- امر به معروف تدریجی
روحیه گنهکاران متفاوت است وظرفیت آنها از مراتب مختلفی برخورداراست برخی تحمل ندارند که در یک بار بطور کامل امر به معروف شوند وچه بسا در برابر آن لجاجت کرده وآن رارد کنند اما اگر به تدریج به آنها گفته شود می توان آن را هضم کرده وبپذیرند . تشخیص این افراد ومراتب تدریجی بودن تذکر به آنها با تذکر دهنده است گاهی تدریجی بودن با سرعت انجام می گیرد و در یک بار امر ونهی دینی به پایان می رسر وگاهی زمان بیشتری می برد وطی چند بار امر ونهی کارشناسانه علمی می گردد .
چگونه بگوییم؟
مثلا کسی که خمس مال خود را نمی پردازد واگر یکباره به او گفته شود یک پنجم مال خود را بپردازد حیرت می کند باید در یک مرحله با وجود حکم خمس در اسلام او را آشنا سازیم و بگوییم یکی از واجبات مهم دینی که در رساله های همه مراجع بیان شده باشد خمس است و هرمسلمانی باید یک پنجم مالش را با شرایطی که بیان شده است بپردازد آنگاه در مرحله بعد درباره برخی دیگر ازمسائل خمس و نحوه پرداخت آن مطالبی را با اودرمیان گذاریم ودر مرحله سوم به او بگوییم : خمس مال خود را پرداخت کن تا اموال تو حلال گردد وآثار مثبت انجام این واجب در زندگی شما آشکار گردد.
- امر به معروف امید آفرین
اگر چه امرو نهی دینی برای ترک گناه و انجام واجب است اما می تواند ضمن محتوای خود آفرین باشد و اگر این ویژگی امید بخشی به تذکر ما افزوده گردد مخاطب با انگیزه بیشتری ازآن استقبال می کند بویژه اینکه برخی گنهکاران به نا امیدی و یاس از موفقیت گرفتار آمده اند . اصولا رعایت احکام خدا امید به خداوند ، امید به زندگی ، امید به آینده ی بهترو موفقیت بیشتر و تحولات مثبتی را به همراه دارد و ما باید این مسائل را به گنهکار منتقل کنیم تا امید او در پرتو احکام خداوند بیشتر شود و به موفقیتهایی هم دست یابد .
چگونه بگوییم؟
نماز بخوان که ازیک انبساط خاطر وغنای روحی برخودار شد، فشار های روحی تو کاهش می یابد و زندگی برایت معنا پیدا می کند زیرا زندگی بدون تکلیف الهی هرج ومرج وبیهودگی است .
و یا به کسی که پوشش دینی ندارد بگوییم : پوشش دینی داشته باش تا در آن به امنیت آرامش دست یابی تومی توانی بنده خوب خدا باشی .
یا به کسانی که به مسجد نمی روند بگوییم : رسول خدا (ص) فرمود : اذا نزلت العاهات والافات غوفی اهل المساجد.(1)
وقتی آسیب ها و بلایا نازل می گردد مسجدی ها در امانند .
یا به کسانی که حرمت مادر خود را نگه نمی دارند یا ازاو حرف شنوایی ندارند بگوییم : پیامبر (ص) فرمود :
الجنه تحت اقدام الامهات. (2)
بهشت زیر پای مادران است (یعنی با اطاعت وکسب رضایت مادر به بهشت می رویم )(3)و یا به کسی که پوشش دینی ندارد بگوییم : پوشش دینی داشته باش تا در آن به امنیت آرامش دست یابی تومی توانی بنده خوب خدا باشی .
یا به کسانی که به مسجد نمی روند بگوییم : رسول خدا (ص) فرمود : اذا نزلت العاهات والافات غوفی اهل المساجد.(1)
وقتی آسیب ها و بلایا نازل می گردد مسجدی ها در امانند .
یا به کسانی که حرمت مادر خود را نگه نمی دارند یا ازاو حرف شنوایی ندارند بگوییم : پیامبر (ص) فرمود :
الجنه تحت اقدام الامهات. (2)
_________________________
1) مستدرک الوسایل ، ج 3 ، ص 356
2)جامع احادیث الشیعه ، ج 21، ص 428
3)برگرفته از معجزه های زبانی محمدرضا اکبری،فصل دوم شیوه های امر و نهی زبانی