منتخب استفتائات حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی(حفظه الله)

[مجنون الحسین]

آیا سرمایه گذاری در بانکهای غیر اسلامی و گرفتن سود آن (یعنی نزول گرفتن از غیر مسلمان) جایز است؟ گذاردن سرمایه در بانکهای غیر اسلامی به قصد گرفتن سود جایز می باشد در صورتی که حربی باشند و در صورتیکه بانک خصوصی توسط اهل ذمّه تأسیس شود، معامله ربوی با آن صحیح نمیباشد ولی اگر در آن بانک پول گذاشته شود، گرفتن سودی که آنها میپردازند (بنابر قاعدة الزام) مانعی ندارد.

 

[مجنون الحسین]

آیا می شود خرید و فروش را بر امر دیگری که الآن محقق نشده یا معلوم نیست محقق شده باشد معلّق و مشروط کنیم، مثلاً بگوییم خانه ام را به تو فروختم مشروط به اینکه خانه پیدا کرده و بخرم، یا بگوییم ماشینم را به تو فروختم به شرط اینکه ماشین خودم آماده تحویل باشد، آیا در این صورت معامله صحیح است؟
معلّق نمودن بیع و خرید و فروش بر امری که حین عقد حاصل نشده چه بدانیم بعداً حاصل می شود چه ندانیم صحیح نیست، و همچنین معلّق نمودن خرید و فروش بر چیزی که نمی دانیم تحقق یافته یا نه صحیح نمی باشد.

 

[مجنون الحسین]

خریدار و مشتری باید چه شرائطی داشته باشند؟ برای فروشنده و خریدار چند شرط است: اول: آن که بالغ باشند دوم: آن که عاقل باشند سوم: آن که سفیه نباشند، یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکنند. چهارم: آن که قصد خرید و فروش داشته باشند، پس اگر مثلا به شوخی بگوید: (مال خود را فروختم) معامله ای محقق نمی شود و در حقیقت قصد خرید و فروش مقوّم معامله است نه شرط صحّت آن. پنجم: آن که کسی آن ها را اکراه به ناحق نکرده باشد، و اگر اکراه شدند و بعد راضی شدند معامله نافذ است. ششم: آن که جنس و عوضی را که می دهند مالک باشند، یا ولایت بر مالک و یا وکالت و اذن از او داشته باشند.

 

[مجنون الحسین]

آیا خرید وفروش با بچه نا بالغ صحیح است یا باطل می باشد؟ معامله با بچه نابالغ که مستقل در معامله باشد، درمال خودش باطل است، و اگر معامله با ولیّ باشد و بچه نابالغ ممیّز فقط صیغه معامله را جاری سازد، معامله صحیح است. و اگر جنس یا پول، مال دیگری باشد و آن بچه وکالةً از طرف صاحبش آن مال را بفروشد، یا با آن پول چیزی بخرد، معامله صحیح است هرچند بچه ممیّز، مستقل در تصرف باشد. و اگر طفل فقط وسیله باشد که جنس و عوض آن را به دو طرف معامله برساند، اگرچه ممیّز ن

 

[مجنون الحسین]

اگر كسى عمداً تكبيرة الاحرام را تكرار كند آيا نمازش صحيح است؟ اگر تكرار سهوى باشد نماز صحيح است، و اگر عمدى باشد در صورتى كه علم به حكم شرعى داشته يا اينكه جاهل مقصر بوده (يعنى در جهل خود معذور نبوده) نماز او باطل است. و اما اگر جاهل قاصر بوده (يعنى در جهل خود معذور بوده) بطلان نماز بنابر احتياط واجب است. و در فرض بطلان نماز به تكرار تكبيرة الاحرام، اگر مجدداً براى بار سوم تكبيرة الاحرام گفت مجدداً نماز بر پاشده و صحيح مى باشد.

 

[مجنون الحسین]

اگر نماز واجب او به تأخير افتاده و نمى داند كه قضا شده يا نه، به چه نيتى نماز را بخواند و اگر به نيت اداء خوانده و بعد بفهمد قضاء شده آيا نمازش صحيح است؟ در مفروض سؤال در صورتى كه نمى داند قضاء شده يا نه، بايد بنا بگذارد بر اينكه هنوز وقت باقى است و لذا مى تواند نيت اداء نمايد، و همچنين مى تواند نيت مافى الذمه كند، و اگر نماز را به نيت اداء بخواند و بعد بفهمد قضاء شده در صورتى كه به قصد امتثال امر واقعى خوانده صحيح است، و همچنين برعكس اگر به نيت قضاء خوانده و بعد بفهمد اداء بوده در صورتى كه به قصد امتثال امر واقعى خوانده صحيح است.

 

[مجنون الحسین]

آيا مى توانيم هنگامى كه در نماز ايستاده ايم به ديوار يا عصا تكيه نمائيم؟ در صورتى كه از روى ناچارى باشد اشكالى ندارد ولى در حال اختيار بنابر احتياط واجب به ديوار و عصا و مانند اينها تكيه نكنيد.

 

[مجنون الحسین]

اگر نماز گزار قدرت بر ایستادن یا نشستن نداشته باشد و مجبور باشد به حالت خوابیده نماز بخواند به چه صورت باید روبه قبله قرار بگیرد؟ باید دراز کشیده و به طرف راست خوابیده و صورتش رو به طرف قبله باشد (به همان هیئتی که میّت در درون قبر روبه قبله گذاشته می شود) و در صورتی که نتواند به پهلوی راستش بخوابد، به پهلوی چپ بخوابد و باز صورتش رو به قبله باشد و اگر نتوانست بر دو طرف بخوابد بر پشت خوابیده و کف پاهایش را رو به طرف قبله نماید (به همان هیئتی که محتضر روبه قبله گذاشته می شود) و بنابر احتیاط واجب باید با سرش در حدّ امکان برای رکوع و سجود اشاره کند (سرش را پائین آورد) و احتیاط واجب این است که برای سجده سرش را برای اشاره پائین تر از اشاره برای رکوع می آورد و در صورتی که نتواند با سرش اشاره کند باید با چشمانش اشاره کند.

 

[مجنون الحسین]

اگر نماز گزار وقتی که ایستاده نماز بخواند نتواند خم شده و رکوع و سجود نماید و مجبور است به جای رکوع و سجود با سر اشاره کند ولی در صورتی که نشسته نماز بخواند می تواند خم شده و رکوع و سجود انجام دهد آیا تکلیف او نماز خواندن با قیام است یا نماز خواندن با رکوع و سجود؟ مسأله دو صورت دارد: 1 ـ اگر متمکن از قیام است ولی متمکن از رکوع ایستاده نیست، باید نماز را ایستاده بخواند و برای رکوع اشاره نماید، و بنابر احتیاط واجب نماز را با رکوع نشسته اعاده نماید. 2 ـ اگر متمکن از رکوع و سجود هر دو نباشد، باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع و سجود اشاره نماید.

 

[مجنون الحسین]

اگر کسی قدرت ایستادن برای نماز را ندارد ولی در بعضی از قسمتهای نماز توانائی ایستادن را پیدا می کند تکلیفش چیست؟ در مفروض سؤال واجب است که قیام کند تا موقعی که احساس نمود که دیگر توانائی بر قیام را ندارد، در آن موقع بنشیند و اگر در حالی که نشسته احساس کرد که قدرت بر ایستادن دارد به همان مقدار که توانست بایستد ولی تا بدنش آرام نگرفته، نباید قرائت و اذکار واجب نماز را بگوید.