نظريه حضرت امام جعفرصادق عليه السلام راجع به مولكولهاي آب وتجزيه آنها
در محضر درس حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) براي ادراك قوانين علوم ،تجربه هم بكار مي رفت و طبيعي است كه نبايد فكر بكنيم كه در محضر درس آن دانشمند بزرگ آزمايشگاهي مانند يكي از آزمايشگاههاي بزرگ امروزي وجود داشته و در آنجا قوانين فيزيكي و شيميائي را مورد آزمايش قرار مي دادند .
آزمايشگاه محضر درس حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) متناسب با زمان بوده اما ثابت مي كند كه آن دانشمند بزرگ در علوم فقط به تئوري اكتفا نمي كرده و تا آنجا كه امكان داشته تئوري را به محك تجربه مي زده است .
ديديم كه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) متوجه شده بود كه هوا يك عنصر نيست و پي بردن باين موضوع بدون تجربه بعيد به نظر مي رسد .
براي شيعيان هيچ يك از علوم حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) غرابت ندارد . براي اينكه شيعيان وي را امام ميدانند و عقيده دارند كه او با علم امامت همه چيز را ميدانست و بر همين قياسي هيچ يك از معجزات حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) در نظر آن ها غرابت ندارد و تمام معجزاتي را كه در كتب مورخين شيعه به حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) نسبت داده اند بدون احتجاج مي پذيرند ولي مورخ بيطرف براي هر مورد علمي يا اعجاز احتجاج مي کند و نمي تواند بدون برهان بپذيرد . مورخ بي طرف وقتي مي شنود كه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) گفت :
كه هوا يك عنصر بسيط نيست بلكه از چند قسمت بوجود آمده و يك قسمت از آن سبب مي شود كه اشياء بسوزد و هم بعضي از اشياء را فاسد مي نمايد مي خواهد بفهمد كه چگونه وي باين موضوع پي برده بود .
اعجاز حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) اين نبود كه كوه را بحركت در آورد ( كه از لحاظ عقلائي قابل قبول نيست بلكه اعجاز او اين است كه در دوازده قرن و نيم قبل از اين بوجود اكسيژن در هوا پي برد و نيز در همان موقع پي برد كه در آب چيزي هست كه مي سوزد و به همين جهت گفت كه آب مبدل به آتش مي شود .
آنهائي كه مي گويند بر جسته ترين اعجاز يك پيغمبر كلام اوست ، مثل اينكه حرف بي اساس نمي زنند . چون ما كه امروز در تاريخ مي خوانيم كه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) كوه ( صفا ) را بحركت درآورد و كوه به او نزديك گرديد و آنگاه دور شد نمي توانيم اين روايت را باور كنيم و نمي پذيريم . كه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) اين اعجاز را كرده باشد .
اما وقتي مي شنويم كه او در نيمه اول قرن دوم هجري بوجود اكسيژن و هم بوجود هيدروژن ( درآب ) پي برده بود و در قلب خود تصديق مي نمائيم كه اين اعجاز است مي گويند که حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) بوسيله پدرش که او هم مردي دانشمند بود بوجود هيدروژن در آب پي برد و بعد خود او فهميد كه در هوا اكسيژن وجود دارد .
متأسفانه ما نمي دانيم كه آيا او توانست اكسيژن و هيدروژن خالص بدست بياورد يا نه ؟
بظاهر پي بردن بوجود هيدروژن و اكسيژن خالص مستلزم اين است كه آنرا بدست بياورند و بدست آوردن هيدروژن خالص دشوارتر است از بدست آوردن اكسيژن خالص بود . چون اكسيژن بطور خالص در طبيعت ( درهوا ) هست اما هيدروژن بطور خالص در طبيعت نيست . بهمين جهت در ادوار اخير تا روزي كه آب را تجزيه نكردند نتوانستند هيدروژن خالص بدست بياورند .
انسان مبهوت مي شود كه چگونه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) يا پدرش امام محمد باقر (عليه السلام) بوجود گاز هيدروژن كه خالص آن در طبيعت نيست . و رنگ و بو و طعم ندارد پي برد .
حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) يا پدرش نمي توانسته اند جز در آب بوجود هيدروژن پي ببرند و بدون تجزيه كردن آب نمي توانسته اند آنرا بشناسند .
تجزيه كردن آب هم مستلزم استفاده از جريان برق است زيرا بطور ديگر نمي توان آب را تجزيه نمود . و آيا يكي از آن دو توانسته بود از جريان برق براي تجزيه آب استفاده كند كه اين هم قابل قبول نيست و در اعصار جديد اولين كسي كه موفق به جداكردن هيدروژن از آب گرديد ( هانري - كاوانديش ) انگليسي است كه در سال 1810 ميلاي در سن هشتاد و يك سالگي زندگي را بدرود گفت .
او سالها براي تجزيه آب کوشش کرد و بعد از اينكه هيدروژن را بدست آورد اسمش را ( هواي قابل اشتعال ) گذاشت و اولين مرتبه كه هيدروژن را مشتعل كرد نزديك بود كه خود و خانه اش بسوزد .
كاوانديش در روز 27 ماه مه سال 1766 ميلادي شعله اي را بظرفي كه پر از گاز هيدروژن بود نزديك كرد و آن ظرف يك مرتبه مشتعل و منفجر شد و آتش باطراف پاشيد و دست ها و قدري از صورت دانشمند انگليسي سوخت و اگر اهل خانه بر اثر فرياد كاوانديش نمي دويدند و حريقي را كه بوجود آمده بود خاموش نمي كردند خانه و اثاث البيت مرد دانشمند مي سوخت و دانشمند انگليسي ، بدو علت اسم آن گاز را هواي قابل اشتعال گذاشت .
اول اينكه با يك تجزيه تلخ بر او معلوم شد كه آن گاز مشتعل مي شود دوم اينكه قدما تصور مي كردند كه آب هواي مايع است آنها ميديدند كه وقتي آب حرارت مي بيند تبخير مي شود و به فضا مي رود و نيز ميديدند كه آب بشكل باران از فضا مي ريزد . و لذا فكر مي كردند كه آب چيزي نيست غير از هواي مايع . اين بود كه كاوانديش هم اسم آن گاز را هواي قابل اشتعال نهاد .
اسم هيدروژن به زبان عربي ( مولد الماء - بوجود آوردنده آب ) نامي است كه از طرف ( لاووازيه ) دانشمند معروف فرانسوي كه او را با گيوتين بقتل رسانيدند براي آن گاز انتخاب شد و تا وقتي ( لاووازيه ) آن اسم را وضع نكرد در كشورهاي اروپا آن گاز را ( هواي قابل اشتعال ) مي خواندند . گاز هيدروژن زماني كشف شد كه استفاده از نيروي برق آنقدر پيش رفته بود كه مي توانستند از آن براي تجزيه آب استفاده كنند .
اما در زمان حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) استفاده از نيروي برق در حدود همان استفاده از كهر با و کاه بود كه جنبه سرگرمي و بازي را داشت و قطعه اي از كهربار را به يك پارچه پشمي مي ماليدند و به كاه نزديك مي كردند و كهربا پرهاي كاه را جذب مي نمود .
آيا حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) يا پدرش امام محمد باقر (عليه السلام) براي جداكردن هيدروژن از آب بوسيله اي پي برده بودند كه هنوز دانشمندان از آن بي اطلاعي هستند ؟ و آنها توانسته بودند با وسيله اي غير از جريان برق ، هيدروژن را از آب جدا كنند ؟
از روزي كه كاوانديش براي اولين بار موفق شد كه هيدروژن را بدست بياورد تا امروز وسيله جدا كردن هيدروژن از آب غير از جريان برق نبوده است و تا كنون دانشمندان نتوانسته اند كه جز باين وسيله هيدروژن را از آب جدا نمايند .
در چند سال اخير كه بر اثر آلودگي فضاي زمين بخصوص در امريكا كه خيلي احتياج به انرژي دارد اين فكر بوجود آمده كه از هيدروژن استفاده نمايند مسئله بكار بردن روشي غير از استفاده از برق براي تجزيه آب مطرح مي باشد ، اما هنوز وارد مرحله تحقيق نشده است .
بنابراين امام محمد باقر (عليه السلام) يا پسرش حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) كه بوجود هيدروژن پي بردند از جريان برق استفاده كردند تا بدان وسيله آب را تجزيه كنند يا با روشي كه هنوز بر دانشمندان معلوم نشده است توانستند هيدروژن خالص بدست بياورند و حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) يا پدرش با فلسفه نمي توانستند بوجود هيدروژن پي ببرند .
اگر حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) از طرز تجزيه آب براي بدست آوردن هيدروژن آگاه بوده و از ابراز آن خودداري كرده بايد تصديق كرد كه كاري صواب كرده است زيرا مي بينيم كه جدا كردن هيدروژن از آب بجاي اينكه كمك به بهبود وضع زندگي بشر نمايد سبب اختراع بمب هيدروژني شده و اين سلاح چون اجل معلق بالاي سر نوع بشر ميباشد و هر لحظه ممکن است سقوط کند و منفجر شود و نوع بشر را نابود نمايد و اگر هيدروژن كشف نميشد بهتر از اين بود كه اين بلاي معلق براي نوع بشر بوجود بيايد .
نظريه حضرت امام جعفرصادق(عليه السلام)راجع به سرعت نوروليزر
در مورد سرعت نور هم حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) نظريه اي ابراز كرده كه با توجه به عصر او بسيار جالب توجه مي باشد .
او گفت :كه سرعت نور كه بطرف چشم ما مي آيد فوري است و از انواع حركات است .
يك مرتبه ديگر اين نكته ذكر مي كنيم كه وسائل تكنيكي زمان اجازه نمي داد كه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) بتواند سرعت نور را اندازه بگيرد . ولي همين قدر كه گفت نور حركت است و سرعت آن فوري مي باشد ، تقريباً نظريه اي شبيه باين دوره راجع به نور گفته است .
روايتي از او نقل مي كنند كه خلاصه اش اين است كه روزي در محضر درس خود گفت :
نور قوي مي تواند اجسام سنگين را بحركت درآورد و نوري كه در طور سينا بر موسي آشكار گرديد .
از نورهائي بود كه اگر مشيت خداوند معلق مي گرفت كوه را بحركت در مي آورد ممكن است فكر كنيم .
بر طبق اين روايت حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) اساس تئوري ليزر را پيشگوئي كرده است .
به عقيده ما آنچه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) راجع به حركت و سرعت نور و اين كه نور از اشياء به چشم ما مي تابد گفت اهميتش زيادتر از تئوري ليزر بطور ساده است .
چون اين تئوري را قبل از حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) گفته بودند ولي وي آنچه راجع به سرعت و حركت و تمركز نور و اينكه نور از اشياء به چشم ما مي تابد گفت مخصوص اوست .
از ازمنه قديم در بين اقوام مختلف اين عقيده وجود داشت كه نور مي تواند اجسام را بحركت در آورد .
در مصر قديم اين عقيده وجود داشت كه نور مي تواند از همه چيز بگذرد و اجسام را هم بحركت درآورد و حتي كوه مانع از عبور نور نيست .
به عقيده آنها انوار معمولي نمي تواند از كوه بگذرد و آنرا بحركت درآورد اما اگر نور قوي بوجود بيايد مي تواند از وسط كوه بگذرد يا آن را بحركت درآورد و اين بسته به تمايل نور قوي است كه از وسط كوه بگذرد تا آن را بحركت آورد .
راجع به علت فيزيكي اين نظريه در هيچ جا توضيحي گفته نشد اما در بين تمام اقوام قديم اين عقيده وجود داشته و مثل اين كه قبل از بوجود آمدن ادياني كه تاريخ آنها در دست مي باشد اين عقيده رائج بوده است .
چون قبل از اين كه نوع بشر داراي ادياني گردد كه امروز تاريخ آنها در دست مي باشد ، بجادوگري عقيده داشته و بين دين و جادوگري تفاوتي وجود نداشته و عقيده باين كه نور ، قادر است از حجاب ها بگذرد و اجسام را بحركت درآورد از جادوگري است .
از مبدأ اين عقيده جادوگري بدون اطلاع هستيم و آنهائي هم كه چيزي در اين خصوص گفته اند از روي فرض بوده است و مأخذي موجود نيست كه نشان بدهد اين عقيده در آغاز در كدام قوم بوجود آمد .
ازموضوع عقيده به انرژي بودن نور اگر بگذريم آنچه در تئوري حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) راجع به سرعت نور گفته شده همان است كه امروز مي دانند و سرعت حركت نور را ثانيه اي سيصد هزار كيلومتر محسوب كرده اند .
اين سرعت ، امروزه فوري نيست زيرا با موازين جديد علمي يك ثانيه مدتي است طولاني و سيصد هزار كيلومتر ، با توجه به مسافات نجومي فاصله اي كوتاه .
اما با موازين قديم ، سيصد هزار كيلومتر سرعت در يك ثانيه يك سرعت فوري بوده و از لحاظ استنباط سرعت سير نور هم حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) پيش قدم به شمار آمده است .
نظريه حضرت امام جعفرصادق(عليه السلام)راجع به ساختمان بدن انسان
حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) مثل ساير مسلمين ميگفت كه انسان از خاك آفريده شده است. فرق او با مسلمين ديگر اين بود كه راجع به آفرينش انسان از خاك چيزهايي مي گفت كه به عقل هيچ يك از مسلمين در آن عصر نمي رسيد .
در اعصار بعد هم هيچ مسلمان نتوانست راجع به ساختمان بدن انسان ، استنباطي چون حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) داشته باشد . و اگر كسي چيزي مي گفت مستقيم و غير مستقيم از شاگردان حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) شنيده بود .
او مي گفت تمام چيزهائي كه در خاك هست در بدن آدمي وجود دارد .
اما بيك اندازه نيست و بعضي از آنها در بدن انسان خيلي زياد است و بعضي از آنها خيلي كم . در بين چيزهائي هم كه در بدن انسان زياد است ، مساوات وجود ندارد و بعضي از آنها از بعضي ديگر كمتر مي باشد .
او گفت چهار چيز است كه در بدن انسان زياد مي باشد و هشت چيز است كه در بدن انسان كم مي باشد و هشت چيز ديگر در بدن انسان خيلي كم است .
اين نظريه كه راجع بساختمان بدن آدمي از طرف آن مرد ابراز گرديده آنقدر غرابت دارد كه گاهي انسان فكر مي كند آيا همان طور كه شيعيان عقيده دارند حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) داراي علم امامت بوده و اين نظريه را از علم امامت استنباط كرده نه از علوم بشري .
زيرا ادراك ما نمي پذيرد كه يك عالم عادي كه از معلومات بشري بر خوردار مي باشد در دوازده قرن و نيم قبل بتواند بيك چنين واقعيت پي ببرد .
ليكن آيا امتياز نوابغ بر افراد عادي در اين نيست كه مغز آنها قادر به استنباط چيزهائي است كه ديگران نمي توانند استنباط كنند و چشم آنها در همان منطقه كه براي ديگران ظلمات جهل است چيزهائي مي بيند كه ديگران قادر بديدن آن نيستند .
اگر يك چنين مزيت وجود نداشته باشد چه تفاوت بين صاحبان عقول عادي و آنكس كه يك نابغه مي باشد موجود است.
حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) از اين جهت نابغه بود كه عقلش چيزهائي را ادراك مي كرد كه ديگران قادر با دراكش نبودند و چشمش چيزهائي را ميديد كه ديگران نمي توانستند ببينند .
كساني هستند كه مي گويند تمام دانستني ها در شعور باطني هر كس هست . ولي بين شعور ظاهري افراد و شعور باطني آنها يك حجاب ضخيم وجود دارد . كه مانع از اين است كه افراد بتوانند عرصه نامحدود شعور باطني خود را ببينند . و از معلوماتي كه در آنجا هست استفاده نمايند و تفاوت يك نابغه با افراد عادي اين است كه او به عرصه نامحدود شعور باطني خود راه دارد و از معلوماتي كه در آنجا هست استفاده مي كند .
برگسون مي گفت كه يك اتم بهمان دليل كه از آغاز پيدايش خلقت يا از آغاز پيدايش كره زمين وجود داشته داراي تمام معلومات جهان است و بطريق اولي سلولهاي جاندار بدن انسان از تمام معلومات و تاريخ دنيا از روز بوجود آمدن سلول جاندار تا امروز آگاه مي باشد .
آنچه ديگران مي گفتند كه راه يافتن به عرصه نامحدود شعور باطني مي باشد برگسون فرانسوي ( جهش حياتي ) مي ناميد و مي گفت تفاوت يك نابغه با افراد عادي اين است كه ( جهش حياتي ) نابغه بيش از افراد عادي است و مي تواند از معلوماتي كه در حافظه سلولهاي بدنش وجود دارد استفاده نمايد .
حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) اعم از اينكه به عقيده شيعيان علم امامت داشته يا بنابر نظريه قائلين با شعور باطني خود مربوط بوده با بنا بر نظريه ( برگسون ) از جهش حياتي قوي خود استفاده مي نموده در مورد تشكيلات بدن انسان چيزي گفته كه ثابت مي كند در بين مردم زمان خود ، و مردم اعصار بعد ، در علم بدن شناسي منحصر بفرد ، بشمار مي آمده است .
زيرا بعد از دوازده قرن و نيم ، امروز نظريه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) از لحاظ علمي به ثبوت رسيده و در صحت آن ترديد وجود ندارد ، و حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) فقط اسم موادي را كه در بدن انسان وجود دارد نبرد .
ناگفته نماند همانطور كه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) گفت : هر چه در زمين هست در بدن انسان نيز وجود دارد .
آنچه در كره زمين هست از يكصد و دو عنصر بوجود آمده و اين يكصد و دو عنصر در بدن انسان وجود دارد .
اما ميزان بعضي از اين عناصر در بدن انسان آن قدر كم است كه تا امروز نتوانسته اند كه ميزان آن را بطور دقيق تعيين نمايند .
حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) گفت هر چه در خاك هست در بدن آدمي وجود دارد و اين را نمي توان دليل بر نبوغ او دانست چون هر كس كه عقيده داشته باشد كه آدمي از خاك ساخته شده ، مي تواند بفهمد كه هر چه در خاك هست در بدن انسان نيز وجود دارد .
اما آنچه دليل بر نبوغ حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) مي باشد اين است كه گفت : از آنچه در خاك هست و در بدن انسان هم يافت مي شود. چهار قسمت زياد است و هشت قسمت كم تر از آن چهار قسمت و هشت قسمت ديگر خيلي كمتر از هشت قسمت اول. بطوري كه گفتيم امروز اين نظريه به ثبوت رسيده است .
آن هشت چيز كه بنا به گفته حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) در بدن انسان خيلي كم است اين عناصر مي باشد :
موليبدن - سيليسيوم - فلوئور - کوبات - مانگانز - يد - مس - روي - آن هشت چيز كه در بدن انسان نسبت به هشت عنصر فوق بالنسبه زيادتر مي باشد عبارت است از :
منيزيم - سديم - پتاسيم - كلسيم - فسفر - كلر - گوگرد - آهن . آن چهار عنصر كه در بدن انسان خيلي زياد مي باشد عبارت است از اكسيژن - كربن - هيدروژن - ازت .
پي بردن به اين عناصر در بدن انسان كار يك روز يا دو روز نبوده و اين كار از آغاز قرن هيجدهم ميلادي با كالبد شكافي شروع شد و دو ملت در كالبد شكافي پيشقدم گرديدند يكي ملت فرانسه و ديگري ملت اطريش . در كشورهاي ديگر كالبد شكافي صورت نمي گرفت مگر به ندرت . در كشورهاي شرق كالبد شكافي وجود نداشت و در كشورهاي اروپائي كليساهاي ارتودوكسي و كاتوليكي و پروتستاني با كالبد شكافي مخالفت مي كردند . اما در اطريش و فرانسه كالبد شكافي مي كردند بدون اينكه تظاهر به مخالفت با دستور كليسا بكنند . معهذا تا زمان (مارا) كالبد شكافي در كشور فرانسه توسعه يافت و تقريباً پنهاني بود .
مارا ، ضمن كالبد شكافي با كمك چند دانشمند ديگر فرانسوي از جمله ( لاووازيه ) معروف كه در سال 1894 ميلادي سرش را با گيوتين از بدن جدا كردند ، انساج بدن را تجزيه مي كرد تا اينكه بداند بدن آدمي از چه عناصري متشكل گرديده است .
بعد از مارا شاگردانش كار او را ادامه دادند و ضمن كالبد شكافي انساج بدن را تجزيه مي كردند و آن كار در تمام قرن نوزدهم و آغاز قرن بيستم ادامه يافت و وسعت پيدا كرد .
چون كالبد شكافي كه در آغاز قرن هيجدهم ميلادي تقريباً منحصر به فرانسه و اطريش بود در ساير كشورهاي اروپا و آنگاه در ممالك قاره هاي ديگر متداول گرديد و امروز جزء در بعضي از كشورها كه داراي دانشكده پزشكي و جراحي نيستند ، كالبد شكافي در همه جا متداول مي باشد ، هر جا كه كالبد شكافي هست راجع به عناصري كه بدن انسان از آنها متشكل شده تحقيق مي شود و گاهي نتيجه تحقيق دو مركز ، در ارقام جزئي با يكديگر اختلاف پيدا مي نمايد اما ارقام بزرگ اختلافي ندارند و تناسبي كه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) گفت در تمام كشورها در مورد تمام افراد سالم محفوظ است .
من باب مثال در تمام كشورها ، هر مرد و زن سالم كه وزن بدنش چهل و پنج كيلوگرم باشد 8/1 كيلو گرم كربن در بدنش موجود است . و گفتيم كه كربن يكي از چهار عنصر است كه به مقدار زياد در بدن انسان وجود دارد .
همچنين در بدن آن شخص چهل و پنج ساله 4/5 كيلو گرم هيدروژن وجود دارد . اما اگر شخص مبتلا به يك مرض مزمن بشود كه عضلات بدنش به تحليل برود يا اينكه بر اثر گرسنگي عضلات بدن دچار تحليل شود ، ميزان هيدروژن در بدنش اين اندازه نيست .
معهذا در تمام نژادهاي بشري اعم از سفيد و سياه و زرد و نژادهاي مخلوط ميزان چهار عنصر كه اكسيژن - کربن - هيدروژن - ازت - باشد در بدن انسان بيش از عناصر ديگر است .
بعد از اين چهار عنصر ميزان هشت عنصر ديگر كه در بالا ذكر شد كمتر از چهار عنصر مذكور مي باشد و از اين كه بگذريد ميزان هشت عنصر ديگر در بدن كمتر است .
اين تناسب در تمام انسانهاي سالم چه در منطقه قطبي زندگي كنند چه در منطقه استوائي مشروط بر اين كه وزن بدن و سن متساوي باشد ، برقرار است و مطالعات و تجربه هاي صد و پنجاه ساله يا بيشتر صحت نظريه حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) را در مورد چيزهائي كه بدن انسان را تشكيل داده تأييد مي نمايد .
ادامه تجزيه انساج انساني ، چه آنها كه انساج مرده بشمار مي آيد و چه انساجي كه هنوز زنده است ( مثل چيزهائي كه در اعمال جراحي از بدن جدا مي شود ) از اين جهت ضرورت دارد كه بفهمند آيا تمام عناصري كه در دنياي زميني هست در بدن انسان وجود دارد يا نه ؟
هنوز بعضي از عناصر را در انساج عضلات يا استخوان ها نيافته اند اما حدس ميزنند كه آن عناصر در بدن هست و از اين جهت تا امروز كشف نشده كه به مقدار خيلي كم در بدن وجود دارد و آزمايشگاه ها نتوانسته اند هنوز بوجود آنها پي ببرند .
اما چون پي بردن به چيزهاي كوچك در حال پيشرفت مي باشد اميدوار هستند روزي بتوانند تمام عناصر را در بدن انسان كشف كنند و نشان بدهند كه از هر عنصر چه اندازه در بدن آدمي هست و هر عنصر از لحاظ وظائف الاعضاء چه اثري در بدن انسان دارد و كاهش يا فقدان آن چه اثر مي كند .
