راههای جلوگیری از بروز سرماخوردگی
سرماخوردگی یک عفونت ویروسی مسری است که راه های تنفسی فوقانی را آلوده نموده و باعث تحریک و ترشح در راه های هوایی می شود. ابتلا به سرماخوردگی ممکن است در اثر تماس با فرد آلوده یا تماس با وسایل آلوده صورت پذیرد و گاهی عواملی مانند سرما، استرس و خستگی می توانند شرایط را برای فعالیت ویروس سرماخوردگی نهفته در مجرای تنفسی مناسب کند...
بقیه آموزش در ادامه مطلب
به گزارش ایسنا، سرماخوردگی‌ها معمولا ناگهانی شروع می‌شوند. آب ریزش در ابتدا شفاف بوده و ممکن است شدت یافته و زرد رنگ گردد. گرفتگی بینی، سرفه، گلودرد، بی حالی، خستگی، بیتابی، بی اشتهایی، گاها ریزش اشک و التهاب از علائم عمده آن است. در ادامه ی این مطلب می توانید این 13 روش سودمند را مطالعه نمایید .
عوامل موثر در بروز سرماخوردگی
ویروسهای سرماخوردگی پس از ورود به بدن در مخاط دستگاههای تنفسی ایجاد بیماری کرده و همراه با ترشحات دستگاه تنفسی از فردی به فرد دیگر قابل انتقال است.
بنابراین:
- دست دادن، روبوسی، عطسه و سرفه در محلهای عمومی باعث انتقال آن می‌شود.
- رطوبت و درجه حرارت در انتشار ویروس نقش دارد، این بیماری در کشورهای مناطق معتدل در فصل سرما (زمستان و پاییز) به علت بارندگی و رطوبت بیشتر است.
- از دیگر علل افزایش بروز سرماخوردگی در فصل سرما حضور در مکان‌های شلوف همچون وسایل نقلیه عمومی و تجمع در فضاهای بسته و عدم استفاده از تهویه مناسب است.
- تغذیه یکی از فاکتورهای موثر در عملکرد سیستم ایمنی است. بنابراین سوء تغذیه در بروز بیماریهای عفونی نقش مهمی را ایفا می‌کند. ابتلا به بیماریهای مزمن قلبی ، کلیوی و ریوی نیز فرد را مستعد ابتلا به این عفونت می‌کند.
براساس گزارش دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، سرماخوردگی بیماری است که اگر چه مرگ و میر به دنبال ندارد ولی بروز آن باعث مشکلات زیادی برای افراد می شود و باعث غیبت از کار می شود. از طرفی با انجام اقداماتی به راحتی قابل پیشگیری است بنابراین در مبارزه با سرما خوردگی، پیشگیری باید هدف اصلی باشد برای پیشگیری باید اقدامات زیر را انجام داد:
1 - دستهای خود را بشوئید: بیشتر ویروس های سرماخوردگی از طریق تماس مستقیم منتشر می شوند. کسی که سرماخورده است بداخل دست های خود عطسه کرده و سپس اشیائی مثل تلفن ، صفحه کلید کامپیوتر یا لیوان را لمس می کند. میکروبها می توانند برای ساعت ها و در بعضی موارد هفته ها زنده باقی مانده و سپس به فرد بعدی که آن اشیاء را لمس می کند منتقل شود . بنابراین باید دستهای خود را مکرراً بشوئید . در صورتی که امکان شستن دستتان را ندارید دستهای خود را بسیار سخت برای یک دقیقه به هم بمالید . این کار باعث جداشدن اکثر ویروسهای سرماخوردگی از پوست می شود .
2 - سرفه و عطسه خود را با دستانتان نپوشانید: زمانی که احساس می کنید در حال سرفه یا عطسه هستید از یک دستمال دستمال استفاده کرده و آنرا بلافاصله دور بیاندازید . اگر دستمال ندارید سر خود را از افرادی که نزدیک شما هستند به طرف دیگر چرخانده و به فضای آزاد سرفه کنید .
3- صورتتان را لمس نکنید: ویروسهای سرماخوردگی از طریق چشم ، دهان و بینی وارد بدن شما می شوند . لمس صورت کودکان راه اصلی ابتلای آنان به سرماخوردگی بوده و همچنین موجب انتقال سرماخوردگی از آنان به والدینشان می باشد .
4 - مقدار زیادی مایعات بنوشید: آب سیستم بدن شما را شستشو داده و باعث خروج سموم از بدن شما می شود . یک فرد بالغ سالم بطور متوسط روزانه 8 لیوان مایعات نیاز دارد.
5 - از سونا استفاده کنید: وقتی به سونا می روید هوائی که استنشاق می کنید بالاتر از 80 درجه است و این درجه حرارت باعث از بین رفتن ویروس های سرماخوردگی می شود .
6- از هوای آزاد استفاده کنید: اکثریت افراد در زمانی که هوا سرد است در خانه و محوطه های بسته می مانند بنابراین میکروب‌های بیشتری در اطاق های خشک و شلوغ در حال گردش است .
7- ورزش های آیروبیک را به طور منظم انجام دهید: این ورزش ها باعث افزایش سلولهای مقابله کننده با ویروس در بدن می شود .
8- غذاهای گیاهی مصرف کنید: مواد طبیعی موجود در گیاهان باعث افزایش ویتامین های بدن می شود . بنابراین میوه و سبزیجات سبز تیره ، قرمز و زرد مانند اسفناج ، کاهو ، هویج ، گوجه فرنگی ، سیر و ... مصرف کنید . آب پرتقال هرچه تازه تر باشد ویتامین C بیشتری دارد و طول مدت درمان را کوتاهتر می کند
9- ماست بخورید : باکتری های مفید موجود در ماست باعث تحریک تولید مواد سیستم ایمنی شده که با بیماری مبارزه می کند .
10- سیگار نکشید: آمار نشان می دهد که سیگاری ها دچار سرماخوردگی های بیشتر و مکرر می شوند . حتی نزدیک به افراد سیگاری بودن بطور واضح سیستم ایمنی را از بین می برد. دود راههای هوائی بینی را خشک کرده و مژک های آنرا فلج می کند . مژک های موهای ظریفی هستند که مخاط بینی و ریه ها را پوشانده و با حرکات موجی شکل خود ویروس های سرماخوردگی را از مجاری بینی خارج می کنند . یک سیگار مژک ها را برای 30-40 دقیقه فلج می کند.
11- الکل مصرف نکنید: مصرف الکل کبد را که اولین سیستم تصفیه کننده بدن است را تخریب کرده و این به این معناست که تمامی انواع میکروبها بدن شما را به سرعت ترک نخواهند کرد .
12- راحت و آسوده باشید: اگر شما بتوانید آرامش داشته باشید می توانید سیستم ایمنی خود را به هنگام نیاز فعال کنید.
13- غرغره کردن نمک: این کار باعث مرطوب شدن گلو و بهبودی موقت می شود. این کار را با استفاده از یک قاشق چایخوری نمک داخل یک استکان آب ولرم و روزانه حدود 4 بار انجام دهید .
این خوراکی ها مانع از ابتلا به سرماخوردگی می شوند! اگر می خواهید مریض و سرماخورده نشوید ، از این خوراکی ها میل کنید تا سرما نخورید و …
چه بخوریم تا سرما نخوریم
فصل ، فصل سرماخوردگی است. علاوه بر توصیه‌های عمومی درباره پیشگیری از ابتلا به انواع ویروسهای آنفلوانزا و سرماخوردگی که شامل شستن دستها ، استفاده از ماسک، رعایت فاصله با فرد مبتلا، دست ندادن با فرد بیمار و … است، توصیه‌هایی نیز در مورد تغذیه برای پیشگیری و درمان انواع سرماخوردگی‌ها وجود دارد.
دکتر پریسا ترابی، رئیس اداره بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت می‌گوید:
“برای پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوآنزا بهتر است سطح ایمنی بدن افزایش یابد. نحوه تهیه و مصرف مواد غذایی و انتخاب برخی از آنها نیز در این امر موثرند.
از غذای تازه که خوب پخته شده، استفاده کنید و ترجیحا از مصرف مواد غذایی که از زمان تهیه‌اش مدتی می‌گذرد، پرهیز نمایید.
مصرف ویتامین‌های A و C که در انواع میوه‌ها و سبزی‌ها وجود دارند و از آنتی‌اکسیدان ها محسوب می‌شوند، بسیار مفید است. میوه‌های ترش مزه مثل لیمو ترش و کیوی، سرشار از ویتامین C هستند و برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی توصیه می‌شوند.
مصرف قرص‌های جوشان ویتامین C قبل از صرف صبحانه برای پیشگیری و در روزهای اول سرماخوردگی موثر است.
افراد سرماخورده باید مایعات گرم زیاد بنوشند. همچنین از مصرف مواد غذایی محرک مثل ادویه های تند پرهیز کنند.”
علاج واقعه
دکتر لیلا آزادبخت، متخصص تغذیه و محقق مرکز تحقیقات غدد درون ریز دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این باره می گوید:
“تغذیه سالم، علاج و عامل جلوگیری کننده از ابتلای افراد به سرماخوردگی است. برای این که سیستم ایمنی بدن به بهترین نحو به وظیفه‌اش که مبارزه با ویروسهای سرماخوردگی و آنفلوانزا است، عمل کند باید مواد مغذی حیاتی را دریافت کند.
مصرف پرتقال، انواع توت ، فلفل دلمه‌ای ، سیب زمینی و سبزیجات برگ سبز از قبیل انواع کلم و دریافت زیاد و منظم ویتامین C به کاهش بروز، شدت و طول مدت سرماخوردگی کمک می‌کند.
غلات سبوس دار و حبوبات، منابع غذایی خوبی برای ویتامین‌های گروه B هستند.عدم مصرف این مواد در بدن سبب بروز عفونت‌های مکرر دستگاه تنفسی فوقانی می‌شود.
مصرف سیر که دارای آهن و روی است، سبب تقویت سیستم ایمنی و کاهش خطر عفونت‌های ویروسی می‌شود.
افرادی که زیاد دچار سرماخوردگی می‌شوند، ماهی قباد، قزل‌آلا، ماهی‌های روغنی ، دانه کدو حلوایی و روغن شاه دانه که غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند را مصرف کنند.
همچنین دانه کنجد و آفتابگردان ، غنی از اسیدهای چرب امگا ۶ هستند که این اسیدهای چرب در مبارزه علیه عفونت‌های سرماخوردگی، به سلولهای دستگاه تنفسی کمک می‌کنند.
عفونت‌های مکرر تنفسی با کاهش ذخایر ویتامین A همراه است. جگر، کره و تخم مرغ از منابع غنی ویتامین A هستند. هویج، انبه، سیب زمینی، زردآلو، کدو حلوایی و سبزیجات سبز تیره نیز تامین کننده “بتا کاروتن” هستند که در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود.
در زمان سرماخوردگی باید از مصرف غذاهای آماده بسته بندی شده و کنسروها خودداری کرد، زیرا از لحاظ ویتامین و مواد معدنی فقیر هستند و به جای مصرف این نوع غذاها بهتر است از انواع میوه و سبزیجات تازه، گوشت، ماهی، غلات، مغزها و دانه‌ها استفاده نمود.
استفاده از بخور برای رفع گرفتگی بینی موثر است. برای این کار ۱۰ دقیقه سرتان را روی بخارهای یک ظرف آب جوش بگیرید. بهتر است دستمال یا حوله‌ای را روی سر بگذارید و این عمل را سه بار در روز تکرار کنید. همچنین می‌توانید مقداری روغن منتول یا اوکالیپتوس به آب در حال بخار شدن اضافه کنید تا موجب تسهیل عمل تنفس شود.”
معجزه عسل
تقریبا همه ما در مورد مصرف مخلوط عسل و لیمو ترش در یک لیوان آب گرم، برای درمان بیماران مبتلا به سرماخوردگی چیزهایی شنیده‌‌ایم.
دکتر جعفر بهزاد، محقق و متخصص تغذیه می‌گوید:
“بیشترین موارد شکایت از سرماخوردگی مربوط به علائمی از قبیل گلودرد، بیتابی و بی‌قراری، گرفتگی بینی و احساس سرما است.
برطرف کردن هر کدام از این علائم، به تنهایی می‌تواند در بهبود حال بیمار بسیار موثر باشد، زیرا هنوز داروی قطعی برای ریشه کن کردن ویروس مسبب سرماخوردگی پیدا نشده است. علاوه بر این در افرادی که مبتلا به نقص سیستم ایمنی بدن نیستند، از بین بردن ویروس لزومی ندارد.
تامین گرمای بدن با پوشیدن لباس کافی و گرم نگه داشتن محیط از جمله اقدامات ضروری در بهبود سرماخوردگی است.
مصرف یک لیوان آب جوش به همراه عسل و لیمو ترش، یکی از روش‌های موثر در تسکین علائم سرماخوردگی است. همچنین مداومت بر مصرف چای کمرنگ و آب میوه به دلیل افزایش میزان مایعات دفعی از بدن، موجب تنظیم دمای بدن می‌شود.
مصرف ماست تاثیر به سزایی در تقویت سیستم ایمنی بدن، حین مواجهه با عوامل میکروبی دارد. با بهبود کارکرد سیستم ایمنی، بدن در مقابله با انواع ویروسهای مسبب سرماخوردگی، قوی‌تر می شود و سریع تر سلامت خود را باز می‌یابد.
