مشخصات : مردمك چشم گرد و متمايل به بيضي ، در مار زنده گردن به شكل كفچه ، اندازه پولكهاي بين بيني برابر يا كمي كوتاهتر از پولكهاي جلو پيشاني ، داراي يك پولك جلو چشمي و سه پولك عقب چشمي ، لب بالا داراي 7 پولك و لب پائين 8 پولك (سومين و چهارمين پولك لب بالا متصل به چشم ) پولكهاي گيجگاهي 3+2 يا 4+2 عدد، پولكهاي سطح پشتي صاف ، كم و. بيش زيگزاك مانند و در 21 رديف ، پولكهاي سطح شكمي 192 تا 206 و سطح زيرين دم 51 تا 70 عدد ، پولك مخرجي منفرد .
بدن به رنگ زرد تيره يا قهوه اي كم رنگ ، قهوه اي تيره يا خاكستري متمايل به سياه ، بدون خال يا نقوش مشخص ، داراي يك يا چند حلقه تيره رنگ در قسمت قدامي سطح شكمي ، نوزادان داراي حلقههاي تيره رنگ در سرتاسر بدن .
حداكثر طول 165 سانتيمتر ، دم 27 سانتيمتر .
تغذيه از قورباغهها ، موشها ، پرندگان ، پرندگان كوچك ، جوندگان ، مارمولكها ، و تخم پرندگان ، ماهيها .
زاد و ولد : تخمگذار ، 8 تا 12 تخم در فصل تابستان .
زيستگاه : صخرهها ، لاي سنگها ، بوتهها ، علفزارها .
انتشار جغرافيايي : مناطق مجاور درياي خزر ، تركمنستان ، ازبكستان ، تاجيكستان ، افغانستان ، ايران ، كشمير ، پنجاب ، شمال و شمال شرقي بلوچستان .
پراكندگي : استانهاي خراسان ، مازندران ، گلستان ، سمنان .
مشخصات : سر پهن بزرگ ، ناحيه گردن كاملا مشخص ،پهناي پولك رسترال بيش از ارتفاع آن و مقعر ، پولك رسترال از سمت جانبي به دو عدد پولك بزرگ گوشه دار متصل ، پولكهاي اخير به وسيله پولكهاي كوچك از هم مجزا ، بين پولك بيني و پولك فوق بيني چاكدار و داراي چندين پولك كوچك ، دور چشم داراي 16 تا 25 پولك ، لب بالا داراي 15 يا 16 پولك و لب پائين 16 يا 17 پولك ، چشم به وسيله سه رديف پولك به ابعاد دو برابر پولكهاي دور چشم از لب بالايي مجزا ، پولكهاي چين قدامي بزرگ و فاقد پولكهاي چين خلفي ، بدن به شكل بشكه و در قسمت مياني و جانبي پهن ،دم باريك نسبت به سطح شكمي شيب دار ، پولكهاي سطح پشتي تيغه دار (تيغهها به انتهاي دو طرف پولك نمي رسد) و 23 تا 29 عدد ، پولكهاي سطح شكمي 140 تا 145 عدد و داراي دو تيغه در هر پولك ، پولكهاي سطح زيرين دم 25 تا 27 عدد ، پولك مخرجي منفرد .
موارد زير از مشخصات اين مار است : (1) نماي قدامي پوزه به وسيله پولك بزرگ رسترال و چهار پولك ديگر شكل پروانه دارد (2) دو انتهاي پولك سطح شكمي داراي تيغه (3) رديف پولكهاي سطح پشتي مرتب و به صورت حلقه (4) دم كوتاه و همانند وسيله اي براي گرفتن و بالا رفتن از بوتهها .
بدن به رنگ خاكستري روشن ، داراي 20 تا 25 رديف خال سياه كوچك در سطح جانبي ، خالهاي بدن بطور كامل يا ناقص به وسيله يك رديف خالهاي كوچكتر محصور ، بدن نوزادان تقريبا داراي 30 خط عرضي قهوه اي رنگ در ناحيه ظهري و در قسمت خلفي بدن واضح تر ، داراي خط سفيد رنگ از بالاي چشم تا گوشه دهان ، سطح فوقاني سر داراي خالهاي ريز تيره رنگ پراكنده ، لبها و ناحيه گلو و سطح شكمي سفيد ، انتهاي دم به رنگ زرد يكنواخت .
حداكثر طول 70 سانتيمتر ، دم 6 سانتيمتر .
حركت مار مانند مار جعفري از پهلو انجام مي گيرد ، غالباً در زير ماسهها مخفي مي شود . اين مار عصباني است و هنگام حمله صداي هيس هيس ناراحت كننده اي دارد .
طرز زندگي نامعلوم .
زيستگاه : مناطق صحرايي ، ماسهها .
انتشار جغرافيايي : مناطق صحرايي شمال غربي بلوچستان ، ايران ، پاكستان ، افغانستان .
پراكندگي : (استان سيستان و بلوچستان) فقط يك نمونه از زابل در راه زاهدان و چندين نمونه از مرز ايران و پاكستان مطالعه شده است .
(افعي گل گز ، افعي خاتوني ، افعي داوودي ، افعي سياه ، افعي سليماني )
مشخصات : گردن كاملا مشخص ، سر مثلثي شكل با پولكهاي ريز ، مردمك چشم عمودي ، پوزه گرد و پولك رسترال متصل به دو يا سه عدد پولك ، بين فاصله دو چشم 8 تا 12 پولك ،دور چشم 13 تا 19 پولك ، بين چشم و لب بالا 2 يا 3 پولك ، سطح پشتي تيغه دار و در 23 يا 25 يا 27 رديف و سطح زيرين دم 32 تا 54 عدد ، پولك مخرجي منفرد .
رنگ بدن متفاوت و بيشتر به رنگ خاكستري روشن يا تيره يا نقره اي متمايل به سياه ، ساده و يكنواخت يا با خالهاي متفاوت ، خالها گاهي به شكل دايرههاي ناقص يا كامل متمايل به قرمز آجري يا زرد زيتوني همراه با خالهاي كوچك تيره ،داراي خط پهن قهوه اي تيره در دو طرف گردن و به سمت قسمت خلفي چشم ممتد ، سطح پشتي بعضي نمونهها به رنگ قهوه اي روشن يا خاكستري با خطوط قهوه اي تيره و لكههاي قرمز آجري ، امتداد اين نقوش از ناحيه گردن تا انتهاي دم ، سطح شكمي سفيد يا زرد روشن و گاهي با خالهاي سياه و سفيد .
حداكثر طول 168 سانتيمتر ، دم 20 سانتيمتر .
تغذيه از مارمولكها ،موشها ، گنجشكها و تخم پرندگان .
زاد و ولد : تا 35 تخم در تابستان و اغلب تخمها حاوي نوزاد است .
زيستگاه : كوهستانها ، لاي سنگها و بوتهها ، تپه ماهورها ، علفزارها .
انتشار جغرافيايي :قبرس ، جزاير درياي مديترانه ، شمال آفريقا ، خاورميانه ، كشمير ، افغانستان ، بلوچستان ، زير گونه (Obtusa) ابتوزا از ناحيه قفقاز تا لبنان ، شوروي سابق (داغستان ، مناطق مجاور قفقاز) تركيه ، عراق ، ايران ، پاكستان و شمال هند انتشار دارد .
پراكندگي : استانهاي آذربايجان شرقي و غربي ، اردبيل ، زنجان ، مركزي ، تهران ، كردستان ، همدان ، لرستان ، كرمانشاهان ، خوزستان ، اصفهان ، فارس ،گيلان ، مازندران ، گلستان ، خراسان ، سمنان ، قزوين ، قم .
نام انگلیسی: Saw-scaled Viper نام فارسی: مار جعفري
مشخصات : پوزه پهن و كوتاه ، سر و گردن كاملا مشخص ، سر كمي باريك و مثلثي شكل ، پولكها تيغه دار ،مردمك چشم عمودي ، سوراخ بيني درون دو يا سه پولك ، گاهي داراي پولك باريك فوق چشمي ، بيني متصل به پولك رسترال ، بين چشم و لب بالا 1 تا 3 پولك ،در فاصله بين دو چشم 9 تا 14 پولك ، دور چشم 14 تا 21 پولك ، لب بالا 10 تا 12 پولك و لب پائين 10 تا 13 پولك ، پولكهاي سطح پشتي تيغه دار و بطور مورب و در سطح جانبي باريكتر و امتداد آن به سمت پائين و در 27 تا 39 رديف ، پولكهاي سطح شكمي 164 تا 186 عدد ، پولكهاي سطح زيرين دم در يك رديف (منفرد) و از 28 تا 38 عدد ، پولك مخرجي منفرد .
رنگ بدن خاكستري نقره اي ، شني ، زرد ،قهوه اي خاكستري متمايل به آجري ، در سطح جانبي داراي خط سفيد زيگزاك همراه با لكههاي سفيد با كنارههاي تيره متمايل به سياه ، در ناحيه خلفي سر داراي دو لك يا خط سفيد صليبي شكل ، سطح شكمي روشن يا سفيد گاهي با خالهاي كوچك قهوه اي روشن يا تيره يا سياه .
حداكثر طول 98 سانتيمتر ، دم 7 سانتيمتر .
تغذيه از حشرات ،عقربها ، رتيلها، موشها ،مارمولكها ، پرندگان كوچك .
زاد و ولد : تا 23 نوزاد در فصل بهار .
حركت مار جانبي است و از پهلو به صورت حلقه حلقه حركت مي كند .
زيستگاه : مناطق شني ، صخره اي ، خاك رسي ،بوته زارها ، زير تخته سنگها ، معمولاً از مناطق باطلاقي و جنگلي دوري مي كنند.
انتشار جغرافيايي : هندوستان ، پاكستان ، ايران ، افغانستان ، عراق ، شمال آفريقا و از جنوب تا مناطق شمالي كنيا ، اوگاندا ، غنا ،كامرون ، كشورهاي متحده امارات ، عربستان ، عمان .
پراكندگي : استانهاي سمنان ، خراسان ، سيستان و بلوچستان ، فارس ،كرمان ، هرمزگان ، خوزستان ]فقط يك نمونه از مازندران (گنبد طاوس) صيد شده و احتمالاً نمونه اي ولگرد و غير بومي است[ – يزد – بوشهر – ايلام.
نام انگلیسی: Yellow Sea Snake نام فارسی: مار دريايي
مشخصات : سر تقريبا كوچك ، بدن كمي كشيده ، پهناي پولك رسترال بيش از ارتفاع آن ، طول پولك پيشاني بيش از عرض آن ، پولك پيشاني كوتاهتر از پولك آهيانه ، داراي يك پولك جلو چشمي و يك پولك عقب چشمي ، داراي يك پولك گيجگاهي ، لب بالا داراي 6 تا 7 پولك «دومين آن بزرگتر از سايرين» (سومين و چهارمين پولك لب بالا متصل به چشم) ،داراي دو جفت پولك چين متصل به هم ، پولكهاي سطح پشتي 29 تا 39 رديف ، پولكهاي سطح شكمي نسبتاً بزرگ و 282 تا 373 عدد ،در نوزادان پولكهاي سطح پشتي به هم پيوسته ، صاف يا (فاقد تيغه) ،در مارهاي بالغ قسمت مياني پولك برجسته ، بدن در سطح پشتي زيتوني و در سطح شكمي زرد رنگ ، داراي حلقههاي سياه رنگ و ممتد در سطح شكمي ، سطح پشتي داراي چند سري خال سياه در فواصل حلقهها ، سطح بالاي سر سياه با شكل نعل اسبي زرد رنگ و ممتد تا قسمت پولكهاي جلو پيشاني ، انتهاي دم سياه .
حداكثر طول 180 سانتيمتر ، دم 14 سانتيمتر .
انتشار جغرافيايي : خليج فارس ، سواحل هندوستان ، سواحل فيليپين .
پراكندگي : خليج فارس
مشخصات : ارتفاع پولك رسترال بيش از پهناي آنست ، پولك پيشاني كوچك (طويل و كوتاهتر از پولك آهيانه) ، داراي يك پولك جلو چشمي و يك يا دو پولك عقب چشمي ، معمولاً داراي يك پولك گيجگاهي ، پولكهاي چين كوچك يا نامشخص ، پولكهاي سطح پشتي داراي برآمدگي و كمي تيغه دار و در 50 تا 70 رديف ، پولكهاي سطح شكمي 230 تا 314 عدد .
سطح پشتي زيتوني يا خاكستري با خطوط عرضي سياه رنگ ، معمولاً در مار بالغ اين خطوط كمي نامشخص ، در بعضي نمونهها بدن به رنگ خاكستري متمايل به سياه و يكنواخت ، سطح جانبي و شكمي به رنگ روشن .
حداكثر طول 130 سانتيمتر ، دم 19 سانتيمتر .
انتشار جغرافيايي : سواحل درياها از خليج فارس تا ويتنام و استراليا .
پراكندگي : خليج فارس .
مشخصات : طول بدن متوسط تا كمي كشيده ، پهناي پولك رسترال بيش از ارتفاع آن ، پولك بيني كوتاهتر از پولك پيشاني ، طول پولك پيشاني بيش از عرض آن ، پولك پيشاني كوتاهتر از پولك آهيانه ، داراي يك پولك جلو چشمي و دو يا سه پولك عقب چشمي ، لب بالا داراي 7 يا 8 پولك «دومين پولك بزرگتر از سايرين » (سومين و چهارمين پولك لب بالا متصل به چشم) ، پولك چين قدامي به هم متصل و پولكهاي چين خلفي به وسيله دو يا سه پولك از هم جدا ، پولكهاي سطح پشتي پنج ضلعي و در 33 تا 55 رديف قسمت مياني پولكهاي ظهري برجسته و در نوزادان صاف ، پولكهاي سطح شكمي 209 تا 312 عدد (مشخص و كمي بزرگ).
نوزادان داراي خطوط عرضي سياه رنگ و در سطح جانبي اين خطوط باريكتر ، با يك يا چند رديف خالهاي تيره ، گاهي خطوط عرضي بهم متصل و در سطح پشتي به رنگ زيتوني متمايل به سياه ، سطح شكمي به رنگ سفيد يا روشن .
حداكثر طول 120 سانتيمتر ، دم 13 سانتيمتر .
انتشار جغرافيايي : خليج فارس ، سواحل چين ، گينه نو .
پراكندگي : خليج فارس
نام انگلیسی: Yelloe bellied sea snake نام فارسی: مار دريايي
مشخصات : پهنا و ارتفاع پولك رسترال برابر يا كمي پهن تر ، پولك پيشاني بزرگ و حداقل به اندازه پولك آهيانه با يك يا دو پولك زير چشمي يا فاقد آن ، پولكهاي گيجگاهي كوچك و به تعداد زياد ، لب بالا داراي 7 يا 8 پولك و دومين آن متصل به پولك جلو پيشاني (چهارمين و پنجمين پولك لب بالا متصل به چشم) ، پولكهاي چين كوچك و نامشخص . پولكهاي پشتي در نوزادان و مادهها صاف و در نرها داراي 1 تا 3 برآمدگي و در 49 تا 67 رديف.
بدن به رنگ سياه يا قهوه اي و زرد ، نقش و نگار خالهاي بدن متغير معمولاً سطح بالايي قهوه اي تيره يا سياه رنگ و سطح زيرين زرد رنگ .
حداكثر طول 72 سانتيمتر ، دم 8 سانتيمتر .
انتشار جغرافيايي : انتشار وسيعي در اقيانوس هند شامل خليج فارس دارد ، سواحل ژاپن ، سواحل اندونزي ، اقيانوس آرام ، دماغه اميدنيك ، خليج كاليفرنيا تا سواحل اكوادور .
پراكندگي : خليج فارس .
نام انگلیسی:Annulated Sea Snake نام فارسی: مار دريايي
مشخصات : سر متوسط ، بدن كشيده ، پهناي پولك رسترال بيش از ارتفاع آن ، پولك بيني كوتاهتر از پولك پيشاني ، طول پولك پيشاني بيش از عرض آن و كوتاهتر از پولك آهيانه ، داراي يك پولك جلو چشمي و يك يا دو پولك عقب چشمي ، لب بالا داراي 7 تا 8 پولك «دومين پولك بزرگتر از ساير پولكهاي لب» (سومين و چهارمين و پنجمين و يا سومين و چهارمين و پنجمين پولك لب بالا متصل به چشم) ، داراي دو پولك گيجگاهي ، داراي دو پولك چين قدامي برابر و به هم متصل و دو پولك چين خلفي جدا از هم ، پولكهاي سطح پشتي برجسته يا كمي تيغه دار و در 39 تا 45 رديف ، پولكهاي سطح شكمي 281 تا 385 عدد .
بدن به رنگ سبز زيتوني با خطوط عرضي زيتوني تيره ، سياه و گاهي زرد يا قهوه اي . اين خطوط در قسمت گردن پهن تر و در سطح زيرين بدن حلقه اي و در سطح پشتي با خطوط طولي سياه رنگ و گاهي در قسمت گردن مقطع و به شكل خال .
حداكثر طول 150 سانتيمتر ، دم 14 سانتيمتر .
انتشار جغرافيايي : از خليج فارس تا درياي ايدزو ژاپن ، سريلانكا ، و جزاير اندونزي .
پراكندگي : خليج فارس .
نام انگلیسی: Slender Sea Snake نام فارسی: مار دريايي
مشخصات : سر خيلي كوچك ، باريك و سطح فوقاني آن محدب ، بدن كشيده و در قسمت قدامي آن استوانه اي شكل ، گردن نامشخص ، پولكهاي سر بزرگ و سوراخ بيني به سمت بالا متمايل ، پولكهاي بيني بهم متصل، پولك رسترال بزرگ و ارتفاع آن كمي بيش از پهناي آن ، پولك پيشاني از سومين پولك لب بالا مجزا، پولكهاي جلو چشمي ، عقب چشمي و گيجگاهي منفرد ، لب بالايي داراي 5 يا 6 پولك (سومين و چهارمين پولك آن به چشم متصل) ، دومين پولك لب بالايي به پولك جلو پيشاني متصل ، لب پايين داراي 6 تا 7 پولك ، چين قدامي و چين خلفي كوتاه و برابر ، ناحيه گردن استوانه اي شكل ، پوزه و سطوح جانبي بهم فشرده ، پولكهاي سطح پشتي در ناحيه گردن 17 تا 19 رديف و در ضخيمترين قسمت بدن 30 تا 36 رديف بطور طولي و چند ضلعي قرار دارند . پولكهاي سطح شكمي 220 تا 286 رديف در قسمت قدامي بدن منفرد و در قسمت خلفي منقسم هستند . پولكهاي سطح پشتي در قسمت قدام بدن صاف ، بلند و كمي برجسته و در قسمت خلفي بدن چند ضلعي و پهلوي هم قرار دارند و هر پولك مركز آن برجسته .
قسمت قدامي بدن شامل تمام ناحيه سر و گلو به رنگ سياه يا زيتوني تيره و در دو طرف گردن با خالهاي سفيد يا زرد رنگ پريده يا با خالهاي عرضي روشن . قسمت خلفي بدن زرد متمايل به سبز با خالهاي سفيد يا خاكستري گاهي سطح پشتي خاكستري يكنواخت و سطح جانبي و شكمي روشن .
نوزادان داراي رنگ تيره با خالهاي روشن .
حداكثر طول 102 سانتيمتر ، دم 9 سانتي متر .
انتشار جغرافيايي : خليج فارس ، سواحل هندوستان ، چين ، هنگ كنگ ، احتمالاً سواحل استراليا .
پراكندگي : از خليج فارس گزارش ه اند
