از مواردى كه دعا براى حضرت صاحب الزمان - عجل الله فرجه - و درخواست ظهور آن جناب از درگاه خداوند ،
سفارش و تاكيد بيشترى شده ، و از آيات و روايات و دليل عقل شواهدى بر آنها هست در ذيل مىآيد :
شاهد بر اين معنى اينكه : در تعداد از دعاهاى روايت شده از امامان معصوم عليهم السلام ، اين امر آمده است ،
از جمله : - در اصول كافى مرسلا از حضرت ابوجعفر ثانى ( امام جواد عليه السلام ) روايت است كه فرمود :
هرگاه از نماز واجبى فراغت يافتى بگو : « رضيت بالله ربا و بمحمد صلى الله عليه و آله و سلم نبيا ، و بالاسْلام دينا ، و بالقرآن كتابا ،
و بفلان و فلان ايمه ، اللهم وليك فلان فاحفظْه منْ بيْن يديْه و منْ خلْفه ، و عنْ يمينه ، و عنْ شماله ، و منْ فوْقه ،
و منْ تحْته و امْددْ له فى عمره و اجْعلْه القايم بامْرك و الْمنْتظر ( و الْمنْتصر خ ل ) لدينك و اره ما يحب و تقربه عيْنه فى نفْسه
و ذريته و فى اهله و ماله ، و فى شيعته و فى عدوه ، و ارهمْ منْه ما يحْذرون ، و اره فيهمْ ما يحب و تقربه عيْنه ،
و اشْف صدورنا و صدور قوْم موْمنين » ( 12 ) .
همين حديث را شيخ صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه از آن حضرت به طور مرسل چنين روايت كرده فرمود :
هرگاه از نماز واجبى فراغت يافتى پس بگو : « رضيت بالله ربا و بالاسْلام دينا ، و بالقرْآن كتابا ، و بمحمد صلى الله عليه و آله و سلم نبيا ، و بعلى وليا ،
و الحسن و الحسين و على بن الحسين و محمد بْن على و جعْفر بْن محمد و موسى بْن جعْفر و على بْن موسى
و محمد بْن على و على بْن محمد و الْحسن بْن على و الْحجه بْن الْحسن بْن على عليهم السلام ايمه .
اللهم وليك الْحجه فاحفظْه منْ بيْن يديْه و منْ خلْفه ، و عنْ يمينه ، و عنْ شماله ، و منْ فوْقه ،
و منْ تحْته و امْددْ له فى عمره و اجْعلْه القايم بامْرك و الْمنْتصر لدينك و اره ما يحب و تقربه عيْنه فى نفْسه و
ذريته و اهله و ماله ، و فى شيعته و فى عدوه ، و ارهمْ منْه ما يحْذرون ،
و اره فيهمْ ما يحب ( 13 ) و تقربه عيْنه ، و اشْف به صدورنا و صدور قوْم موْمنين » ( 14 ) ؛
[خلاصه ترجمه دعا چنين است] خداوند را به پروردگارى پذيرفتم و اسلام را به عنوان دين و قرآن را كتاب آسمانى
و محمد صلى الله عليه وآله وسلم را پيغمبر ، و على را ولى خود ،
و حسن و حسين و على بن الحسين و محمد بن على و جعفر بن محمد و موسى بن جعفر و على بن موسى و
محمد بن على و على بن محمد و حسن بن على و حجه بن الحسن بن على عليهم السلام را به امامت پذيرفتم .
پروردگارا ولى تو حضرت حجت است پس او را از پيش روى و پشت سر و از سمت راست و چپ ،
و از بالا و پايين حفظ كن ، و عمرش را امتداد بخش ، و او را قايم به امر خويش قرار ده كه براى دينت يارى طلبد ،
و آنچه دوست مىدارد و ديدهاش به آن روشن گردد ، نسبت به خودش و خاندانش و نوادگانش و داراييش و پيروانش ،
و نسبت به دشمنش ، به او بنمايان ، و دشمنانش را به آنچه هراس دارند
[ از نابوديشان به دست او] دچار گردان ، و بدين وسيله درد سينههاى ما و سينههاى مومنين را شفا ببخشاى .
مىگويم : فلان و فلان كه در روايت كافى آمده كنايه از امامان گذشته عليهم السلام است ،
و منظور از اللهم وليك فلان ، كنايه از مولاى ما صاحب الزمان عليه السلام مىباشد كه صدوق نامهاى شريف آنها را با صراحت آورده ،
و اين حديث دلالت مىكند بر اينكه دعا براى تعجيل فرج بعد از هر نماز واجب ، موكد است . شاهد ديگر بر اين امر روايتى است كه در بحار به نقل از كتاب الاختيار سيد ابن الباقى از امام صادق عليه السلام آمده كه فرمود :
هر كس بعد از هر نماز فريضه اين دعا را بخواند ، امام ( م ح م د ) بن الحسن عليه و على آبايه السلام را در بيدارى يا خواب خواهد ديد :
« بسْم الله الرحْمن الرحيم اللهم بلغْ مولانا صاحب الزمان ايْنما كان و حيثما كان منْ مشارق الارْض و مغاربها سهْلها و جبلها عنى و عنْ والدى و
عنْ ولْدى و اخْوانى التحيه و السلام عدد خلْق الله وزنه عرْش الله و ما احْصاه كتابه و احاط به علْمه اللهم انى اجدد له فى صبيحه هذا اليوْم
و ما عشْت فيه منْ ايام حياتى عهْدا و عقْدا و بيْعه له فى عنقى لا احول عنْها و لا ازول ابدا ،
اللهم اجْعلْنى منْ انصاره و الذا بين عنْه و الممْتثلين لاوامره و نواهيه فى ايامه و المسْتشْهدين بيْن يديْه
اللهم انْ حال بينى و بيْنه الموْت الذى جعلْته على عبادك حتْما مقْضيا فاخْرجْنى منْ قبْرى موتزرا كفنى شاهرا سيْفى مجردا قناتى ملبيا دعْوه الداعى
فى الحاضر و البادى اللهم ارنى الطلْعه الرشيده و الغره الحميده و اْكحلْ بصرى بنظْره منى اليْه
و عجلْ فرجه و سهلْ مخْرجه اللهم اشدد ازْره و قو ظهْره و طولْ عمره و اعْمر اللهم به بلادك و احْى به عبادك فانك قلْت و قوْلك الحق:
« ظهر الفساد فى البر و البحْر بما كسبتْ ايْدى الناس » فاظْهر اللهم لنا وليك و ابن بنْت نبيك المسمى باسْم رسولك صلى الله عليه و آله
حتى لا يظْفر بشىء من الباطل الا مزقه و يحق الله الحق بكلماته و يحققه اللهم اكْشفْ هذه الغمه عنْ هذه الامه
بظهوره انهمْ يروْنه بعيدا و نريه قريبا و صلى الله على محمد و آله » ؛
بار خدايا به مولاى ما صاحب الزمان هر كجا كه هست و به هر سوى رو مىكند از مشارق و مغارب زمين ، هموارها و ناهموارهاى آن ، از طرف من و والدينم و فرزندانم و برادرانم تحيت و سلام برسان ، به تعداد خلق خدا و به وزن عرش الهى و آنچه كتابش شمارش نموده ، و علمش به آن احاطه كرده است ، پروردگارا ، من در صبح اين روز و تا زنده هستم در همه روزهاى زندگانيم پيمان و عقد و بيعتى از براى او در گردنم تجديد و تازه مىكنم كه نه از آن روى گردانم و نه هيچ گاه آنها را بشكنم ، پروردگارا مرا از ياران و مدافعان از حريمش ، و فرمانبرداران اوامر و نواهى آن بزرگوار در ايام حكومتش و شهيد شدگان در پيشگاهش قرار ده ، بار الها اگر ميانه من و او با مرگ كه بر بندگانت امر قطعى و حتمى تقدير فرمودهاى جدايى افتاد پس [هنگام ظهورش] مرا از قبر بيرون آور در حالى كه كفنم را به كمر بسته و شمشيرم را كشيده و نيزهام را برهنه نموده باشم ، و دعوت آن دعوت كننده حق را در شهر و بيابان لبيك گويم . پروردگارا آن رخسار زيباى رشيد و [صاحب] جبين ستوده را نشانم ده ، و ديدهام را با سرمه نگاهى به او روشنايى بخش ، و فرجش را تعجيل و برنامه قيامش را آسان فرماى . پروردگارا به او نيرو عطا كن و پشتش را محكم ساز و عمرش را طولانى نماى و به وجود او سرزمينهايت را آباد گردان و بندگانت را حيات ده كه تو فرمودهاى و قول تو حق است : فساد در خشكى و دريا بر اثر كردارهاى مردم آشكار شد پس اى پروردگار آشكار كن ولى خودت و فرزند دخت پيامبرت را كه همنام او است تا از باطل چيزى باقى نگذارد ، و خداوند حق را با كلمات خويش اثبات و محقق دارد . بار الها اين غم بزرگ [غيبت] را با ظهور او از اين امت برطرف ساز ، كه آنها ( مخالفين ) ظهورش را دور مىپندارند و ما آن را نزديك مىبينيم ، و درود خداوند بر محمد و آل او باد.
مولف گويد : نظير اين دعا در بخش هشتم انْ شاء الله تعالى خواهد آمد .
و از جمله شواهد بر تاكيد داشتن دعا براى فرج آن حضرت پس از هر نماز واجب روايتى است كه در مكارم الاخلاق آمده :
روايت است كه هر كس اين دعا را بعد از هر نماز واجب بخواند و بر آن مواظبت نمايد ،
آن قدر عمر خواهد كرد تا از زندگى سير شود ،
و به ديدار حضرت صاحب الامر عجل الله تعالى فرجه مشرف خواهد شد ، دعا چنين است :
« اللهم صل على محمد و آل محمد اللهم ان رسولك الصادق المصدق صلواتك عليه و آله
قال انك قلْت ما ترددْت فى شىء انا فاعله كترددى فى قبْض روح عبْدى الموْمن يكْره الموْت
و انا اكْره مسايته اللهم فصل على محمد و آل محمد و عجلْ لاوْليايك الفرج و النصْر و العافيه
و لا تسوْنى فى نفْسى و لا فى فلان . قال : و تذْكر منْ شيْت »( 15 ) ؛
خدايا بر محمد و آل محمد درود فرست ، پروردگارا به درستى كه رسول راستگوى تصديق شده تو
- كه درود تو بر او و آلش باد - فرمود كه تو فرمودهاى :
من در هيچ امرى كه انجام دهنده آنم تردد نكردهام همچون تردد در قبض روح بنده مومن خودم ،
او مرگ را اكراه دارد و من خوش ندارم او را ناراحت كنم ،
پروردگارا پس بر محمد و آل محمد درود فرست و براى اولياى خودت فرج و نصرت و عافيت را تعجيل فرماى ،
و مرا نه در مورد خودم و نه در مورد فلانى بدى مرسان . فرمود : و به جاى كلمه فلانى هر كس را بخواهى نام مىبرى ( 16 ) .
مىگويم : و علامه مجلسى در بخش صلاه بحار به نقل از كتاب فلاح السايل عالم ربانى سيد على بن طاووس آورده كه
گفته : از مهمات برنامههاى مستحبى براى كسى كه طول عمر مىخواهد اينكه بعد از هر نماز از تعقيباتش اين باشد :
كه ابومحمد هارون بن موسى از ابوالحسين على بن يعقوب عجلى كسايى از على بن الحسن بن فضال
از جعفر بن محمد بن حكيم از جميل بن دراج روايت كرده كه گفت :
مردى بر حضرت ابوعبدالله صادق عليه السلام وارد شد و عرض كرد :
اى آقاى من ، سنم بالا رفته و خويشانم مردهاند ، و من مىترسم كه مرگ مرا دريابد در حالى كه كسى را نداشته باشم تا با او انس بگيرم
و به او مراجعه نمايم . امام عليه السلام فرمود : از برادران ايمانى تو كسى هست كه از قرابت نسب يا سبب به تو نزديكتر است ،
و انس توبه او از انست با خويشانت بيشتر است ، با اين حال بر تو باد دعا ، و اينكه پس از هر نماز بگويى :
« اللهم صل على محمد و آل محمد اللهم ان الصادق الامين عليه السلام قال : انك قلت : ما ترددْت فى شىء انا فاعله كترددى فى قبْض روح عبْدى الموْمن يكْره الموْت و اكْره مسايته اللهم فصل على محمد و آل محمد و عجلْ لوليك الفرج و العافيه و النصْر و لا تسوْنى فى نفْسى و لا فى احد منْ احبتى » ؛ و اگر خواهى يك يك بستگانت را نام ببر ، و يا به طور پراكنده يا همه را يك جا ياد كن .
آن مرد گويد : به خدا قسم آن قدر عمر كردم تا اينكه از زندگى خسته شدم .
ابومحمد هارون بن موسى گويد : محمد بن الحسن بن شمون بصرى اين دعا را مىخواند و صد و بيست و هشت سال با فراخى عمر كرد ،
تا از زندگى ملول شد و اين دعا را ترك كرد ، سپس از دنيا رفت ، خدايش رحمت كند ( 17 ) .
و نيز مجلسى به نقل از دعوات راوندى و مكارم الاخلاق و مصباح شيخ طوسى ، و جنه الامان ، و البلد الامين ، اين عبارت را آورده :
روايت شده كه هر كس اين دعا را بعد از هر نماز فريضه بجاى آورد ، و بر آن مواظبت نمايد ،
آنقدر زنده مىماند كه از زندگى ملول گردد . : tasavir 38:
اكنون كه از روايات نقل شده دلالت بر مقصود بيان گشت بدآنكه سر مطلب در اين است كه
حقيقت عبادت و اصل آن و شرط قبوليش معرفت امام عليه السلام و دوستى او است ،
پس لازم است كه مومن بعد از هر نماز حقيقت ايمان خود و راستى ولايش را نسبت به مولايش ابراز دارد ،
و با دعا براى او و تقاضاى تعجيل فرجش از درگاه خداى عز و جل ارادتش را اظهار نمايد ،
تا نمازش با سبب قبولى مقترن گردد ، و آنچه در بخش اول و پنجم آورديم و نيز آنچه در بخش هشتم خواهد آمد بر اين مطلب دلالت دارد ،
اضافه بر رواياتى كه در تفسير فرموده خداى تعالى . « الْيوْم اكْملْت لكمْ دينكمْ » ( 20 ) ؛
امروز دين شما را كامل ساختم .
و نيز فرموده خداى تعالى :
« انْ تقول نفْس يا حسْرتى على ما فرطْت في جنْب الله » ( 21 ) ؛
اينكه كسى بگويد دريغا بر آنچه در جنب الله كوتاهى ورزيدم .
و تفسير آيات ديگر آمده - كه جمعآورى و ضبط همه آنها دشوار يا غيرممكن است -
و همين طور است در روزه و حج و عبادتهاى ديگر ، لذا صلوات بر محمد و آل او عليهم السلام و دعا براى فرج مولايمان عليه السلام
در روزها و شبهاى ماه رمضان وارد شده است .
در اينجا خوش دارم حديث شريفى كه در تفسير البرهان روايت شده بياورم كه در تفسير فرموده خداى تعالى : « انْ تقول نفْس يا حسْرتى على ما فرطْت في جنْب الله » .
به سند خود از حضرت ابوجعفر باقر عليه السلام آمده كه فرمود : ما جنب الله هستيم ، و ما برگزيده خداوند مىباشيم ،
و ما اختيار شده الهى هستيم ، و ميراثهاى پيغمبران به ما سپرده شده ، و ما امناى خداى عز و جل مىباشيم ،
و ماييم حجتهاى الهى ، و ماييم ريسمان خداوند ( حبل الله ) ، و ماييم رحمت خداوند بر خلق او ،
و ماييم كسانى كه خداوند به ما [آفرينش] را آغاز كرده و به ما ختم فرمايد ، و ما هستيم امامان هدايت ، و ماييم چراغهاى [زداينده ]تاريكى ،
و روشن كنندگان راه هدايت ، و ماييم نشانهاى كه براى اهل دنيا معروف است ،
و ماييم پيشى گرفتگان و ماييم آخرين [اوليا] هر آنكه به ما تمسك جست به مقصد رسيد ،
و هر كس از ما كناره گرفت در [طوفان بلا] غرق شد ، و ماييم رهبران روسفيدان ، و ماييم محرم [راز] خداوند ،
و ما هستيم راه و صراط مستقيم به سوى خداى عز و جل ، و ماييم كسانى كه خداوند بر خلق خود نعمت بخشيده ،
و ماييم شيوه ( حق پرستى ) و ماييم كانون نبوت ، و ما هستيم جايگاه رسالت ، و ماييم اصول دين ، و به سوى ما فرشتگان آمد و شد كنند ،
و ماييم چراغ براى كسى كه به ما روشنى جويد ، و ماييم راه براى هر آن كس كه به ما اقتدا كند ، و ماييم هدايت كنندگان به بهشت ،
و ما هستيم گيرههاى اسلام ، و ماييم پلها و ماييم گذرگاههايى كه هر كس بر شيوه ما سير كند برنده است ،
و هر كس از ما عقب بيفتد نابود شده است ، و ما هستيم ركن اعظم ، و ماييم كسانى كه رحمت بوجودمان نازل مىگردد ،
و به سبب ما باران بر شما مىبارد ، و ماييم كسانى كه خداوند به خاطر ما عذاب را از شما برطرف مىسازد ،
پس هر كس نسبت به ما بينش يافت و ما و حق ما را شناخت و به امر ما ملتزم شد پس او از ما است و به ما باز مىگردد ( 22 ) .
سر ديگرى نيز براى تاكيد دعا كردن در آن حال براى آن حضرت - عجل الله تعالى فرجه -
به خاطر مىرسد اينكه در روايات متعددى آمده كه :
هر مومنى را پس از هر نماز واجب دعاى مستجاب شدهاى است .
اين روايات در كتاب وسايل الشيعه و كتب ديگرى آمده است ،
پس شايسته است مومن كامل كه مولايش را از جان و فرزندانش عزيزتر مىداند آن دعاى مستجاب را درباره او قرار دهد ،
و آن حضرت را بر خود مقدم دارد .
از اوقاتى كه دعا براى تعجيل فرج مولايمان صاحب الزمان عجل الله تعالى فرجه تاكيد بيشترى دارد بعد از نماز ظهر است :
دليل و شاهد بر اين معنى روايتى است كه در بحار و مستدرك و جمال الصالحين از امام صادق عليه السلام آمده :
هر كس بعد از نماز صبح و ظهر بگويد :
« اللهم صل على محمد و آل محمد و عجلْ فرجهمْ » ،نمىميرد تا اينكه قايم عليه السلام را ديدار كند ( 23 ) .
ونيز بر اين معنى دلالت دارد آنچه در بخش صلاه بحار به نقل از فلاح السايل سيد اجل على بن طاووس قدس سره آمده :
سيد فرموده : از مهمات در تعقيب نماز ظهر اقتدا كردن به امام صادق عليه السلام است
در دعا براى حضرت مهدى عليه السلام كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم در روايات صحيح مژده به آمدنش داده
و اينكه در آخر زمان ظهور خواهد كرد .
چنانكه ابومحمد هارون الدنبلى از ابوعلى محمد بن الحسن بن محمد بن جمهور قمى از پدرش محمد بن جمهور
از احمد بن الحسين سكرى از عباد بن محمد مداينى روايت كرده كه گفت :
بر حضرت ابوعبدالله امام صادق عليه السلام در مدينه وارد شدم ،
هنگامى كه از نماز واجب ظهر فراغت يافت در حالى كه دستهايش را به سمت آسمان بلند كرده بود مىگفت :
اىْ سامع كل صوْت اىْ جامع كل فوْت اىْ باري كل نفْس بعْد الموْت اىْ باعث اىْ وارث اىْ سيد السادات
اىْ اله الْآلهه اىْ جبار الْجبابره اىْ مالك ( ملك خ ل ) الدنْيا و الآخره اىْ رب الارْباب
اىْ ملك الملوك اىْ بطاش اىْ ذا البطْش الشديد اىْ فعالا لما يريد اىْ محْصى عدد الانْفاس و نقْل الاقْدام
اىْ من السر عنْده علانيه اىْ مبْدىء اىْ معيد اسْالك بحقك على خيرتك منْ خلْقك و بحقهم الذى اوْ جبْت لهمْ على نفْسك
انْ تصلى على محمد و اهْل بيْته و انْ تمن على الساعه بفكاك رقبتى من النار و انْجزْ لوليك و ابْن نبيك الداعى اليْك باذْنك
و امينك فى خلْقك و عيْنك فى عبادك و حجتك على خلْقك عليْه صلواتك و بركاتك وعْده ،
اللهم ايدْه بنصْرك و انْصرْ عبْدك و قو اصْحابه و صبرهمْ و افْتحْ لهمْ منْ لدنْك سلْطانا نصيرا
و عجلْ فرجه و امْكنْه منْ اعْدايك و اعْداء رسولك يا ارْحم الراحمين ( 24 ) ؛
اى شنونده هر صدا ، اى جمع كننده هر از دست رفته ، اى برآورنده هر جنبنده پس از مرگ ،
اى برانگيزنده ، اى وارث ، اى آقاى آقايان ، اى خداى خداوندگاران ، اى درهم شكننده جباران ،
اى مالك ( پادشاه ) دنيا و آخرت ، اى پروردگار پروردگاران ، اى پادشاه پادشاهان ، اى سخت كوبنده ،
اى به شدت مواخذه كننده ، اى آنكه هر چه بخواهد انجام دهد ، اى شمارنده نفسهاى خلق و گام زدنها ،
اى كسى كه سر نزد او آشكار است ، اى پديدآورنده موجودات ، اى بازگرداننده آنها ،
از تو مىخواهم به حق خودت بر برگزيدگان خلْقتْ ،
و به حقى كه براى آنان بر خودت واجب شمردهاى كه بر محمد و خاندانش درود فرستى ،
و همين حالا بر من منت نهى و گردنم از آتش رها گردد ، و وعده ولى خود و فرزند پيامبرت دعوت كننده به سويت و به اجازهات ،
و امين تو در خلايق و چشم تو در بندگانت و حجت تو بر خلقت كه درود و بركاتت بر او باد؛
وعدهاى كه به او دادهاى وفا كن ، بار الها به نصرتت تاييدش كن ،
و بندهات را يارى فرما و يارانش را نيرو بخش و شكيبايشان گردان و براى آنان از جانب خود حجتى قرار ده
كه هميشه يارشان باشد ، و فرجش را تعجيل كند ، و بر دشمنانت و دشمنان پيامبرت توانايى بخش اى بخشندهترين بخشندگان .
راوى گفت : فدايت شوم آيا چنين نيست كه براى خودت دعا كردى ؟
فرمود : براى نور آل محمد صلى الله عليه وآله وسلم و سابق ايشان و انتقام گيرنده از دشمنانشان به امر خداوند ، دعا كردم .
عرضه داشتم : خداوند مرا فدايت سازد ، كى هنگام خروجش خواهد شد ؟ فرمود : هرگاه كسى كه خلق و امر به دست او است ( = خدا ) بخواهد .
گفتم : پس آيا نشانهاى پيش از آن هست ؟ فرمود : آرى ، نشانههاى متعددى دارد .
گفتم : مانند چى ؟ فرمود : بيرون شدن پرچمى از مشرق و پرچمى از مغرب و فتنهاى كه اهل زوْراء ( 25 )را فرا مىگيرد ،
و خروج مردى از فرزندان عمويم زيد در يمن ، و غارت شدن پرده كعبه ، و خداوند آنچه بخواهد انجام مىدهد .
علامه مجلسى در بحار گفته ( 26 ) : و در مصباح شيخ طوسى و البلد الامين و جنه الامان و الاختيار آمده : از امورى كه به تعقيب نماز ظهر اختصاص دارد : « يا سامع كل صوْت . . . » . تا آخر دعا مىباشد ، و در همه اين منابع به جاى ( اىْ ) ( يا ) آمده است .
