انسان ها در برابر وجود مقدس امام عصر(عجّل الله تعالی فرجه) و اندیشه مهدویت، سه حالت دارند:
1. ایمان.
2. انکار.
3. تردید.
این سه حالت، اختصاص به موضوع مهدویت ندارد. نسبت به خدا، پیامبران الهی و پیشوایان پاک و کل عالم غیب و جهان دیگر هم همین سه حالت در جوامع انسانی جریان دارد.
«ایمان» چشمی نوین و نگاهی جدید به انسان می بخشد که دنیا و آخرت را به گونه ای دیگر می بیند. اگر اصلاح اندیشه و توسعه دید انسان را مهم ترین سرمایه و وظیفه بشریت بدانیم، این تحول تنها در پرتو «ایمان به غیب» در زندگی انسان ایجاد می شود.
«ایمان به غیب» تحوّلی بنیادین در «فهم» و «عقل» و «احساس» انسان است که ترازوی ارزیابی انسان را اصلاح می کند و برد نگاه انسان را تا بی نهایت افزایش می دهد.
«ایمان به غیب» یکی از بزرگ ترین هدایای آسمان به زمین است. «ایمان به غیب» دائره ای گسترده دارد؛ از ایمان به وجود خدا، یگانگی، ربوبیّت و علم و حکمت الهی تا ایمان به وجود امام و امامت و ظهور آخرین حجت الهی را فرا می گیرد.
«عالم غیب» گر چه از نگاه ما دور است ولی دریچه ای از قلب و عقل ما به سوی آن باز می شود. ایمان به جهان غیب، حرکت طبیعی و فکری آدم هاست. علل و عوامل انحراف از این مسیر عقلی و فطری را باید جستجو کرد.
همان «علل گرایش به مادیگری» که در برابر توحید و خداباوری وجود دارد، با اندکی تفاوت در مورد انکار پیامبران و عدم اعتقاد به پیشوایان معصوم: هم موجود است. اصولاً عامل انحراف و کجروی و حتی سقوط فکری و مرگ معنوی در ابعاد مختلف اصول دین، مشابه یکدیگر است. انکار و ستیز فرهنگی و عملی با «امامت»، گامی به سوی انکار «نبوت» است. و انکار «نبوت» راهی به سوی مقابله با «ربوبیّت خدا» و «توحید» و اصل وجود خدا محسوب می شود.
امامت، جلوگاه اجرایی فرمان خدا و تابش خورشید توحید در جامعه هاست. همان دلایلی که سبب می شود، انسان از خدا بگریزد یا با فرمان او مخالفت کند، عامل گریز و ستیز انسان در برابر پیامبران الهی و امامان اهل بیت(ع) است.
انبیاء و پیشوایان پاک به دلیل تسلیم بودن در برابر فرمان خدا و اطاعت محض از او با کینه، تمسخر، تهمت و کارشکنی از سوی یاران شیطان مواجه می شوند. سه حالت ایمان و انکار و تردید، نه تنها نسبت به مصلح جهانی و منجی بشریت حضرت مهدی(ع) وجود دارد، بلکه «امامت»، «عدالت» و «عصمت» آن بزرگوار هم با همین اندیشه های سه گانه و موضع گیری های متفاوت روبروست. در میان کسانی که از دیدگاه عقیدتی، امام زمان(ع) را باور دارند، در مرحله احساس و رفتار، سه گونه موضع گیری به چشم می خورد.