امر به معروف و نهی از منکر نقش هر مسلمان در تعیین سرنوشت جامعه و تعهدی كه باید در پذیرش مسؤولیت های اجتماعی داشته باشد، ایجاب می كند كه او ناظر و مراقب همه اموری باشد كه پیرامون وی اتفاق می افتد. این مطلب در فقه اسلامی تحت عنوان امر به معروف و نهی از منكر مطرح شده و از مهم ترین مبانی تفكر سیاسی یك مسلمان به شمار می رود؛ چنان كه از مهم ترین فرایضی است كه وجوب كفایی آن ضروری دین شناخته شده و ضامن بقای اسلام است.(1)
تذکر زبانی می تواند با شیوه های فراوان متنوعی انجام گیرد چگونگی بیان برای آمر به معروف و ناهی از منکر مهم است.
- امر به معروف ساده
رایج ترین امر ونهی دینی ، امر ونهی ساده است این شیوه به خاطرادبیات روان ومحتوای روشنی که دارد بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد وتاثیر گذاری خاص خود را هم به همراه دارد .
چگونه بگوییم؟
چگونه بگوییم؟
مثلا به کسی که در بحث با دیگران خودنمایی (مراء) می کند بگوییم : مراء نکن و یا به کسی که در جواب سلام دیگران می گوید: سلام از ماست بگوییم :جواب سلام واجب است وشما جواب سلام ما را ندادید . و یا به کسی که وسواسی است بگوییم : وسواس خود را ترک کن وبه آن اعتنا نکن .
تذکر ساده می تواند به صورت امرو نهی انجام شود واگر تاثیر نداشته باشد به روش استدعایی عملی گردد. امام خمینی در احکام امر به معروف آورده است : اگر بداند نهی از منکر او جزبا استفاده از موعظه و استدعا تاثیر نمی کند باید با موعظه یا استدعا او را نهی کند واگر بداند که تنها استدعا وموعظه اثر دارد وامر ونهی تاثیری ندارد واجب است استدعا وموعظه کند .(2)
تذکر ساده می تواند به صورت امرو نهی انجام شود واگر تاثیر نداشته باشد به روش استدعایی عملی گردد. امام خمینی در احکام امر به معروف آورده است : اگر بداند نهی از منکر او جزبا استفاده از موعظه و استدعا تاثیر نمی کند باید با موعظه یا استدعا او را نهی کند واگر بداند که تنها استدعا وموعظه اثر دارد وامر ونهی تاثیری ندارد واجب است استدعا وموعظه کند .(2)
نمونه عملی
مردی به امام حسین (ع)رسید قبل از هر چیز گفت: حالت چطور است خداوند سلامتی دهد .
امام (ع)فرمود: سلام کردن بر سخن گفتن مقدم است خداوند به تو سلامتی دهد .
آنگاه فرمود :به کسی اجازه سخن ندهید تا اول سلام کند.(3)
_______________________________
1)وسائل الشیعه، ج 11، ص 395
2)تحریر الوسیله ، جلد 1 کتاب الامر بالمعروف .
3)تحف العقول ، سخنان امام حسین (ع)
معجزه تذکر زبانی محمدرضا اکبری