دندان دردهایی که به دندان مربوط نیستند
همه دردهایی که در ناحیه فک و صورت ایجاد میشود، مربوط به دندان نیست. گاهی منشاء این دردها، عامل دیگری است؛ مثلا دردهای ناشی از نورالژی عصب ۳ قلو، زونا، میگرن و سینوزیت گاهی با دردهای دندانی اشتباه گرفته میشوند.
از دیگر دلایل مهم درد دندان، سکته قلبی است که درد ناشی از آن، خود را به صورت درد دندان و فک پایین سمت چپ نشان میدهد. به همین دلیل دندان پزشکان توصیه میکنند هر ۶ ماه یا حداکثر سالی یکبار به پزشک مراجعه کنید تا از نظر سلامت دهان و دندان بررسی شوید. با این کار علاوه بر حفظ سلامت دندان ها، احتمال اینکه علایم این بیماری ها با دردهای دندانی اشتباه گرفته شوند، کاهش می یابد.
زونا
گاهی بیماری های ویروسی مثل زونا به صورت درد دندان تظاهر می کند. زونا، بیماری عفونی حادی است که در اثر دوباره فعال شدن ویروس آبله مرغان ایجاد می شود. ویروس آبله مرغان بعد از سپری شدن این بیماری به صورت غیرفعال در بدن باقی میماند و در اثرعواملی چون استرس، پیری و ضعیف شدن دستگاه ایمنی بدن و... دوباره فعال میشود.
احساس درد و سوزش در یک ناحیه از بدن از علایم اولیه این بیماری و ناشی از هجوم ویروس به سیستم اعصاب نخاعی است. گاهی هم علایم بیماری در ناحیه صورت و گردن دیده میشود که علت این امر هجوم ویروس آبله مرغان به عصب حسی دندان های فک پایین و بالا و برخی نواحی صورت است. اگرچه این ویروس می تواند تمام اعصاب بدن را درگیر کند اما عصبی که بیشتر تحت تاثیر قرار میگیرد، عصب تری ژمینال (سه قلو) است.
تشخیص: فعالیت ویروس در نواحی عصب تری ژمینال (سه قلو) باعث درد میشود بنابراین فرد مبتلا تصور میکند دچار دندان درد شده است و به دندان پزشک مراجعه میکند. معمولا زونا باعث ایجاد ضایعات و تاولهای قرمزی روی پوست میشود که دندان پزشک میتواند با مشاهده این علایم متوجه مشکل اصلی شود اما گاهی با آنکه بیمار دچار زوناست، علایم بیماری نمایان نیست و در این موارد تشخیص، مشکل است.
به همین دلیل متخصصان دندان پزشک در مواردی که علت خاصی برای بروز دندان درد تشخیص نمی دهند، سایر موارد را هم در نظر می گیرند و با استفاده از رادیوگرافی یا معاینه کامل دندان ها میتوانند مطمئن شوند دردی که بیمار از آن شکایت می کند، مثلا به دلیل مشکلات دندانی مثل پوسیدگی و بیماری پریودنتال است یا نه.
معمولا دردهای ناشی از زونا با علایم زخم داخل دهانی همراه است و به صورت یک طرفه و مداوم بروز میکند و با درمان و بهبود زونا، درد هم برطرف میشود.
نورالژی عصب سه قلو
گاهی اختلالات رشته های زوج پنجم اعصاب مغزی (عصب سه قلو) می تواند به صورت درد در فک یا صورت ظاهر شود. در این موارد بیمار دردهای صورت را به دندان نسبت میدهد و بیشتر از درد در ناحیه فک و دندان ها شکایت دارد و به همین دلیل به دندان پزشک مراجعه میکند.
تشخیص: با معاینه دقیق و توجه به چند نکته ساده، دندان پزشک میتواند درد رشتههای عصبی را از درد ناشی از پوسیدگی دندان تشخیص دهد. مثلا درد ناشی از عصب ۳ قلو، آنی است و چند ثانیه طول میکشد درحالی که دردهای دندانی طولانی تر و گاهی همراه با ضربان و با علایمی درخود دندان است.
دردهای ناشی از رشته های عصبی، دردهای بسیار تیز و یک طرفه هستند به نحوی که بیمار اظهار می کند گویی خنجر در صورتش فرورفته است و برای ثانیه هایی ادامه دارد. از دیگر ویژگی های دردهای رشته های عصبی (نورالژی)، وجود نقطه شروع درد است که با تحریک آن درد آغاز می شود.
متاسفانه گاهی به علت اشتباه در تشخیص، درمان های غیرضروری مانند عصب کشی و ترمیم دندان بیدلیل انجام میشود.
سینوزیت
سینوزیت، ریشه دندان های فک بالا را تحت تاثیر قرار میدهد و به دلیل نزدیکی این دو عضو، گاهی درد سینوزیت با درد دندان اشتباه گرفته میشود.
تشخیص:پزشک به راحتی میتواند با معاینات بالینی، سوال از بیمار و همچنین رادیوگرافی، درد دندان را از سینوزیت تشخیص دهد. اگر درد با منشاء سینوسی باشد هنگامی که فرد انگشت خود را روی صورت، زیر چشم ها و دو طرف بینی فشار دهد، احساس درد خواهد داشت.
معمولا موقع خم شدن مثلا در رکوع نیز در ناحیه صورت درد حس میشود. از دیگر علایم سینوزیت، تب و سردرد و ترشحات پشت حلق است. با انجام رادیوگرافی هم میتوان پی برد درد دندان ناشی از علایم سینوزیت است یا مشکلات دندانی.
بیتوته