گر چه عواطف انسانى و مساله حق شناسى، به تنهائى براى رعایت احترام در برابر والدین کافى است، ولى از آنجا که اسلام حتى در مسائلى که هم عقل در آن استقلال کامل دارد و هم عاطفه آن را به وضوح درمى یابد، سکوت روا نمى دارد، بلکه به عنوان تاکید در این گونه موارد دستورات لازم را صادر مى کند در مورد احترام والدین آن قدر تاکید کرده است که در کمتر مساله اى دیده مى شود. به عنوان نمونه به چند قسمت اشاره مى کنیم:
الف ـ در چهار سوره از قرآن مجید، نیکى به والدین، بلافاصله بعد از مساله توحید قرار گرفته، این هم ردیف بودن دو مساله بیانگر این است که اسلام تا چه حدّ براى پدر و مادر احترام قائل است. در سوره «بقره» آیه 83 مى خوانیم: «لاتَعْبُدُونَ اِلاَّ اللّهَ وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً». و در سوره «نساء»آیه 36: «وَ اعْبُدُوا اللّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً». و در سوره«انعام»آیه 151 مى فرماید: «اَلاّ تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً». و در سوره«اسراء» آیه 23 نیز، این دو را قرین با هم مى بینیم: «وَ قَضى رَبُّکَ اَلاّ تَعْبُدُوا اِلاّ اِیّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْساناً».
ب ـ اهمیت این موضوع تا آن پایه است که هم قرآن و هم روایات صریحاً توصیه مى کنند که حتى اگر پدر و مادر کافر باشند رعایت احترامشان لازم است. در سوره «لقمان»آیه 15 مى خوانیم: «وَ اِنْ جاهَداکَ عَلى اَنْ تُشْرِکَ بِی ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوف»؛ (اگر آنها به تو اصرار کنند که مشرک شوى، اطاعتشان مکن، ولى در زندگى دنیا به نیکى با آنها معاشرت نما)!
ج ـ شکرگزارى در برابر پدر و مادر در قرآن مجید، در ردیف شکرگزارى در برابر نعمت هاى خدا قرار داده شده، چنان که مى خوانیم: «اَنِ اشْکُرْ لِی وَ لِوالِدَیْکَ».(1) با این که نعمت خدا بیش از آن اندازه است که قابل احصاء و شماره باشد، و این دلیل بر عمق و وسعت حقوق پدران و مادران مى باشد.