تاثیر دوستی بر شخصیت انسان

mahdi gh

کاربر با تجربه
"بازنشسته"
هم نشینی با دوستان چه تاثیری بر شخصیت انسان دارد؟


بدون شک عامل سازنده شخصیت انسان ـ بعد از اراده، خواست و تصمیم او ـ امور مختلفى است که از اهم آنها همنشین، دوست و معاشر است؛ چرا که انسان خواه و ناخواه، تاثیرپذیر است، و بخش مهمى، از افکار و صفات اخلاقى خود را از طریق دوستانش مى گیرد، این حقیقت، هم از نظر علمى و هم از طریق تجربه و مشاهدات حسى به ثبوت رسیده است.

این تاثیرپذیرى، از نظر منطق اسلام تا آن حدّ است که در روایات اسلامى از پیامبر خدا حضرت سلیمان(علیه السلام) چنین نقل شده: «لاتَحْکُمُوا عَلَى رَجُل بِشَیْء حَتَّى تَنْظُرُوا اِلَى مَنْ یُصَاحِبُ، فَاِنَّمَا یُعْرَفُ الرَّجُلُ بِاَشْکَالِهِ وَ اَقْرَانِهِ وَ یُنْسَبُ اِلَى اَصْحَابِهِ وَ اَخْدَانِهِ»؛
(درباره کسى قضاوت نکنید، تا به دوستانش نظر بیفکنید؛ چرا که انسان به وسیله دوستان، یاران و رفقایش شناخته مى شود).(1)

امام امیرالمومنین على بن ابیطالب(علیه السلام) در گفتار گویاى خود، مى فرماید: « فَمَنِ اشْتَبَهَ عَلَیْکُمْ اَمْرُهُ وَ لَمْ تَعْرِفُوا دِینَهُ، فَانْظُرُوا اِلَى خُلَطائِهِ، فَاِنْ کَانُوا اَهْلَ دِینِ اللَّهِ فَهُوَ عَلى دِینِ اللَّهِ، وَ اِنْ کانُوا عَلى غَیْرِ دِینِ اللَّهِ فَلا حَظَّ لَهُ مِنْ دِینِ اللَّهِ»؛
(هر گاه وضع کسى بر شما مشتبه شد، و دین او را نشناختید، به دوستانش نظر کنید، اگر اهل دین و آئین خدا باشند، او نیز پیرو آئین خدا است، و اگر بر آئین خدا نباشند، او نیز بهره اى از آئین حق ندارد).(2)



 

mahdi gh

کاربر با تجربه
"بازنشسته"

به راستى، گاه، نقش دوست در خوشبختى و بدبختى یک انسان، از هر عاملى مهمتر است، گاه او را تا سر حدّ فنا و نیستى پیش مى برد، و گاه او را به اوج افتخار مى رساند.

آیات 27ـ29 سوره «فرقان»، به خوبى نشان مى دهد انسان چگونه ممکن است تا مرز سعادت پیش برود، اما یک وسوسه شیطانى از ناحیه یک دوست بد، او را به قهقرا بازگرداند، و سرنوشتى مرگبار براى او فراهم سازد که از حسرت آن، روز قیامت هر دو دست را به دندان بگزد، و فریاد «یا وَیْلَتى» از او بلند شود.
در حدیثى از نهمین پیشواى بزرگ اسلام امام محمّد تقى الجواد(علیه السلام) مى خوانیم:

«اِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَهَ الشَّرِیرِ فَاِنَّهُ کَالسَّیْفِ الْمَسْلُولِ یَحْسُنُ مَنْظَرُهُ وَ یَقْبَحُ اَثَرُهُ»؛
(از همنشینى بدان بپرهیز که همچون شمشیر برهنه اند، ظاهرش زیبا و اثرش بسیار زشت است)!.(3)
پیامبر گرامى اسلام(صلى اللهعلیه وآله) فرمود: «اَرْبَعٌ یُمِتْنَ الْقَلْبَ: الذَّنْبُ عَلَى الذَّنْبِ... وَ مُجالَسَهُ الْمَوْتَى، فَقِیلَ لَهُ یا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْمَوْتى؟ قالَ: کُلُّ غَنِیّ مُتْرِف»؛
(چهار چیز است که قلب انسان را مى میراند: تکرار گناه تا آنجا که فرمود: و همنشینى با مردگان، کسى پرسید: اى رسول خدامردگان کیانند؟!
فرمود: ثروتمندانى که مست ثروت اند).(4)، (5)




پی نوشت:
(1). «سفینة البحار»، جلد 2، صفحه 27. (ماده صدق)
(2). «بحار الانوار»، جلد 74، صفحه 197.
(3). «بحار الانوار»، جلد 74، صفحه 198.
(4). «خصال صدوق»، جلد 1، صفحه 228 (طبق نقل «بحار الانوار»، جلد 74، صفحه 195).
(5). گرد آوري از کتاب: تفسیر نمونه، آيت الله العظمي مکارم شيرازي، دار الکتب الإسلامیه، چاپ بیست و ششم، ج 15، ص 88.
 
بالا