به گزارش جهان، بیست و هشتمین جشنواره موسیقی فجر که اخیرا برگزار شد، میزبان خوانندگان بسیاری از اقصی نقاط ایران اسلامی بود. در همین رابطه سعی داریم، کاوشگر نگاه رهبر انقلاب در خصوص ظرفیت ها و چالش های موسیقی از نگاه رهبر معظم انقلاب باشیم.
آنچه در ادامه می خوانید گزیده ای از نگاه رهبر انقلاب به مقوله موسیقی است که در سنوات مختلف بیان شده است.
بيانات در ديدار هنرمندان و مسئولان فرهنگى كشور
22/04/1373
بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با رئیس و اعضای شورای انقلاب فرهنگی
1382/10/23
آنچه در ادامه می خوانید گزیده ای از نگاه رهبر انقلاب به مقوله موسیقی است که در سنوات مختلف بیان شده است.
خواننده خوب جبهه ی مستضعفین کجاست؟
بنده گاهى اوقات كه مىبينم نوجوانى را به تلويزيون مىآورند كه از صداى خوبى برخوردار است، دلم مىلرزد كه آيا بناست اين نوجوان، فردا، پس فردا خوانندهى خوبِ جبههى مستضعفين و جبههى حق شود، يا قرار است به خود و مادر و پدرش پولى بدهند، بعد هم ببرندش و يك استوديوى مجّانىِ پر زرق و برق در اختيارش بگذارند و يكى ديگر بر خيل آدمهاىِ ناباب اضافه كنند؟
بيانات در ديدار هنرمندان و مسئولان فرهنگى كشور
22/04/1373
تذکر جدی به وزیر علوم دولت اصلاحات
من به ایشون (دکتر معین) گفتم، من اعتراض دارم. یه چیزهایش عکس شده. یعنی الان در دانشگاههای کشور ترویج موسیقی میشه. نباید بشه. ترویج موسیقی یک کاریست بر خلاف مذاق اسلام. درسته که هر نوع موسیقی حرام نیست. اما ترویج موسیقی به این معنی نیست که میروند یک نوع موسیقی که حرام نیست را میگردند با دقت پیدا میکنند اون را تعلیم میدهند و ترویج میکنند. این نیست، بلکه درست عکس این است. در موارد بسیاری عکس این است.
بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با رئیس و اعضای شورای انقلاب فرهنگی
1382/10/23
بهترین خواننده و موسیقدان باید برای انقلاب باشد
براى تهيه و تنظيم آهنگهاى انقلابى، آهنگهاى اسلامى و طرح ارزشهاى اسلامى، از بهترين موسيقيدانها و بهترين خوانندگان استفاده بشود. در اين غزليات، چهقدر چيزهاى خوب از اين قبيل وجود دارد.
بيانات در ديدار با اعضاى شوراى سياستگذارى صدا و سيما
14/12/1369
موسیقی بهترین وسیله انتقال ادبیات
وحدت نسلهاى مختلف، با ادبيات حاصل مىشود؛ يعنى با شعر، با كلام، با سخن. البته هنر - و يكى از اجزاى آن، يعنى همين موسيقىيى كه شما گفتيد - يكى از بهترين وسايل انتقال ادبيات است.
بيانات در ديدار اعضاى گروه ادب و هنر صداى جمهورى اسلامى ايران
05/12/1370
موسيقى يكى از حقايق عالم است
موسيقى يكى از حقايق عالم است. حالا اين موسيقىيى كه جزو حقايق عالم است، آن چيزى نيست كه انسان را از حقايق عالم غافل مىكند و در پندارها و خيالات و توهمات و احياناً در شهوات غرق مىكند.
بيانات در ديدار اعضاى گروه ادب و هنر صداى جمهورى اسلامى ايران
05/12/1370
هویت ملی و اصالت ایرانی باید در موسیقی باشد
از پخش موسيقی مبتذل و لهوی بويژه آنچه در اين رشتهی هنری، فاقد هويت ملی و اصالت ايرانی است، پرهيز شود. موسيقی، ابزاری است كه میتواند حرام و میتواند حلال باشد. نوع حلال آن بدرستی شناسائی و برابر نظرات روشنگر امام راحل(طاب ثراه) در معرض استفاده قرار گيرد و در اين باره، بيشتر، از هنر اصيل ايرانی كه با ساخت روحی و عاطفی مردم ما همخوان و همنوا است كار گرفته شود.
انتصاب آقای دكتر علی لاريجانی به سمت رئيس سازمان صداوسيما
24/11/1372
الهاء و غافل کردن از خدا در موسیقی لهوی
ببينيد، آن موسيقىيى كه انسان را غافل مىكند و داخل خلسهى شهوانى مىبرد، حرام است؛ چه موسيقى ايرانى باشد، چه موسيقى فرنگى باشد، چه موسيقى هندى باشد، چه موسيقى عربى باشد؛ فرقى ندارد. آن چيزى كه در اسلام ممنوع است، اين است؛ حالا شما ببينيد چگونه چنين موسيقىيى بهوجود مىآيد. البته اين چيزى كه من گفتم، جزو معيارهاى شناخته شده و جزو آن موضوعات حقوقى و فقهى ما نيست؛ من دارم لب و عصارهى مطلب را به شما مىگويم. الهاء، يعنى كسى را غافل كردن و از خود بىخود كردن. غافل كردن از چه؟ انسان از درد دندان كه غافل بشود، خوب است؛ اينكه بد نيست. الهاء، يعنى غافل كردن از آن جهت و هدف و حركت و راه خودش، و به تعبير اسلامى و دينى - كه مربوط به همهى اديان است؛ اين تنها مربوط به اسلام هم نيست - غافل كردن از خدا.
بيانات در ديدار اعضاى گروه اجتماعى صداى جمهورى اسلامى ايران
۱۳۷۰/۱۱/۲۹
موسیقی لهوی ضد نوآوری است
اينها هم همهاش دنبال چيزهاى عجيب و غريب قديمى هستند و واقعاً نوآورى ندارند؛ اشكال كارشان اين است! خيال مىكنند نوآورى همين است كه مثلاً يك ذره مردم را به چيزهاى طربانگيزِ لهوآميزى سرگرم كنند؛ درحالىكه موسيقى مىتواند لهوى نباشد. خود معناى لهو، يعنى غافل كننده. آيا خوب است كه آدم غافل بشود؟ غفلت كه چيز خوبى نيست. واقعاً اينطور باور شده كه موسيقى بايد لهوآميز باشد! لهو، يعنى غافل شدن. غافل شدن از چه؟ از همه چيز؛ در رأسش خدا، و بعد هم از زندگى غافل شدن، از هدفها غافل شدن، از حركت غافل شدن. آيا واقعاً موسيقى اين است؟! موسيقى بايد اينطورى باشد؟!
بيانات در ديدار اعضاى گروه دانش صداى جمهورى اسلامى ايران
15/11/1370
موسیقی همراه با مسکرات!
كسانى بودهاند كه براى اينكه اصلاً از حقايق زندگى غافل بشوند، به موسيقى پناه مىبردند؛ اسلام اين را نمىپسندد؛ اسلام مىخواهد ما را به متن زندگى برگرداند. اسلام، غافل شدن و غرق شدن و رفتن در توهمات و پندارها و گيج شدن و از حقايق زندگى غافل ماندن را اصلاً قبول ندارد و نمىپسندد. قاعدتاً آنطور موسيقى هم با مسكرات همراه است؛ يعنى مكمل هم هستند! اينگونه موسيقىيى كه من مىگويم، ضد آن است؛ اصلاً در جهت مقابل موسيقى لهوى است. موسيقى حلال، بيدار كننده و هشيار كننده است.
بيانات در ديدار اعضاى گروه ادب و هنر صداى جمهورى اسلامى ايران
05/12/1370
موسیقی اصیل ایرانی ِ حرام
من نمىتوانم بهطور مطلق بگويم كه موسيقى اصيل ايرانى، موسيقى حلال است؛ نه، اين طور نيست. بعضى خيال مىكنند كه مرز موسيقى حلال و حرام، موسيقى سنّتى ايرانى و موسيقى غيرسنّتى است؛ نه، اينطورى نيست.
بيانات در جلسه پرسش و پاسخ با جوانان
در دومين روز از دهه فجر (روز انقلاب اسلامى و جوانان)
13/11/1377
سه عيب عمدهى موسيقى قبل از انقلاب
موسيقىِ قبل از انقلاب، از لحاظ ارزشى، سه عيب عمده داشت... يكى اين بود كه در بخشى از موسيقيها، در انتخاب مضمون و قالب، گرايش تند و ميل شديدى به ابتذال بود. قالبهاى موسيقى و زبان شعر، هر دو ايرانى بود؛ اما اين تصنيفها، هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ فنى مبتذل بود؛ به طورى كه وقتى يك موسيقيدان مىديد آهنگ را اينگونه مىشكنند و خراب مىكنند و از اين وسايل، بد استفاده مىشود و در شكلهاى نامناسبى، از اين و آن تقليد مىكنند، ناراحت بود....
عيب دوم اين كه گرايش شديدى به موسيقى غربى بود. عيب سوم اين بود كه موسيقى سالم و سنتى و فنى كلاسيك ايرانى، در خدمت محتواهاى بد و فاسد كننده قرار مىگرفت.
كه از همه بدتر، آن اولى است، و از همه كم ضررتر، آن دومى است. يعنى گرايش به موسيقى غربى، چيز بدى است؛ اما نه به بدى صرف موسيقى ايرانى در راههاى بد. اى بسا يك موسيقى غربى باشد كه در آن، هيچگونه ابتذال و فساد و زنبارگى و پستى و دنائت بشرى نيست؛ بنابراين، اگر چنين چيزى پيدا بشود، ولو غربى هم باشد، ايرادى ندارد. اين، بهتر از آن موسيقى به اصطلاح سنتى است.
بيانات در ديدار با اعضاى شوراى سياستگذارى صدا و سيما
14/12/1369
خط کشی بین موسیقی حلال و حرام سخت است
واقعاً يكى از مشكلات، اين مسألهى موسيقى است. خيلى سخت است كه ما بتوانيم خطى بكشيم و بگوييم اينجا مرز است؛ اما من مىخواهم بگويم كه مصداقهاى واضح دارد. بين آن ساز و آواز حلال و طيب و طاهر، با آن ساز و آوازى كه مكروه و يا حرام است، خط دقيقى نكشيدهايم كه مثلاً بگوييم اين يكى، اين مقدارش كه بالا رفت، يا اين ساز كه اضافه شد، خراب گرديد. به اين دقت نمىتوانيم؛ اما بالاخره در اين طيف وسيع، دو نقطه وجود دارد كه يكى قطعاً حلال و يكى قطعاً حرام است.
بيانات در ديدار با مسؤولان صدا و سيماى جمهورى اسلامى ايران
07/05/1369
براى تهيه و تنظيم آهنگهاى انقلابى، آهنگهاى اسلامى و طرح ارزشهاى اسلامى، از بهترين موسيقيدانها و بهترين خوانندگان استفاده بشود. در اين غزليات، چهقدر چيزهاى خوب از اين قبيل وجود دارد.
بيانات در ديدار با اعضاى شوراى سياستگذارى صدا و سيما
14/12/1369
موسیقی بهترین وسیله انتقال ادبیات
وحدت نسلهاى مختلف، با ادبيات حاصل مىشود؛ يعنى با شعر، با كلام، با سخن. البته هنر - و يكى از اجزاى آن، يعنى همين موسيقىيى كه شما گفتيد - يكى از بهترين وسايل انتقال ادبيات است.
بيانات در ديدار اعضاى گروه ادب و هنر صداى جمهورى اسلامى ايران
05/12/1370
موسيقى يكى از حقايق عالم است
موسيقى يكى از حقايق عالم است. حالا اين موسيقىيى كه جزو حقايق عالم است، آن چيزى نيست كه انسان را از حقايق عالم غافل مىكند و در پندارها و خيالات و توهمات و احياناً در شهوات غرق مىكند.
بيانات در ديدار اعضاى گروه ادب و هنر صداى جمهورى اسلامى ايران
05/12/1370
هویت ملی و اصالت ایرانی باید در موسیقی باشد
از پخش موسيقی مبتذل و لهوی بويژه آنچه در اين رشتهی هنری، فاقد هويت ملی و اصالت ايرانی است، پرهيز شود. موسيقی، ابزاری است كه میتواند حرام و میتواند حلال باشد. نوع حلال آن بدرستی شناسائی و برابر نظرات روشنگر امام راحل(طاب ثراه) در معرض استفاده قرار گيرد و در اين باره، بيشتر، از هنر اصيل ايرانی كه با ساخت روحی و عاطفی مردم ما همخوان و همنوا است كار گرفته شود.
انتصاب آقای دكتر علی لاريجانی به سمت رئيس سازمان صداوسيما
24/11/1372
الهاء و غافل کردن از خدا در موسیقی لهوی
ببينيد، آن موسيقىيى كه انسان را غافل مىكند و داخل خلسهى شهوانى مىبرد، حرام است؛ چه موسيقى ايرانى باشد، چه موسيقى فرنگى باشد، چه موسيقى هندى باشد، چه موسيقى عربى باشد؛ فرقى ندارد. آن چيزى كه در اسلام ممنوع است، اين است؛ حالا شما ببينيد چگونه چنين موسيقىيى بهوجود مىآيد. البته اين چيزى كه من گفتم، جزو معيارهاى شناخته شده و جزو آن موضوعات حقوقى و فقهى ما نيست؛ من دارم لب و عصارهى مطلب را به شما مىگويم. الهاء، يعنى كسى را غافل كردن و از خود بىخود كردن. غافل كردن از چه؟ انسان از درد دندان كه غافل بشود، خوب است؛ اينكه بد نيست. الهاء، يعنى غافل كردن از آن جهت و هدف و حركت و راه خودش، و به تعبير اسلامى و دينى - كه مربوط به همهى اديان است؛ اين تنها مربوط به اسلام هم نيست - غافل كردن از خدا.
بيانات در ديدار اعضاى گروه اجتماعى صداى جمهورى اسلامى ايران
۱۳۷۰/۱۱/۲۹
موسیقی لهوی ضد نوآوری است
اينها هم همهاش دنبال چيزهاى عجيب و غريب قديمى هستند و واقعاً نوآورى ندارند؛ اشكال كارشان اين است! خيال مىكنند نوآورى همين است كه مثلاً يك ذره مردم را به چيزهاى طربانگيزِ لهوآميزى سرگرم كنند؛ درحالىكه موسيقى مىتواند لهوى نباشد. خود معناى لهو، يعنى غافل كننده. آيا خوب است كه آدم غافل بشود؟ غفلت كه چيز خوبى نيست. واقعاً اينطور باور شده كه موسيقى بايد لهوآميز باشد! لهو، يعنى غافل شدن. غافل شدن از چه؟ از همه چيز؛ در رأسش خدا، و بعد هم از زندگى غافل شدن، از هدفها غافل شدن، از حركت غافل شدن. آيا واقعاً موسيقى اين است؟! موسيقى بايد اينطورى باشد؟!
بيانات در ديدار اعضاى گروه دانش صداى جمهورى اسلامى ايران
15/11/1370
موسیقی همراه با مسکرات!
كسانى بودهاند كه براى اينكه اصلاً از حقايق زندگى غافل بشوند، به موسيقى پناه مىبردند؛ اسلام اين را نمىپسندد؛ اسلام مىخواهد ما را به متن زندگى برگرداند. اسلام، غافل شدن و غرق شدن و رفتن در توهمات و پندارها و گيج شدن و از حقايق زندگى غافل ماندن را اصلاً قبول ندارد و نمىپسندد. قاعدتاً آنطور موسيقى هم با مسكرات همراه است؛ يعنى مكمل هم هستند! اينگونه موسيقىيى كه من مىگويم، ضد آن است؛ اصلاً در جهت مقابل موسيقى لهوى است. موسيقى حلال، بيدار كننده و هشيار كننده است.
بيانات در ديدار اعضاى گروه ادب و هنر صداى جمهورى اسلامى ايران
05/12/1370
موسیقی اصیل ایرانی ِ حرام
من نمىتوانم بهطور مطلق بگويم كه موسيقى اصيل ايرانى، موسيقى حلال است؛ نه، اين طور نيست. بعضى خيال مىكنند كه مرز موسيقى حلال و حرام، موسيقى سنّتى ايرانى و موسيقى غيرسنّتى است؛ نه، اينطورى نيست.
بيانات در جلسه پرسش و پاسخ با جوانان
در دومين روز از دهه فجر (روز انقلاب اسلامى و جوانان)
13/11/1377
سه عيب عمدهى موسيقى قبل از انقلاب
موسيقىِ قبل از انقلاب، از لحاظ ارزشى، سه عيب عمده داشت... يكى اين بود كه در بخشى از موسيقيها، در انتخاب مضمون و قالب، گرايش تند و ميل شديدى به ابتذال بود. قالبهاى موسيقى و زبان شعر، هر دو ايرانى بود؛ اما اين تصنيفها، هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ فنى مبتذل بود؛ به طورى كه وقتى يك موسيقيدان مىديد آهنگ را اينگونه مىشكنند و خراب مىكنند و از اين وسايل، بد استفاده مىشود و در شكلهاى نامناسبى، از اين و آن تقليد مىكنند، ناراحت بود....
عيب دوم اين كه گرايش شديدى به موسيقى غربى بود. عيب سوم اين بود كه موسيقى سالم و سنتى و فنى كلاسيك ايرانى، در خدمت محتواهاى بد و فاسد كننده قرار مىگرفت.
كه از همه بدتر، آن اولى است، و از همه كم ضررتر، آن دومى است. يعنى گرايش به موسيقى غربى، چيز بدى است؛ اما نه به بدى صرف موسيقى ايرانى در راههاى بد. اى بسا يك موسيقى غربى باشد كه در آن، هيچگونه ابتذال و فساد و زنبارگى و پستى و دنائت بشرى نيست؛ بنابراين، اگر چنين چيزى پيدا بشود، ولو غربى هم باشد، ايرادى ندارد. اين، بهتر از آن موسيقى به اصطلاح سنتى است.
بيانات در ديدار با اعضاى شوراى سياستگذارى صدا و سيما
14/12/1369
خط کشی بین موسیقی حلال و حرام سخت است
واقعاً يكى از مشكلات، اين مسألهى موسيقى است. خيلى سخت است كه ما بتوانيم خطى بكشيم و بگوييم اينجا مرز است؛ اما من مىخواهم بگويم كه مصداقهاى واضح دارد. بين آن ساز و آواز حلال و طيب و طاهر، با آن ساز و آوازى كه مكروه و يا حرام است، خط دقيقى نكشيدهايم كه مثلاً بگوييم اين يكى، اين مقدارش كه بالا رفت، يا اين ساز كه اضافه شد، خراب گرديد. به اين دقت نمىتوانيم؛ اما بالاخره در اين طيف وسيع، دو نقطه وجود دارد كه يكى قطعاً حلال و يكى قطعاً حرام است.
بيانات در ديدار با مسؤولان صدا و سيماى جمهورى اسلامى ايران
07/05/1369