** مدیریت بحران توسط حضرت زینب(س) **

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
حضرت زينب (س) و مديريت بحران




اگر نگاهي منصفانه و توأم با دقت نظر به حوادث و رويدادهاي واقع شده در تاريخ بشر داشته باشيم. در خواهيم يافت که واقعه کربلا يکي از عظيم ترين، بحراني ترين و سخت ترين وقايعي بوده كه اتفاق افتاده است. شرايط و ويژگي هاي اين واقعه از حيث عظمت و بزرگي به گونه اي است كه بحراني نظير آن را نمي توان در طول ادوار گذشته تاريخ يافت. در بسياري از حوادث و وقايع تاريخي معمولاً بحرانها يک وجهي بوده و پس از گذر از يک واقعه چند روزه و از بين رفتن علل و اسباب بروز آن، حواشي حوادث پايان مييابد و بحران خاتمه شده انگاشته ميشود. اما در واقعه کربلا بحران دو وجه و دو دوره زماني داشته كه دوره دوم بسيار سخت تر و دهشتناک تر از دوره اول بوده ( اگرهم بيشتر نباشد کمتر نيست) دورهي اول از آغاز حركت حضرت امام حسين(ع) از مكه و نيمه تمام كردن مراسم حج تا عصر عاشورا و به شهادت رسيدن تمام ياران و انصار و اهل بيت آن حضرت که در بدترين شرايط و به شقاوت ترين وجه ممکن صورت گرفت و در اين دوره تعداد اندکي از ياران عاشق و از جان گذشته به نداي هل من ناصر ينصرني ابا عبدالله لبيک گفتند و در اين راه نيز تا آخرين لحظه، ذرهاي از عقايد خويش عقب ننشستند و به وعده اي که داده بودند عمل کردند و جملگي به شهادت رسيدند.
دوره دوم از عصر عاشورا شروع مي شود و تا جريان اسيري و اعزام کاروان به شام ادامه پيدا مي كندکه در جريان اين سفر پر مشقت و بسيار بحراني مصائب و سختيهاي بسياري بر حضرت زيبنب (س) گذشت که ميزان آن کمتر از دو ه اول نبوده است مديريت بر يک جمعي متشكل از زنها و بچه ها و كودكان که تماماً از يک طرف غم ديده و مصيبت زدهاند و از طرف ديگر رفتارهاي ناشايست، اسائه ادب و اذيتهاي مأموراني که وظيفه انتقال آنها را به شام داشتند و همچنين نوع برخورد تحقرآميز و بسيار زشت مردمان شهرها و قبايل مسير حرکت آنها كه اين كاروان اسراء را به چشم يک خارجي نگاه ميکردند وبا زخم زبان و دشنام و .... استقبالي ناشايست از آنها مينمودند از طرف ديگر همه اين مسائل و رفتارها و مشکلات عظيم را در کنار هم بگذاريم بيان از واقعهاي دردناك و اسفناک دارد که در طول تاريخ نيز چنين بحران وحشتناکي بر کسي واقع نشده است. عليرغم همه اين مصائب عظماي بوجود آمده براي كاروان كربلا، براي ادامه روند نهضت كربلا و دستيابي به اهداف عالي ترسيم شده براي آن از سوي ابا عبدالله الحسين(ع)، اين امر، نيازمند مديري توانمند و لايق هست تا بتواند ضمن اداره احسن امور، به خوبي اين حركت عظيم را به جلو برده و به بهترين نحو ممکن رسالت و وظيفه اي را که تعيين و تبيين شده به بهترين وجه ممكن به انجام رساند. رسالتي كه همانا جز تبلغ و بيان واقعيتهاي موجود و مسائلي که بر دين اسلام رفته و انحرافات و ناراستي هايي توسط حکام به ظاهر اسلامي بر جامعه اسلامي ترويج و اعمال شده بود نبوده است. حضرت زينب (س) اين شير زن كربلا به خوبي توانست اين رسالت عظيم را به سرانجام برساند. مؤيد اين ادعا مانايي و پايا بودن حرکت عظيم عاشورا پس از گذشت بيش از هزارسال است که هنوز زنده و پابرجا مانده و مانند چشمهاي جوشان هنوز هم موجب استمرار حرکت عاشورايي در نسل ها و عصرهاي بعد و تا به حال شده است که همه اينها مديون مديريت حضرت زينب بر بحران کربلا ست.
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : ** مدیریت بحران توسط حضرت زینب(س) **

نقش مديريتي حضرت زينب (س) را در دو دوره قبل و بعد از واقعه ی عاشوراء به شرح ذيل ميتوان برشمرد:

الف: در دوره اول که بيشتر در نقش معاونت در اداره بحران زير نظر مستقيم حضرت امام حسين(ع) انجام وظيفه مينموده و امور داخلي كاروان را بر عهده داشته و رابط زنان و کودکان اهل خيام و حرم بوده است و طوري در اين حوزه موفق عمل كرد که خيال حضرت امام حسين (ع) با حضور ايشان به ميزان زيادي راحت بوده و آن حضرت در اين زمان بيشتر به رتق وفتق امور جنگ و چگونگي مقابله با لشگريان دشمن و يارگيري مشغول بوده است.
ب: دوره دوم در نقش مدير بحران به ايفاي نقش پرداخته و اين نقش از زماني شروع شده بود كه حضرت امام حسين (ع) به شهادت رسيد و حضرت امام سجاد(ع) که پس از شهادت آن حضرت به امامت رسيده بود به دليل اينكه شديداً به بيماري دچار شده بودند عملا حضرت زينب (س) وظيفه مديريت بر بحران را به عهده گرفته بودند و ايشان مجبور بودند مسير طولاني کربلا تا شام را علي رغم مصائب بوجود آمده مستقيماً تمام مسائل و مشکلات ناشي از آن را مديريت کند. در روايتي از حضرت امام سجاد (ع) وارد شده است که ايشان در جواب سئوالي كه بيشترين رنج و مصيبت را در کجا ديده است فرمودند: الشام الشام الشام، چرا که بيشترين جسارتها و حمله با سنگ و توهين و ناسزاها و دشنام ها و.... در دوره دوم بحران و در زمان مديريت حضرت زينب (س) اتفاق افتاده بود و به همين خاطر مصيبت وارده بر آن حضرت بسيار سختتر از مرحله قبلي بوده است.

با عنايت به مطالب مطروحه فوق ميتوان اذعان داشت كه حضرت زينب (س) در اداره احسن امور و استفاده بهينه از فضاي بسيار خشن موجود در تبليغ بيش از پيش اهداف قيام امام حسين (ع) بسيار موفق عمل كرده و ايشان توانستند با رشادت و شجاعت تمام، ضمن مهار بحران ايجاد شده توسط دشمن، آن را زمينه و فرصتي براي کامل کردن قيام حضرت امام حسين(ع) مبدل نمايند و چه زيبا شاعر گرانقدر در اين خصوص فرمود که : "کربلا در کربلا مي ماند اگر زينب نبود" و واقعيتش نيز همين موضوع مهم است که مانايي و ماندگاري قيام كربلا تا به امروز مرهون مديريت بسيار قوي حوادث کربلا به ويژه پس از شهادت حضرت امام حسين(ع) و يارانش توسط حضرت زينب (س) بوده است.
 

ناجی دلها

معاون مدیریت
پرسنل مدیریت
"معاونت مدیران"
پاسخ : ** مدیریت بحران توسط حضرت زینب(س) **

مهمترين رمز و راز و علت موفقيت حضرت ايشان در مديريت موفق بحران کربلا را به اختصار به شرح ذيل مي توان ذكر كرد:


1: اطاعت محض و بدون چون و چراي ايشان از مقام ولاي حضرت امام حسين(ع) و سپس حضرت امام سجاد (ع): تا آنجا که عليرغم اينکه حضرت امام سجاد (ع) در بستر بيماري بودند ايشان از اين موضوع مهم غافل نشدند و زماني که دشمن قصد حمله به خيام و اهل حرم را براي غارت داشت سريعاً به حضور امام سجاد (ع) مشرف شدند و از ايشان کسب تکليف نمودند که آن حضرت نيز فرمودند: اهل حرم از خيمه ها دور شوند و بعد از آن حضرت زينب فرمودند که کودکان و اهل حرم و زنان براي در امان ماندن از يورش وحشيانه دشمن از خيمه ها دور شدند
۲: استقامت، پايندي و اصرار در دستيابي به اهداف والاي ترسيم شده براي نهضت كربلا: حضرت ايشان همه حوادث و وقايع پيش آمده را فرصتي براي احياي سنت جدّشان حضرت پيامبر (ص) ميدانستند و به بهترين نحو ممكن از آن استفاده مي نمودند و در اين راه هر مصيبت و بلايي که از سوي دشمن ايجاد شده بود به جان دل خريدند و ذره اي از اهداف خويش عقب نشيني نکردند و تسليم نشدند و با کمال آرامش (در عين وارد شدن شديدترين ضربات روحي و جسمي) با وقايع برخورد نمودند تا آنجا که در برابر يزيد در شام ميفرمايد: "و ما رأيت الا جميلا" همه اين حوادث بوجود آمده در منظر او زيباست چرا که هدفي بزرگ را مد نظر داشتند و هنگام مواجه با مصائب، مصداق اين آيه شريفه بودند: الذين إذا أصابتهم مصيبة قالوا إنا لله وإنا إليه راجعون.1


۳:اجراي دقيق تمام فرامين و دستورات دو امام خويش (حضرت امام حسين و حضرت امام سجاد): هر فرماني را که آن حضرات ميگفتند بدون کم و کاست حضرت زينب (س) آن را عملي و اجرا ميکردند.


۴: شجاعت تمام و بدون ترس و ملاحظه کاري در اظهار عقيده که نمونه آن را در مجلس يزيد ميتوان بر شمرد. حضرت ايشان در برابر دشمني که تمام مردان و حتي كودكان و نوجوانان را در كربلا به شهادت رسانده بود با وجود اين، هيچ ترسي در بيان واقعيات به خود را نمي دهد و به عنوان مبلغي توانمند با بياني شيوا و بسيار دقيق و قوي يزيد را در مجلس فرمايشي رسوا ميکند.


۵: محور قرار گرفتن براي مصيبت ديده گان در بحران:، حضرت زينب(س) فضايي مناسب را فراهم نموده بودند تا همه اهل حرم و خيام به ويژه کودکان و زنان ايشان را به عنوان ملجأ و پناهگاه خويش ميدانستند و همگي در هنگام بروز مشکل به ايشان مراجعه مينمودند و در اوج بحران نيز اين نقش را به خوبي ايفا نمودند.
۶:اطلاع رساني به موقع و مناسب: چه از سوي اهل خيام براي حضرت امام حسين (ع) و چه بعد از شهادت آن حضرت در برخورد با دستگاه يزيد و چه در مواجه با مردمي که براي ديدن اسيران آمده بودند.

۷:بهره گيري از شمشير رساي تبليغ در ادامه روند قيام برادرش:، به همين خاطر است که از حضرت زينب (س) به عنوان اولين مبلغ مهاجر زن ياد ميکنند که نقش عظيمي در انجام رسالت تبليغي و رساندن پيام خون شهداي کربلا را به عهده گرفتند.

۸: داشتن نگاه جامع بينانه به فضاي کربلا:، حضرت زينب (س) در تمام دوران نهضت كربلا از زمان حرکت از مدينه تا شام علاوه بر نظارت و رهنمونسازي اهل بيت و کودکان و زنان، رصد دايمي رويدادها و وقايع اطراف حضر ت امام حسين (ع) را نيز انجام ميدادند و حتي در شرايط سخت نبرد روز عاشورا از درون خيمه به ميدان جنگ نيز نيم نگاهي مي افکندند و در صورت نياز کمک فکري لازم را انجام ميدادند .


۹: مديريت موفق آن حضرت بر افرادي از طبقات مختلف: پير، جوان، نوجوان، کودک، غلام، آزاد، اقوام و نزديكان، غريبهها و ميهمانان و... نشان از قدرت بالاي ايشان در اداره اين جمع متفاوت داشت آن حضرت توانستند در عين کثرت وحدت را د

 
بالا