چرا شيعيان بر خاک سجده مي كنند؟

[فاطمة الزهرا]

ب. رواياتي که مي گويند سجود بر غير زمين بدون عذر جايز است:
1. انس بن مالک نقل مي کند: "جده اش (مليکه) رسول خدا (ص) را براي غذايي که براي آن حضرت پخت، دعوت کرد. پيامبر (ص) از آن غذا و طعام خورد، سپس فرمود: برخيزيد و با من نماز اقامه کنيد. انس بن مالک مي گويد: پاشدم و حصيري را که بر اثر مرور زمان سياه شده بود، آبي پاشيدم و نمناکش کردم. پيامبر (ص) بر آن ايستاد. من پشت سر حضرت و آن پيرزن (جده اش) پشت سر من به نماز ايستاديم. [15]
همچنين از انس روايت ديگري است با اين مضمون که مي گويد: "يکي از عمه هايم براي پيامبر (ص) طعامي پخت و خطاب به پيامبر اکرم (ص) گفت: من دوست دارم در منزل من غذا ميل کني و در آن جا نماز بخواني! انس مي گويد: پيامبر (ص) آمد، حصير بزرگي که در منزل بود، دستور داد آن را در گوشه اي از اتاق گذاشتيم و روي آن را آب و جارو کرديم، پس پيامبر (ص) بر روي آن به نماز ايستاد و ما پشت سر آن حضرت نماز اقامه کرديم". [16]
همچنين از انس بن مالک روايت است که مي گويد: "ام سليم از رسول خدا (ص) درخواست نمود تا به منزلش بيايد و نماز بخواند، تا وي آن جا را مکان هميشگي نمازش قرار دهد! رسول خدا (ص) درخواست ام سليم را اجابت کرد، به منزل او آمد، حصيري را که در خانه اش بود با آب مرطوب نمودم و پيامبر در آن جا نماز خواند، ام سليم با پيامبر (ص) نماز گذارد و آن جا را مصلاي خويش قرار داد". [17]
2. ابن عباس نقل مي کند: "رسول خدا (ص) بر حصير کوچک نماز مي گذارد". [18]
3. ابو سعيد خدري مي گويد: "بر پيامبر (ص) وارد شدم، ديدم آن حضرت بر روي حصير نماز مي خواند و بر همان حصير سجده مي کند". [19]
4. ميمونه (همسر پيامبر) نقل مي کند: "رسول الله در حال نماز بود و من در کنارش بودم به گونه اي که پيراهنش به من مي خورد، هنگامي که به سجود مي رفت، و بر حصير نماز مي گذارد". [20]
روايات در اين زمينه فراوان است که به جهت اختصار به همين مقدار اکتفا مي کنيم.

 

[فاطمة الزهرا]

ج. رواياتي که مي گويند سجده بر غير زمين در حال عذر جايز است:
در اين قسمت به بيان حديث انس بن مالک اکتفا مي کنيم. انس مي گويد: "ما با رسول خدا (ص) نماز مي خوانديم. هرگاه يکي از ما به جهت شدت گرما، نمي توانستيم پيشاني خود را بر زمين بگذاريم، در حال سجده، پيراهن خود را پهن مي کرديم و بر آن سجده مي کرديم".
اين روايت در منابع مختلف اهل سنت؛ مانند صحيح بخاري و صحيح مسلم با الفاظ و تعابير مختلف نقل شده است. [21]

هر محقق و پژوهشگري با تحقيق و جست و جو در اين احاديث به روشني درمي يابد که تمام اين روايات متمرکز در اين مسئله هستند که اولاً سجده بايد بر خاک باشد، پس از آن چيزهايي که از زمين مي رويد، غير از خوردني ها و پوشيدني ها و در مرحله بعد (در حال اضطرار) بر پيراهن (پارچه) مي توان سجده نمود.

بنابراين و طبق اين روايات فقها و علما اين شاگردان مکتب اهل بيت علیه السلام به تبعيت از روايات ائمه علیه السلام مي گويند: واجب است محل سجده در نماز زمين يا چيزي که از زمين مي رويد باشد و از چيزهايي که غالباً خوردني و پوشيدني نيست باشد. [22]
اما اين که چرا ما (شيعه) مقداري از خاک و گل را خشک مي کنيم و به صورت مهر درآورده و بر آن سجده مي کنيم؟ اين به جهت دلايلي است که بعضي از آنها عبارت اند از:
1. به جهت اطمينان به طهارت و پاک بودن آن است؛ زيرا که يکي از شرايط محل سجده (چيزي که بر آن سجده مي شود) آن است که پاک باشد. همچنين براي اطمينان به مباح بودن آن؛ چرا که يکي از شرايط محل سجده مباح بودن آن است.

2. به خاطر اين که در زمان ما غالباً کف خانه ها، مساجد و ... با فرش پوشانده شده است و خاک يافت نمي شود، بنابراين، بر روي مهر سجده مي کنيم.
فلسفه سجده بر تربت امام حسين علیه السلام

در اين که چرا شيعه بر تربت امام حسين علیه السلام سجده مي کند؟ بايد گفت:
1. در ميان فقهاي شيعه فقيهي را نمي توان يافت که قايل باشد، سجود بر خاک امام حسين واجب است، بلکه آنان مي گويند هر خاکي که پاک و مباح باشد، سجده بر آن صحيح است. چنان که بيان شد. بلي آنان مي گويند سجده بر خاک امام حسين علیه السلام مستحب است. [23]
2. سجود بر تربت حسيني نمونه اي است از نمونه هاي سجده بر خاک و مسلمانان بر صحت سجده بر خاک و زمين اجماع دارند، پس وجهي براي استثناي تربت حسيني از مطلق زمين و خاک باقي نمي ماند، تا گفته شود چرا شيعه بر تربت امام حسين علیه السلام سجده مي کند.
3. اهل بيت علیه السلام تأکيد فراوان داشتند بر سجود بر تربت حسيني و امام سجاد علیه السلام اولين امامي بود که بر تربت حسيني سجده کرد. تمام امامان علیه السلام بر خاک امام حسين علیه السلام سجده مي کردند و بر استحباب آن تأکيد داشتند. چنان که امام صادق علیه السلام مي فرمايد: "سجده بر تربت سيد الشهداء حجاب هاي هفت گانه را بر مي دارد". [24]

 

[فاطمة الزهرا]

. وجوه فراواني بر رجحان داشتن سجود بر تربت سيد الشهدا دلالت مي کند که بر اهل دانش پوشيده نيست؛ مثلا:
الف. آموزه هاي اعتقادي: عمر بن سعد، صبح روز عاشورا نماز صبح را با لشکريانش به جماعت خواند، اما در ظهر همان روز امام حسين علیه السلام را به شهادت رساند. شيعه با سجده بر تربت حسيني در نماز، اعلان مي کند که نماز مرده و بي روح؛ مانند نماز عمر بن سعد و حاکمش يزيد و ... نمي خواند، بلکه نماز شيعه؛ مانند نماز امام حسين علیه السلام، جدش و پدرش است. اين همان چيزي است که مفهوم ولايت اهل بيت علیه السلام را نزد شيعيانش محکم و استوار مي کند .

و به همين جهت ائمه علیه السلام به سجده بر تربت حسيني تأکيد کردند؛ يعني سجود بر تربت حسيني همان تسليم و خضوع براي خدا است، با پيروي از راه اوليائش.

ب. آموزه تاريخي: برخي تلاش کردند تا معالم و آموزه هاي غدير که در آن با علي علیه السلام به عنوان امام و خليفه بيعت شد و عاشورا که در زمان بني اميه اتفاق افتاد را خاموش کنند. تربت حسيني سند زنده تاريخي است بر جنايات حکام بني اميه در روز عاشورا. زماني که ظالمان در طول تاريخ تا به امروز، تمام امکانات خويش را تجهيز کردند تا تعاليم و آموزه هاي غدير و عاشورا را کم رنگ کنند و از بين ببرند.
اما ائمه و اهل بيت علیه السلام حادثه عاشوراي حسيني را از طريق مرثيه، گريه، زيارت و ... در جان و دل مردم و نسل ها رسوخ دادند و بين آنان و قيام عاشورا ارتباط برقرار نمودند. از اين رهگذر مسئله اهميت و تأکيد بر تربت حسيني آشکار مي شود.

ج. آموزه هاي جهاد و شهادت: تربت حسيني يکي از چيزهايي است که مي تواند انگيزه انقلاب و جهاد را در اکثريت مردم مسلمان تهيج کند و اين همان چيزي است که امت اسلامي به آن نيازمند است. به ويژه در دنيايي که امروز ما در آن زندگي مي کنيم و جامعه اسلامي مواجه با انواع جنگ ها است. تعامل و ارتباط با تربت حسيني، ارتباط با يک مقدار خاک جامد و بي روح نيست، بلکه تعامل و ارتباط با نيروي متحرک و مفهوم انقلاب و جهاد و ... است.
علاوه بر اينها تربت امام حسين علیه السلام داراي آموزه هاي اخلاقي، سياسي و عقيدتي – ديني مهم و ... است که مباحث مبسوط در اين باره را بايد در کتاب هاي مربوط به نهضت و قيام حسيني جست و جو نمود. [25]

در پايان مي گوييم: شيعه چه گناهي کرد؟ هنگامي که تمسک کرد به تعاليم رسول الله (ص) و عمل کرد طبق سنت و راه و روش آن حضرت و به افعال و کردار متيقن پيامبر (ص) متلزم شد و از چيزهاي مشکوک در تشريع که يکي از آنها سجود بر پيراهن و فرش بدون عذر و غير ضرورت است، دوري کرد.

درباره اين موضوع روايات فراواني وجود دارد که به فلسفه نهي از سجود بر خوردني ها و پوشيدني ها اشاره مي کند که يکي از آنها روايت هشام بن حکم است:
هشام مي گويد به امام صادق علیه السلام گفتم: "به ما خبر بده از چيزهايي که سجود بر آنها جايز است و چيزهايي که سجده بر آنها جايز نيست. امام صادق علیه السلام فرمود: "جايز نيست سجده مگر بر زمين و آنچه که از زمين مي رويد، مگر آنچه که خوردني يا پوشيدني است.
هشام مي گويد: عرض کردم جانم به فدايت، علت اين امر چيست؟ امام علیه السلام فرمود: زيرا سجده خضوع براي خدا است، پس سزاوار نيست، بر خوردني يا پوشيدني باشد؛ چرا که مردم بنده خوردني ها و پوشيدني ها هستند، در حالي که سجده کننده در سجود خويش در عبادت و بندگي خدا است، پس سزاوار نيست که پيشاني اش بر معبود بندگان دنيا، کساني که مغرور و به غرور دنيا شدند، باشد. سجود بر خاک فضيلتش بيشتر است؛ زيرا که سجده اين چنيني در تواضع و خضوع براي خداي متعال رساتر و سزاوارتر است. [26]

 

[فاطمة الزهرا]

[1] ابن حبان، صحيحه، ج 1، ص 264.
[2] مسلم، صحيح، ج 3، ص 312؛ ابن ماجه سنن، ج 2، ص 360.
[3] حج، 77.
[4] براي اطلاع بيشتر مراجعه شود به: الفقه علي المذاهب الاربعة، الجزيري، عبدالرحمن.
[5] علامه اميني، السجود علي التربة الحسينية، ص 13.
[6] صحيح البخاري، ج 1، ص 113؛ صحيح مسلم، ج 2، ص 64؛ صحيح النسائي، ج 2، ص 32؛ صحيح ابي داود، ج 2، ص 114؛ السنن الکبري، ج 2، 433، 435.
[7] صحيح النسائي، ج 2، ص 37.
[8] حاکم در مستدرک ان روايت را نقل کرده و ذهبي آن را تصحيح نموده است، ج 3، ص 473.
[9] صحيح البخاري، ج 1، ص 2، 198، 163، 253، 256، 258، 259؛ سنن ابي داود، ج 1، ص 143 – 144؛ السنن الکبري، ج 2، 106.
[10] السنن الکبري، ج 2، 106.
[11] سنن ابوداود؛ ج 1، ص 75؛ السنن الکبري، ج 2، ص 440.
[12] السنن الکبري، ج 2، ص 105.
[13] جهت آگاهي بيشتر درباره روايات وارده در اين باب، نک: نمايه "ما هي فلسفة السجود علي التربة"؟ سؤال 508 عربي (سايت: ۵۵۴).
[14] مسند احمد حنبل، ج 1، ص 321؛ السنن الکبري، ج 2، ص 105.
[15] بخاري، صحيحه، ج 1، ص 101؛ صحيح النسائي، ج 2، ص 57.
[16] ابن ماجه، سنن، ج 1، ص 255.
[17] صحيح النسائي، ج 2، ص 57.
[18] ترمذي، صحيح، ج 2، ص 126.
[19] صحيح مسلم، ج 2، ص 62، 126.
[20] بخاري، صحيح، ج 1، ص 101؛ مسلم، صحيح، ج 2، ص 128.
[21] بخاري، صحيح، ج 1، ص 101؛ مسلم، صحيح، ج 2، ص 109؛ ابن ماجه، السنن، ج 1، ص 321؛ ابوداود، السنن، ج 1، ص 106.
[22] نک: عروة الوثقي، ج 1، باب السجود، مايصح السجود عليه.
[23] نک: تحرير الوسيلة، امام خميني، ج 1، باب مايصح السجود عليه.
[24] وسائل الشيعة، ج 6، ص 23.
[25] عبدالمنعم حسن، بنور فاطمة اهتديت، ص 203 – 204؛ به نقل از الفريفي، سيد عبدالله، التشيع، ص 206.
[26] من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 273

 

[فاطمة الزهرا]

سجده بر خاک راهکار دفع امواج الکترو مغناطيسي براي شهروندان الکترونيکي
يکي از معضلات عصر الکترونيک و به تبع ان زندگيهاي الکترونيکي صدمات و لطمات ناشي از امواج تکنولوژيهاي اين عصر براي کاربران مي باشد.تجهيزات صوتي و تصويري ، موبايل ، کامپيوتر و ......يک دانشمند غير مسلمان (از اروپا) تحقيقاتي را مبتني بر يافتن راهکاري براي خارج کردن امواج الکترومغناطيسي که به بدن آسيب مي رساند، انجام داده است.

جناب آقاي غفوريان با استناد به يافته هاي اين دانشمند مطلب جالب و ارزشمندي را تهيه و تنظيم نموده اند که روئيت اين مطلب قطعا براي عزيزان خالي از لطف نمي باشد.

 

[فاطمة الزهرا]

سجده بدن شما به طور روزانه مقدار زيادي امواج الکترومغناطيس دريافت ميکند.شما امواج الکترو مغناطيس را از طريق تجهيزات الکتريکي که استفاده مي کنيد و نمي توانيد کنار هم بگذاريد ونا خواسته اين امواج را دريافت مي کنيد.

همچنين از طريق لامپهاي روشن که حتي براي يکساعت هم خاموش نمي شوند.

 

[فاطمة الزهرا]

شما منبعي هستيد که مقدار زيادي امواج الکترومغناطيس دريافت مي کنيد.به عبارت ديگر شما با امواج الکترومغناطيس شارژ مي شويد بدون اينکه بفهميد!سردرد هستيد! احساس ناراحتي مي کنيد!تنبلي در کار و درد در مکان هاي مختلف!اين را فراموش نکنيد وقتي بعضي از اين علايم را احساس کرديد!راه حل همه اينها چيست!!؟؟با گذاشتن پيشاني تان بيشتر از يک بار بر زمين، زمين امواج الکترومغناطيس مضر را تخليه خواهد کرد!اين شبيه زمين کردن ساختمانهايي است که احتمال برخورد سيگنالهاي الکتريکي (مانند رعد و برق) وجود دارد تا امواج از طريق زمين تخليه شود.بنابراين سر را بر خاک بگذاريد تا امواج الکتريکي مثبت تخليه شود!آنچه اين تحقيق را بيشتر شگفت انگيز مي کند:بهتر است که پيشاني تان را بر خاک بگذاريد!و آنچه شگفت انگيزتر است اينکه:بهترين راه که پيشاني تان را بر خاک بگذاريد حالتي است که رو به مرکز زمين باشيد چرا که در اين حالت امواج الکترومغناطيس بهتر تخليه خواهد شد.و بيشتر تعجب خواهيد کرد وقتي بدانيد بر اساس اصول علمي ثابت شده که مکه مرکز زمين است.و کعبه درست مرکز زمين است!

بنابراين سجده در نمازتان:
بهترين راه براي تخليه سيگنالهاي مضر از بدن است !
اين همچنين کمال مطلوب براي نزديکي به قادر مطلق است، او که جهان را اينگونه خلاق آفريد !
ما به خاک نمي افتيم تا امواج الکترومغناطيس تخليه شود، بلکه براي اطاعت خداي قادر متعال سجده مي کنيم! ما به فرمان خدا اعتقاد داريم که هميشه در آن معرفتي است! ايمان ما بخاطر آفريننده است! او همه چيز را مي داند!
اما،از آنجا که دليل علمي وجود دارد لازم است به مردم نشان داده شود تا هرآنچه مسلمانان انجام مي دهند را ببينند؛ اين براي همه خوب است!
تهيه وتنظيم: محسن غفوريان
سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران
اين يافته ها ثابت مي کند که جزء جزء برنامه ها و دستورات دين ما هدفمند مي باشد.

 

[Sadra75]

سلام.ب نظر من یکی از فلسفه های سجده ب خاک اینه ک انسان بگرده ب درون خودش چون انسان از خاک افریده شده.

 

[فاطمة الزهرا]

سلام.ب نظر من یکی از فلسفه های سجده ب خاک اینه ک انسان بگرده ب درون خودش چون انسان از خاک افریده شده.

سلام ممنونم از شما
با عقل نظری هم که بسنجیم سجده به خاک عبودیتش بیشتر از بقیه چیزاس