"منع حجاب" در اروپای سال 2014 پدیدهای است که "کشف حجاب" رضاشاهی در ایران زمان طاغوت را تداعی میکند. حرفهای رضاشاه در 78 سال پیش، امروز در پارلمانهای اروپا شنیده میشود
*** 17 دی و واقعه "کشف حجاب" در یک نگاهروز ۱۷ دی سالگـرد واقعـه کشف حجاب در ایران زمان طاغوت است. در سال ۱۳۱۴ شمسی رضا شاه پهلوی با آوردن بدون حجاب همسران و دختران خود به یک مراسم عمومی، استفاده از حجاب را برای زنان ایرانی ممنوع اعلام کرد.
بیگمـان اندیشـه اصلی "کشـف حجـاب" خلاقیتی نبود که متعلـق به رضاخان باشد و به طور کلی فلسفه "حذف حجاب" به عنوان نماد مسلمانی زنان، برخاستـه از ذهـن رضاشاه نبود؛ چون اساساً رضاشاه فردی نبود که به تنهایی قادر باشد ایدئولوژی ضدّدینی خود را عملی کند.
در آن سال، شمار زیادی از تجددخواهـان، به بهانه استفاده از نیـروی زنان در عرصه اجتماع و احقاق واقعی حقوق آنان، "رهایـی زنـان ایـران از قیـد و بنـد حجاب" را نخستین گام اصلی برای رسیدن به این هدف میدانستند.البته رضاشاه در سال ۱۳۱۳ به ترکیه مسافرت کرده بود و الهامات وی از اقدامات "مصطفی کمال آتاتورک" اگرچـه تصمیم شاه را برای انجام تغییر لباس، کلاه و کشف حجاب به جلو انداخت، ولی صرفاً این سفر بدان معنـی نبـود کـه در صـورت عـدم وقـوع سفر وی به ترکیه، کشف حجاب اجباری به وقوع نمیپیوست.در دوران سلطنـت محمـدرضا شاه نیز شیوههای خشونتآمیز و ضدّفرهنگی کشف حجاب، اگرچه با شدتی کمتر ولی همچنان ادامه داشت.
پهلوی اول با ادعای روشنفکری و تأثیر از محافل غربگرایانه و فمینیستی داخلی در نقد حجاب، اقدام به رسمیت قانون منع حجاب در ایران کرد تا از این طریق، به دو هدف نائل شود:
اول آن که از یک سو زنان و دختران محجبه را به عزلت و خانهنشینی، و از سوی دیگر زنان دارای پوششهای اروپایی و غربی را به صحنه اجتماع بکشاند. دوم این که کشف حجاب را دستمایه سکولاریزه کردن حکومت و مقدمهای برای سرکوبهای بعدی اقشار مذهبی جامعه قرار دهد. در راستای این هدف، استفاده از پوشش اسلامی در اماکن عمومی به مذاق رضاشاه خوش نیامد؛ چراکه وی با دیدن زنان ترکیه که به بیان خود وی "چادر و پیچه" را دور انداخته بودند، مست شد، بعد از آن از هر چه زن با حجاب بدش آمده بود و آنان را دشمن پیشرفت و ترقی مردم میدانست.
بالاخره آغاز کشف حجاب در ایران، با ابلاغ رسمی به تمام ولایات کشور مبنی بر جلوگیری از ورود معلمان و اساتید باحجاب به مدارس و دانشگاههای کشور عملاً اجرایی شد و قرین شدن آن با خشونت را نیز نباید از نظر دور داشت.این واقعه در 17 دی 1314 (7 ژانویه 1936) رخ داد. اما امروز پس از گذشت 78 سال گویی برخی کشورها حتی کشورهای متجدّد غربی، دنبالهروی خشونت و اجبار مذهبی در کشورهای خود شده و با تصویب قوانین تبعیضآمیز علیه پوشش اسلامی زنان، کشف حجاب رضاشاهی در ایران زمان طاغوت را تداعی میکنند.
*** افغانستان
"امان الله خاف" پادشاه این کشور همانند رضاشاه، پس از بازگشت از سفر اروپا، به اقدامات ضدّحجاب در افغانستان شدت بخشید. امان الله خاف هم بهترین راه برای حذف دینمداری در میان مردم افغان را دگرگونی سنتها با رخنه در آداب مذهبی آنان میدید.
*** ترکیه
هجوم فرهنگی به ارزشهای مسلمانان ترکیه، نخستین بار از سال 1823 آغاز گردید. "آتاتورک"، دولتمرد بنیانگذار جمهوری ترکیه پس از شکست پادشاه عثمانی، دست به اسلامزدایی و کشف حجاب در ترکیه زد.سپس حدود پنجاه سال پس از مرگ وی، در پی کودتای نظامی ۱۹۸۰ در ترکیه، در جامعهای که باور قلبی آتاتورک در لزوم مدرنسازی و ترویج سبک زندگی اروپایی، به جان ملت مسلمان این کشور افتاده بود، داشتن حجاب در مدارس و دانشگاههای ترکیه قدغن شد.
تا مدتها داشتن حجاب اسلامی در دانشگاههای دولتی ترکیه ممنوع بود، اما واکنشها به این حکم دولتی، از سوی مردم غالباً پسزننده بود.
زیرا لباس، شکل و نوع آن بیانگر تفکر و فرهنگ جامعه است و تنها زنانی حاضر شدند پوشش خود را کنار گذارند که پیش از آن، تفکر و فرهنگ خود را تغییر داده بودند. این جمعیت در میان زنان ترکیه، در اقلیت بودند و فعالان بسیاری سالها به دنبال تغییر این قانون، فعالیت کردند.سرانجام در سال ۲۰۰۸ پارلمان ترکیه رأی به لغو این قانون داد.
البته حتی لغو این قانون هم که به علت فشارهای مداوم گروهها و احزاب مسلمان در ترکیه روی داده بود، شامل نیروهای ارتش، پلیس، قضات و مأموران قضایی ترکیه نمیشود و آنان همچنان موظفند از پوشیدن روسری خودداری کنند.
*** 17 دی و واقعه "کشف حجاب" در یک نگاهروز ۱۷ دی سالگـرد واقعـه کشف حجاب در ایران زمان طاغوت است. در سال ۱۳۱۴ شمسی رضا شاه پهلوی با آوردن بدون حجاب همسران و دختران خود به یک مراسم عمومی، استفاده از حجاب را برای زنان ایرانی ممنوع اعلام کرد.
در آن سال، شمار زیادی از تجددخواهـان، به بهانه استفاده از نیـروی زنان در عرصه اجتماع و احقاق واقعی حقوق آنان، "رهایـی زنـان ایـران از قیـد و بنـد حجاب" را نخستین گام اصلی برای رسیدن به این هدف میدانستند.البته رضاشاه در سال ۱۳۱۳ به ترکیه مسافرت کرده بود و الهامات وی از اقدامات "مصطفی کمال آتاتورک" اگرچـه تصمیم شاه را برای انجام تغییر لباس، کلاه و کشف حجاب به جلو انداخت، ولی صرفاً این سفر بدان معنـی نبـود کـه در صـورت عـدم وقـوع سفر وی به ترکیه، کشف حجاب اجباری به وقوع نمیپیوست.در دوران سلطنـت محمـدرضا شاه نیز شیوههای خشونتآمیز و ضدّفرهنگی کشف حجاب، اگرچه با شدتی کمتر ولی همچنان ادامه داشت.
پهلوی اول با ادعای روشنفکری و تأثیر از محافل غربگرایانه و فمینیستی داخلی در نقد حجاب، اقدام به رسمیت قانون منع حجاب در ایران کرد تا از این طریق، به دو هدف نائل شود:
بالاخره آغاز کشف حجاب در ایران، با ابلاغ رسمی به تمام ولایات کشور مبنی بر جلوگیری از ورود معلمان و اساتید باحجاب به مدارس و دانشگاههای کشور عملاً اجرایی شد و قرین شدن آن با خشونت را نیز نباید از نظر دور داشت.این واقعه در 17 دی 1314 (7 ژانویه 1936) رخ داد. اما امروز پس از گذشت 78 سال گویی برخی کشورها حتی کشورهای متجدّد غربی، دنبالهروی خشونت و اجبار مذهبی در کشورهای خود شده و با تصویب قوانین تبعیضآمیز علیه پوشش اسلامی زنان، کشف حجاب رضاشاهی در ایران زمان طاغوت را تداعی میکنند.
*** افغانستان
"امان الله خاف" پادشاه این کشور همانند رضاشاه، پس از بازگشت از سفر اروپا، به اقدامات ضدّحجاب در افغانستان شدت بخشید. امان الله خاف هم بهترین راه برای حذف دینمداری در میان مردم افغان را دگرگونی سنتها با رخنه در آداب مذهبی آنان میدید.
*** ترکیه
هجوم فرهنگی به ارزشهای مسلمانان ترکیه، نخستین بار از سال 1823 آغاز گردید. "آتاتورک"، دولتمرد بنیانگذار جمهوری ترکیه پس از شکست پادشاه عثمانی، دست به اسلامزدایی و کشف حجاب در ترکیه زد.سپس حدود پنجاه سال پس از مرگ وی، در پی کودتای نظامی ۱۹۸۰ در ترکیه، در جامعهای که باور قلبی آتاتورک در لزوم مدرنسازی و ترویج سبک زندگی اروپایی، به جان ملت مسلمان این کشور افتاده بود، داشتن حجاب در مدارس و دانشگاههای ترکیه قدغن شد.
زیرا لباس، شکل و نوع آن بیانگر تفکر و فرهنگ جامعه است و تنها زنانی حاضر شدند پوشش خود را کنار گذارند که پیش از آن، تفکر و فرهنگ خود را تغییر داده بودند. این جمعیت در میان زنان ترکیه، در اقلیت بودند و فعالان بسیاری سالها به دنبال تغییر این قانون، فعالیت کردند.سرانجام در سال ۲۰۰۸ پارلمان ترکیه رأی به لغو این قانون داد.
