مناطق حفاظت شده در ایران

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
منطقه حفاظت شده آبشار مارگون، فارس


نام انگلیسی : Margoon water fall protected area

نام فارسی : منطقه حفاظت شده آبشار مارگون


www.irandeserts.com_file_cms_files_shi_288_29.gif

موقعیت جغرافیایی: منطقه مذکور در شمال غربی استان فارس و۱۲۸کیلومتری شیراز و۵۰ کیلومتری سپیدان بین ۲۷ ۳۰ تا ۳۴ ۳۰ عرض شمالی و۴۹ ۵۱ تا ۵۷ ۵۱ طول شرقی واقع شده است وسعت آن حدود ۱۰۰۰۰ هکتار می باشد. منطقه دارای اقلیم ایرانی تورانی بوده تابستانهایی خشک وزمستانهایی بسیار سرد همراه با بارش برف وباران . از روستاهای نزدیک میتوان به روستای مارگون وکمهر اشاره نمود. منابع آبی آبشار از کوههای برفی نظیر کوه رنج ،کوه برم فیروز تامین می گردد.یکی از ارزشهاو نقاط قوت این منطقه وجود آبشار بسیار زیبای مارگون بوده که هر ساله جمع کثیری از بازدیدکنندگان را به خود جلب می کند علاوه بر این وجود بازمانده هایی از جنگلهای بلوط غرب زاگرس و درختان داغداغان ،منابع آب فصلی ودائمی وهمچنین تنوع فوق العاده گیاهی وجانوری، منطقه را نیز نباید فراموش نمود.

تاریخچه منطقه:

این منطقه طی آ”گهی رسمی مصوبه شماره ۱۹۲ در مورخ ۱۵/۱۰/۱۳۷۸ شورایعالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام گردید.
۱- جاذبه های جانوری :


اسامی علمی ، فارسی محلی گونه های شاخص حیوانات وحشی موجود درهریک از مناطق چهارگانه استان باذکراولویت از نظر جمعیت وامکان مشاهده سهل ترآنان توسط افراد معمولی .
ردیف
نام فارسی
نام انگلیسی
نام لاتین
۱
خار پشت ایرانی
Brandt,s hedgehog
Paraechinus hypomelas
2
هامستر دم دراز
hamster
Calomyscus hailwordi
3
هامستر خاکستری
Grey hamster
Cricetulus migratortus
4
موش صحرائی
Wood mouse
Apodemns sylvaticus
5
تشی
Indian crested
Hystrix indiea
6
خرگوش
Pape hare
Lepus eapensis
7
گرگ
Wolf
Canis lupus
8
شغال
Golden jakal
Canis aurus
9
روباه معمولی
Comman fox
Vulpes vulpes
10
خرس قهوه ای
Brown bear
Ursus aurrs
11
راسو
Weasel
Mustela niralis
12
سمور
Stone marten
Martes foina
13
رودک
Badger
Meles meles
14
کفتار
Stiped hyeana
Hyaena hyaena
15
گربه وحشی
Wild cat
Felis catus
16
پازن
Wild goat
Capra aegargus




2-مکان برجهای دیده بانی موجود جهت تماشای حیات وحش :

.ارتفاع کوه تنوره –گردنه تاریخ – گردنه گود ولهی –گردنه کله گاه –ارتفاع کمر زردی –ارتفاع چشمه نجف قلی خانی -
ییلاق وقشلاق ومسیرها ی حیات وحش: رخنه سیاه-کمر زردی –کوه تنوری –به طرف مناطق آزاد کوه رنج وگمبیل وارتفاعات آن.
آبشخورهای مهم حیات وحش منطقه: .چشمه چک –چشمه برکه –چشمه نجف قلی خانی -چشمه غربتی-چشمه آقاجانی وچشمه شیخ گردو وزمان استفاده تابستان وپاییز.

۳- جاذبه های گیاهی :

ا
سامی علمی و فارسی گونه های شاخص گیاهی موجود به تفکیک اشکوب فوقانی ( درختان ) ، اشکوب میانی (درختچه ها ) واشکوب تحتانی ( علنی )
اشکوب فوقانی
ارس
Junipenus excelsa
گلابی وحشی
Pyrus sp.
پسته وحشی یا بنه
Pistacia mutica
بادام کوهی
Amygdalus Scoparia
اشکوب میانی
بادام وحشی
Amygdalus Scoparia
زالزالک
Crataegus sp
اشکوب تحتانی
کنگر
Gundelia
خارشتر
Alhaji sp
کلاه میرحسن
Acantophylum sp
گرامینه
Graminea
بومادران
Achillea sp
درمنه
Artemisia sp


3-چشم اندازهای بدیع ودیدنی وسایر موارد


آبشارهای کوچک وبزرگی که باتوجه به شرایط مکانی وویژگیهای مختلفی که داشته باشند دردید بازدید کنندگان معمولی دارای جلوه های خاصی باشند .
آبشار زیبای مارگون با ارتفاع نزدیک به ۱۰۰۰متر و حدود ۴۰حفره که آب از آن خارج می شود.
پرتگاها ، صخره ها ، دره های عمیق ، منظره های ویژه کوهها وصخره ها که باتوجه به توپوگرافی منطقه حائز اهمیت بوده وجلب نظر می نماید :
کوه تنوره ای –صخره های کمر زردی –دره کله گاه –دره برد ابنوه -
وجود کلی گیاهان ارزشمند دارویی درمنطقه که مورد توجه خاص مردم آن ناحیه باشد :اویشن –مرزنجوش –پونه کوهی –بابونه –درمنه –حرپه –برنجاس(بومادران).
مشخص نمودن راههای قدیمی وتاریخی موجود درمناطقه وتشریح نسبی آنان .

:راه کل دوگوش –راه کهکشان به طرف مارگون

مشخص نمودن منابع آبی درون منطقه که آب آنها قابلیت شرب رادارند :آبشار مارگون
b438a48a-8306-448b-b572-c56ad185b01c.jpg
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : مناطق حفاظت شده در ایران

منطقه حفاظت شده آق داغ، اردبیل


نام انگلیسی : Agh Dagh protected area

نام فارسی : منطقه حفاظت شده آق داغ

www.irandeserts.com_file_cms_files_ardebil_285_29.gif
موقعیت جغرافیایی منطقه:
اين منطقه در جنوب شرقي شهرستان خلخال (در جنوب استان)واقع شده است . و از طريق جاده ارتباطي ، حدود 34 كيلومتر از شهر خلخال و 5 كيلومتر از جاده خلخال – هشتجين فاصله دارد . در مختصات جغرافيايي ´35º 37 تا ´04º 37 عرض شمالي و ´5º 48 تا ´20 º48 طول شرقي قرار دارد و وسـعت آن حدود 64 هزار هكتار از كوهستان آق داغ را در بر مي گيرد . دامنه ارتفاع منطقه از600 متر در ساحل رودخانه قزل اوزن و 3322 متر در قله كوهستان آق داغ ، متغيراست و از اين رواين منطقه از سه نوع آب و هواي گرم معتدل و سرد برخوردار مي باشد . قسمت جنوبي منطقه به علت گودي و محصور بودن در ميان كوهها (بارش اوروگرافيك در قسمت گيلان و ايجاد باد فون در قسمت اردبيل) ، داراي هواي بسيار گرم بوده و رستني هاي گياهي آن از نوع گرمسيري مي باشد . با افزايش ارتفاع به سمت شمال ، هوا ييلاقي و سردسير مي شود و در قله آق داغ به عنوان بلندترين نقطه منطقه ، هوا حالت سردسيري بخود گرفته و داراي زمستان هاي بسيار سرد و برف دائمي مي باشد.
تاریخچه حفاظت منطقه:
اين محدوده در سال 1378 با عنوان منطقه شكار ممنوع آق داغ به تصويب رسيد و در سال 1379 محدوده اي با مساحت 4322 هكتار در جنوب منطقه شكار ممنوع مذكور با عنوان منطقه حفاظت شده جنگلي تحت مديريت اداره كل حفاظت محيط زيست قرار گرفت.
اكوسيستم كوهستاني آق داغ:
از سه نوع اقليم هيركاني، ايراني و توراني و مديترانه اي تشكيل شده است .(وسعت اين منطقه در حدود 65000 هكتار مي باشد كه منطقه شكار ممنوع بوده و دو منطقه آق داغ به وسعت 6500 هكتار و در بند قزل اوزن 9000 هكتار به دليل وضعيت طبيعي و زيستي و دارا بودن غارهاي طبيعي و پناهگاه حيات وحش زيستگاه و مامن مناسب براي انواع گونه هاي جانوري به صورت منطقه حفاظت شده و امن اعلام گردیده است.
پوشش گياهي منطقه :
به طور كلي عوامل آب و هوايي ، توپوگرافي و خاك در تشكيل گونه هاي گياهي متراكم و متنوع نقش اساسي دارند . به طور كلي در گستره اين منطقه سه تيپ مراتع ييلاقي ، مراتع قشلاقي و جنگلي را مي توان يافت . در منطقه آق داغ گونه هاي گياهي به شرح ذيل ديده مي شوند : گونه هاي درختي و درختچه اي : شيرخشت ، قره آغاج ، قره ميخ ، قره تيكان ، چالي ، چاکلانقوش ، آلوچه ، ارس ، عناب ، ازگيل ، چبتنه ، بيد ، دوشان آلماسي ، گز ، قيچ ، گلابي ، ككم ، مو ، خيار ، سنجد ، شيلان ، آلي ، زرشك ، سياه كوتي ، يميشان ، سياه تلو ، سياه وليك ، بلوط ، داغداغان ، آردوج ، زبان گنجشك . گونه هاي مرتعي : چجم ، شبدر ، خشخاش ، علف پشمكي ، يملك ، سيركوهي ، شيرسگ ، گاو زبان ، زرد پياز ، انواع يونجه ، فستوك گوسفندي ، آويشن ، انواع گون ، درمنه ، كلاه ميرحسين ، چوبك ، گزنه ، چاودار ، سبزواش ، جو ، علف گندمي ، پنجك ، دانه قناري ، پونه ، تره تيزك ، كاكوتي ، خاكشير ، اسپرس ، تشكر ، ميخك ، بومادران ، بابونه ، جارو ، بولاق اوتي ، شاطرا ، اسپند ، دم روباهي ، يولاف -
حيات وحش منطقه :
منطقه شكار ممنوع آق داغ بدلیل فاصله زیاد از کانون شهری و کوهستانی بودن آن تراکم آبادی کم بوده واین خود دلیل کاهش فعالیت انسانی و منطقه امن برای وحوش گردیده است.این منطقه داراي اكوسيستمي كوهستاني با وسعت زياد و آب و هواي متنوع و وجود عوارض طبيعي زياد باعث تنوع جانوري و زيستي مناسبي مي باشد .
گونه هاي مهم حيات وحش اين منطقه عبارتند از :
پلنگ ، كل و بز ، پازن ، انواع سمور (جنگلي ، سنگي ، آبي) ، تشي ، رودك ، سياه گوش ، جوجه تيغي ، گرگ ، روباه معمولي ، راسو ، گراز شغال ، گربه جنگلي ، خرگوش
از مهمترين گونه هاي پرندگان بومي منطقه نيز مي توان به موارد ذيل اشاره نمود :
عقاب طلايي ، عقاب جنگلي ، طرلان ، پيغو ، قرقي ، كركس ، دال سياه ، بحري ، ليل ، دليجه ، دليجه كوچك ، جغد جنگلي و كوچك ، سبزقبا ، زنبورخوار ، داركوب ، هدهد ، انواع چلچله ، انواع چكاوك ، پرستو ، بلدرچين ، كبك معمولي ، كبك چيل ، كبك دري ، سنقر گندم زار و انواع زاغ .
از خزندگان شاخص منطقه مي توان به:
مارها (زنگي ، آتشي ، افعي ، گرزه مار ، يله مار ، مار پلنگي) ، سوسمارها و مارمولك ها و لاك پشت ها و بويژه لاك پشت مهميزدار اشاره نمود
www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_764d034e_2fd2_4d2a_9a98_4a91faa165c1.jpg
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : مناطق حفاظت شده در ایران

منطقه حفاظت شده ارژن ، فارس


نام انگلیسی : Arzhan protected area

نام فارسی : منطقه حفاظت شده ارژن

www.irandeserts.com_file_cms_files_shi_289_29.gif
منطقه حفاظت شده ارژن در استان فارس، بين 30/29 عرض شمالي و 52 طول شرقي، واقع شده و مساحت آن 59 هزار و 784 هكتار است.
پوشش گياهي: ني، جگن، بوريا، كوشيا، درختان بلوط، بادام، زالزالك، داغداغان
پستانداران: گربه وحشي، گرگ
پرندگان: اردك سرسبز، خوتكا، نوك پهن، آنقوت، گيلار، فيلوش، چنگر، يلوه آبي، حواصيل، اگرتها، اكراس، اكراس سياه، طاووسك، پليكان خاكستري ، اردك مرمري، اردك سرسفيد، عقاب شاهي، اردك سرسفيد، فلامينگو، درنا، كفچه نوك، كاكايي سرسياه
اين منطقه كه بعنوان ذخيره گاه زيستكره از سوى يونسكو انتخاب شده در 60 كيلومترى غرب شيراز قرار گرفته و 52800 هكتار مساحت دارد. اين منطقه شامل دشت وسيع ارژن و تالاب بين المللى پريشان است.
گونه هاى غالب گياهى منطقه را نى، جگن، بلوط و بادام تشكيل ميدهد و گونه هاى مهم جانورى آن شامل پرندگان آبزى و كنار آبزى از جمله پليكان پا خاكسترى، اردك سر سفيد و عقاب شاهى است. تعدادى گوزن زرد ايرانى نيز به اين منطقه آورده شده اند. اين منطقه به دليل آنكه زيستگاه مناسبى براى زمستان گذرانى و زادآورى بسيارى از پرندگان است داراى اهميت بين المللى است. اين منطقه را زيستگاه شير ايرانى، كه منقرض
www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_cd7ed457_a6d3_48a6_94d1_ff68846f6fba.jpg

شده است، ميدانند.

www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_08252200_b8ce_47ae_b963_c69d23f7cfec.jpg
دریاچه ی پریشان
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : مناطق حفاظت شده در ایران

منطقه حفاظت شده ارس سیستان


نام انگلیسی : Ors Sistan protected area

نام فارسی : منطقه حفاظت شده ارس سیستان

www.irandeserts.com_file_cms_files_ors.gif
اين منطقه با وسعت 112714 هكتار كه در شمال استان خراسان رضوي قرار دارد درسال 1378 حفاظت شده اعلام شد .داراي اقليمهاي نيمه خشك معتدل تا نيمه مرطوب گرم است .منطقه اي است كوهستاني با رودها و چشمه سارهاي فراوان و پوشش گياهي خوب ارس سيتان بخشي از ناحيه زمين شناسي كپه داغ با لايه هاي رسوبي در يايي عميق محسوب مي شود اين منطقه به دليل داشتن جنگلهاي انبوه و شاداب ارس و ضرورت حفاظت از آن از اهميت خاصي برخوردار است.

گونه هاي جانوري منطقه عبارتند از :قوچ و ميش ،بز و پازن ،گراز،پلنگ،گرگ،روباه معمولي،گربه جنگلي،گربه پالاس،تشي،كبك،تيهو،دليجه، كبك دري،سهره،چكاوك شاخ دار،كوركور،ليل،مرغ حق،عقاب طلايي و دشتي،پيغو،بالاوان،شاهين و انواع كوكرها. رشته كوه زيباي هزار مسجد،دره ها ي عميق و حيات و حش غني بيانگر قابليت بالاي اين منطقه براي فعاليتهاي علمي است.

www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_166e2265_d92a_4498_8adc_2fbb107a47bd.jpg

www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_7f2343ef_a1f3_4a22_b98d_3dd07533595f.jpg
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : مناطق حفاظت شده در ایران

منطقه حفاظت شده ارسباران
نام انگلیسی : Arasbaran protected area

نام فارسی : منطقه حفاظت شده ارسباران

www.irandeserts.com_file_cms_files_aras.gif
یكی از مناطق منحصر به فرد حفاظتی زیستی ایران ارسباران نام دارد. ارسباران به عنوان منطقهای ویژه به لحاظ پوشش گیاهی و گونههای جانوری، یكی از مناطق حفاظت شدهای است كه سالهاست پروژههای شكار ممنوع، حفاظت رویشی و دورههای پژوهشی در آن به اجرا درمیآید تا از روند تخریبی پوشش گیاهی آن جلوگیری شود و گونههای در معرض انقراض جانوری به زاد و ولد متعادلی دست یابند.

ارسباران بعد از سپری كردن دورههای حفاظتی، قابلیت این را پیدا كرده كه بخشهایی از آن به پارك ملی ارتقاء یابد و در معرض و دسترس علاقهمندان طبیعت قرار گیرد.
این منطقه زیبای كوهستانی از مناطق رویشی نادر و زیستكرهای ارزشمند برای گونههای كمیاب جانوری است. ارسباران واقع در حاشیه جنوبی رودخانه مرزی ارس در استان آذربایجان شرقی، با مساحتی برابر با ۸۰۶۵۴ هكتار در سال ۱۳۵۲ حفاظت شده اعلام شد، در سال ۱۳۵۵ نیز به دلیل دربرداشتن زیست بومهای گوناگون، ارزش بیولوژیك بسیار بالا و گونههای گیاهی و جانوری منحصر به فرد، به عنوان ذخیرهگاه زیست كره شناخته شد.


علاوه بر آن مساحتی حدود ۲۹۰۰ كیلومتر مربع از دامنههای جنگلی آن به عنوان منطقه رویشی ارسباران با جنگلهای نیمهمرطوب نشانهگذاری و تحت حفاظتاست. پوشش جنگلی این رویشگاه در گذشتهای نهچندان دور از وسعت بیشتری برخوردار بود. وجود ۱۰۷۲ گونه علفی و ۹۷ گونه چوبی در این منطقه كوچك، نشانه تنوع زیستی گیاهی بسیار زیاد آن است و مهمترین مشخصه آن محسوب میشود.


دامنه ارتفاعی ۲۵۶ تا ۲۸۹۶ متر، بارندگی ۲۷۵ میلیمتر و دمای متوسط سالیانه ۱۰ درجه سانتیگراد، منطقه را دارای اقلیمهای نیمهخشك و نیمهمرطوب معتدل كرده است. این منطقه از نظر حفظ ذخایر ژنتیكی از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است، از جمله گونههای گیاهی مهم منطقه میتوان «آوری، ممرز، گردو، چنار، كیكم، عاق، زرشك، گیلاس، آلبالو، سرخدار، هفت كول، ارسل، زغال اخته، آلوچه، انار وحشی، زالزالك و ... انواع نعنا عیان، پامچال، آلاله و گراسها» را برشمرد. گونههای مهم جانوری منطقه عبارتند از: بز، پازن، قوچ، میش، گراز، خرس قهوهای، گرگ، سیاگوش، روباه، خرگوش، پلنگ، كبك، قرقاول ارسبارانی، هما، انواع شكاریها، یله مار، تیرك مار، گرز، مار و... .اما مهمترین و كمیابترین گونه جانوری شناخته شده ارسباران نوعی پرنده نادر به نام «سیاه خروس قفقازی» است كه این منطقه یكی از معدود زیستگاههای آن بهحساب میآید. قرقاول ارسبارانی و مارال دو گونه دیگر در معرض خطر انقراض این منطقه هستند كه نسل در خطر آنها با برنامههای حفاظتی احیاء و جمعیت آنها در حال حاضر آمار مطلوبی دارد.


هماهنگیهای لازم برای انجام طرح ارتقاء منطقه حفاظت شده ارسباران به پارك ملی با دستگاههای مربوط انجام شده است و با تأیید شورای عالی محیطزیست بخشی از این منطقه به پارك ملی تبدیل میشود. با این حساب در آیندهای نزدیك ارسباران به عنوان بیستمین پارك ملی ایران، كانون توجه گردشگران طبیعت و مركز بهرهبرداری موضوعات اكولوژیستی و پژوهشی خواهد بود.


قرار است بخش مركزی آن حدود ۳۹ هزار هكتار به پارك ملی تبدیل شود. وجود آثار ارزشمند تاریخی، همچون «قلعه بابك» «دژ طوماسیاش و كلیسای نارینی» در این محدوده، ویژگی برجسته این پارك برای جلب گردشگر محسوب میشود.ضروری است پس از این اقدام فرخنده و پیوستن ارسباران به عنوان بیستمین پارك ملی در فهرست پاركهای ملی ایران، اقدامی هماهنگ از سوی سازمانها و نهادهای ذیربط مانند «سازمان میراث فرهنگی و گردشگری،محیطزیست، منابع طبیعی و... » صورت گیرد و شرایطی درخور ارتقای این منطقه حفاظت شده، برای علاقهمندان فراهم شود و اطلاعرسانی درست و زمینههای جذب توریست و زیرساختهای رفاهی آموزشی، میتواند به معرفی جدیدترین پارك ملی ایران كمك كند تا ارسباران به قطبی در اكوتوریسم بدل شود.

www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_5d4f216e_8afb_4058_b7f8_9ad7b3ada2a7.jpg

www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_155a4179_4242_4242_b93f_2172756ef0b0.jpg
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : مناطق حفاظت شده در ایران

منطقه حفاظت شده اساس، مازندران


نام انگلیسی : Esas protected area

نام فارسی : منطقه حفاظت شده اساس

www.irandeserts.com_file_cms_files_semnan_288_29.gif
منطقه حفاظت شده اساس با مساحت 2997 هکتار از سال 1380 تحت حفاظت قرار گرفت . اساس منطقه ای است کوهستانی با دره های متعدد ، پر آب و پوشش جنگلی با ارزش هیرکانی واقع در استان مازندران . دامنه ارتفاعی 540 تا 1650 متر دما و بارندگی متوسط سالانه 14 درجه سانتیگراد و 650 میلیمتر ، موجب تشکیل اقلیم نیمه مرطوب معتدل در منطقه شده اند . از گونه های درختی مهم منطقه می توان راش ، ممرز ، شمشاد ، ملچ ، توسکا ییلاقی ، پلت ، شیردار ، انجیلی ، آزاد ، سیاه تلو و کچف را نام برد . گونه های اصلی جانوری منطقه عبارتند از : شوکا ، مرال ، پلنگ ، روباه معمولی، شغال ، تشی،
www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_5b95c19f_18e6_4d86_8f58_7ba7a88fd84a.jpg
گراز، خرس قهوه ای ، کبک، تیهو ، کبک دری ، انواع پرندگان شکاری و افعی البرزی

 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : مناطق حفاظت شده در ایران

منطقه حفاظت شده اشترانکوه ، لرستان


نام انگلیسی : Oshtorankooh protected area

نام فارسی : منطقه حفاظت شده اشترانکوه

www.irandeserts.com_file_cms_files_lor_286_29.gif
منطقه حفاظت شده اشترانكوه در استان لرستان 28/33 تا 12/33 عرض شمالي و 25/49 تا 58/48 طول شرقي واقع شده است. مساحت آن 98250 هكتار مي باشد.

پوشش گياهي: گون, درمنه, چوبك , آويشن و كلاه مير حسن .

پستانداران: كل و بز , قوچ و ميش , خرس قهوه اي ,پلنگ , گربه جنگلي ,گرگ,شغال و روباه.

سفر به درياچه گهر و ديدن زيباييهاي منطقه اشترانكوه كه اين درياچه را در خود محصور كرده است، اين روزها آرزوي بسياري از گردشگراني است كه مناطق سردسير كشور را براي گشت و گذار و لذت بردن از زيباييهاي طبيعت انتخاب ميكنند.

زيبايي خيره كننده و چشم اندازهاي بديع درياچه سبب شده تا هر ساله با وجود سختي راه، انبوهي از مردم لرستان، استانهاي اطراف و ديگر نقاط كشور، با پاي پياده يا سواره به ديدن درياچه و زيباييهاي آن بروند و چند روزي از اوقات فراغت خود را در آنجا سپري كنند. شتر کوه و يا اشترانکوه نيز كه چشمانداز درياچه را تشكيل ميدهد و از عجايب طبيعي ايران و يكي از ذخاير طبيعي ارزشمند جهان به شمار ميآيد، تابستانهاي زيبا و خنكي را در خاطره گردشگران به جا ميگذارد.


اين رشته کوه بسيار زيبا در حدود سال 1340 جزء منطقه تحت حفاظت کشور از لحاظ گونههاي جانوري و گياهي قرار گرفت و در سال 1348 جزء محيط زيست جهاني انتخاب شد. رشته کوه زيبا و منحصر به فرد اشترانكوه از هشت کوه و قله بسيار مرتفع در کنار هم تشکيل شده است که به واسطه بلندي بسيار زياد و در رديف هم به مانند کوهاني از شترهاي به هم پيوسته هستند، لذا به اشترانکوه معروف شدهاند. درياچه گهر، اين درياچه زيبا نيز در پاي قله سن بُران و گل گل در ارتفاعات شمال روستاي طيان شهرستان درود واقع شده است.


در اثر ذوب شدن برفها در اين دو قله و سرازير شدن رود در محلي به همين نام (گهر) درِياچهاي به زيبايي آسمان و زلالي اشک چشم و به مساحت چند صد هکتار و عمق متوسط 20 متر تشکيل ميشود. درياچه گهر شامل دو درياچه است، گهر پايين و گهر بالا که يکي از يکي زيباتراست.در اطراف درياچه گهر درختان بيد روئيده و زيبايي بسيار زيادي به آن منطقه بخشيده اند. منطقه گهر محل بسيار مناسبي براي تفريح و آسايش است و ماهي گيري در گهر آروزي هر توريست و گردشگر است.


هنگام استراحت در آن مکان موج زدن آب بسيار زلال، نسيم سرد و ديدن قلههاي پر برف سن بران و گل گل و دوري از قيل و قال شهر، خاطره زيباي مسافران را چندبرابر ميكند. راز زيبايي و بکر بودن طبيعت گهر در اين است که اين منطقه فاقد جاده ماشين رو است.طول درياچه اصلي گهر را 5/1 كيلومتر و عرض متوسط آن را 600 متر برآورد كرده اند. حداكثر عمق درياچه 28 متر و مساحت آن در حدود 100 هكتار است.


درياچه گهر مانند آبگيري است كه از چشمهها، آبشارها و سرابهاي اشترانكوه پر شده و آب آن در تابستان و زمستان ثابت است. بيشتر سطح درياچه گهر در زمستان يخ مي بندد.


انواع بوتهها، درختان تنومند بيد، گياهان و گلهاي زيباي پيراموني، اطراف درياچه را به صورت يك پارك طبيعي شگفت انگيز در آورده است.


از گونههاي جانوري اين منطقه ميتوان به خرس قهوهاي، روباه، کفتار، گراز، گرگ خاکستري، بز کوهي، قوچ کوهي و از پرندگان نيز ميتوان به عقاب، کبک، جغد، اردک، شاهين و ... اشاره كرد که همگي تحت حفاظت اداره كل حفاظت محيط زيست استان لرستان هستند.


در اشترانکوه پسته کوهي به فراواني يافت ميشود و پوشش گياهي متنوع آن اعم از گون، ريواس و استپها در شيب ملايم بعضي نقاط و گلهاي طبيعي و خودرو محل مناسبي براي جانوران ساکن در اشترانکوه است که در آن زاد و ولد کرده و از آنان تغذيه ميکنند.

www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_d9a50e02_37cb_4582_bcf6_a35b4f488026.jpg
دریاچه ی گهر
www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_9c1bd2d2_6e44_4fd9_a1fa_cc2baa207ffd.jpg
منطقه ی حفاظت شده ی اشترانکوه
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : مناطق حفاظت شده در ایران

منطقه حفاظت شده البرز مركزی ، تهران


نام انگلیسی : Central Alborz protected area

نام فارسی : منطقه حفاظت شده البرز مرکزی

teh%2822%29.gif
اين منطقه درمجاورت و شمال تهران بزرگ بين استانهاي مازندران و تهران و در محدوده شهرستانهاي تهران ,شميرانات كرج ,چالوس ,نوشهر ونور و بين 51 تا 36/51 طول شرقي و 45/35 تا 35/36 عرض شمالي واقع شده است. مساحت آن 410790 هكتار مي باشد. تاريخچه: منطقه البرز مركزي بدليل وضيعت طبيعي خود و نزديكي به مراكز حكومتي همواره مورد توجه حاكمان وقت بوده كه بنا شدن قصرها ، تفرجگاهها ، مكانهاي استراحتي و شكارگاههاي غني در اين ناحيه از مشخصه هاي آن است . اين منطقه در سال 1346 هجري ، برابر مصوبه قانوني شورايعالي شكارباني و نظارت بر صيد در حدود 398853 هكتارآن بعنوان منطقه حفاظت شده درآمده است. درحال حاضر نيز قسمت جنوبي منطقه در حدود يك سوم ازكل مساحت آنرا شامل ، كه معادل 110000 هكتار بوده و تحت مديريت اداره كل حفاظت محيط زيست استان تهران است.
ازنظر تقسيم بندي رويشگاهي ، قسمت جنوبي البرز مرکزي دراستان تهران جزء ناحيه ايراني- توراني محسوب شده كه يکي ازذخيرهگاههاي ژنتيکي ايران نيز مي باشد . تنوع اقليمي و شرايط خاص اکولوژيک و توپوگرافي منطقه البرز جنوبي شرايط زيست مساعدي را براي زندگي انواع وحوش در اين گستره فراهم آورده است .
پوشش گياهي و حيات وحش جانوري
شناسايي بيش از 950 گونه گياهي متعلق به حدود 57 خانواده از گياهان اصلي اين منطقه اكولوژيكي كه تعداد كثيري از آنها اختصاصاً در البرز يافت مي شوند، نمايانگر پوشش گياهي بسيار غني و متنوع منطقه و بالاترين گستره پراكندگي در اين عرصه مي باشد كه از قوي ترين فلورهاي گياهي در بين مناطق تحت حفاظت به شمار مي آيد و يكي از ذخيره گاههاي ژنتيكي ايران بوده و ارزش بالايي براي حفاظت دارد، البته غناي گياهي موجود زاييده وضعيت خاص توپوگرافي و اقليمي منطقه است و پوشش در ارتفاعات بالاي 3200 متر از سطح دريا مناسبتر و از تنوع ژنتيكي خاص برخوردار است.
از لحاظ حيات وحش جانوري به علت تنوع اقليمي و شرايط خاص اكولوژيك و توپوگرافي منطقه البرز جنوبي شرايط زيست مساعدي براي زندگي انواع وحوش در اين گستره فراهم گرديده است. براي معرفي تنوع جانوري اين منطقه مي توان از 155 گونه پرنده از 40 خانواده و 25 گونه پستاندار نام برد. خزندگان و دوزيستان نيز در اين منطقه از تنوع بالايي برخوردارند و وجود خزندگان و دوزيستان به علت رابطه اكولوژيكي كه با جوندگان كوچك دارند، از عوامل اصلي كنترل جمعيت جوندگان در اين منطقه محسوب مي گردند.
امكانات آموزشي، پژوهشي
منطقه البرز مركزي كه يكي از بهترين الگوهاي زيست محيطي است، بخش قابل توجهي از فون و فلور كشور را در خود جاي داده است. بخشهايي از اين منطقه حفاظت شده تاكنون مورد بررسي كارشناسان و محققان قرار نگرفته است و از ديدگاه تحقيقاتي مكاني بكر به نظر مي رسد كه مي تواند بستر مطالعاتي مناسب براي بررسي جامع علاقه مندان محيط زيست باشد. مطالعات اكولوژيك و عمليات اجرايي در خصوص بررسي ماهيهاي منطقه و تجزيه شيميايي آب و پلانكتون ها و باكتريهاي درياچه از جمله موضوعات مورد علاقه دانش پژوهان مي باشد كه با احداث ايستگاه تحقيقاتي و آزمايشگاهي محيط زيست تسهيلات لازم براي انجام امور پژوهشي فراهم شده كه با يك برنامه ريزي صحيح و منسجم دستيابي به اهداف مورد نظر در زمينه هاي مختلف آموزشي و تحقيقاتي در منطقه آسانتر تحقق مي يابد.
مشكلات منطقه حفاظت شده البرز
مناطق حفاظت شده به عنوان يك منبع ژنتيك و اندوختگاه علمي، آموزشي و پژوهشي براي نسل حاضر و آينده محسوب مي شوند بررسيهاي انجام شده با فاصله بيست سال در منطقه البرز جنوبي، گوياي روند تخريبي منطقه بوده و در يك ارزيابي كلي تفاوت فاحشي را بين جمعيت هاي حيات وحش و پوشش گياهي نشان مي دهد. رودخانه هاي كرج و ولايت رود در محدوده حفاظت شده قرار دارند و به دليل موقعيت خاص تفرجگاهي خود بيش از ساير نواحي مورد تجاوز و تخريب قرار گرفته اند و عليرغم تلاشهاي انجام شده اين روند تخريبي همچنان ادامه دارد، به طوري كه تقريباً تمامي واحدهاي مسكوني، خدماتي و پذيرايي اطراف آنها فاقد سيستم تصفيه بوده، تمام مواد اضافي و غير مصرفي و حتي فاضلاب به طور مستقيم و غيرمستقيم به رودخانه هاي مجاور سرريز و يا در آن تخليه مي شود. ساخت و سازهاي بي رويه و افزايش اماكن و فعاليتهاي واحدهاي نظامي و ارگانهاي مختلف موجبات تشديد آلودگي و تخريب منطقه را فراهم نموده است
www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_35b712b8_bb3f_43ee_a63a_121deb9323f1.jpg
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : مناطق حفاظت شده در ایران

منطقه حفاظت شده الوند، خمین


نام انگلیسی : Alvand protected area

نام فارسی : منطقه حفاظت شده الوند

www.irandeserts.com_file_cms_files_markazi.gif
الوند منطقه ای کوهستان است که بطور مایل از شمال غرب به سمت جنوب شرق امتداد یافته و در بخش جنوبی استان مرکزی قرار گرفته . کوه الوند در ۲۰ کیلومتری غرب شهرستان خمین و ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شازند واقع است . از نظر موقعیت جغرافیایی در حد فاصل ً۳۰/َ۳۸/ْ۴۹ الی ً۰۰/َ۴۹/ْ۴۹ طول شرقی و ً۰۰/َ۴۲/ْ۳۳ الی ً۱۰/َ۴۹/ْ۳۳ عرض شمالی واقع شده است مساحت منطقه ۷۲۰۰ هکتار می باشد . کوه الوند منطقه ای کاملاًکوهستانی با کمربندهای ارتفاعی متفاوت که دارای کوه ها و تپه ماهورهای بلند و دره های متعددی است بلندترین نقطه قله کوه الوند با ارتفاع ۳۰۹۶ متر بوده و پست ترین نقطه آن در جنوب شرقی منطقه در محلی بنام سه راهی چارطاق واقع شده که ۲۰۵۰ متر از سطح دریای آزاد ارتفاع دارد . قسمت عمده این منطقه از ارتفاعات صخره ای تشکیل شده است که به این علت تردد را در آن مشکل می نماید . میزان بارندگی متوسط سالانه منطقه ۳۸۰ میلیمتر در سال و متوسط درجه حرارت سالانه معادل ۲/۱۰ درجه سانتیگراد برآورد گردید که حداکثر مطلق دما ۳۷ و حداقل مطلق نیز معادل ۳۱- درجه سانتیگراد برآورد شده است . تنوع زیستی موجود در منطقه الوند در هیچ نقطه دیگری از محدوده های جنوبی استان تکرار نشده و وجود ۹ تیپ گیاهی با ۱۱۵ گونه که ۲ درصد آنها اندمیک می باشد و نیز حضور بیش از ۶۰ گونه پرنده که ۱۹ گونه آن حمایت شده و آسیب پذیر هستند و پستانداران عمده و بارزی نظیر کل و بز ، قوچ و میش ، پلنگ ، گرگ و … اهمیت این منطقه را از لحاظ ارزشهای زیستگاهی و جانوری آن نشان میدهد . این منطقه ۱۲ درصد پرندگان ایران و ۴۴ درصد پرندگان استان را در خود جای داده ، بیش از ۳۰ درصد پرندگان این منطقه و از جمله پرندگان شکاری حمایت شده اند و از نظر پستانداران نیز غنی است و ۸/۸ درصد پستانداران کشور را در خود جای داده است از ۱۱ گونه پستانداران این منطقه ۳ گونه حمایت شده اند .
www.irandeserts.com_file_imageSection_F1_9c56de03_72ba_414c_ba3e_d166f8a91ac4.jpg
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : مناطق حفاظت شده در ایران

منطقه حفاظت شده باشگل ، قزوین


نام انگلیسی : Bashgol protected area

نام فارسی : منطقه حفاظت شده باشگل

www.irandeserts.com_file_cms_files_taleghan_2812_29.gif
منطقه حفاظت شده باشگل در استان قزوين بين14/36 الي 3/36 عرض شمالي و 28/49 الي 43/49 طول شرقي واقع شده است. مساحت آن 25190 هكتار مي باشد.

پوشش گياهي: بروموس ها و گونها ,بومادران , كلاه ميرحسن وشيرين بيان .

پستانداران: گرگ,روباه معمولي,شغال, گراز, خرگوش و آهو.

پرندگان : كبك ,تيهو, كوكر, جغد و بلدرچين .


منطقه حفاظت شده باشگل با مساحت ۲۵ هزار و ۱۲۵ هكتار بخشي از حوزه استحفاظي شهرستان تاكستان است كه نام آن از روستاي متروكه باشگل كه در مركز منطقه قرارداد، گرفته شده است. با توجه به اهميت زيستگاهي و جمعيت هاي حيات وحش موجود در اين ناحيه، اين منطقه از سال ۱۳۷۵ به عنوان منطقه حفاظت شده به فهرست مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محيط زيست كشور اضافه شد. براي دسترسي به اين ناحيه، شبكه اي از راه هاي ارتباطي در منطقه وجود دارد كه به يكديگر متصل بوده و با ساير راه هاي موجود در ناحيه در ارتباط اند.


پوشش گياهي منطقه باشگل از نوع فلور ايراني- توراني و شامل گونه هاي مختلف بويژه گونه هايي از خانواده گون، گرامينه، كمپوزيته وگونه هاي اسپرس، گل گندم، بومادران، خارشتر، ورك، شيرين بيان، و... است. همچنين درختچه و بوته هايي از انواع بنه و بادام كوهي نيز در منطقه ديده مي شود. باشگل فاقد هرگونه رودخانه دائمي پرآب است. با اين وجود، در محدوده منطقه، چشمه هاي دائمي كه در تمام فصول سال آب دارند وجود دارد كه از معروفترين آنها چشمه باشگل، بانچال و نيكچه را مي توان نام برد. هرچند كه محدوديتي از نظر آب براي وحوش منطقه ديده نمي شود، با اين حال استقرار آنها در اين منطقه در فصول پرآب به حداكثر مي رسد و ساخت چند آبشخور توسط اداره كل حفاظت محيط زيست قزوين در اين زيستگاه نيز شرايط ويژه اي را براي افزايش حيات وحش و تنوع گونه اي موجود در آن به همراه داشته است.
حيات وحش باشگل
منطقه زيبا و ديدني باشگل با توجه به موقعيت خاصي كه دارد داراي زيستگاه هاي متفاوتي است. قسمت هاي جنوبي آن دشتي و زيستگاه آهو است و بقيه نقاط منطقه تپه ماهوري است و از جمله زيستگاه هاي برجسته قوچ و ميش در كشور كه بلندترين قله آن ۲ هزار متر از سطح دريا ارتفاع دارد. همچنين خالي از سكنه بودن تعداد زيادي از روستاهاي داخل منطقه نيز امنيت بيش تري براي حيات وحش به وجود آورده است. علاوه بر آهو و گوسفند وحشي، گرگ، روباه قرمز، شغال، گراز، خرگوش، تشي، زرده بر، سمور سنگي معمولي هم در اين منطقه زندگي مي كنند. گوسفند وحشي منطقه باشگل حاصل اختلاط دو نژاد البرز مركزي و گوسفند وحشي است كه مهاجرت منطقه اي داشته اند و در فصل گرما از منطقه خارج شده، به ارتفاعات فيله ورين، مغول آباد تا خراسانلو در استان زنجان، كه در قسمت غربي منطقه باشگل قرار دارد، مهاجرت مي كنند و در زمستان ها به اين منطقه باز مي گردند. اخيراً محدوده پراكنش آنها در تابستان در قالب يك منطقه ممنوعه به نام خراسانلو تحت حفاظت قرار گرفته و امنيت زيستگاه هاي تابستاني آنها فراهم شده است. فصل زايمان ميش ها در اين مكان از اوايل خرداد آغاز و تا پايان خرداد ادامه دارد. پرندگان منطقه را نيز انواع پرندگان خاص مناطق دشتي و كوهستاني تشكيل مي دهند. اگرچه تنوع گونه هاي پرندگان در اين منطقه نسبتاً كم است، ولي گونه هاي باارزشي مانند پرندگان شكاري و پرندگان قابل شكار به صورت مهاجر يا بومي ديده مي شود. وجود منابع غذايي فراوان و زيستگاه هاي مناسب براي انواع پرندگان شكاري، باعث شده تا هر ساله علاوه بر پرندگان بومي، تعداد زيادي از انواع پرندگان شكاري نيز از اواخر خرداد ماه به اين منطقه هجوم آورند.

 
بالا