منتظران مهدی ، اخرین منجی
بارها گفته و شنیده ایم که اگر بعد از طلوع آفتاب بیدار شویم نمازمان قضاست. اگر قرار است بعد از آمدن امام خوبان طرحی نو دراندازیم و حرکتی را شروع کنیم، در جهت یاری دین خدا کاری انجام دهیم و قدمی برداریم، باید همین امروز به آن فعالیتها مبادرت بورزیم. سروده هماهنگ منتظران که هر صبحگاه مامور به خواندن آن هستند اینگونه از خداوند طلب حاجت می کند که: اللهم اجعلنی....السابقین الی ارادته
ما را از سبقت گیرندگان در مسیر اراده مولایمان قرار ده.
سخن از یک مسابقه همگانی است که تک تک افراد آن در تلاش برای کسب مقام اول این هماورد بزرگ هستند و شاخص و معیار این حرکت چیزی نیست جز اراده صاحب الامر عجل الله تعالی فرجه الشریف. با توصیفاتی که در آیات و روایت متعدد در بیان مقام امام صادر شده (١) چنین فهمیده می شود که اراده ایشان در مسیر اراده خداوند است (٢) و هیچ تفاوتی میان این دو اراده موجود نیست و اراده ای جز خیر و نیکی از این بزرگواران سر نمی زند. همان که در لسان شرع از آن به انجام واجبات و ترک محرمات تعبیر می شود.
برای پیروزی در این مسابقه چه باید کرد؟
شناخت و معرفت عمیق نسبت به امام
در این زمینه مخاطبانی که با مباحث مهدویت سروکار دارند مطالب زیادی شنیده اند. در حقیقت نکته اصلی این ویژگی این است که امام را به گونه ای بشناسیم که در سایه آن اعتماد صد درصدی به وجود مقدسش کسب کنیم. شناختی که تقلید و پیروی بی چون و چرا به دنبال داشته باشد و این نیست جز شناخت امام به تخصص و علم. اگر هنگام درمان یک بیماری خاص جامعه پزشکی اعلام کند که شخصی در این علم سرآمد همه است، عقل حکم می کند که از نسخه تجویز شده توسط وی تبعیت شود. یعنی حاصل شدن چنین یقینی، پیروی از دستورات را هم به دنبال دارد. حال در موضوع مورد بحث، ما محتاج شناخت امام از این منظر هستیم تا در مقابل او مطیع بی چون و چرا باشیم.
نفس انسان به دنبال راحتی و آسایش و خوشگذرانی های بی پایان در دنیاست و در این مسیر سیری ناپذیر است. در این مقام نیاز است فرد هنگام تقابل دستورات اخلاقی و شرعی امام با خواسته های نفس بتواند بر نفس خود غلبه کند.
امام علی علیه السلام در روایتی می فرمایند: «رحم الله امرء عرف مِن اَینَ، و فی اَینَ و اِلی اَین»؛(٣) خدا رحمت کند کسی را که بداند از کجا آمده، در کجاست و به کجا می رود.
در واقع با اندکی دقت در این روایت سه گروه علم وجود دارد که ما برای زندگی درست در این جهان و سعادتمندی به آن محتاج هستیم. علم به قبل از نشئه دنیا، علم به دنیا (شناخت جسم، روح، رابطه جسم و روح، عالم طبیعت، رابطه انسان و طبیعت)، علم به پس از دنیا. با یک قضاوت منطقی همگان معترف می شوند که هیچ انسانی نمی تواند با علم اکتسابی به این مجموعه دست یابد تا بتواند حیات طیبه خود را رقم بزند. (4)
طبق یک قاعده بدیهی سازنده یک شیء تنها کسی است که کاملترین اطلاعات را در رابطه با آن شیء دارد و اگر بخواهیم از ابعاد مختلف شیء اطلاعاتی به دست آوریم باید به سازنده یا واسطه ای که مجموعه اطلاعات را از سازنده دریافت کرده، مراجعه کنیم، که همان اصل عقلی رجوع به متخصص است. در غیر این صورت هزینه های بسیاری صرف خواهد شد تا از طریق آزمون و خطا به علومی دست پیدا کنیم که در موارد متعددی از علوم ذکر شده در بالا حتی روش آزمون و خطا نیز پاسخگو نیست و انسان در جهلی ابدی باقی می ماند. همچون فرهنگ غرب که در امور مربوط به تکامل انسان علیرغم پیشرفت علمی شدید دچار یک عقبگرد جبران ناپذیری شده اند.
منتظران مهدی ، اخرین منجی
منظور از شناخت امام در این مقال شناخت ایشان به این مقام است که تنها موجودی که می تواند حقایق مورد نیاز جهت رشد و تکامل را به انسان عرضه کند وجود مقدس امام معصوم است که علم او متصل به منبع الهی آن است.
پیروی بی چون و چرا از امام
نفس انسان به دنبال راحتی و آسایش و خوشگذرانی های بی پایان در دنیاست و در این مسیر سیری ناپذیر است. از طرفی به کرات در متون دینی تذکر داده شده که عبودیت و بندگی جهتی متفاوت از دنیازدگی دارد. یقینا برنامه معرفی شده توسط امامان معصوم با این گرایش نفس در تضاد خواهد بود هر چند مطابق فطرت الهی او باشد. در این مقام نیاز است فرد هنگام تقابل دستورات اخلاقی و شرعی امام با خواسته های نفس بتواند بر نفس خود غلبه کند.
خدای سبحان خطاب به پیامبرش می فرماید که نفس جایگاه هر گونه شری است و دوست همه بدی هاست. تو او را به اطاعت خدا می خوانی و او تو را به معصیت خدا می کشاند و در اطاعت پروردگار با تو مخالفت می کند و در آنچه خدا را ناخوشایند است اطاعت می کند ... این نفس رفیق و همزاد شیطان است. (5)
با توصیفاتی که در آیات و روایت متعدد در بیان مقام امام صادر شده چنین فهمیده می شود که اراده ایشان در مسیر اراده خداوند است و هیچ تفاوتی میان این دو اراده موجود نیست و اراده ای جز خیر و نیکی از این بزرگواران سر نمی زند.
مقابله و مبارزه با نفس، جزء یکی از مهمات زندگی هر فردی است که می خواهد قدم در وادی انسانیت و بندگی بگذارد. امری نیست که در یک شب اتفاق افتد و نیاز به جدیت و دقت بسیار دارد. بزرگان دین پس از عمری تلاش بی وقفه بدان دست یافته اند.
با توجه به این دو مورد کسانی در این مسابقه همگانی موفق می شوند که اولا: امام خود را به تخصص در علوم مورد نیاز بشر بشناسند و به او اعتماد کنند. ثانیا: با کنترل نفس از دستورات امام سرپیچی نکنند.
اللهم اجعلنی ... السابقین الی ارادته.
پی نوشت:
1) به عنوان نمونه آیه اطیعوا الله واطیعوا الرسول واولی الامر منکم.(نساء/59)
2) پیامبر وائمه
.gif "علیهم السلام :S (31):")
ما ینطق عن الهوی هستند.3) عبدالله جوادی آملی، زن در آینه جلال و جمال، ص 91
4) محمد شجاعی، برگرفته از کتاب آشتی با امام زمان علیه السلام، ص12
5) محمد تقی مصباح یزدی، راهیان کوی دوست "شرح حدیث معراج"، ص116
تبیان
