* رسول خدا صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند: «مرد، سرپرست ‏خانواده ‏است و هر سرپرستی نسبت ‏به زیردستانش مسوولیت دارد.» (مستدرک ج ۲ ص ۵۵۰)

حدّاقل حقّ زن بر مرد
* رسول گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:«حقّ المراه علی زوجها ان یسدّجوعتها، و یستر عورتها، و لا یقبح لها وجهاً: حقّ زن بر شوهر این است که او را سیر کند، و بدنش را (یا عیب هایش را) بپوشاند، و با او ترشرویی نکند.» (بحارالانوار، ج۱۰۳، ص ۲۵۴)

احـتـرام و تـکـریـم
* امام صادق علیه السّلام، از پدر بزرگوارشان نقل فرمودند:« هر کس زن گرفت؛ باید او را گرامی و محترم شمرد.»* رسول اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« زنان را گرامی نمی دارند مگر افراد بزرگوار و به ایشان توهین نمی کنند؛ جز مردم پست و فرومایه.»

خوش رفتاری
* امیر المومنین‏ علی علیه السّلام، فرمودند:« آنها (زنان) نزد شما امانت های خدا هستند ، آزارشان نرسانید و بر آنها سخت نگیرید.»(مستدرک، جلد ۲، ص ۵۵۱)
* رسول اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« اکمل المومنین ایمانا احسنهم خلقا و الطفهم باهله: کامل ترین ایمان را در بین مومنین، کسی دارد که از همه خوش اخلاق تر باشد و به خانواده خود، مهربان تر.»​

 

[reza1414]

محبّت کردن
* امام صادق علیه السّلام، فرمودند:«یکی از اخلاق پیغمبران اینست که نسبت‏ به‏ همسرانشان محبت دارند.»(بحار جلد ۱۰۳ ص ۲۳۶ )
* امام صادق علیه السّلام، فرمودند: «العبد کلما ازداد للنساء حبا ازداد فی الایمان فضلا: بنده، هر قدر محبتش به زنانش زیادتر شود؛ ایمانش فضیلت بیشتری می یابد.»* پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله وسلّم،فرمودند:«و انّ الرّجل لیوجر فی رفع اللقمه الی فم امراته: مرداگر لقمه به دهان همسر خویش گذارد؛ برای او ثواب دارد.»(جامع السّعادات، ج۲، ص۱۳۹)

ابراز محبّت؛ شیرینی جاودانه
* حضرت صادق علیه السّلام، فرمودند:«هر کس از دوستان ما باشد؛ به ‏همسرش بیشتر اظهار محبت می کند.»(بحار جلد ۱۰۳ ص ۲۲۳ )
* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند: « قول الرجل للمراه انی احبک لا یذهب من قلبها ابدا: مردی که به همسرش بگوید دوستت دارم ، این سخن هرگز از قلب زن خارج نخواهد شد.»

هــدیــه دادن
* پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« مردی که به بازار بـرود و هدیه ای بخرد و آن را به خانواده اش برساند؛ در ثواب، مانند کسی است که صدقه ای را به نیازمندان برساند.»* امام صادق علیه السّلام، فرمودند:«تَهَادَوْا تَحَابُّوا فَاِنَّ الْهَدِیَّهَ تَذْهَبُ بِالضَّغَایِنِ: به یکدیگر هدیه دهـیـد تـا مـحبّت بین شما فزونی گـیـرد؛ بـه درســتــی که هـدیـه، کـیـنـه هـا را می برد.»(وسایل‏الشیعه، ج۱۷،ص۲۸۹)​

 

[reza1414]

پـرهـیـز از ظـلـم
* رسول اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:«‏خیر الرجال من امتی الذین لا یتطاولون علی اهلیهم و یحنون‏ علیهم و لا یظلمونهم: بهترین مردان امّت من کسانی هستند که بر خانواده خود فخر نمی فروشند، با ایشان مهربانند و به آنها ستم روا نمی دارند.»( مکارم‏الاخلاق؛ ص ۲۱۷)

نتیجه بدرفتاری با خانواده
* سـعد بـن معاذ که از اصحاب بزرگ رسول خدا و مورد احترام آن جناب بود؛ درگذشت. رسول اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، مانند صاحبان عزا با پای برهنه ‏در تشییع جنازه ‏اش شرکت نمود؛ به دست مبارک خویش جنازه را در قبر نهاده روی آنرا پوشاند. مادر سعد که آن همه احترام را از رسول ‏خداصلّی الله علیه و آله وسلّم، مشاهده نمود فرزندش را مخاطب قرار داده گفت : ای سعد بـهشت گـوارایت‏ بـاد.پیغمبر اکرمصلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمود:« ای مادر سعد! این چنین مگو ، زیرا در قبر، فشار سختی به سعد وارد شد. » علت را ‏پرسیدند؛ فرمود : «علتش آن بود که با خانواده ‏اش بد اخلاقی می کرد.» (بحار ج ۷۳ ص ۲۹۸)

وسـعـت دادن به زندگی
* حضرت محمد صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« از ما نیست کسی که وسعت زندگی به او داده شود{وضعش خوب شود} و او بر خانواده اش سخت بگیرد.»(مستدرک ج ۲ ص ۶۴۳ )
* امام سجاد علیه السّلام، فرموده اند:« دوست دارم پولی داشته، وارد بازار شوم و از قصابی گوشتی بخرم و برای همسر و عایله ام ببرم. من این کار را از آزاد کردن بنده در راه خداوند تبارک و تعالی بیشتر دوست دارم.»(بحار ج ۴۶ ص ۶۶ )
* در حدیث وارد شده که یکی از جاهایی که دعا مستجاب می شود ، آن جایی است که مرد وضع مالی خوبی داشته باشد ولی در مخارج اهل و عیال خود سخت گیری کند؛ در اینجا اگر اهل و عیال او دست به دعا بلند کنند و مرگش را از خدا بخواهند دعای آنها زود مستجاب می شود تا مال او به دست خود عیال و بچه ها بیفتد و از آن استفاده کنند.»(به نقل از رساله امام سجادعلیه السّلام)​

 

[reza1414]

صبر بر ناملایمات همسر
* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« من صبر علی خلق امراه سینه الخلق و احتسب فی ذلک الاجر اعطاه الله ثواب الشاکرین: هر مردی که اخلاق بد همسر خود را به خاطر پاداش آن ، تحمل کند، خداوند پاداش شاکرین به او عطا خواهد نمود.»* امام محمد باقر علیه السّلام، فرمودند:«هرکه آزار و اذیت زنان را تحمل کند و بردباری نماید؛ اگرچه در برابر یک سخن ناروا باشد؛ خداوند او را از آتش جهنم آزاد کند؛ بهشت را بـر او واجـب گـرداند؛ در نامه عمل او دویست هزار نیکی بنویسد؛ دویست هزار زشتی از آن محو کند؛ مقام او را دویست هزار درجه بلند نماید و به شماره موهای بدنش عبادت یک سال برای او بنویسد.» (مکارم اخلاق طبرسی )

خوب صحبت کردن
* امـیرالمو منین، عـلی علیه السّلام، فـرمـودند:«فداروهن علی کل حال و احسنوا لهن المقال…: با زنها در همه حال مدارا کنید و با ایشان خوب سخن بگویید.»

نتیجه شکستن دل همسر
* بزرگی از علماء نقل فرمود:« پـدر علامه ام را در خواب دیدم؛ بدن پدرم سالم و نورانی بود ولی لبهای او زخمی و آلوده به چرک و خون؛ از ایشان سبب را پرسیدم و گفتم اگر کاری از دست من بر می آید برای بفرمایید تا انجام دهم. در پاسخ فرمود: تنها علاج آنها به دست مادر علویه شما است، زیرا سبب این عذاب، اهانتی است که در دنیا به او می نمودم و او را با لقب بدی صدا می کردم و او رنجیده خاطر می شد، اگر بتوانی او را از من راضی کنی امید بهبودی هست. صبح مطلب را به مادرم گفتم، در جواب گفت : بلی؛ پدر شما هر وقت مرا می خواند از روی تحقیر صدا می کرد و من سخت آزرده و رنجیده می شدم ولی اظهار نمی کردم و به احترام ایشان چیزی نمی گفتم و چون فعلا گرفتار و ناراحت است او را حلال نموده؛ از او راضی هستم و برایش دعا می کنم.»

کـتـک زدن!
* نبی مکّرم اسلام صلّی الله علیه و آله وسلّم، میفرماید:«من ضرب امراه بغیر حقّ فانا خصمه یوم القیامه. لا تضربوا نسایکم، فمن ضربها بغیر حقّ فقد عصی الله و رسوله: هر کس عیال خود را بدون هیچ حقّی بزند من در روز قیامت دشمن اویم. نزنید زنهای خود را، که هر کس بیحقّ آنها را بزند از فرمان خدا و رسول سرپیچی کرده است.»(ارشاد القلوب، ص ۲۹۱)
* پیامبر اسلام‏ صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« هر مردی که ‏به صورت همسرش سیلی بزند؛ خدا به فرشته مامور دوزخ (مالک) دستور می دهد که در دوزخ هفتاد سیلی بر صورتش بزند …»( مستدرک جلد ۲ ص ۵۵۰ )
* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند: « انی اتعجب ممن یضرب امراته و هو بالضرب اولی منها: تـعجّب مـی کنم از مردی که همسرش را می زند در حالی که خودش مستحق تر است به کتک خوردن.»* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« ایضرب احدکم المراه ثم یظل معانقها:{چگونه}همسر خود را کـتـک می زنید و بـعد دست در گـردن او می اندازید؟»​

 

[reza1414]

پـرداخت مـهریه
* پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:«من اضرّ بامراه تفتدی نفسهالم یرضالله له بعقوبه دون النّار: هر مردی که همسرش را آزار دهد تا مهرشرا ببخشد و جانش را آزاد کند، خداوند به کمتر از جهنّم برای او راضی نخواهد شد.»(وسایل الشّیعه، ج۱۴، ص ۶)
* حضرت صادق، علیه السّلام، فرمودند:«‏من تزوج امراه و لم ینو ان یوفیها صداقها فهو عند الله عز و جل زان‏: هر که زن بگیرد و در خاطر داشته باشد که مهر او را نپردازد؛ نـزد خداوند، زناکار به حساب می آید.»

پـرهـیز از طـلاق
* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« همانا خداوند جایی که در آن عروسی واقع شود دوست دارد و جایی که در آن طلاق واقع شود دشمن می دارد، خداوند از هیچ کاری مثل طلاق نفرت ندارد.»* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« اوصانی جبرییل بالمراءه حتی ظننت انه لا ینبغی طلاقها الا من فاحشه مبینه: جبرییل به قدری در مورد زنان به من سفارش کرد که گمان بردم که طلاق دادن آنان سزاوار نیست مگر این که عمل زشتی (فاحشه بینه) از ایشان آشکار گردد.»(مکارم الاخلاق طبرسی )* حضرت محمد صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« زن بگیرید و طلاق مدهید ، زیرا عرش از وقوع طلاق می لرزد.»(نهج الفصاحه ، حدیث ۱۱۴۷)

غـــیـــرت
* حضرت امیرالمومنین، علی علیه السّلام، فـرمـودند:« یا اهل العراق نبیت ان نسایکم یدافعن الرجال فی الطریق اما تستحون لعن الله من لایغار: ای اهل عراق، شنیده ام که زنهای شما در راه رفتن با مردها برخورد پیدا می کنند، آیا خجالت نمی کشید؟ خدا لعنت کند بی غیرتها را.»* پیامبر اکرم، صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:«کان ابی ابراهیم غیورا و انا اغیر منه و ارغم الله انف من لایغار من المو منین: پدرم ابراهیم با غیرت بود و من از او با غیرت ترم ، خدا به خاک مالد بینی آن مو منی را که غیرت ندارد.»

پرهیز از غیرت بیجا و تهمت
* علی علیه السّلام، فرمودند:« ایّاک و التّغایر فی غیر موضع الغیره فانّ ذلک یدعو الصّحیه منهنّ الی السّقم: از غیرت بیجا بپرهیز زیرا این کار، زن پاکدامن را به آلودگی گرایش میدهد.» (ارشاد القلوب، ص ۲۹۱)

پاکدامنی مرد، شرط پاکدامنی زن
* پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله وسلّم، فرمودند:« نسبت به زنـان مـردم عـفّت پـیشه کنید تا زنان شما با عفت باشند.»( امالی صدوق ص ۳۶۴)​