پاسخ : بازارهای تاریخی ایران
بازار بروجرد
مجموعه تاريخي بازار بروجرد که از ميدان جعفري تا بازار علاف ها کشيده شد ، از آثار اوايل دوره قاجاريه است که در دوره هاي بعد تغييرات و تبديلاتي در آن صورت گرفته است. در مسير راسته اصلي اين بازار چند سرا يا کاروانسراي قديمي بنامهاي گمرک ، دزفوليان ، نهاونديان ، حاج خداداد ، سعادت و قيصريه قرار گرفته است. بازار داراي چهارسوق بزرگ و مرتفع و راسته هاي مختلفي است که در هر راسته يک صنف به فعاليت اشتغال دارد. در اين مجموعه کتيبه اي سنگي به تاريخ 1209 ه. ق (در ارتباط با صنف الوان کارها و بزازها) وجود دارد.
بازار بزرگ بروجرد که ساکنان محلی به آن راسا به معنی راسته بازار می گویند، عمدهترین مرکز تجارت سنتی شهر بروجرد است که مورد استفاده شهرنشینان و روستائیان شهرستان بروجرد و نیز دیگر مناطق اطراف قرار می گیرد. این بازار همچنین نقش عمده ای در تجارت منطقه ای در استانهای لرستان، مرکزی و همدان دارد. عشایر لر و بختیاری در فصلهای بهار و تابستان برای تامین مایحتاج خود روزهای متمادی را در این بازار می گذرانند. تاریخ دقیق بازار بروجرد مشخص نیست اما ساختار فعلی بازار بروجرد در دوره قاجاریه طرحریزی و ساخته شده است. حسام السلطنه شاهزاده قاجاری مقر حکومت ولایت خوزستان و لرستان را در بروجرد قرار داد و بناهای زیادی در آن ساخت که راسته بازار بروجرد از آن جمله است. این بازار به مرور بافت تاریخی خود را از دست داده و امروزه علاوه بر مشاغل جدید، مغازهها و پاساژهای متعددی در آن ساخته شده که عاری از هنر معماری هستند. سابقه بازار بزرگ و قدیمی بروجرد احتمالا به اولین دوره های شکل گیری شهر بر می گردد متاسفانه بخش اعظمی از راستای اصلی سر پوشیده آن در دهه های 20 و 30 به علت های مختلف از جمله احداث خیابان ، اتش سوزی و همچنین متعاقب آن در دوران جنگ تحمیلی بر اثر بمباران از بین رفته است و بجز چند راسته فرعی و حدود 6 سرای تجاری مابقی نو ساز هستند اما با این وجود بازار به همان شکل سابق و حرف و پیشه های مختلف کارکرد خود را حفظ نمود ه است.از جمله این سراهای قدیمی می توان به سرای حافظی ،قیصریه سرای وحدتی، سرای نیک نژاد و... اشاره کرد. سرای حافظی: سراي حافظي در كنار راسته اصلي بازار قديم بروجرد واقع شده و از ساخته های دوره قاجاریه می باشد. بنا داراي سه در ورودي در شرق،غرب و جنوب ميباشد كه به صورت دو طبقه ساخته شده و داراي حياط مركزي،انبار و محل بارانداز ميباشد. دكانهای طبقه اول همه به صورت طاق تويزه و يا طاق آهنگ هستند و فضاهاي طبقه دوم كه از طريق چند راه پله در دالانهاي ورودی امكان پذير است يا تيرهاي چوبی و به صورت سقف مسطح است که از يك ايوان با ستونهاي چوبی در جلو و مشرف بر حیاط و دکانهای در پشت آن می باشد. بازار بروجرد مشتمل بر راسته بازارها، کاروانسراها و مراکز جانبی مانند حمام و مسجد است. راسته بازارها عمدتا به مشاغل خاص اختصاص دارند و با همان نام شناخته می شوند مانند بازار مسگرها، بازار علافها، بازار زرگرها و بازار چلنگرها. کاروانسراها در دوران قاجار و پهلوی ساخته شده اند و عمدتا با ورودیهای متعدد به راسته بازارها و دیگر سراهای مجاور متصل می شوند. برخی از این کاروانسراها به لحاظ معماری ارزشمند هستند از جمله کاروانسرای حافظیه. علیرغم تغییرات شدید در سبک زندگی مردم، هنوز ردپای بسیاری از مشاغل سنتی در بازار بروجرد دیده میشود و عده ای به تولید محصولات سنتی مانند گیوه و جوراب، نخ و ریسمان، ظروف مسی و پارچههای سنتی مشغولند. محصولات تولیدی اینان بیشتر به مصرف روستائیان و عشایر کوچرو می رسد.
بازار بروجرد
مجموعه تاريخي بازار بروجرد که از ميدان جعفري تا بازار علاف ها کشيده شد ، از آثار اوايل دوره قاجاريه است که در دوره هاي بعد تغييرات و تبديلاتي در آن صورت گرفته است. در مسير راسته اصلي اين بازار چند سرا يا کاروانسراي قديمي بنامهاي گمرک ، دزفوليان ، نهاونديان ، حاج خداداد ، سعادت و قيصريه قرار گرفته است. بازار داراي چهارسوق بزرگ و مرتفع و راسته هاي مختلفي است که در هر راسته يک صنف به فعاليت اشتغال دارد. در اين مجموعه کتيبه اي سنگي به تاريخ 1209 ه. ق (در ارتباط با صنف الوان کارها و بزازها) وجود دارد.
بازار بزرگ بروجرد که ساکنان محلی به آن راسا به معنی راسته بازار می گویند، عمدهترین مرکز تجارت سنتی شهر بروجرد است که مورد استفاده شهرنشینان و روستائیان شهرستان بروجرد و نیز دیگر مناطق اطراف قرار می گیرد. این بازار همچنین نقش عمده ای در تجارت منطقه ای در استانهای لرستان، مرکزی و همدان دارد. عشایر لر و بختیاری در فصلهای بهار و تابستان برای تامین مایحتاج خود روزهای متمادی را در این بازار می گذرانند. تاریخ دقیق بازار بروجرد مشخص نیست اما ساختار فعلی بازار بروجرد در دوره قاجاریه طرحریزی و ساخته شده است. حسام السلطنه شاهزاده قاجاری مقر حکومت ولایت خوزستان و لرستان را در بروجرد قرار داد و بناهای زیادی در آن ساخت که راسته بازار بروجرد از آن جمله است. این بازار به مرور بافت تاریخی خود را از دست داده و امروزه علاوه بر مشاغل جدید، مغازهها و پاساژهای متعددی در آن ساخته شده که عاری از هنر معماری هستند. سابقه بازار بزرگ و قدیمی بروجرد احتمالا به اولین دوره های شکل گیری شهر بر می گردد متاسفانه بخش اعظمی از راستای اصلی سر پوشیده آن در دهه های 20 و 30 به علت های مختلف از جمله احداث خیابان ، اتش سوزی و همچنین متعاقب آن در دوران جنگ تحمیلی بر اثر بمباران از بین رفته است و بجز چند راسته فرعی و حدود 6 سرای تجاری مابقی نو ساز هستند اما با این وجود بازار به همان شکل سابق و حرف و پیشه های مختلف کارکرد خود را حفظ نمود ه است.از جمله این سراهای قدیمی می توان به سرای حافظی ،قیصریه سرای وحدتی، سرای نیک نژاد و... اشاره کرد. سرای حافظی: سراي حافظي در كنار راسته اصلي بازار قديم بروجرد واقع شده و از ساخته های دوره قاجاریه می باشد. بنا داراي سه در ورودي در شرق،غرب و جنوب ميباشد كه به صورت دو طبقه ساخته شده و داراي حياط مركزي،انبار و محل بارانداز ميباشد. دكانهای طبقه اول همه به صورت طاق تويزه و يا طاق آهنگ هستند و فضاهاي طبقه دوم كه از طريق چند راه پله در دالانهاي ورودی امكان پذير است يا تيرهاي چوبی و به صورت سقف مسطح است که از يك ايوان با ستونهاي چوبی در جلو و مشرف بر حیاط و دکانهای در پشت آن می باشد. بازار بروجرد مشتمل بر راسته بازارها، کاروانسراها و مراکز جانبی مانند حمام و مسجد است. راسته بازارها عمدتا به مشاغل خاص اختصاص دارند و با همان نام شناخته می شوند مانند بازار مسگرها، بازار علافها، بازار زرگرها و بازار چلنگرها. کاروانسراها در دوران قاجار و پهلوی ساخته شده اند و عمدتا با ورودیهای متعدد به راسته بازارها و دیگر سراهای مجاور متصل می شوند. برخی از این کاروانسراها به لحاظ معماری ارزشمند هستند از جمله کاروانسرای حافظیه. علیرغم تغییرات شدید در سبک زندگی مردم، هنوز ردپای بسیاری از مشاغل سنتی در بازار بروجرد دیده میشود و عده ای به تولید محصولات سنتی مانند گیوه و جوراب، نخ و ریسمان، ظروف مسی و پارچههای سنتی مشغولند. محصولات تولیدی اینان بیشتر به مصرف روستائیان و عشایر کوچرو می رسد.