*** سخن؛ بهترین عبادت و زشت ترین معصیت ***

گمنام

ناظر کل
پرسنل مدیریت
"ناظر کل"

در حدیثی از حضرت امام رضا ـ علیه السّلام ـ آمده است:
«من علامات الْفِقْهِ الْحلمُ و الْعلم و الصَّمْتُ إنَّ الصَّمت بابٌ من أبوابِ الْحكمهِ انَّ الصَّمت یَكْسبُ الْمحبَّهَ إنَّهُ دلیلٌ علی كُلّ خیرٍ.»1
از نشانه های دانایی سه چیز است: بردباری، دانش، خاموشی. و به راستی صمت و سكوت دری از درهای حكمت است. صمت و سكوت محبّتها را جلب می كند و آن راهنمای تمام نیكیها است.
با توجه به آثاری كه برای صمت و سكوت در این حدیث آمده است معلوم می شود كه مقصود از این سكوت چیست، زیرا هر سكوتی نمی تواند دارای چنین ارزشهایی باشد.


از آنچه گذشت نتیجه می گیریم كه نعمت بیان با تمام ارزش و اهمیتی كه دارد دارای دو بُعد مثبت و منفی است و در آغاز مرحله خودسازی بیشتر به بُعد منفی توجه شده است تا بُعد مثبت. آنگاه كه انسان در این مرحله قدری پیش رفت و بر زبان خویش تسلط پیدا كرد، بحث سكوت مطرح نیست بلكه صمت مطرح می شود، چون سكوت مطلق را صمت نمی گویند، صمت به سكوت معنادار و كنترل شده اطلاق می شود، یعنی سكوت بی مورد. پس آنچه مطلوب است سكوت مطلق نیست بلكه سكوت به مورد است، زیرا چنانكه گفتیم در بسیاری از اوقات گفتار و اظهار عقیده و امر و نهی لازم و واجب است و در چنین مواردی سكوت حرام است (دقت كنید).


.............

1. اصول كافی، ج 2 / صفحه 113، باب الصمت و حفظ اللسان، حدیث 1؛ تحف العقول، صفحه 332 با اندكی تفاوت.



faswel3.gif
 
بالا