بسم الله الرّحمن الرّحيم
تقديم به:
- كسي كه فرمود: زن و فرزندم را به قربانگاه كربلا ميبرم تا با امر به معروف و نهي از منكر دين را زنده كنم.
- به ابوذرهايي كه به خاطر نهي از منكر تبعيد شدند و در غربت ربذه جان دادند.
- به همه كساني كه در راه گسترش معروف ها و مبارزه با منكرها جان دادند؛ مال دادند؛ زندان و شكنجه و تبعيد كشيدند و صبر كردند.
اما امروز بعضي از ما حتي از گفتن يك كلمه در اين راه دريغ داريم ...
تقديم به:
- كسي كه فرمود: زن و فرزندم را به قربانگاه كربلا ميبرم تا با امر به معروف و نهي از منكر دين را زنده كنم.
- به ابوذرهايي كه به خاطر نهي از منكر تبعيد شدند و در غربت ربذه جان دادند.
- به همه كساني كه در راه گسترش معروف ها و مبارزه با منكرها جان دادند؛ مال دادند؛ زندان و شكنجه و تبعيد كشيدند و صبر كردند.
اما امروز بعضي از ما حتي از گفتن يك كلمه در اين راه دريغ داريم ...
امروزه، يكي از سوال هاي اساسي اي كه در زمينه ي امر به معروف و نهي از منكر مطرح ميشود، اين است كه:
«اگر در كوچه و خيابان، ناخواسته چشممان به زن بيحجابي افتاد، آيا بايد به او تذكّر بدهيم؟ چرا؟»
حال براي اين كه اظهار نظر شخصي نشود، شروط كلّي «امر به معروف و نهي از منكر» را از رساله ي حضرت امام خميني (رحمة الله عليه) در ادامه ذكر ميكنم.
تقاضاي مجدّانه اي كه از همه ي خوانندگان گرامي دارم، اين است كه لطفاً در مطالعه ي تك تك شرايط زير دقّت كامل را داشته باشند و شنيده هاي قبلي خود را با اين شرايط، بسنجند و براي تبيين هر چه بيشتر پاسخِ سؤال مطرح شده، نظرات خود را براي حقير بفرستند تا با توجه به جنبه هاي مختلف پاسخ ها، جواب اين سؤال را بصورت كامل در شماره هاي بعدي اين موضوع ذكر كنم.
إن شاء الله ...
شرايط امر به معروف و نهي از منكر
«2791 چند چيز شرط است در واجب بودن امر به معروف و نهي از منكر:
اول: آنكه كسي كه ميخواهد امر و نهي كند، بداند كه آنچه شخص مكلف به جا نميآورد، واجب است بجا آورد، و آنچه بجا ميآورد، بايد ترك كند. و بر كسي كه معروف و منكر را نميداند، واجب نيست.
دوم: آنكه احتمال بدهد امر و نهي او تاثير ميكند. پس اگر بداند اثر نميكند، واجب نيست.
سوم: آنكه بداند شخص معصيت كار بنا دارد كه معصيت خود را تكرار كند. پس اگر بداند يا گمان كند يا احتمال صحيح بدهد كه تكرار نميكند، واجب نيست.
چهارم: آنكه در امر و نهي مفسدهاي نباشد. پس اگر بداند يا گمان كند كه اگر امر يا نهي كند، ضرر جاني يا عرضي و آبرويي يا مالي قابل توجه به او ميرسد، واجب نيست. بلكه اگر احتمال صحيح بدهد كه از آن، ترس ضررهاي مذكور را پيدا كند، واجب نيست. بلكه اگر بترسد كه ضرري متوجه متعلقان او ميشود، واجب نيست. بلكه با احتمال وقوع ضرر جاني يا عرضي و آبرويي يا مالي موجب حرج بر بعضي مؤمنين، واجب نميشود. بلكه در بسياري از موارد حرام است.
2792 اگر معروف يا منكر از اموري باشد كه شارع مقدس به آن اهميت زياد ميدهد، مثل اصول دين يا مذهب و حفظ قرآن مجيد و حفظ عقايد مسلمانان يا احكام ضروريه، بايد ملاحظه اهميتشود، و مجرد ضرر، موجب واجب نبودن نميشود. پس اگر توقف داشته باشد حفظ عقايد مسلمانان يا حفظ احكام ضروريه اسلام بر بذل جان و مال،واجب است بذل آن.»
از همه ي سروراني كه وقت شريف خود را براي خواندن و پاسخ به اين سؤال ميدهند، بسيار متشكّرم.