بسم الله الرحمن الرحیم
پرسش: چگونه حضرت خدیجه با پانزده سال اختلاف با حضرت رسول در سن شصت سالگی باردار می شوند؟ آیا می شود زمان دقیق ولادت حضرت زهراء (س) را تعیین نمود؟
مهمتر از همه این است که این نوشتههای تاریخی از دقت کافی بر خوردار نیست و نمیتوان مثلا به راحتی گفت که پیامبر(ص) وقتی که با خدیجه(س) ازدواج کرد حضرت خدیجه 40 ساله بوده بلکه آن زمان شناسنامه دقیقی در کار نبوده است و چه بسا مثلاً 35 ساله یا حتی کمتر هم بوده است. و به هر تقدیر جای این احتمالات موجود است چون در آن عصرها ضبط وقایع و نوشتن آن معمول نبوده است.
با این که در تاریخ تولد حضرت فاطمه(س) اختلاف وجود دارد و علت آن هم همین است که گفته شد که در آن روزگاران ثبت وقایع معمول نبوده است ولی مجموعه قرائن و شواهد از مورخان شیعی نشان میدهد که تولد آن حضرت بعد از بعثت بوده است. به هر تقدیر گروهی هم تولد آن حضرت را پنج سال قبل از بعثت دانستهاند که عمدتاً مورخین اهل سنت این نظر را داشتهاند ولی چنان چه شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجد خود آورده است که حضرت زهرا(س) در هنگام عروسی 13 ساله بودهاند و اگر این نقل درست باشد باید تولد ایشان در سال اول بعثت بوده باشد که سن حضرت خدیجه حدود 55 تا 54 بوده است.
( برای شرح و تفصیل این مسأله میتوانید به کتاب زندگانی فاطمه زهرا(س) نوشته دکتر سید جعفر شهیدی و کتابی به همین نام از سید هاشم رسولی محلاتی رجوع کنید.)
تاریخ تولد حضرت زهرا(س) و سن ازدواج ایشان
پرسش:من همیشه میشنیدم که حضرت فاطمه سلام الله علیها در سن 18 سالگی وفات یافتند. امروز در حدیثی خواندم که حضرت فاطمه پانزده سال و نیمش بود که ازدواج نمود چون حضرت محمد (ص) نمیخواست که او قبل از آنکه مناسب باشد، ازدواج کند. با در نظر گرفتن اینکه او هنگام وفات 4 یا 5 فرزند داشته سن وفات او 18 سالگی با سن ازدواج او 15 سالگی مطابقت ندارد. بعضی کتب تعداد فرزندان حضرت را 5 تا 7 تن ذکر نمودهاند که با احتساب این تعداد فرزند او میبایست حین ازدواج 8 تا 10 سال سن داشته آیا شما نمیتوانید این سردرگمی را حل نمائید. حضرت فاطمه در چه سنی ازدواج نمود و در چه سنی وفات یافت و فرزندان آن حضرت هنگام وفات او در چه سنینی بودهاند؟ نیز شنیدهام که بین مذاهب اختلافاتی در مورد تاریخ تولد حضرت فاطمه وجود دارد. لطفاً بفرمائید دلیل این اختلاف چیست؟
همان طور که خودتان فرمودهاید در مورد مدت عمر حضرت فاطمه (س) دو قول عمده وجود دارد که برگشتش به سالروز تولد آنحضرت (س) میباشد، عدهای آن را 5 سال قبل از بعثت میدانند (علماء أهل سنت) و عده ای نیز آن را 5 سال بعد از بعثت (علماء شیعه) و برای هر دو قول ادله و قرائنی وجود دارد و چون قول دوم، سخن اهل بیت (ع) میباشد و آنها نیز فرزندان حضرت فاطمه (س) هستند از باب “اهل البیت أدری بما فی البیت” این قول را شیعه انتخاب کرده است. اما علت اختلاف نظر: در آن دورهها ضبط وقایع و نوشتن آن معمول نبود، راویان آنچه میشنیدند بخاطر میسپردند، مردم آنچه سالخوردگان قوم میگفتند میپذیرفتند. و گاهی رویدادهای مهم ویا حادثههایی که تازگی داشت مبداء تاریخی میشد و آن را زاد روز یا سال مرگ شخصیتهای بزرگ بحساب میگرفتند... معلوم است که مردم معاصر با این حادثه و نیز تا سالیانی چند پس از آن این تاریخ را بخاطر داشته و حساب خود را بر پایة آن مینهادهاند اما پس از گذشت مدتی دراز، خود آن حادثه نیز در شمار مجهولات قرار میگیرد.
و نیز بعید نیست از طرف همانهایی که این شخصیتها را مورد آزار و اذیت قرار میدادند و نقل فضائلشان را قدغن و سبشان را ترویج میکردند، مورد تحریف قرار گرفته باشد و این افراد باعث تغییر و اختلاف در سال تولد و مرگشان باشند.
ضمناً بحث در اینگونه موارد جز از نظر روشن شدن تاریخ، فایدهای ندارد. دختر پیغمبر (ص) پنج سال پس از بعثت، یا پیش از بعثت متولد شده باشد، نه ساله شوهر کرده باشد یا هجده ساله، هجده ساله بجوار پروردگار رفته باشد یا بیست و هشت ساله، او دختر پیغمبر اسلام و نمونة کامل زن تربیت شده و برخوردار از اخلاق عالی اسلامی است. آنچه هر زن و مرد مسلمان باید از زندگانی دختر پیغمبر (ص) بیاموزد، پارسائی او، پرهیزگاری او، بردباری، فضیلت، ایمان بخدا، و ترس از پروردگار و دیگر خصلتهای عالی انسانی است که در خود داشت.
