صبر و تدبیر
ایشان با وجود عصمت و علم لدنی و آگاهی از افکار درونی سران جمل، قضاوت نکردند تا به ما بیاموزند که حق قضاوت نسبت به درون دیگران نداریم. بلکه شایسته آن است که در برابر آنچه از رفتارهای دیگران نمی دانیم صبر کنیم و با درایت شرایط خود را مدیریت کنیم
در حالت صبر، انسان بهتر می تواند تدبیر کند. گاهی زندگی شبیه میدان جنگ می شود، احساس می کنی باید خیلی سریع حمله کنی وگرنه مورد حمله قرار می گیری. اما واقعیت زندگی این است که زندگی بیشتر احتیاج به صبر دارد تا بهتر مدیریت و تدبیر شود، نه جنگ، برعکس زندگی های ما که پُر از رفتارهای عجولانه است؛ زود تصمیم می گیریم، زود قضاوت می کنیم، زود رها می کنیم، زود عصبانی می شویم،.... .
خلاصه زندگی مان به لبه ی پرتگاه شکست بیشتر نزدیک است تا آغوش باز پیروزی، و دلیل آن بی صبری است و حاصل آن بی مدیریتی و بی تدبیری است. همان گونه که امام علیه السلام نیز اشاره فرموده اند که: «فرد صبور پیروزى را از دست ندهد گرچه زمان طولانی بگذرد.» (حکمت 153) و «بردبارى، دهان بند بى خرد است.» (حکمت 211)
این سخن دردمندانه امام علی علیه السلام را در نهج البلاغه، خطبه شقشقیه (خطبه 3) شنیده اید؟
«با خود اندیشیدم كه آیا با دست تنها حمله كنم یا آن كه بر شرّ این تیرگى شكیبا باشم... دیدم كه صبر در این جا خردمندانه تر است. پس صبر كردم در حالى كه گویا در چشمانم خاشاك و در گلویم استخوانى است... در این مدت دراز و در این شدت غم و محنت صبر كردم.»
این جمله مربوط به زمانی است که خلافت را از ایشان رُبودند. خلافتی که فقط شایسته ایشان بود و حق مردم مسلمان. اما ایشان با صبر و درایتی که اتخاذ کردند، جان اسلام را از مرگ حتمی نجات دادند.
اما ما که شیعیان ایشان هستیم، چقدر در برابر بدرفتاری های اطرافیانمان صبوری کرده ایم؟ چند بار از حق خود گذشتیم تا حق دیگری احیا شود؟ چند بار با وجود غم و اندوه فراوان در دل، نسبت به طرف مقابلمان رفتاری صمیمانه و مدبرانه داشتیم؟
«صبر و شكیبایى به اندازه مصیبت نازل شود و كسى كه دستش را به هنگام مصیبت (از روى ناشكرى) بر زانو زند، اجرتش تباه گردد.»
امام علی علیه السلام در جریان جنگ جمل نیز بارها با صبر خود، جریان را مدیریت کردند و در نهایت به پیروزی عجیب و تاریخی رساندند؛ در ابتدا که طلحه و زبیر درخواست خروج از مدینه برای انجام حج نمودند، حضرت با وجود آگاهی از نیت پلید آنها، صبر کردند و قضاوت ننمودند تا روزی که آنها نیت شوم خود را آشکار کردند.
ایشان با وجود عصمت و علم لدنی و آگاهی از افکار درونی سران جمل، قضاوت نکردند تا به ما بیاموزند که حق قضاوت نسبت به درون دیگران نداریم. بلکه شایسته آن است که در برابر آنچه از رفتارهای دیگران نمی دانیم صبر کنیم و با درایت شرایط خود را مدیریت کنیم. اما متاسفانه آنچه در ما شیعیان کمتر به چشم می آید، صبوری در برابر رفتار دیگران است و آنچه شایع شده است، قضاوت های عجولانه و اکثرا غلط می باشد. با وجود آنکه بارها و بارها به ما ثابت می شود که قضاوتمان نسبت به نیت و رفتار آدم های اطرافمان غلط بوده، اما نمی دانم چرا باز هم مُصرّتر و با اعتماد نفس بیشتر از دفعه ی قبل، به قضاوت دیگران می پردازیم!!
یادمان باشد که شیعه علی علیه السلام باید نسبت به رفتار اطرافیان خود صبور باشد و زود قضاوت نکند.