یخچال های کوهستانی ایران

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
یخچال های کوهستانی ایران


به طور کلی یخچال عبارت است ازیک توده یخ که تحت تأثیر نیروی ثقل زمین ازبالا ی مرز مرتفع برف به آهستگی به پایین یک دره درحرکت است.دریخچال طبیعی فشار ناشی ازعمق فوق العاده برف نقطه انجماد راپایین می آورد.بنابرین برف درلایه های پایین ذوب شده سپس دوباره به شکل یخ دانه دانه یا یخ برف سخت می گرددکه بعداً به وسیله فشارمدام به یخ شفاف مبدل می شود.یخچال ممکن است ازبرفنا یعنی ازجایی که منشأ می گیرد تا سطوحی به مراتب پایین تراز مرزبرف امتداد یابد.درمحل سرچشمه آن،ذخیره فروانی ازیخ وجوددارد وعمل ذوب آن آهسته انجام می شود.بعضی یخچال معمولاً دربرفنا پهن وعمیق هستند ولی در سطوح پایین تر به علت بالاتر بودن دما ذوب یخ بیشتر است بنابرین اندازه یخچال کاهش می یابد واین گونه است که غالباً یخچال ها شکل زبانه ای به خودمی گیرد اگر چه شکل عمومی آنها همواره با شکل دره ای که درآن قراردارندمطابقت می کند.
مرکز یخچال معمولاً عمیق ترین جوانب آن است. بنابراین بخش میانی سطح آن کمی محدب است.سطح یخچال ناهمواراست و گاهی به وسیله شکاف ها یخی بریده می شود.دلیل عمده ناهمواری سطح یخچال می توان ذوب لایه های تحتانی یخ ممکن است به وسیله سنگ ها یاموادسخت دیگرازذوب شدن درامان باشند وبدین صورت تپه های کوچک یخ پوشیده باآوردرسطح آن تشکیل می شود.این یخچال ها درایران عموماًبه صورت های گوناگونی ازقبیل یخچال سنگی، میزیخچالی، رسوبات یخچالی قابل مشاهده اند. معمولاًپس از پایان فصل زمستان آغاز بهاردرایران برف ها به سرعت آب می شوند و تا اواخر اردیبهشت ماه هرسال چهره کوهستان های کشور کم کم ازبرف پاک می گرددودرخردادماه زبانه های برفچالی متعددی به وجود می آید که معمولاًدرارتفاع بالای3500متردرکنار یخچال های دائمی دیده می شوند. سپس درتیرماه عمربرفچال به پایان می رسد ویخچال های دائمی جلوه بیشتری می یانبد. یخچال های ایران پس ازطی تابستان گرم در پاییزهرسال به صورت توده های برفی پوشیده شده ازخرده سنگ حالتی سیاه رنگ به خودمی گیرندوکاملاًسفت وبراق می شوند.
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : یخچالهای کوهستانی ایران

یخچال های دماوند


مرتفع ترین قله ایران،آتشفشانی خاموش درامتداد جاده هزار ازاستان مازندران،دارای یخچال های بزرگی است که درگرداگر این کوه بزرگ قراردارندوازجمله آنها می توان از یخچال های یخاردر شرق،دوبی سل،سیویل وعروسک های ویخچال ها ی شمال،شمال غربی،غربی وجنوب شرقی آن نام برد.
یخچال یخار درشرق دماوند یکی از بزرگ ترین ومرتفع ترین یخچال ها ایران قراردارد که سراسر شرق دماوند حد فاصله یال شمالی شرق ویال جنوبی شرق رادردره ای بزرگ،عمیق ریزشی به همین نام پوشانده است.این یخچال ازارتغاع تقریبی 3800متری تاقله به صورت زبانه های وسیع یخی درمیان شکاف های عمیق دیوار ه های سنگی شکل گرفته وتا نقطه به نام بام برفی بامحیطی سپیدومدور تاقله دماوندبه پیش می رود.دریخچال یخار به طور عمده می توان از6تا8زبانه اصلی یخچالی وتعدادی زبانه های کوچک تر نام برد.صعودازاین یخچال درفصول معتدل سال با خطر ات زیادی ازجمله ریزش سنگ،دربهار وریزش بهمن ها ی هولناک درزمستان نام برد. یخچال سیوله ویا به قول محلی هاسیله یکی دیگراز یخچال های بزرگ دماوند است که درجناح شمالی قله قراردارد. این یخچال از دوتکه نسبتاًمجزا تشکیل شده یافته و به صورت بسیارعریضی حدفاصله یال پرشیب شمال شمال غربی دماوندتایال شمالی قله فرار گرفته است.شیب آن بسیار تند است و ازارتفاع تقریبی 4100متری تا قله امتداد می یابد.درتابستان ریزش سنگ برروی آن بسیار زیادمی باشد. سیوله دارای پیشانی های یخی ازنوع آبی رنگ وسبز درارتفاع 5200متری می باشد.سطح آن دارای خلل وفرج زیاد است وبواسطه وجود طوفان های مداوم قله،که مقادیر زیادی ازخاک های آتشفشانی رابرسطح یخچال می باشند سیاه رنگ به نظر می رسند. یخچال عروسک ها این یخچال به صورت های پراکنده در ارتفاع 4500تا5100متری حدفاصله یال های شمال شمال شرقی قله درجناح شمالی آن ودرمیان یال ها ویالچه های این بخش از کوه قراردارند.دامنه این یخچال ها محدوداست وطول هریک از آنها به طورتقربی 400تا500مترمیرسد. عروسک ها شامل 8 نقطه یخچالی کوچک وبزرگ می باشد. یخچال دوبی سل ویابه قول محلی ها دیوسر به صورت نوار کم عرض تری نسبت به سیوله ازارتفاع تقریبی 400متری به صورت زبانه بلند تا قله امتداد دارد. شیب آن بسیار تند است وبر روی آن ریزش های مداوم سنگ جریان دارد. یخچال شمال غربی این یخچال بزرگ درزاویه سایه دارشمال غربی کوه دماوند که ازکمترین زمان تابش نور خورشید برخوردار است تشکیل شده است وشامل دو محیط یخچال مجزاست که توسط یال های سرداغ تفکیک می شوند. شیب آن درقسمت های ابتدای متوسط ودر بالا تند یخی است.نسبت به دیگر یخچال های دماوند ریزش سنگ به صورت کمتر برروی آن وجوددارد وبه همین علت درتابستان ها ازشفافیت بیشتری برخورداراست. یخچال شمال غربی به طور تقریبی ازارتفاع 4300متری تا قله امتداد می یابد.یال مرکزی شمال غربی دماوند درارتفاع 5300متری به داخل این یخچال فرو می رود. یخچال غربی این یخچال به صورت های پراکنده ازکوچک تابزرگ وموازی درجناح های مختلف یال غربی دماوند به چشم می خورند که بزرگ ترین آنها درشمال پناهگاه سیمرغ ازارتفاع 4300مترتا نزدیکی قله در دره ای تنگ وپرشیب باکمترین ریزش سنگ دیده می شود ودویخچال کوچک تر آن در کناریکدیگر درارتفاع 4500تا5000متری تا نزدیکی یال شمال جنوب غرب تشکیل شده است. یخچال جنوب شرق ابن یخچال ازجمله پرشیب ترین طولانی ترین وکم عرض ترین یخچال دماوند است که ارتفاع تقریبی 4500متری تا قله امتداد می یابد.عرض آن به طور متوسط بین 200تا300متروسطح آن براثرریزش های سنگ سیاه رنگ به نظر می رسد.این یخچال دردره ای تنگ ریزشی حد فاصله یال جنوب شرقی تایال جنوب جنوب شرقی قله قراردارد.

یخچال یخار
db56a3ad-07b6-4f92-bc4b-1fc23b6caf68.jpg


یخچال دوبی سل
73f894ba-4f19-4a1f-b85e-ef8e9a12f643.JPG







 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : یخچالهای کوهستانی ایران

یخچال های سبلان

قله سبلان به ارتفاع 4811متردراستان اردبیل ازجمله مرتفع ترین قلل منفرد ایران محسوب می گردد.پیرامون سبلان را قلل مرتفعی چند ی احاطه نموده است که عبارت از :هرم داغ،کسرداغ،ایلگار،یای پاخ وقوشالار. دراطراف این ارتفاعات که هریک درنقاط مختلف قله اصلی سبلان قرار گرفته اند یخچال کوچک وبزرگ چندی مشاهده می گردد که اسامی آنها عبارت است از:یخچال بزرگ شمالی سبلان،یخچال هرم داغ،یخچال کسرداغ ویخچال شرق سبلان.
یخچال شمالی این یخچال بزرگ ومرتفع که دقیقاًدرجناح شمالی قله قرارگرفته وازدور دست های هرنقطه از شهرها ی مشگین ولاری به وضوح مشخص می با شد،از ارتفاع 4150مترشروع شده تاقلل سبلان امتداد دارد.عرض این یخچال زیاد است وباشیب بسیار تندی درپی یک شکاف یخچالی به قله می رسد.ریزش سنگ دراطراف یخچال وجودداردودرپاییز ازیخ مستحکم برخوردار می شود. یخچال هرم داغ درکاسه بزرگ غربی قلل هرم وکسره داغ یخچال بزرگی قراردارد که شعبات آن به صورت زبانه های مرتفع دردل شاخک های هرم داغ ارتفاع گرفته است. عرض این یخچال بسیار زیاد است وزبانه های آن باشیب تندی به لبه خط الرأس قلل هرم داغ می رسند. یچال کسر داغ دوقسمت مجزااز یخچال کسره داغ در ارتفاع 400الی 4350متر،دوجناح شمال وشمال شرقی این قله مرتفع را دربرگرفته اند.این دویخچال راگرده ای سنگی وریزشی ازیکدیگر جدا می نماید. درحاشیه هر دو یخچال کسره داغ نزدیکی گرده فوق الذکر ریزش سنگ جریان دارد. یخچال شرقی سبلان تکه یخچال شرقی سبلان واقع درلبه یال شرقی قله به سمت شمال ازجمله یکی دیگراز دیدنی های سبلان به شمار می آید. این یخچال ارتفاع 3900متر تا4500متردرزیرقله محراب ارتفاع گرفته وازپیچ یخچالی خاصی برخوردار است.شیب آن در قسمت های انتهایی تند وکمی ریزشی است. ازجمله دیگریخچال های سبلان می بایدازنقاط کوچکتری چون یخچال های شمال غربی،تکه برفچال جنوبی قوشالارویخچال های کوچک حد فاصل هرم داغ وکسره داغ نام برد.

e3721357-14ec-4fd8-98a9-ae081034c4ca.jpg
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : یخچالهای کوهستانی ایران

یخچال های تخت سلیمان (علم کوه)


مجموع یخچال های علم کوه واقع برفلاتی مرتفع درارتفاع تقربی 400متری درمیان قلل گرانیتی تخت سلیمان واقع گردیده اند. مجموع قلل تخت سلیمان دراستان مازندران بخش کلاردشت حدفاصله دره طالقان وجنگل ها عباس آباد وشهسوار منطقه ای بسیار سرد سیر وبرف گیر با قلل مرتفعی است که از آن می توان به عنوان بزرگ ترین ناحیه کوهستانی یخچالی درایران نام برد.ضمناًاین منطقه دارای بیشترین تعداد قلل بالای 400متر درکل کشور می باشد..مجموع یخچال های تخت سلیمان عبارتند از:سرچال،علم چال، تخت سلیمان،مرجیکش،خرسان،هفت خوان،چالون،شانه کوه واسپلیت.
یخچال سرچال این یخجال درارتفاع تقریبی 4050مترتا4230متر درحدفاصله دوقله میان سه چال وتخت سلیمان قراردارد وسطح آن توسط سنگلاخ های وریزش های کوه پوشیده شده است. یخچال علم چال این یخچال بزرگ که درارتفاع تقریبی 400متر ی واقع است به علت آن که در گودی قرارگرفته وقلل اطراف عمدتاًاز4200تا4800مترارتفاع دارد ازنظر پنهان است. ابتدا ی یخچال اصلی در4200متری ودیواره شمالی علم کوه برافراز آن برافشته شده است.سطح یخچال توسط میزهای سنگی یخچالی وخرد شده درنواحی کناره آن پوشیده شده است. یخچال تخت سلیمان این یخچال با شیبی تند ازپایتخت درجناح شمالی قله تخت سلیمان درارتفاع 4350 متری تانزدیکی قله 4655 متری تخت سیلمان به صورت یک مرکز نسبتاً عریض یخچال بادو زبانه شرقی وغربی کشیده شده است وشیب آن درقسمت های شمالی تر بیشتر است. یخچال مرجیکش این یخچال درارتفاع 4340متری درگودی حدفاصله دویال قلل سیاه سنگ ومرجیکش قرارگرفته وزبانه شمالی آن تا ارتفاع 4500متر ارتفاع می گیرد.سطح یخچال پوشیده از سنگلاخ است وریزش مدوام سنگ ازسمت قله مرجیکش برروی آن جریان دارد. یخچال خرسان این یخچال بزرگ در حدفاصله قلل مرجیکش وعلم کوه درجناح جنوبی این قلل واقع شده وازارتفاع تقریبی 4150تا4500متر،باعرض نسبتاًزیاد تازیرقله علم کوه به پیش می رود وقلل سوزنی ودیواره ای خرسان شمالی ومیانی وجنوبی درجناح غربی آن قرار گرفته اند. یخچال هفت خوان مجموعه بزرگ در طویل یخچال هفت خوان ازارتفاع 3950مترتا4400متربرروی گردنه هفت خوان امتدادیافته ودربستر خود تشکیل زبانه های کوچک یخچال به داخل دره های قلل هفت خوان رامی دهد.بعضی ازاین زبانه های تانزدیکی قلل باشکوه هفت خوان ارتفاع می گیرد. وجود آبگیرهای متعدددربستر یخچال دارای اهمیت خاصی برخوردار است.درجناح شمالی این یخچال قلل نگین وتخت سلیمان ودرسراسر امتداد جنوبی آن قلل مضرس وداندانه دار هفت خوان ازارتفاع 4000مترتا 4537مترقراردارند. یخچال چالون این یخچال حد فاصل دوقله سیاه سنگ ودر چالون درارتفاع 3900تا4200متری قرار دارد ومیان این قله مرتفع را می پوشاند. یخچال شانه کوه این یخچال متصل به یخچال علم چال ازارتفاع 4230متردرنزدیکی قله 4400متری شانه کوه امتداد دارد.وجه تسمیه این یخچال عمدتاًبه دلیل نزدیک بودن آن به قله شانه کوه می باشد. یخچال اسپیلت زبانه عظیم ومرتفع یخچال اسپیلت به ارتفاع 600متری زبانه فرعی ازمجموعه یخچال های بزرگ هفت خوان ویکی از زیباترین یخچال ایران می باشد.این یخچال به صورت 3زبانه فرعی از جناح شمالی قله نگین برروی دیواره غربی علم کوه تا سوزنی اسپیلت در ارتفاع 4600متری امتداددارد.
5ae61545-bc87-467f-aebc-f33d325a1f8b.jpg

 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : یخچالهای کوهستانی ایران

یخچال های اشترانکوه


خط الرأس مرتفع اشترانکوه دراستان لرستان،الیگودرز، که مجموعه ای اززیباترین قلل ایران ورشته کوه های زاگرس رادرخود جای داده است دارای ارتفاعات متعددی است که هریک به صورت هلالی شکل تشکیل چال های مختلفی رامی دهند ودرعمق هرچال،یخچال های کوچک وبزرگی دیده می شود. تعدادی ازمهمترین این یخچال ها عبارتند از: خرسه در،چال کبود، چال بران وفیالستون.
یخچال خرسه در این یخچال نسبتاً کوچک درشمال غربی اشترانکوه زیرقله گل گل مشرف به قریه قلعه رستم واقع شده است. یخچال چال بران این یخچال حدفاصله قلل سن بران ومیرزایی بوده ودر ارتفاع 3500متری قراردارد.زبانه های یخچال سن بران تا لبه خط الرأس بالا می رود. یخچال چال کبود یخچال فوق درارتفاع 3550متری حد فاصله قلل گل گل وسن بران قرار گرفته ودارای زبانه های یخچال متعددی است که هرکدام تا لبه خط الرأس قلل کوله لا یه وگل گهر بالا می رود.این یخچال دارای یک برکه آبگیر زیبای فیروزی رنگ نیز می باشد. یخچال فیالستون این یخچال نیز حدفاصله قلل فیالستون ومیرزایی بوده ومنبع آب تخت شاه می باشد که درزبان محلی با ماهور نیز شهرت دارد. دراین منطقه 5الی6 یخچال بسیار کوچک دیگر نیز در میان چال ها وجود دارد.

563b1742-141d-4f51-bb29-6ad1aefe0adb.jpg



 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : یخچالهای کوهستانی ایران

یخچال شاه البرز


قله 4250 متری شاه البرز مرتفع ترین قله طالقان است. در میان دیواره های بلند و سایه دار شمالی این قله تشکیل یخچالی را می دهد که قسمت های بزرگی از جناح های شمال غربی و شمال شرقی قله را تا عمق دره پوشانده است.
این یخچال بزرگ شکاف دار که ارتفاع 3400 تا 3600 متر قراردادرد دارای سطحی صاف است و در کناره های منتهی به دیواره های شاه البرز ریزش سنگ برروی آن مشاهده می شود.
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : یخچالهای کوهستانی ایران

یخچال زندان خط الرأس دنا

خط الرأس در طول شمال غربی ـ جنوب شرقی دنا در مرز استان اصفهان و کهکیلو یه بو یراحمد دارای قلل مرتفع بالا 400متری است که عمدتاًدرجناح شرقی این قلل ودرچاله های سایه داران آن برفچال یخچال های کوچکی قرار دارد.ازجمله یکی بزرگترین و دیدنی ترین این یخچال ها باید از یخچال زندان درقسمت غربی رشته کوه فرعی تُل ما شکی درارتفاع 3900تا 4250 متری نام برد.
این یخچال حد فاصل جنوب قلل هرم و قزل قله و شمال سه قپه آسمانی دنا قرار دارد و بواسطه قرار گرفتن در گودال عمیق حد فاصل قلل یاد شده کمترین انوار خورشید را به خود جلب می نماید.


ee1f1d5d-4a5c-4099-a716-f58ee1b804c6.JPG
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : یخچالهای کوهستانی ایران

یخچال های زرد کوه بختیاری


خط الرأس بزرگ زرد کوه بختیاری یکی از نقاط واقع در استان چهارمحال، بختیاری یکی از نقاط بسیار مهم چه از نقطه نظر تعدد قلل و چه از حیث وجود رودخانه های بزرگ و یخچال ها و برفچال های همیشگی است.
از جمله یخچال های بزرگ و دیدنی این خط الرأس می باید از یخچال ایلوک، یخچال پورسونان، یخچال خرسان،یخچال خورتاب سر، یخچال قنبرکش چال،یخچال میشان و یخچال کینو نم برد.

 
بالا