آیا میدانستید اسم امام علی در قران آمده؟؟( سخنرانی استاد رائفی پور)

[فدایی رهبر]

بسم رب المهدی
سلام علیکم.
مسلمانان اعم از شیعه و سنی ببینند.
آیا میدانستید اسم امام علی در قران آمده؟
در حین سخنرانی یکی از ایشان سوالی میپرسند که استاد به اسم امام علی و تفسیر آن در قران میپردازد.
انشالله حجت بر همگان تمام شود.
اللهم عجل لولیک الفرج
دانلود کنید!​

 

[شیخ رجبعلی]

http://islamtxt.ir/node/32
​

اگرچه آیات فراوانی از قرآن کریم در وصف و شأن امیر المومنین علی (علیه السلام) نازل شده، لیکن آیاتی هم وجود دارد که نام ایشان با لفظ "علی" در آن آمده است.
در این مقاله و مقاله ی بعد، به بررسی دو آیه از قرآن می پردازیم و نشان می دهیم که از نظر معصومین () نام حضرت در این دو آیه به صراحت ذکر شده است. با دانستن این موضوع، به از یکی از قدیمی ترین اشکالات وارد بر مذهب تشیع هم پاسخ داده می شود و آن این است که چرا نام امیر المومنین علی (علیه السلام) در قرآن نیامده است؟
سخن را با حدیثی از رسول مکرم اسلام (صلّی الله علیه و آله) آغاز می کنیم. آن حضرت فرمودند:

علی با قرآن است و قرآن با علی، و آن دو از هم جدا نمی شوند تا نزد حوض کوثر بر من وارد شوند.
قالت أم سلمة: سمعت رسول الله صلى الله عليه و سلم يقول : علي مع القرآن و القرآن مع علي لن يتفرقا حتى يردا علي الحوض .
هذا حديث صحيح الإسناد و لم يخرجاه
تعليق الذهبي قي التلخيص : صحيح
المستدرك على الصحيحين، الحاكم النيسابوري، ج 3 ص 134 ح 4628

**********​

آیه ی اول
« وَوَهَبْنَا لَهْم مِّن رَّحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيّاً » (مریم:50)

بخش یکم- منابع شیعه امامیه

حديث یکم
ابوبصیر از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که: خداى عز و جل می فرمايد: « هنگامی که [حضرت ابراهیم] از آن ها و آنچه جز خدا می پرستيدند كناره گیری كرد، ما اسحق و يعقوب را به او بخشيديم و همه را پيغمبر قرار داديم، و از رحمت خود بدان ها بخشيديم، و براى آن ها على را زبان راستى قرار داديم » مقصود على بن ابى طالب (علیه السلام) است، زيرا ابراهيم از خداى عز و جل خواسته بود كه برايش در ميان پسينيان زبان راستى قرار دهد و خداى تبارك و تعالى براى او و اسحق و يعقوب على را زبان راستگو قرار داد.
حدثنا أبي و محمد بن الحسن رضي الله عنهما قالا حدثنا سعد بن عبد الله عن يعقوب بن يزيد عن محمد بن أبي عمير عن هشام بن سالم عن أبي بصير عن أبي عبد الله ع ... قال الله عز و جل فَلَمَّا اعْتَزَلَهُمْ وَ ما يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ كُلًّا جَعَلْنا نَبِيًّا وَ وَهَبْنا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنا وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا يعنى به علي بن أبي طالب ع لأن إبراهيم قد كان دعا الله عز و جل أن يجعل له لسان صدق في الآخرين فجعل الله تبارك و تعالى له و لإسحاق و يعقوب لسان صدق عليا.
كمال الدين وتمام النعمة، الشيخ الصدوق، ج 1 ص 139
تأويل الآيات، شرف الدين الحسيني، ص 297 (مؤسسة النشر الإسلامي ) ج 1 ص 304 (مدرسة الإمام المهدي عج)

ابوبصیر در خبری از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که: حضرت ابراهیم (علیه السلام) از خداوند خواست که زبان راستی برای او در آیندگان قرار دهد. پس خداوند فرمود: « و ما به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را نبی گردانیدیم و به آنان از رحمت خویش بخشیدیم و برای آنان علی را زبان راستی قرار دادیم ». یعنی علی بن ابی طالب (علیه السلام).
أبو بصير عن الصادق في خبر أن إبراهيم كان قد دعا الله أن يجعل له لسان صدق في الآخرين فقال الله تعالى وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ كُلًّا جَعَلْنا نَبِيًّا وَ وَهَبْنا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنا وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا يعني علي بن أبي طالب.
مناقب آل أبي طالب، ابن شهر آشوب، ج 3 ص 107 (نشر علامه قم) ج 2 ص 302 (المكتبة الحيدرية نجف)
بحار الأنوار، العلامة المجلسي، ج 35 ص 59

ابوبصیر از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند: « و برای آنان علی را زبان راستی قرار دادیم » یعنی علی امیر المومنین (علیه السلام).
بَيَانُ التَّنْزِيلِ، لِابْنِ شَهْرَآشُوبَ أَبُو بَصِيرٍ عَنِ الصَّادِقِ ع وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا يَعْنِي عَلِيّاً أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع.
بحار الأنوار، العلامة المجلسي، ج 36 ص 59

حديث دوم
یونس بن عبد الرحمن می گوید: به امام رضا (علیه السلام) عرض کردم: گروهی از من اسم امیر المومنین (علیه السلام) را در کتاب خدای عزوجل طلب می کردند. به آنان گفتم: و از سخنان باری تعالی است « و برای آنان علی را زبان راستی قرار دادیم ». فرمود: راست گفتی همین طور است.
ذكر محمد بن العباس رحمه الله قال حدثنا أحمد بن القاسم قال حدثنا أحمد بن محمد السياري عن يونس بن عبد الرحمن قال قلت لأبي الحسن الرضا ع إن قوما طالبوني باسم أمير المؤمنين ع في كتاب الله عز و جل فقلت لهم من قوله تعالى وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا فقالت صدقت هو كذا.
تأويل ما نزل من القرآن الكريم، ابن الجحام، ص 133
تأويل الآيات، شرف الدين الحسيني، ص 297 (مؤسسة النشر الإسلامي ) ج 1 ص 304 (مدرسة الإمام المهدي عج)
بحار الأنوار، العلامة المجلسي، ج 36 ص 57

حديث سوم
این را همچنین علی بن ابراهیم از پدرش از جدش نقل کرده که: برای امام ابو الحسن هادی (علیه السلام) نامه نوشتم و در آن از این سخن خدای عزوجل پرسیدم « و به آنان از رحمت خویش بخشیدیم و برای آنان علی را زبان راستی قرار دادیم ». پس نامه را گرفته و زیر آن نوشت: خدا توفیقت دهد و رحمتت کند، او امیرالمومنین علی (علیه السلام) است.
ذكره أيضا علي بن إبراهيم عن أبيه عن جده أنه قال كتبت إلى أبي الحسن أسأله عن قول الله عز و جل وَ وَهَبْنا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنا وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا فأخذ الكتاب و وقع تحته وفقك الله و رحمك هو أمير المؤمنين علي ع.
تأويل الآيات، شرف الدين الحسيني، ص 297 (مؤسسة النشر الإسلامي ) ج 1 ص 304 (مدرسة الإمام المهدي عج)

حديث چهارم
علی بن ابراهیم قمی می نویسد:
« و به آنان از رحمت خویش بخشیدیم » یعنی به ابراهیم و اسحاق و یعقوب از رحمت مان رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) را بخشیدیم، « و برای آنان علی را زبان راستی قرار دادیم » یعنی امیرالمومنین (علیه السلام).
این را پدرم از امام حسن عسکری (علیه السلام) برایم حدیث کرده است.
وَ وَهَبْنا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنا يعني لإبراهيم و إسحاق و يعقوب من رحمتنا رسول الله ص وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا يعني أمير المؤمنين ع حدثني بذلك أبي عن الحسن بن علي العسكري ع .
تفسير القمي، علي بن إبراهيم القمي، ج 2 ص 51
بحار الأنوار، العلامة المجلسي، ج 12 ص 93 + ج 36 ص 57

حديث پنجم
در دعای ندبه که مخصوص امام مهدی (علیه السلام و عجّل الله تعالی فرجه) می باشد، چنین آمده است:
و بعضی از اولیائت را به عنوان دوست خود گرفتی، و وقتی از تو زبان راستی در آیندگان خواست، دعایش را مستجاب نمودی و آن را علی قرار دادی.
و بعض اتخذته [لنفسك ] خليلا، و سألك لسان صدق في الآخرين فأجبته، و جعلت ذلك عليا.
المزار الكبير، ابن المشهدي، ص 574
جمال الأسبوع بكمال العمل المشروع، السید ابن طاووس، ص 554
إقبال الأعمال، السید ابن طاووس، ج 1 ص 295 (دار الكتب الإسلاميه) ج 1 ص 505 (دفتر تبليغات اسلامى)
بحار الأنوار، العلامة المجلسي، ج 99 ص 105

حديث ششم
وقتی " ابو الصمصام عبسی " از دانستن نامش توسط امیر المومنین (علیه السلام) تعجب کرده و از سلمان می پرسد که این شخص کیست؟ سلمان محمدی (رحمه الله) در معرفی حضرت می گوید:
این فرد وصیّ رسول خداست.
این فرد کسی است که رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) به او فرمود: من شهر علم هستم و علی در ِ آن است، پس هر کس خواهان علم است، باید از در بیاید.
این فرد کسی است که رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) در شأنش فرمود: علی بهترین بشر است. هرکس راضی شود پس شکر گذارده، و هرکس قبول نکند، کافر شده است.
این فرد کسی است که خدای متعال درباره اش فرموده است: «وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا».
فقال سلمان رضي اللّه عنه: هذا وصيّ رسول اللّه (ص).
هذا الذي قال له رسول اللّه (ص): «أنا مدينة العلم و عليّ بابها، فمن أراد العلم فليأت الباب».
هذا الذي قال رسول اللّه (ص): «عليّ خير البشر فمن رضي فقد شكر، و من أبى فقد كفر».
هذا الذي قال اللّه تعالى فيه: وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا.
الثاقب في المناقب، ابن حمزة الطوسي، ص 130

مولا امیر المومنین (علیه السلام) از پشت در سخنان سلمان (رحمه الله) را می شنیدند. لذا سکوت ایشان به معنای تقریر سخنان سلمان (رحمه الله) و تائید آن می باشد.

بخش دوم- منابع زیدیه

حدیث هفتم
زید شهید از امام سجاد از امام حسین از امیر المومنین () نقل می کند که رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) درباره ی این سخن خدای متعال « و برای آنان علی را زبان راستی قرار دادیم » فرمود: ای علی! تو آن زبان هستی. به ولایت توست که هدایت شوندگان هدایت می شوند.

روي زيد بن علي ، عن آبائه ، عن علي [ عليه السلام ] ، عن النبي صلى الله عليه وآله وسلم ، قال في قوله : ( وجعلنا لهم لسان صدق عليا ) : أنت اللسان يا علي ، بولايتك يهتدي المهتدون .
تنبيه الغافلين عن فضائل الطالبين، المحسن إبن كرامة، ص 107

و منها: ما رويناه عن أبي خالد عن زيد بن علي عن أبيه عن جده عن علي (ع) أن رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و سلّم قال: في قوله تعالى: وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا، قال: أنت اللّسان يا عليّ، بولايتك يهتدي المهتدون.
ينابيع النصيحة في العقائد الصحيحة، حسين بن بدر الدين، ص 438

بخش سوم- منابع اهل سنت

حدیث هشتم
امام رضا (علیه السلام) از پدران پاکش از امیر المومنین (علیه السلام) نقل می کند که پيامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) فرمود: آن شب كه به معراج برده شدم، جبرئيل مرا با بال راست خود حمل می كرد. به من گفته شد كه چه كسى را جانشين خود براى اهل زمين قرار دادى؟ گفتم: بهترين اهل آن على بن ابى طالب، برادرم و دوستم و دامادم یعنی پسر عمويم را. گفته شد: اى محمد آيا او را دوست دارى؟ گفتم: آرى اى پروردگار جهانيان. پس خداوند به من فرمود: او را دوست بدار و امت خود را به دوست داشتن او امر كن. همانا من علىّ اعلى هستم و نام او را از نام هاى خود مشتق كردم و او را على ناميدم. پس از آن جبرئيل فرود آمد و گفت: خداوند بر تو سلام مى رساند و به تو مى گويد: بخوان. گفتم: چه بخوانم؟ گفت: «وَ وَهَبْنا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنا وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا».
أخبرنا عبد الرحمان بن علي بن محمد بن موسى البزاز من أصله العتيق قال : أخبرنا هلال بن محمد بن جعفر بن سعدان ببغداد ، قال : حدثنا أبو القاسم إسماعيل بن علي الخزاعي قال : حدثنا أبي قال : حدثنا علي ابن موسى الرضا [ قال : أخبرني ] أبي [ قال : أخبرنا ] أبي [ جعفر بن محمد ] [ قال : أخبرنا ] أبي [ محمد بن علي ] [ قال : أخبرنا ] أبي [ علي بن الحسين ] [ قال : أخبرني ] أبي [ الحسين بن علي ] قال : حدثنا أبي علي بن أبي طالب قال : قال رسول الله صلى الله عليه وآله : ليلة عرج بي إلى السماء حملني جبرئيل على جناحه الأيمن ، فقيل لي : من استخلفته على أهل الأرض ؟ فقلت خير أهلها لها أهلا : علي بن أبي طالب أخي وحبيبي وصهري يعني ابن عمي . فقيل لي : يا محمد أتحبه ؟ فقلت : نعم يا رب العالمين . فقال لي : أحبه ومر أمتك بحبه ، فإني أنا العلي الأعلى اشتقت له من أسمائي اسما فسميته عليا ، فهبط جبرئيل فقال : إن الله يقرأ عليك السلام ويقول لك : إقرأ . قلت : وما أقرأ ؟ قال : ( ووهبنا لهم من رحمتنا ، وجعلنا لهم لسان صدق عليا ) .
شواهد التنزيل، الحاكم الحسكاني، ج 1 ص 462 و 463 ح 488

حدیث نهم
اربلی از علمای شیعه می نویسد:
اما آنچه حافظ ابن مردویه [درباره ی فضایل امیر المومنین علیه السلام] آورده، من همان طور ذکر می کنم.
درباره ی قول خدای تعالی « و برای من زبان راستی در آیندگان قرار ده » از امام جعفر صادق (علیه السلام) وارد شده است که: او علی بن ابی طالب (علیه السلام) است. ولایتش بر ابراهیم (علیه السلام) عرضه شد. پس از خدا خواست که او را از ذریه اش قرار دهد و خداوند چنین کرد.
و أما ما أورده الحافظ أبو بكر أحمد بن موسى بن مردويه فأنا أذكره على سياقته .
قوله تعالى وَ اجْعَلْ لِي لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ عن أبي عبد الله جعفر بن محمد ع قال هو علي بن أبي طالب عرضت ولايته على إبراهيم ع فقال اللهم اجعله من ذريتي ففعل الله ذلك.
كشف الغمة، ابن أبي الفتح الإربلي، ج 1 صص 314 و 326
بحار الأنوار، العلامة المجلسي، ج 36 ص 57 و 58

کتاب مناقب ابن مردویه امروزه موجود نیست، اما طبق تحقیقات علامه مرعشی نجفی، علاوه بر اربلی شیعه، تنی چند از علمای اهل سنت این مطلب را از آن کتاب نقل کرده اند. از جمله: محمد صالح کشفی در مناقب مرتضوی، علامه بدخشی در مفتاح النجا، علامه امرتسری در ارجح المطالب، و شهاب الدین شیرازی در توضیح الدلائل. البته ما به این کتاب ها دسترسی نداریم، و الا مستقیماً از آن ها نقل می کردیم.

«و منهم» العلامة المير محمد صالح الكشفى الترمذي في مناقب مرتضوى (ص 55 ط بمبئى بمطبعة محمدي) نقل عن ابن مردويه في المناقب عن الامام الباقر عليه السلام أن لِسانَ صِدْقٍ هو على عليه السلام و أن ولايته عرض على ابراهيم فدعا ربه أن يجعله من ذريته فاستجاب له .
إحقاق الحق و إزهاق الباطل، السيد المرعشي، ج 3 ص 381

فمنهم العلامة البدخشي في «مفتاح النجا» (ص 41 مخطوط) قال:
و أخرج ابن مردويه عن أبي عبد اللّه جعفر بن محمّد رضي اللّه عنهما في قوله تعالى: وَ اجْعَلْ لِي لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ قال: هو عليّ بن أبى طالب عرضت ولايته على إبراهيم عليه السّلام فقال: أللّهمّ اجعله من ذرّيّتي فضل اللّه ذلك.
و منهم العلامة الأمر تسرى في «أرجح المطالب» (ص 71 ط لاهور).
روي الحديث من طريق ابن مردويه عن الباقر عليه السّلام بعين ما تقدّم عن «مفتاح النجا».
إحقاق الحق و إزهاق الباطل، السيد المرعشي، ج 14 ص 330

فمنهم العلامة شهاب الدين أحمد الشيرازي الحسيني الشافعي في «توضيح الدلائل» (ص 164) قال:
و عن علاء بن فضيل قال: سألت أبا عبد اللّه جعفر بن محمد عليه السّلام عن هذه الآية قال: هو علي بن أبي طالب، ان ابراهيم عليه الصلاة و السّلام عرضت ولايته عليه فقال: اللهم اجعله من ذريتي، ففعل اللّه ذلك. رواه الامام الصالحاني.
إحقاق الحق و إزهاق الباطل، السيد المرعشي، ج 20 ص 116

....