تا فرصت باقي است وصيّ خود باشيم

[نورا]

انواع وصيّت

وصيّت گاهي شفاهي است كه انسان به وصي يا ورثه، سفارشاتي به صورت زباني وصيّت ميكند و دستور انجام كارهايي را بعد از خود ميدهد و گاهي وصيّت كتبي است كه بر سه نوع است:
1ـ به قلم خود مينويسد يا شخص ديگري براي او مينويسد و داراي تاريخ و مُهر و امضاي وصيّت كننده است.
2ـ وصيّت نامهي رسمي كه در دفترخانه اسناد رسمي حاضر شده و آن را مينويسد و امضاء ميكند و گواهي در دفتر ثبت ميشود.
3ـ وصيّت نامه، سرّي است كه پس از تنظيم و ثبت در "صندوق امانات ثبت اسناد" به امانت گذاشته ميشود.
وصيّت نامه متضمّن اين نكات باشد
1ـ اقرار به يگانگي خدا و رسالت پيغمبران و كليهي اعتقادات شيعهي اثني عشري.
2ـ توصيهي بازماندگان به تقوا، خداشناسي، حجاب، عفاف و نماز.
3ـ معرّفي خود با نام و نشاني براي آيندگان.
4ـ محلّ دفن و در صورت امكان تجهيزات و مراسم.
5ـ انجام وظايف شب اوّل قبر و نماز و خيرات.
6ـ تعيين مقدار نمازهايي كه فوت شده و روزههاي قضا و حجّ واجب اگر انجام نداده و عبادات مافي الذمّه يا مستحبّ.
7ـ تعيين بدهي وخمس و زكات و ديون و مظالم و كفّارات و بدهي به مردم.
8 ـ تعيين و معرّفي وصي و ناظر و در صورت داشتن صغير، قيّم و تعيين اجرت براي آنها.
9ـ تعيين دارايي و اموال و بدهيها و محل و مشخصّات آنها.
10ـ تعيين ثلث براي خود و دستور مصرف صحيح براي آنها.(برگرفته از جزوهي وصيّت نامهي آقاي ابوالقاسم ليائي)

 

[نورا]

روش وصيّت كردن

از زبان پيامبراكرم…
امام صادق†به نقل از پدران بزرگوار خود چنين فرمودند: رسول خدا…فرمود: هر كس در هنگام فوت خود وصيّت نكند، اين كار، نقصي در عقل و مروّت اوست.
عرض كردند: اي رسول خدا! وصيّت چگونه است؟ فرمود: چون كسي زمان مرگش فرا رسد و مردم(كسان و خويشان او) پيرامونش جمع شدند، بگويد:
اَللّهُمَّ فاطِرُ السَّمواتِ وَ الاَرض عالِمُ الغَيبِ وَ الشَّهادَه اَلرَّحمنُ الرَّحيم
اي خداي آفرينندهي آسمانها و زمين، داناي نهان و آشكار بخشندهي مهربان.

من در اين سراي دنيا به درگاه تو اقرار ميكنم و گواهي ميدهم كه معبودي جز تو نيست، يگانه و بيشريكي، محمّد بنده و فرستادهي توست و قيامت آمدني است و شكّي در آن نيست و تو خفتگانِ گورها را برميانگيزي و حساب راست است و بهشت راست است و نعمتهاي بهشتي از خوردني و نوشيدني و زناشويي كه خداوند به آنها وعده داده راست است و دوزخ راست است و ايمان راست است و دين چنان است كه تو وصف كردهاي و اسلام همانگونه است كه تو تشريع فرمودهاي و سخن همان است كه تو گفتهاي و قرآن چنان است كه تو نازل كردهاي و تو همان معبود حقيقي و آشكار هستي.

من در اين سراي دنيا در پيشگاه تو اقرار ميكنم كه تو را به عنوان پروردگار پذيرفتهام و اسلام را به عنوان دين و محمّد…را به پيامبري و علي†را به امامت و قرآن را به عنوان كتاب آسماني خود و اين كه اهل بيت پيامبر‰امامان من هستند.
بار خدايا! در هنگام شدايد تو تكيهگاه من هستي و به هنگام غم و اندوه تو اميد مني و به گاه گرفتاريهايي كه به من هجوم ميآورد، تو نيروي پشتيبان مني و ولي نعمت من تو هستي و معبود من و معبود پدرانم تو هستي. بر محمّد و آل او درود فرست و هرگز چشم بر هم زدني مرا به خود وامگذار و در تنهايي وحشتناك قبر، تو مونس من باش و در آن روز كه با تو ديدار ميكنم مرا نزد خودت پناه ده.
و اين پيمان ميّت است در روزي كه وصيّت ميكند و وصيّت،حقّي است بر ذمّهي هر مسلماني.
امام صادق†فرمود: مؤيّد اين وصيّت، اين سخن خداي تبارك و تعالي در سورهي مريم است كه ميفرمايد: اختيار شفاعت ندارند مگر كسي كه از جانب(خداي) رحمان پيماني گرفته است و اين همان پيمان است.
پيامبر…به علي†فرمود: اين وصيّت را بياموز و آن را به خاندان و شيعيانت نيز تعليم ده. آنگاه پيامبراكرم… فرمود: اين روش وصيّت كردن را جبرئيل به من تعليم داد. وسائل الشّيعه/13/353، به نقل از ميزان الحكمه/14/6839

تبصره: با توجّه به نكتهي قابل توجّه پاياني اين روايت شريف اميدواريم شيعيان دورانديش و خيرخواه با تكثير وترويج اين مفهوم سعادت آفرين در بين ساير عزيزان به گوشهاي از وظيفهي الهي خود عمل كرده موجب هشياري دوستان و بستگان خود شده، ضمن آموزاندن اين روش كه اصالتي آسماني دارد اين تنبّه نيز پديد آيد كه ياران! پيك اجل نزديك و دير يا زود بايد رحل اقامت به سراي ديگر افكند و اينجا گذرگاهي بيش نيست كه فقط بايد نفسي تازه كرد و بس، مقصد را دريابيم كه فرصت بس اندك است.

 

[نورا]

بخشي از وصيّت نامهي حاجيه خانم امين اصفهاني


به نقل از اربعين هاشميه
شما را سفارش مينمايم به پرهيزگاري. البتّه آن طور كه شايستهي پرهيزگارياست و توجّه به خداي سبحان با تمام همّت و توانايي و اين كه هرگز و در هيچ حال، چه در حال آسايش و تندرستي و چه در حال سختي و بيماري، چه در نعمت و بينيازي و چه در تنگدستي و فقر، چه در عافيت و خوشي و چه در آفتزدگي، از او لحظهاي غفلت ننماييد و با قلب و زبان هميشه به ياد او باشيد و اوامر و نواهي او را ترك ننماييد و هر صبح و شام نفس خويش را تحت محاسبه قرار دهيد و در هر عمل كه از آن صادر ميشود مراقبت داشته باشيد كه مبادا لحظهاي از طاعت خداوند تخطّي نماييد و جان و مال و تمام نيروي خود را در راه رضاي خداي تعالي مصروف داريد و خود، وصيّ خويش بوده آنچه را ميل داريد در مالتان انجام شود، خود انجام دهيد. چنان كه حضرت امير مؤمنان علي†فرمودند: خود وصيّ خود باش و با ثروتت آن كن كه ميل داري بعد از تو انجام دهند...
خود را در شكستن شهوات نفساني به زحمت بيندازيد. بدينگونه كه با موارد و انواع تمايلات خويش از لذايذ نفساني، مخصوصاً پرخوري، مخالفت نماييد؛ تا از بندگي نفس امّاره و شياطين مكاره آزاد شويد. زيرا كه پرخوري، هوش و ذكاوت را به تيرگي ميكشاند و پري معده، قساوت قلب ميآورد. بيشتر كساني كه در اين دنيا سيرتر بودهاند، در قيامت گرسنگي آنها طولانيتر ميشود، چنان كه اخبار بسيار، گوياي اين مطلب است...
و شهادت ميدهم كه وصيّ بعد از پيغمبراكرم… و خليفهي بلافصل او، جدّم اميرالمؤمنين عليّ بن ابيطالب† است و اين كه حسن و حسين و علي بن الحسين و محمّد بن علي و جعفربن محمّد و موسي بن جعفر و علي بن موسي و محمّدبن علي و علي بن محمّد و حسن بن علي و الحجّه بن الحسن القائم المهدي(صلوات الله عليهم اجمعين) امامان من هستند.
و شهادت ميدهم كه امام منتظَرُ الحيّ، كه نبيّ اكرم…به ظهورش خبر داده است، در اخبار زياد كه از متواترات است و از طريق خاصّه و عامّه نقل گرديده، به فرمايش او… فرمود: مهدي از عترت من و اهل بيت من است در آخرالزّمان ظهور مينمايد و آسمانها به پاس او بركات خود را فرو ميريزند و زمين، بذر و نعمتهاي خود را براي او خارج ميسازد. پس زمين را پر از عدل و داد ميكند چنانچه ظالمان از ظلم و جور پر كردهاند...