هرکس با هر دیدگاه تحلیلی، با فضائل حضرت خدیجه(سلام‌الله‌علیها)، این بانوی بزرگ رو به رو شود، اولین چیزی که چشم او را خیره می‌کند، ایثار بی مانند ایشان است.
خدیجه کبری(سلام‌الله‌علیها) تاجر بود و به راستی تجارتی کرد که هرگز ورشکستگی و کسادی نداشت؛ چنان که خداوند متعال می‌فرماید: «یَرجُونَ تجارةً لَن تبُور؛ به تجارتی که نابودی ندارد امید بسته‌اند.»[فاطر/29] او همه‌ی هستی خود را و هرچه داشت به خاک پای سید ابرار نثار کرد، بدون منت و بدون طلب سود و اجرت؛ امّا در مقابل چیزی را خرید که وصفش گفتنی نیست و آن دلبستگی سید ابرار و محبت حبیب الله بود، چندان که رسول خدا تا آخر عمر می‌فرمود: «هیچ کس برای من خدیجه نمی‌شود.»[1]
عایشه از پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل می‌کند که آن حضرت می‌فرمود: «کانت مِن أحسن النساء جمالاً و أکملهن عقلا و أتمهن رأیاً و اکثرهنّ عفةً و دیناً و حیاءً و مروةً و مالاً؛ وی در زیبایی، یکی از نیکوترین زنان و در خردورزی یکی از کامل‌ترین زنان و در فرزانگی یکی از داناترین زنان و نیز یکی از عفیف‌ترین، متدین‌ترین، با حیاترین، با شخصیت‌ترین و دارنده‌ترین زنان بود.»[2]
مناقب خدیجه‌ی کبری(سلام‌الله‌علیها) در قرآن کریم
1. مگر نه تو را یتیم یافت، پس پناه داد؟ و تو را سرگشته یافت، پس هدایت کرد؟ و تو را تنگدست یافت و بی نیاز گردانید؟ و امّا [تو نیز به پاس نعمت ما] یتیم را میازار و گدا را مران.»[ضحی/آیات6تا10]
کلمه‌ی «عائل» به معنای تهیدست است که از مال دنیا چیزی ندارد. زمانی که حضرت رسول(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) عائل و تنگدست بودند، خدای تعالی او را از طریق ازدواج با حضرت خدیجه(سلام‌الله‌علیها) بی نیاز گردانید و خدیجه کبری(سلام‌الله‌علیها) تمامی دارایی خود را به آن حضرت بخشید.[3]
هر چند بعضی از مفسران گفته‌اند، مراد از «اغناء»، استجابت دعای آن حضرت است نه بی نیازی اقتصادی.[4]
اما «قرطبی» در تفسیر خود می‌نویسد: «یعنی او را به واسطه‌ی خدیجه(سلام‌الله‌علیها) بی نیاز نمود.»[5]
بنابراین، می‌توان خدیجه کبری(سلام‌الله‌علیها) را عامل بشری و مادی برای فراهم نمودن زمینه‌ی بی نیازی معنوی و مادی حضرت رسول اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) دانست.
2. «و [یاد کن] هنگامی را که فرشتگان گفتند: ای مریم، خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برتری داده است.»[آل عمران/42]
خطاب این آیه را نه فقط به حضرت مریم(سلام‌الله‌علیها)، بلکه خطاب به چهار زن برتر جهان هستی دانسته‌اند.
پیامبر اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرماید: برترین زنان عالم، چهار نفرند، خدیجه بنت خویلد و فاطمه بنت محمد و آسیه بنت مزاحم و مریم بنت عمران.»[6]
این حدیث گویای این واقعیت است که مصداق دیگر این آیه‌ی شریفه، حضرت خدیجه(سلام‌الله‌علیها) می‌باشد.
پی‌نوشت:
[1]. نهایة الأرب فی فنون الادب، ج18، ص172
[2]. ریاحین الشریعة، ج2، ص204
[3]. المیزان، فی تفسیر القرآن، ج20، ص311
[4]. تفسیر الصافی، ج5، ص342
[5]. الجامع لأحکام القرآن، ج21، ص99
[6]. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج2، ص745