"تاریخچه جام کنفدراسیون ها"
رقابتهای جام کنفدراسیونها از سال 1997 به این نام خوانده شد، اما سابقه آن به دهه 80 برمیگردد، زمانی که برندگان تورنمنتهای مختلف گرد هم میآمدند و با هم بازی میکردند تا قهرمان نهایی مشخص شود. نطفه جام در سال 1980 بسته شد. در آن هنگام برندگان چند دوره از جامهای جهانی در اروگوئه جمع شدند تا پنجاهمین سالگرد اولین دوره جام جهانی را جشن بگیرند. اما تنها در سال 1997 بود که فیفا این رقابتها را تحت پوشش خود قرار داد و فاصله بین هر دو دوره را دو سال تعیین کرد.
طبق دستور فیفا، قرار بر این شد که قهرمانهای کنفدراسیونهای مختلف در این جام به مصاف هم بروند. از سال 2001، این تورنمنت تبدیل به صحنهای برای تمرین جام جهانی تبدیل شد و وقتی فاصله دو دوره به چهار سال افزایش یافت، این موضوع تبدیل به فاکتوری مهم گشت. به این ترتیب تیم میزبان جام جهانی جام کنفدراسیونها را برگزار میکند تا آماده برگزاری جام جهانی شود. بسیاری تلاش دارند قهرمان جام جهانی را از روی موفقیت یا ناکامی تیمها در جام کنفدراسیونها پیشبینی کنند، اما این جام به ندرت نشاندهنده آن چیزی بوده که 12 ماه بعد قرار بوده روی دهد. هدف این تورنمنت گرد هم آوردن موفقترین تیمهای سالهای اخیر بوده است تا بزرگترین نامهای دنیای فوتبال در آن جمع شوند. اما اغلب این گونه نمیشود و تیمهای بزرگتر آن را فرصتی برای تجربهاندوزی و بازی دادن به بازیکنان کمتر به میدان رفته میپندارند. این تورنمنت فرصتی برای کشورهای کوچکتر هم هست که بتوانند فراتر از وزن واقعی خود بدرخشند. مثلا استرالیا در فینال جام 1997 حاضر شد و چهار سال بعد با شکست فرانسه و برزیل باعث شگفتی همگان گشت.
این جام همچنین مفیدترین تمرین برای میزبان جام جهانی است که تجربه بازی به دست آورد. پیش از این، میزبانان که حضورشان در جام جهانی قطعی بود، مجبور بودند برای آمادهسازی خود را به چند بازی دوستانه محدود سازند. این جام قرار بود تورنمنت جایی برای تعیین نهایی بهترین تیم ملی دنیا باشد، اما نتوانسته به این عنوان دست یابد و بیشتر تبدیل به تورنمنتی دوستانه و مجلل شده است. بسیاری از تیمها هم از حق خود برای حضور در این رقابتها چشمپوشی کردهاند. آلمان در سالهای 97 و 2003 از حضور در جام گذشت و در سال 1999 هم فرانسه از حضور در آن انصراف داد تا جلوه جام کاهش یابد. با این وجود چندین دیدار جذاب در این جام برگزار شده. فینال سال 1999 نمونه خوبی است که در آن مکزیک با نتیجه چهار بر سه برزیل را شکست داد؛ این بازی در خاطرهها میماند. همچنین در سالهای 1997 و 2005، برزیل که فرم عالی خود را برای این تورنمنت نگاه داشته بود نمایشهایی دیدنی داشت.
این تورنمنت داغ مرگ مارک ویوین فوئه، هافبک تیم ملی کامرون را هم بر پیشانی خود میبیند. آن تراژدی در سال 2003 اتفاق افتاد و بازیکن سابق وستهم، منچسترسیتی و المپیک لیون در بازی نیمهنهایی مقابل کلمبیا به زمین افتاد و جان داد. فرانسه و کامرون فینال را برگزار کردند، در حالی که دوستان و همبازیهای فوئه در هر دو سوی فینال حضور داشتند. تورنمنت پایانی احساسی پیدا میکرد و بعد از پیروزی یک بر صفر فرانسه، دو تیم برای احترام به فوئه جشن شادی را با هم برگزار میکردند. کمتر تورنمنت فیفا بوده که گذشتهای چنین درهمپیچیده داشته باشد.
اولین دوره در سال 1980 برگزار شد. مسابقات حذفی بود و موندیالیتو نام گرفته بود. در آن رقابتها پنج برنده جام جهانی حاضر بودند، هر چند که انگلیس از این رقابتها انصراف داده بود و جای این تیم را هلند گرفته بود. در آن دیدارها، سرانجام اروگوئه با پیروزی مقابل برزیل قهرمان شد و همین نشان داد که پیروزی در این جام الزاما یک تیم را بهترین جهان نمیسازد. در سالهای 1985 و 1993 رقابتهایی برگزار شد که در آن برندگان کوپا آمهریکا و قهرمانان رقابتهای اروپایی با هم بازی میکردند. این جام در همان دو دوره برگزار
شد و نام آرتمیو فرانکی، رییس سابق یوفا بر آن نهاده شد. در سال 1992 رقابتهایی با نام جام سلطان فهد در عربستان سعودی برگزار شد و در سال 1995 قرار بر این شد که جامهای آرتمیو فرانکی و شاه فهد با هم ادغام گردند. در جام سلطان فهد در سال 1992 آرژانتین قهرمان دنیا شد. سه سال بعد، تیمهای شرکتکننده در جام از چهار به شش افزایش یافتند و این بار دانمارک عنوان قهرمانی را به دست آورد.
در سال 1997 فیفا تصمیم گرفت به رقابتها شکلی رسمی دهد و اولین دوره آن را هم در عربستان سعودی برگزار کرد. در این دوره هشت تیم حضور داشتند و برزیل که بهترین تاریخ جام را داشت با نمایشهایی بینظیر قهرمان شد. در آن تیم کهنهکارهایی از تیم قهرمان جهان در سال 1994 مانند روماریو، دونگا و کافو، در کنار ستارههای رو به رشدی مثل دنیلسون و رونالدو حضور داشتند. آنها در مرحله گروهی به استرالیا باختند اما در فینال انتقام گرفتند و شش بر صفر استرالیا را بردند. برزیل دو سال بعد هم در فینال حضور داشت. تورنمنت برای اولین بار در خاورمیانه برگزار نمیشد و به مکزیک منتقل شده بود. تیم میزبان فوقالعاده بود و در فینالی به یاد ماندنی برزیل را چهار بر سه شکست داد.
در سال 2001، برای اولین بار از جام کنفدراسیونها به عنوان تمرین جام جهانی استفاده شد و کره و ژاپن میزبانی آن را به عهده گرفتند. فرانسه این بار قهرمان شد تا مشخص شود تیمی که در این جام میدرخشد لزوما در جام جهانی موفق نخواهد بود. 12 ماه بعد، آبیها بدون به ثمر رساندن حتی یک گل از جام جهانی حذف شدند. برزیل در جام کنفدراسیونها عملکرد خوبی نداشت ولی سرانجام در جام جهانی قهرمان شد. دو دوره بعدی این رقابتها در اروپا برگزار شد. فرانسه در سال 2003 میزبان بود و با وجود خاطراتی که از صحنههای دلخراش آن دیدار نیمهنهایی بین کامرون و کلمبیا در اذهان مانده، بازیهای جذاب و لذتبخشی برگزار شد و گلهایی دیدنی به ثمر رسید. دو سال بعد میزبانی به آلمان رسید که قرار بود جام جهانی را هم برگزار کند. آلمان سعی داشت در این رقابتها
خود را ثابت کند، اما تیمهای برزیل و آرژانتین از آمریکای جنوبی تیتر یک روزنامهها را از آن خود ساختند. این دو تیم در شبی که رگباری سیلآسا در فرانکفورت میبارید فینال را برگزار کردند و برزیل با نتیجه چهار بر یک پیروز شد تا شکستی که چند هفته قبل در مرحله مقدماتی جام جهانی از رقیب همیشگی خورده بود را جبران نماید. اغلب تیمهای حاضر در این دوره هجومی بازی میکردند چون حذف از این رقابتها برایشان چندان مهم نبود. به این ترتیب بود که در هر دیدار این تورنمنت به طور میانگین 5/3 گل به ثمر رسید.
طرفداران و کارشناسان امیدوارند که تورنمت 2009 آفریقای جنوبی هم مانند دورههای پیشین باشد. تیمهایی مانند اسپانیا و عراق برای اولین بار در این دوره حضور دارند و روشن است که پیشدرآمدی جذاب از آن چه در سال 2010 روی خواهد داد را میبینیم.
طبق دستور فیفا، قرار بر این شد که قهرمانهای کنفدراسیونهای مختلف در این جام به مصاف هم بروند. از سال 2001، این تورنمنت تبدیل به صحنهای برای تمرین جام جهانی تبدیل شد و وقتی فاصله دو دوره به چهار سال افزایش یافت، این موضوع تبدیل به فاکتوری مهم گشت. به این ترتیب تیم میزبان جام جهانی جام کنفدراسیونها را برگزار میکند تا آماده برگزاری جام جهانی شود. بسیاری تلاش دارند قهرمان جام جهانی را از روی موفقیت یا ناکامی تیمها در جام کنفدراسیونها پیشبینی کنند، اما این جام به ندرت نشاندهنده آن چیزی بوده که 12 ماه بعد قرار بوده روی دهد. هدف این تورنمنت گرد هم آوردن موفقترین تیمهای سالهای اخیر بوده است تا بزرگترین نامهای دنیای فوتبال در آن جمع شوند. اما اغلب این گونه نمیشود و تیمهای بزرگتر آن را فرصتی برای تجربهاندوزی و بازی دادن به بازیکنان کمتر به میدان رفته میپندارند. این تورنمنت فرصتی برای کشورهای کوچکتر هم هست که بتوانند فراتر از وزن واقعی خود بدرخشند. مثلا استرالیا در فینال جام 1997 حاضر شد و چهار سال بعد با شکست فرانسه و برزیل باعث شگفتی همگان گشت.
این جام همچنین مفیدترین تمرین برای میزبان جام جهانی است که تجربه بازی به دست آورد. پیش از این، میزبانان که حضورشان در جام جهانی قطعی بود، مجبور بودند برای آمادهسازی خود را به چند بازی دوستانه محدود سازند. این جام قرار بود تورنمنت جایی برای تعیین نهایی بهترین تیم ملی دنیا باشد، اما نتوانسته به این عنوان دست یابد و بیشتر تبدیل به تورنمنتی دوستانه و مجلل شده است. بسیاری از تیمها هم از حق خود برای حضور در این رقابتها چشمپوشی کردهاند. آلمان در سالهای 97 و 2003 از حضور در جام گذشت و در سال 1999 هم فرانسه از حضور در آن انصراف داد تا جلوه جام کاهش یابد. با این وجود چندین دیدار جذاب در این جام برگزار شده. فینال سال 1999 نمونه خوبی است که در آن مکزیک با نتیجه چهار بر سه برزیل را شکست داد؛ این بازی در خاطرهها میماند. همچنین در سالهای 1997 و 2005، برزیل که فرم عالی خود را برای این تورنمنت نگاه داشته بود نمایشهایی دیدنی داشت.
این تورنمنت داغ مرگ مارک ویوین فوئه، هافبک تیم ملی کامرون را هم بر پیشانی خود میبیند. آن تراژدی در سال 2003 اتفاق افتاد و بازیکن سابق وستهم، منچسترسیتی و المپیک لیون در بازی نیمهنهایی مقابل کلمبیا به زمین افتاد و جان داد. فرانسه و کامرون فینال را برگزار کردند، در حالی که دوستان و همبازیهای فوئه در هر دو سوی فینال حضور داشتند. تورنمنت پایانی احساسی پیدا میکرد و بعد از پیروزی یک بر صفر فرانسه، دو تیم برای احترام به فوئه جشن شادی را با هم برگزار میکردند. کمتر تورنمنت فیفا بوده که گذشتهای چنین درهمپیچیده داشته باشد.
اولین دوره در سال 1980 برگزار شد. مسابقات حذفی بود و موندیالیتو نام گرفته بود. در آن رقابتها پنج برنده جام جهانی حاضر بودند، هر چند که انگلیس از این رقابتها انصراف داده بود و جای این تیم را هلند گرفته بود. در آن دیدارها، سرانجام اروگوئه با پیروزی مقابل برزیل قهرمان شد و همین نشان داد که پیروزی در این جام الزاما یک تیم را بهترین جهان نمیسازد. در سالهای 1985 و 1993 رقابتهایی برگزار شد که در آن برندگان کوپا آمهریکا و قهرمانان رقابتهای اروپایی با هم بازی میکردند. این جام در همان دو دوره برگزار
شد و نام آرتمیو فرانکی، رییس سابق یوفا بر آن نهاده شد. در سال 1992 رقابتهایی با نام جام سلطان فهد در عربستان سعودی برگزار شد و در سال 1995 قرار بر این شد که جامهای آرتمیو فرانکی و شاه فهد با هم ادغام گردند. در جام سلطان فهد در سال 1992 آرژانتین قهرمان دنیا شد. سه سال بعد، تیمهای شرکتکننده در جام از چهار به شش افزایش یافتند و این بار دانمارک عنوان قهرمانی را به دست آورد.
در سال 1997 فیفا تصمیم گرفت به رقابتها شکلی رسمی دهد و اولین دوره آن را هم در عربستان سعودی برگزار کرد. در این دوره هشت تیم حضور داشتند و برزیل که بهترین تاریخ جام را داشت با نمایشهایی بینظیر قهرمان شد. در آن تیم کهنهکارهایی از تیم قهرمان جهان در سال 1994 مانند روماریو، دونگا و کافو، در کنار ستارههای رو به رشدی مثل دنیلسون و رونالدو حضور داشتند. آنها در مرحله گروهی به استرالیا باختند اما در فینال انتقام گرفتند و شش بر صفر استرالیا را بردند. برزیل دو سال بعد هم در فینال حضور داشت. تورنمنت برای اولین بار در خاورمیانه برگزار نمیشد و به مکزیک منتقل شده بود. تیم میزبان فوقالعاده بود و در فینالی به یاد ماندنی برزیل را چهار بر سه شکست داد.
در سال 2001، برای اولین بار از جام کنفدراسیونها به عنوان تمرین جام جهانی استفاده شد و کره و ژاپن میزبانی آن را به عهده گرفتند. فرانسه این بار قهرمان شد تا مشخص شود تیمی که در این جام میدرخشد لزوما در جام جهانی موفق نخواهد بود. 12 ماه بعد، آبیها بدون به ثمر رساندن حتی یک گل از جام جهانی حذف شدند. برزیل در جام کنفدراسیونها عملکرد خوبی نداشت ولی سرانجام در جام جهانی قهرمان شد. دو دوره بعدی این رقابتها در اروپا برگزار شد. فرانسه در سال 2003 میزبان بود و با وجود خاطراتی که از صحنههای دلخراش آن دیدار نیمهنهایی بین کامرون و کلمبیا در اذهان مانده، بازیهای جذاب و لذتبخشی برگزار شد و گلهایی دیدنی به ثمر رسید. دو سال بعد میزبانی به آلمان رسید که قرار بود جام جهانی را هم برگزار کند. آلمان سعی داشت در این رقابتها
خود را ثابت کند، اما تیمهای برزیل و آرژانتین از آمریکای جنوبی تیتر یک روزنامهها را از آن خود ساختند. این دو تیم در شبی که رگباری سیلآسا در فرانکفورت میبارید فینال را برگزار کردند و برزیل با نتیجه چهار بر یک پیروز شد تا شکستی که چند هفته قبل در مرحله مقدماتی جام جهانی از رقیب همیشگی خورده بود را جبران نماید. اغلب تیمهای حاضر در این دوره هجومی بازی میکردند چون حذف از این رقابتها برایشان چندان مهم نبود. به این ترتیب بود که در هر دیدار این تورنمنت به طور میانگین 5/3 گل به ثمر رسید.
طرفداران و کارشناسان امیدوارند که تورنمت 2009 آفریقای جنوبی هم مانند دورههای پیشین باشد. تیمهایی مانند اسپانیا و عراق برای اولین بار در این دوره حضور دارند و روشن است که پیشدرآمدی جذاب از آن چه در سال 2010 روی خواهد داد را میبینیم.