[h=2]بخشش مهر..[/h]
بوی عید می آید، بوی شکفتن سیب و شکفتن گل ها و دیدارهایی که تازه می شود. بوی بهار می آید و دل های بهاری؛ دل هایی که عطر سیب و نسیم بهار را تنها برای خود نمی خواهند؛ دل هایی که شادی هایشان را با هم تقسیم می کنند و دستان نیازمند را در آغوش مهرشان می نوازند.
بوی بهار می آید و بوی جوانه زدن حس نوع دوستی در دل های مسلمانان عاشق. بوی باریدن باران محبت می آید و قطرات زلال عشق که شور و شوق را به زندگی برمی گرداند و گرد غبار را از چهره ها می تکاند؛ بوی احسان می آید و نیکوکاری.
برّ و احسان
«بِرّ» و نیکوکاری، یکی از شاخه های مهم اخلاق اجتماعی است که سرچشمه همه نیکی ها به شمار می رود؛ از این رو امام علی علیه السلام می فرماید: «جامع خوبی ها در نیکوکاری ها است». «برّ» به معنای گستردگی انجام کار نیک است و به هرگونه اقدامی که به گونه ای در راستای خدمت به مردم و جامعه قرار بگیرد، گفته می شود. کسی می تواند از مال و ثروت بگذرد و از آن در راه خدمت به مردم بهره گیرد که پشتوانه ایمانی و عقیدتی استواری داشته باشد؛ چنان که امام صادق علیه السلام می فرماید: «نیکی به برادران دینی و تلاش و جدیّت برای رفع مشکلات آنان، در تمام زمینه ها و در هر شرایط، برخاسته از ایمان خالص است».
مهم ترین جزء ایمان
احسان و نیکوکاری، یکی از اصول اساسی ارزش ها در جامعه اسلامی است. براین اساس، خداوند در قرآن همگان را به انجام آن فرمان داده و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله این آیه را جامع همه ارزش ها دانسته است. مرحوم علامه طباطبایی رحمه الله نیز می نویسد: «احسان، یعنی نفع و نیکی رساندن به دیگران، بدون انتظار پاداش متقابل و جبران نیکی؛ به گونه ای که در نیکی فزون تر و شایسته تر عمل کرده و در بدی در مرتبه ای پایین تر پاسخ دهد، یا اینکه به دیگران خدمت کند بی آنکه در انتظار پاداش باشد». آنچه از آیات قرآن به دست می آید این است که احسان، نوعی گذشت از حق شخصی و ایثار است. به همین دلیل مولای متقیان، علی علیه السلام می فرماید: «مهم ترین جزء ایمان، احسان به مردم است».
احسان در مکتب علوی
در جامعه ای که بر مبنای الگوی اسلامی و مکتب علوی تشکیل شده است، مسلمان نمی تواند در برابر نیازها و گرفتاری های برادران دینی خود بی تفاوت باشد، بلکه با احساس مسئولیت، در پی کمک و رفع مشکلات آنان خواهد بود. تا آنجا که در سخنان امامان معصوم ، کمک به برادر دینی، با صد مرتبه طواف واجب خانه خدا برابری می کند. بر همین اساس، پس از اجرای حکم خدا و پیاده کردن احکام الهی، خدمت به محرومان، از شیرین ترین عبادت ها و سنت پیامبر و معصومان بوده است.
گذرگاهی برای آخرت
دنیا چو حباب است ولکن چه حباب نه بر سر آب، بلکه بر روی سراب
آن هم چه سرابی که ببیند به خواب آن خواب چه خواب، خواب بد مست خراب
دنیا، ظاهری فریبنده دارد؛ در حالی که محتوای آن رنج و سختی است و همیشه در حال گذر است و هیچ آسایشی برای انسان نمی آورد، مگر اینکه رنج و مشقتی در آن نهفته باشد. با این حال، گاه زینت های دنیا چنان آدمی را می فریبد و او را به خود مشغول می کند که از توجه به خلق خدا غافل می شود. انسانی که فقط خود را می بیند، زیبایی و لذت نیکوکاری را درک نمی کند.
مزرعه آخرت
بسیار شنیده ایم که دنیا، مزرعه آخرت و سرایی زودگذر است. آیا در مزرعه مان بذر محبت و احسان کاشته ایم که فردا از آن بهره ببریم؟ مگرنه اینکه با نیکوکاری و بذل و بخشش از مال حلال، می توان شرافت و بزرگی در دنیا و فضیلت و رستگاری روز قیامت را به دست آورد. پس درنگ جایز نیست. امروز روز احسان است و زمان بخشش و چشمان مضطرب هزاران نیازمند به دستان من و توست.
معامله ای پر سود
خداوند در قرآن می فرماید: «متاع زندگی دنیا در برابر آخرت، جز اندکی نیست» و در جای دیگر می فرماید: «همانا زندگی دنیا، مانند آبی است که آن را از آسمان فرو فرستادیم». چیزی که از این آیات به دست می آید، این است که مال و فرزندان و هر چه در دنیا در اختیارمان است، همچون متاعی ناچیز است که در زندگی باید با آنها تجارت کنیم، آن هم تجارتی پرسود؛ تجارتی که حیات طیبه در دنیا و سعادت ابدی در سرای جاودان را در پی دارد. البته این تجارت، جز با احسان به دیگران به دست نمی آید. مَثَل مال چون آب است که تا وقتی به قدر نیاز وحاجت باشد نعمت است، ولی چون از حد بگذرد، سبب طغیان و کفران نعمت است. مال هم اگر انفاق شود و جریان یابد و در راه صحیح صرف گردد، صاحبش پسندیده است و اگر امساک شود و روی هم انبار گردد، صاحبش مذموم و ناپسندیده خواهد بود.
بوی بهشت
این روزها بوی بهشت به مشام می رسد و اگر چشم بصیرت را باز کنیم، می بینیم که این رائحه خوش از چادرهای کمک به نیازمندان است که بهشت و نعمت ابدی و سعادت جاودانه را برای اهلش نوید می دهد؛ چنان که امام صادق علیه السلام می فرماید: «هر مسلمانی که حاجت برادر مسلمان خود را برآورده سازد، خداوند می فرماید: پاداش این اقدام تو به عهده من است و هیچ پاداشی جز بهشت برای تو راضی نمی شوم». امام علی علیه السلام نیز فرموده است: «رساترین چیزی که به وسیله آن می توانی رحمت خدا را برای خود جلب کنی، این است که در باطن در مورد همه مردم خیرخواه و مهربان باشی».
حق مال
امام سجاد علیه السلام می فرمایند: «حق مال این است که آن را در راه خدا خرج کنی، و حق انفاق در راه خدا این است که بدانی انفاق همچون پس انداز توست نزد پروردگارت، و امانتی است که نیاز به شاهد ندارد. اگر این را دریابی، به امانت هایی که در نهان بسپاری مطمئن تر خواهی بود تا امانت های آشکار. در هر حال این بخشش، رازی است میان خدا و تو، بدون حاجت به شاهدی که بشنود یا ببیند. نباید بر هیچ کس منت گذاری؛ منت، بخشش را معیوب می کند و دلیلی است که تو آن را برای خود نیندوخته ای».
وظایف مسلمانان
انسان ها در جامعه در مورد یکدیگر وظایفی دارند. مسلمان متعهد خود را در خصوص برادران دینی مسئول احساس می کند. امام صادق علیه السلام به یکی از یارانش می فرماید: «آنچه برای خود دوست می داری، برای برادر دینی ات هم دوست بدار و آنچه برای خویش ناخشنود می دانی برای او هم ناخوشایند بدان». یکی از بزرگ ترین تکالیف ما در مورد برادران دینی مان، کوشش در برطرف ساختن نیاز مؤمنان و مشکلات ایشان است. این کار بالاترین حق انسانی ما به شمار می آید.
تا توانی به جهان خدمت محتاجان کن به دمی یا درمی یا قلمی یا قدمی
رسیدگی به نیازمندان
بیا تا مونس هم، یار هم، غمخوار هم باشیم انیس جان هم، فرسوده بیمار هم باشیم
شب آید، شمع هم گردیم و بهر یکدیگر سوزیم شود چون روز، دست و پای هم، در کار هم باشیم
دوای هم، شفای هم، برای هم، فدای هم دلِ هم، جانِ هم، جانانِ هم، دلدارِ هم باشیم
احسان و مردمداری، اخلاق زیبنده مسلمانی است که می خواهد از الگوهای دینی و ارزش های مکتبی الهام گیرد و زندگی اسلامی را به وجود آورد. مردم، به ویژه گرفتاران و دردمندان، نیازمندِ رسیدگی و کمک اند. پرسیدن از گرفتاری ها و مشکلات دیگران و تلاش در برطرف ساختن آنها، نه تنها دروازه دل ها، بلکه درهای بهشت و رحمت الهی را به روی انسان می گشاید.
محبوب ترین عبادت ها
اسلام می خواهد که روابط اسلامیِ سالم و سازنده در بین مؤمنان برقرار باشد؛ از این رو، بخش مهمی از توصیه های معصومان در این باره است. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید: «قسم به آن کس که جانم در دست اوست، وارد بهشت نخواهید شد مگر آنگاه که ایمان آوردید، و ایمانتان درست و استوار نیست مگر آن گاه که یکدیگر را دوست بدارید». بنا به فرموده امام باقر علیه السلام «محبوب ترین عبادت ها، به دست آوردن دل مؤمن و شاد کردن اوست». پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هم در این مورد می فرماید: «هنگامی که در دل مؤمنی مسرت ایجاد شود، آدمی به برترین و نزدیک ترین مقام خود به نزد خدا دست می یابد».
اهمیت احسان
از رسول خدا صلی الله علیه و آله در مورد معنای شاد کردن مؤمن پرسیدند، حضرت فرمود: «غرض سیر کردن او، از میان برداشتن دشواری و رنج او و قضای دین اوست». امام باقر علیه السلام نیز در حدیثی می فرماید: «از حق مؤمن بر مؤمن، سیر کردن شکم او، پوشاندن بدن او و از میان برداشتن رنج و دشواری و قضایِ دین اوست. نیز اینکه پس از مرگ، سرپرستی خانواده و فرزندان او را برعهده بگیرد و به آنها محبت کند». همه این سخنان گهربار، بر اهمیت نیکوکاری به برادران و خواهران نیازمند تکیه می کند؛ تا آنجا که به فرموده پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله «کسی که از این کار روی بگرداند و به فکر دیگران نباشد، مسلمان نیست». نیز از ایشان است که: «مؤمنان همواره در برآوردن نیازهای دیگران حریص هستند».
مسابقه نیکی ها
امام صادق علیه السلام به یاران خود می فرمود: «در خیر رساندن به برادران خود و نیکی به آنها مسابقه بدهید و اهل نیکی و خیر به مردم باشید؛ چرا که برای بهشت دری است به نام معروف و تنها کسانی از این در وارد بهشت می شوند که در دنیا به کار خیر مشغول بوده اند. هرگاه بنده ای به دنبال برطرف ساختن حاجت برادر مؤمنش حرکت می کند، خداوند دو فرشته را بر او می گمارد که یکی از چپ و دیگری از راست برای او از پروردگارش استغفار می طلبند از خدا برآورده شدن نیازهایش را می خواهند». سپس حضرت فرمود: «به خدا قسم رسول خدا صلی الله علیه و آله به هنگام برآوردن حاجت مؤمن، از خود آن فرد خوشحال تر بود».
ارزشمندتر از طواف کعبه
یکی از یاران امام صادق علیه السلام نقل می کند: نزد آن حضرت نشسته بودیم که یکی از اهالی مکه وارد شد و برای رفتن از مدینه به مکه چهارپایی طلبید. امام به من فرمود: برخیز و به برادر مؤمنت کمک کن. برخاستم و با او حرکت کردم و چهارپایی برایش کرایه کردم. هنگامی که به خدمت امام برگشتم، حضرت پرسید: در مورد حاجت برادر مؤمنت چه کردی؟ پاسخ دادم: پدر و مادرم به فدایت! خدا حاجت او را برآورد. حضرت فرمود: «کمک به برادر مؤمن، از یک هفته طواف به در خانه خدا در نزد من دوست داشتنی تر است».
باید شتافت
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «کسی که فریاد یاری طلبی مسلمانی را بشنود و پاسخش ندهد، مسلمان نیست». امروز فریاد بی صدای زنان و کودکان نیازمند از چادرهای مستقر در خیابان ها برای جمع آوری احسان من و تو به گوش می رسد. باید شتافت تا مسلمانیِ خود را اثبات کرد؛ مگرنه اینکه در اسلام اصل بر کمک رسانی و همدردی با برادران مؤمن است. باید شتافت، در اعمال خیر از یکدیگر پیشی گرفت و خود را از آتش دوزخ رهاند؛ زیرا امام صادق علیه السلام می فرماید: «تلاش در برطرف ساختن نیازهای دیگران، موجب ناراحتی شیطان و سبب نجات از آتش و ورود به بهشت است».
پیمان برادری
قرآن کریم می فرماید: «مؤمنان با یکدیگر برادرند. پس میان برادران خود اصلاح کرده، تقوا پیشه کنید؛ باشد که مشمول رحمت او شوید». برادری دینی، تنها امری عاطفی و درونی نیست، بلکه مسئولیت آور است و در عرصه های فردی و اجتماعی نمود عملی دارد. دین اسلام برآورده کردن نیاز برادران مؤمن را رحمت الهی می خواند. امام کاظم علیه السلام دراین باره فرموده است: «نیاز برادر مؤمن به مؤمن دیگر، رحمتی است که خدای تبارک و تعالی به سوی او فرستاده است. پس اگر آن را بپذیرد، به ولایت ما پیوند می خورد و البته ولایت ما هم به ولایت خدا پیوسته است».
بوی عید می آید، بوی شکفتن سیب و شکفتن گل ها و دیدارهایی که تازه می شود. بوی بهار می آید و دل های بهاری؛ دل هایی که عطر سیب و نسیم بهار را تنها برای خود نمی خواهند؛ دل هایی که شادی هایشان را با هم تقسیم می کنند و دستان نیازمند را در آغوش مهرشان می نوازند.
بوی بهار می آید و بوی جوانه زدن حس نوع دوستی در دل های مسلمانان عاشق. بوی باریدن باران محبت می آید و قطرات زلال عشق که شور و شوق را به زندگی برمی گرداند و گرد غبار را از چهره ها می تکاند؛ بوی احسان می آید و نیکوکاری.
برّ و احسان
«بِرّ» و نیکوکاری، یکی از شاخه های مهم اخلاق اجتماعی است که سرچشمه همه نیکی ها به شمار می رود؛ از این رو امام علی علیه السلام می فرماید: «جامع خوبی ها در نیکوکاری ها است». «برّ» به معنای گستردگی انجام کار نیک است و به هرگونه اقدامی که به گونه ای در راستای خدمت به مردم و جامعه قرار بگیرد، گفته می شود. کسی می تواند از مال و ثروت بگذرد و از آن در راه خدمت به مردم بهره گیرد که پشتوانه ایمانی و عقیدتی استواری داشته باشد؛ چنان که امام صادق علیه السلام می فرماید: «نیکی به برادران دینی و تلاش و جدیّت برای رفع مشکلات آنان، در تمام زمینه ها و در هر شرایط، برخاسته از ایمان خالص است».
مهم ترین جزء ایمان
احسان و نیکوکاری، یکی از اصول اساسی ارزش ها در جامعه اسلامی است. براین اساس، خداوند در قرآن همگان را به انجام آن فرمان داده و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله این آیه را جامع همه ارزش ها دانسته است. مرحوم علامه طباطبایی رحمه الله نیز می نویسد: «احسان، یعنی نفع و نیکی رساندن به دیگران، بدون انتظار پاداش متقابل و جبران نیکی؛ به گونه ای که در نیکی فزون تر و شایسته تر عمل کرده و در بدی در مرتبه ای پایین تر پاسخ دهد، یا اینکه به دیگران خدمت کند بی آنکه در انتظار پاداش باشد». آنچه از آیات قرآن به دست می آید این است که احسان، نوعی گذشت از حق شخصی و ایثار است. به همین دلیل مولای متقیان، علی علیه السلام می فرماید: «مهم ترین جزء ایمان، احسان به مردم است».
احسان در مکتب علوی
در جامعه ای که بر مبنای الگوی اسلامی و مکتب علوی تشکیل شده است، مسلمان نمی تواند در برابر نیازها و گرفتاری های برادران دینی خود بی تفاوت باشد، بلکه با احساس مسئولیت، در پی کمک و رفع مشکلات آنان خواهد بود. تا آنجا که در سخنان امامان معصوم ، کمک به برادر دینی، با صد مرتبه طواف واجب خانه خدا برابری می کند. بر همین اساس، پس از اجرای حکم خدا و پیاده کردن احکام الهی، خدمت به محرومان، از شیرین ترین عبادت ها و سنت پیامبر و معصومان بوده است.
گذرگاهی برای آخرت
دنیا چو حباب است ولکن چه حباب نه بر سر آب، بلکه بر روی سراب
آن هم چه سرابی که ببیند به خواب آن خواب چه خواب، خواب بد مست خراب
دنیا، ظاهری فریبنده دارد؛ در حالی که محتوای آن رنج و سختی است و همیشه در حال گذر است و هیچ آسایشی برای انسان نمی آورد، مگر اینکه رنج و مشقتی در آن نهفته باشد. با این حال، گاه زینت های دنیا چنان آدمی را می فریبد و او را به خود مشغول می کند که از توجه به خلق خدا غافل می شود. انسانی که فقط خود را می بیند، زیبایی و لذت نیکوکاری را درک نمی کند.
مزرعه آخرت
بسیار شنیده ایم که دنیا، مزرعه آخرت و سرایی زودگذر است. آیا در مزرعه مان بذر محبت و احسان کاشته ایم که فردا از آن بهره ببریم؟ مگرنه اینکه با نیکوکاری و بذل و بخشش از مال حلال، می توان شرافت و بزرگی در دنیا و فضیلت و رستگاری روز قیامت را به دست آورد. پس درنگ جایز نیست. امروز روز احسان است و زمان بخشش و چشمان مضطرب هزاران نیازمند به دستان من و توست.
معامله ای پر سود
خداوند در قرآن می فرماید: «متاع زندگی دنیا در برابر آخرت، جز اندکی نیست» و در جای دیگر می فرماید: «همانا زندگی دنیا، مانند آبی است که آن را از آسمان فرو فرستادیم». چیزی که از این آیات به دست می آید، این است که مال و فرزندان و هر چه در دنیا در اختیارمان است، همچون متاعی ناچیز است که در زندگی باید با آنها تجارت کنیم، آن هم تجارتی پرسود؛ تجارتی که حیات طیبه در دنیا و سعادت ابدی در سرای جاودان را در پی دارد. البته این تجارت، جز با احسان به دیگران به دست نمی آید. مَثَل مال چون آب است که تا وقتی به قدر نیاز وحاجت باشد نعمت است، ولی چون از حد بگذرد، سبب طغیان و کفران نعمت است. مال هم اگر انفاق شود و جریان یابد و در راه صحیح صرف گردد، صاحبش پسندیده است و اگر امساک شود و روی هم انبار گردد، صاحبش مذموم و ناپسندیده خواهد بود.
بوی بهشت
این روزها بوی بهشت به مشام می رسد و اگر چشم بصیرت را باز کنیم، می بینیم که این رائحه خوش از چادرهای کمک به نیازمندان است که بهشت و نعمت ابدی و سعادت جاودانه را برای اهلش نوید می دهد؛ چنان که امام صادق علیه السلام می فرماید: «هر مسلمانی که حاجت برادر مسلمان خود را برآورده سازد، خداوند می فرماید: پاداش این اقدام تو به عهده من است و هیچ پاداشی جز بهشت برای تو راضی نمی شوم». امام علی علیه السلام نیز فرموده است: «رساترین چیزی که به وسیله آن می توانی رحمت خدا را برای خود جلب کنی، این است که در باطن در مورد همه مردم خیرخواه و مهربان باشی».
حق مال
امام سجاد علیه السلام می فرمایند: «حق مال این است که آن را در راه خدا خرج کنی، و حق انفاق در راه خدا این است که بدانی انفاق همچون پس انداز توست نزد پروردگارت، و امانتی است که نیاز به شاهد ندارد. اگر این را دریابی، به امانت هایی که در نهان بسپاری مطمئن تر خواهی بود تا امانت های آشکار. در هر حال این بخشش، رازی است میان خدا و تو، بدون حاجت به شاهدی که بشنود یا ببیند. نباید بر هیچ کس منت گذاری؛ منت، بخشش را معیوب می کند و دلیلی است که تو آن را برای خود نیندوخته ای».
وظایف مسلمانان
انسان ها در جامعه در مورد یکدیگر وظایفی دارند. مسلمان متعهد خود را در خصوص برادران دینی مسئول احساس می کند. امام صادق علیه السلام به یکی از یارانش می فرماید: «آنچه برای خود دوست می داری، برای برادر دینی ات هم دوست بدار و آنچه برای خویش ناخشنود می دانی برای او هم ناخوشایند بدان». یکی از بزرگ ترین تکالیف ما در مورد برادران دینی مان، کوشش در برطرف ساختن نیاز مؤمنان و مشکلات ایشان است. این کار بالاترین حق انسانی ما به شمار می آید.
تا توانی به جهان خدمت محتاجان کن به دمی یا درمی یا قلمی یا قدمی
رسیدگی به نیازمندان
بیا تا مونس هم، یار هم، غمخوار هم باشیم انیس جان هم، فرسوده بیمار هم باشیم
شب آید، شمع هم گردیم و بهر یکدیگر سوزیم شود چون روز، دست و پای هم، در کار هم باشیم
دوای هم، شفای هم، برای هم، فدای هم دلِ هم، جانِ هم، جانانِ هم، دلدارِ هم باشیم
احسان و مردمداری، اخلاق زیبنده مسلمانی است که می خواهد از الگوهای دینی و ارزش های مکتبی الهام گیرد و زندگی اسلامی را به وجود آورد. مردم، به ویژه گرفتاران و دردمندان، نیازمندِ رسیدگی و کمک اند. پرسیدن از گرفتاری ها و مشکلات دیگران و تلاش در برطرف ساختن آنها، نه تنها دروازه دل ها، بلکه درهای بهشت و رحمت الهی را به روی انسان می گشاید.
محبوب ترین عبادت ها
اسلام می خواهد که روابط اسلامیِ سالم و سازنده در بین مؤمنان برقرار باشد؛ از این رو، بخش مهمی از توصیه های معصومان در این باره است. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید: «قسم به آن کس که جانم در دست اوست، وارد بهشت نخواهید شد مگر آنگاه که ایمان آوردید، و ایمانتان درست و استوار نیست مگر آن گاه که یکدیگر را دوست بدارید». بنا به فرموده امام باقر علیه السلام «محبوب ترین عبادت ها، به دست آوردن دل مؤمن و شاد کردن اوست». پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هم در این مورد می فرماید: «هنگامی که در دل مؤمنی مسرت ایجاد شود، آدمی به برترین و نزدیک ترین مقام خود به نزد خدا دست می یابد».
اهمیت احسان
از رسول خدا صلی الله علیه و آله در مورد معنای شاد کردن مؤمن پرسیدند، حضرت فرمود: «غرض سیر کردن او، از میان برداشتن دشواری و رنج او و قضای دین اوست». امام باقر علیه السلام نیز در حدیثی می فرماید: «از حق مؤمن بر مؤمن، سیر کردن شکم او، پوشاندن بدن او و از میان برداشتن رنج و دشواری و قضایِ دین اوست. نیز اینکه پس از مرگ، سرپرستی خانواده و فرزندان او را برعهده بگیرد و به آنها محبت کند». همه این سخنان گهربار، بر اهمیت نیکوکاری به برادران و خواهران نیازمند تکیه می کند؛ تا آنجا که به فرموده پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله «کسی که از این کار روی بگرداند و به فکر دیگران نباشد، مسلمان نیست». نیز از ایشان است که: «مؤمنان همواره در برآوردن نیازهای دیگران حریص هستند».
مسابقه نیکی ها
امام صادق علیه السلام به یاران خود می فرمود: «در خیر رساندن به برادران خود و نیکی به آنها مسابقه بدهید و اهل نیکی و خیر به مردم باشید؛ چرا که برای بهشت دری است به نام معروف و تنها کسانی از این در وارد بهشت می شوند که در دنیا به کار خیر مشغول بوده اند. هرگاه بنده ای به دنبال برطرف ساختن حاجت برادر مؤمنش حرکت می کند، خداوند دو فرشته را بر او می گمارد که یکی از چپ و دیگری از راست برای او از پروردگارش استغفار می طلبند از خدا برآورده شدن نیازهایش را می خواهند». سپس حضرت فرمود: «به خدا قسم رسول خدا صلی الله علیه و آله به هنگام برآوردن حاجت مؤمن، از خود آن فرد خوشحال تر بود».
ارزشمندتر از طواف کعبه
یکی از یاران امام صادق علیه السلام نقل می کند: نزد آن حضرت نشسته بودیم که یکی از اهالی مکه وارد شد و برای رفتن از مدینه به مکه چهارپایی طلبید. امام به من فرمود: برخیز و به برادر مؤمنت کمک کن. برخاستم و با او حرکت کردم و چهارپایی برایش کرایه کردم. هنگامی که به خدمت امام برگشتم، حضرت پرسید: در مورد حاجت برادر مؤمنت چه کردی؟ پاسخ دادم: پدر و مادرم به فدایت! خدا حاجت او را برآورد. حضرت فرمود: «کمک به برادر مؤمن، از یک هفته طواف به در خانه خدا در نزد من دوست داشتنی تر است».
باید شتافت
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «کسی که فریاد یاری طلبی مسلمانی را بشنود و پاسخش ندهد، مسلمان نیست». امروز فریاد بی صدای زنان و کودکان نیازمند از چادرهای مستقر در خیابان ها برای جمع آوری احسان من و تو به گوش می رسد. باید شتافت تا مسلمانیِ خود را اثبات کرد؛ مگرنه اینکه در اسلام اصل بر کمک رسانی و همدردی با برادران مؤمن است. باید شتافت، در اعمال خیر از یکدیگر پیشی گرفت و خود را از آتش دوزخ رهاند؛ زیرا امام صادق علیه السلام می فرماید: «تلاش در برطرف ساختن نیازهای دیگران، موجب ناراحتی شیطان و سبب نجات از آتش و ورود به بهشت است».
پیمان برادری
قرآن کریم می فرماید: «مؤمنان با یکدیگر برادرند. پس میان برادران خود اصلاح کرده، تقوا پیشه کنید؛ باشد که مشمول رحمت او شوید». برادری دینی، تنها امری عاطفی و درونی نیست، بلکه مسئولیت آور است و در عرصه های فردی و اجتماعی نمود عملی دارد. دین اسلام برآورده کردن نیاز برادران مؤمن را رحمت الهی می خواند. امام کاظم علیه السلام دراین باره فرموده است: «نیاز برادر مؤمن به مؤمن دیگر، رحمتی است که خدای تبارک و تعالی به سوی او فرستاده است. پس اگر آن را بپذیرد، به ولایت ما پیوند می خورد و البته ولایت ما هم به ولایت خدا پیوسته است».