مديريت بهداشت جهاني

فاطمة الزهرا

داره دوست میشه
"منجی دوازدهمی"
مسائل بهداشتي، مرز نمي شناسد. جذام در قرن چهارم قبل از ميلاد و درنتيجه لشکرکشي هاي الکساندر کبير از آسيا به اروپا سرايت کرد. در سال 1340 مرگ سياه از آسياي مرکزي آغاز شد و اروپا و خاورميانه را فرا گرفت. مهاجران اروپايي در قرن هاي هفدهم و هيجدهم که با عبور از آتلانتيک، قدم به آمريکا گذاشتند، با خود امراض و بيماري هاي جديد را براي مردم بومي منطقه به ارمغان آوردند. در دوران جديد، خطرات بهداشتي، خصلتي جهاني به خود گرفته است. در سال هاي 1919- 1918، آنفلوآنزاي اسپانيايي جان 50 تا 100 ميليون نفر را گرفت (بيشتر از تلفات جنگ جهاني اول). امروزه نيز، هم پيوندي شتابان جهان، گسترش بيماري هايي چون ايدز را در فراسوي مرزها آسان تر از گذشته ساخته است. برخي کارشناسان معتقدند اگر بيماري آنفلوآنزاي پرندگان از انسان به انسان سرايت کند، پيامدهاي ويرانگري براي جهان به دنبال خواهد داشت.
امروزه، پيامدهاي رفتارهاي خطرناک بشر، همچون دومينو به سراسر جهان منتقل مي شود. به عنوان مثال، تغييرات آب و هوايي را در نظر بگيريد که مسوول اصلي آن کشورهاي صنعتي و بازارهاي نوظهور هستند. پيامدهاي اين پديده، بروز خشکسالي و از بين رفتن پوشش گياهي در برخي نقاط جهان است (که خود کمبود مواد غذايي و سوء تغذيه را موجب مي شود.) خشکسالي و کمبود مواد غذايي موجب حرکت موج هاي انساني مي شود که مخاطرات بهداشتي همزاد آن است. سياستگزاري هاي ملي و منطقه اي مانند اختصاص يارانه به فرآورده هاي کشاورزي اروپا و کمک دولت آمريکا به کشاورزان اين کشور، مانعي بزرگ بر سر راه تلاش کشاورزان کشورهاي در حال توسعه براي خروج از فقر و بيماري هاي مرتبط با آن قرار مي دهد.
 

فاطمة الزهرا

داره دوست میشه
"منجی دوازدهمی"
به موازات جهاني شدن سيستم بهداشت، نقش آفرينان جديدي نيز وارد اين صحنه مي شوند. سرمايه گذاران خصوصي که تا همين اواخر، نقش چندان مهمي در سيستم سلامت عمومي ايفا نمي کردند، اکنون بالغ بر يک چهارم منابع لازم را در اختيار سيستم بهداشت جهاني قرار مي دهند، به عنوان مثال بنياد «بيل و مليندا گيتس» نقشي مهم در اين عرصه ايفا مي کند. در حال حاضر 65 درصد ازکل کمک هاي بخش خصوصي به بهداشت جهاني توسط اين بنياد صورت مي گيرد. اين مقدار بيش از نيمي از بودجه اي است که کشورهاي جهان به طور رسمي در اختيار سازمان بهداشت جهاني (WHO) قرار مي دهند.

شايان ذکر است که بخش عمده ي کمک هاي «بيل گيتس» به توسعه ي تکنولوژي هاي جديد براي توليد داروها و واکسن هاي جديد اختصاص مي يابد. اين نقش آفرينان جديد، منابع سرشاري را براي سرمايه گذاري در عرصه ي بهداشت جهاني فراهم مي آورند، اما اين سرمايه گذاران در برابر بخش عمومي پاسخگو نيستند و تصميمات و خط مشي آنها بر مبرم ترين معضلات بهداشتي جهاني، متمرکز نيست.
 

فاطمة الزهرا

داره دوست میشه
"منجی دوازدهمی"
به موازات حضور بنيادهاي خصوصي در عرصه ي بهداشت جهاني، برخي از نهادهاي مالي، مؤسسات مالي بين المللي، گروه هاي تجاري و سازمان هاي چند جانبه نيز قدم به ميدان بهداشت مي گذارند. اين گروه ها نيز مانند بنيادهاي خيريه هيچ الزامي به برخورد با مبرم ترين چالش هاي بهداشتي جهان احساس نمي کنند و در بسياري موارد، نيازهاي بهداشتي دنيا را به طور مستقيم مدنظر قرار نمي دهند. در سال 2005 بيش از پنج ميليارد دلار از طريق کمکهاي دو جانبه در اختيار سيستم بهداشت جهاني قرار گرفت که حدود 80 درصد از اين مبلغ، با مشارکت شش کشور آمريکا، ژاپن، انگليس، آلمان، فرانسه و کانادا تأمين شد، اما اغلب کشورهاي صنعتي جهان، هنوز نتوانسته اند به هدف تعيين شده از سوي سازمان ملل متحد مبني بر اختصاص 0/7 درصد از درآمد ناخالص ملي خود به کمک هاي توسعه، دست پيدا کنند.

آيا سيستم فعلي حاکم بر بهداشت جهاني مي تواند تعدد نقش آفرينان و فزوني معضلات بهداشتي را در دنياي امروز به طور مؤثر و عادلانه مديريت کند؟

به نظر مي رسد پاسخ منفي باشد.
هر روز امراض جديدي دامنگير بشر مي شود که کشورهاي فقير ابزار مقابله ي با آنها را در اختيار ندارند، لذا اين امراض در کشورهاي مزبور به سرعت منتشر شده و حاد و عفوني مي شوند، بنابراين کشورهاي فقير در زمينه بهداشتي با يک معضل دوگانه، رو به رو هستند؛ کنترل مرگ و مير ناشي از بيماري هاي سنتي (که معمولاً از فقر سرچشمه مي گيرند) از يک سو، و ديابت، سرطان، بيماري هاي قلبي و برخي امراض جديد از سوي ديگر.
 

فاطمة الزهرا

داره دوست میشه
"منجی دوازدهمی"
دستاوردهاي بهداشت جهاني
طي چند دهه اخير، سيستم مديريت بهداشت جهاني، موفقيت هاي بزرگي را تجربه کرده است. لازم به ذکر است که منظور از مديريت، روشي است که دولت، بخش خصوصي و جامعه ي مدني در چهارچوب آن تصميم سازي کرده و عمل مي کنند.
بنابراين هم عملکرد سازمان عمومي و خصوصي و هم قوانين و سنت هاي رسمي و غير رسمي که تأسيسات و تشکيلات بهداشتي را به يکديگر و به مردم متصل مي کند، هر دو در اين مقوله مي گنجد.
مديريت، همچنين تبادل اطلاعات (کاميابي و ناکامي استراتژي ها) را نيز شامل مي شود. مهم ترين اين کاميابي ها، به مهار برخي بيماري هاي خصا مربوط مي شود. در اين زمينه مي توان به چند مسأله ي مهم اشاره کرد.
 

فاطمة الزهرا

داره دوست میشه
"منجی دوازدهمی"
مبارزه با بيماري هاي خاص:

مبارزه براي ايمن سازي جهان، تاکنون به ريشه کني آبله، کنترل آهنگ گسترش سندرم حاد تنفسي (سارس) و محو تقريبي فلج اطفال در جهان منجر شده است. علت اين موفقيت ها چه بوده است؟ نمونه «سارس» گوياست. اگر چه در ابتدا سرعت گسترش اين بيماري، جهان را بهت زده کرد، اما وقتي ويروس «سارس» از شرق آسيا عبور کرد، جهان به خود آمد و به سرعت از خود عکس العمل نشان داد و موفق شد گسترش آن را مهار کند.

سازمان بهداشت جهاني (WHO) که ستون فقرات سيستم بهداشتي در دنيا محسوب مي شود، همکاري نزديکي را با مقامات و سازمان هاي بهداشتي ملي آغاز کرد و اين امر يکي از عوامل موفقيت در کنترل بيماري «سارس» بود.
با توجه به حساسيت موضوع، آژانس ها و نهادهاي درگير، رقابت را کنار گذاشته و تلاش هاي خود را در جهت ايجاد سريع شبکه هاي آزمايشي، کلينيکي و اپيدميولوژيک در سراسر دنيا هماهنگ کردند.
 

فاطمة الزهرا

داره دوست میشه
"منجی دوازدهمی"
کنترل دخانيات:
سازمان بهداشت جهاني توانست در سال 2003«کنوانسيون کنترل مصرف دخانيات» را از تصويب 300 سازمان فعال جهاني بگذرانند. اين کنوانسيون چهارچوب لازم را براي مبارزه با مصرف دخانيات در جهان عرضه مي کند. سالانه حدود پنج ميليون نفر در جهان در اثر مصرف دخانيات، جان مي بازند.
در اين کنوانسيون بر همکاري دولت هاي جهان، ارتقاي سطح آگاهي عمومي نسبت به مضرات مصرف دخانيات و برداشتن موانع سياسي از سر راه مبارزه با سود طلبي کمپاني هاي توليد کننده ي مواد دخاني، تأکيد شده است.
 

فاطمة الزهرا

داره دوست میشه
"منجی دوازدهمی"
کشف و پيگيري بيماري ها:
سازمان بهداشت جهاني به طور منظم و سيستماتيک شيوع بيماري هاي مختلف را در سراسر جهان زير نظر دارد. سالانه بيش از 200 پروژه ي تحقيقاتي توسط اين سازمان در نقاط مختلف جهان اجرا مي شود که از آن ميان 5 تا 15 پروژه به فراخوان بين المللي براي مبارزه منجر مي شود.

توليد واکسن و عرضه ي دارو:
با مشارکت بخش خصوصي و عمومي و نيز جلب کمک هاي بين المللي، تاکنون توليد و توزيع برخي واکسن ها و داروهاي جديد در اقصي نقاط جهان ميسر شده است. داروهاي «آنتي رتروويرال» که توسط کمپاني هاي غربي توليد و در سراسر جهان توزيع مي شود، تاکنون توانسته آهنگ مرگ و مير ناشي از ايدز را کاهش دهد. اعمال فشار جهاني مبارزات سازمان هاي مدني موجب شده بهاي اين داروها تا حد قابل ملاحظه اي کاهش پيدا کند. اخيراً کمپاني هاي داروسازي هند نيز در توليد داروهاي ضد ايدز به موفقيت هاي شاياني نائل آمده اند.
 

فاطمة الزهرا

داره دوست میشه
"منجی دوازدهمی"
شکاف هاي بهداشتي در جهان امروز

به طور کلي شکاف هاي بهداشتي را در حال حاضر مي توان به سه دسته تقسيم کرد:

1- نابرابري هاي عمده:

الف) دسترسي به خدمات بهداشتي وآب آشاميدني سالم- تقريباً يک ميليارد نفر از جمعيت جهان به خدمات بهداشتي دسترسي ندارند و دسترسي يک ميليارد نفر ديگر به اين خدمات کافي نيست. بخشي از کساني که به خدمات بهداشتي دسترسي دارند، با وجود حساسيت بيماري خود بايد بهاي اين خدمات را بپردازند. بخش اعظم جمعيت جهان از دسترسي به آب سالم محروم است و آب آشاميدني ناسالم، سالانه جان ميليون ها نفر از مردم جهان را مي گيرد.

ب) تفاوت اساسي در وضعيت بهداشتي مردم- هنوز تفاوت اساسي کمي و کيفي ميان سيستم هاي بهداشتي ممالک توسعه يافته و در حال توسعه وجود دارد. وضع بهداشتي کشورهاي بزرگ و پرجمعيتي چون چين و هند هشداردهنده است. آژانس هاي متولي بهداشت جهاني تاکنون نتوانسته اند منابع موجود را به طور مؤثر در جهت پرکردن اين شکاف ها به کار گيرند. مسأله « فرار مغزها» که پزشکان، پرستاران و نيروهاي آموزش ديده ي بخش بهداشت کشورهاي در حال توسعه را جذب کشورهاي توسعه يافته مي کند، همچنان ادامه دارد و به معضلات بهداشتي جهان سوم ابعاد گسترده تري مي بخشد.

ج) تغذيه ي ناکافي - با وجود وفور منابع غذايي در جهان توسعه يافته، تغذيه ي ناکافي، هم به لحاظ کالري و هم از نظر مواد مغذي به پديده اي شايع در اغلب کشورهاي فقير دنيا تبديل شده است.
 

فاطمة الزهرا

داره دوست میشه
"منجی دوازدهمی"
2- جمع آوري و انتشارات اطلاعات:

الف) نظارت جهاني بر بيماري ها - نظارت جهاني تاکنون نتوانسته است پاسخگوي تهديدات بهداشتي در سطح جهان باشد. نمونه ي بارز اين امر، امتناع دولت اندونزي از اعطاي مجوز به سازمان بهداشت جهاني براي نمونه برداري از مبتلايان به آنفلوآنزاي پرندگان در اين کشور بود در حالي که اين قبيل نمونه برداري ها براي تحقيقات پيرامون واکسن بيماري بسيار لازم و حياتي است.

ب) انتشار اطلاعات بهداشتي - برخي کشورها مانند کاستاريکا، سريلانکا و کوبا و نيز ايالت «کرالا» در هند گام هاي بلندي در جهت بکار گيري منابع محدود براي ارتقاي سطح بهداشت جوامع خود برداشته اند، تجربيات اين پيشتازان مي تواند حاوي درسهاي مهمي براي ديگر کشورها باشد.
 

فاطمة الزهرا

داره دوست میشه
"منجی دوازدهمی"
3- مسائل عمده ي تربيتي -

هماهنگ سازي آژانس هاي بين المللي؛ دولت هايي که به حل معضلات بهداشتي کمر همت مي بندند،
معمولاً بايد دست کمک به سوي مجموعه ي رنگارنگي از آژانس هاي جهاني دراز کنند. وزارتخانه هاي بهداشت معمولاً از زمان بر بودن تماس با اين سازمان ها گله دارند. آنها بايد نخست گزارشات و پيشنهادات خود را در اختيار سازمان هاي مزبور قرار دهند. اين گزارشات پس از بررسي يا مورد تأييد قرار مي گيرند يا رد مي شوند.

پس از تأييد، تازه، نوبت به مطالعات ميداني مي رسد که آن هم زمان بر است و در صورت تأييد گزارش ميداني، مسأله ي کمک در دستور کار قرار مي گيرد.
براي جلوگيري از اطاله ي اين روند، برخي مکانيسم هاي مالي چون «صندوق جهاني مبارزه با ايدز، سل و مالاريا - «CFATM» پيش بيني شده است تا منابع موجود را از سراسر جهان يک جا جمع آوري کند.
 
  • Like
واکنش‌ها[ی پسندها]: Velayt
بالا