اخبار و روايات فراوانى از پيامبر اسلام و هر يك از امامان(عليهم السلام) درباره تولد، غيبت، ظهور و قيام جهانى و ساير ويژگي هاى حضرت مهدى نقل شده و در واقع سال ها پيش از تولد آن حضرت، خصوصيات و ويژگي هاى او - از قبيل اينكه: او از خاندان پيامبر(صلی الله علیه وآله)، از فرزندان فاطمه(عليها السلام) و از نسل حسين(علیه السلام) است و با قيام جهانى خويش زمين را پر از عدل و داد خواهد كرد - پيشگويى شده است.
تعداد اين روايات به حدى فراوان است كه درباره كمتر موضوعى از موضوعات اسلامى اين اندازه حديث وارد شده است.
با آنكه عصر هر يك از ائمه و يژگي هايى داشته و توجه آن بزرگواران قاعدتاً معطوف به مسائل و موضوعات حادّ روز بوده، امّا در عين حال، موضوع حضرت مهدى - عج الله تعالى فرجه الشريف - همواره مورد نظر آنان بوده و به مناسبت هاى گوناگون بيانات و پيشگويي هاى فراوانى نموده اند كه ذيلاً به عنوان نمونه آمارى اجمالى از احاديثى كه از ائمه در اين زمينه رسيده از نظر خوانندگان محترم مى گذرانيم:
1 - امير مؤمنان(علیه السلام) 51 حديث،
2 - امام حسن(علیه السلام) 5 حديث،
3 - امام حسين(علیه السلام) 14 حديث،
4 - امام زين العابدين(علیه السلام) 11 حديث،
5 - امام باقر(علیه السلام) 63 حديث،
6 - امام صادق(علیه السلام) 124 حديث،
7 - امام موسى بن جعفر(علیه السلام) 6 حديث،
8 - امام رضا(علیه السلام) 19 حديث،
9 - امام جواد(علیه السلام) 6 حديث،
10 - امام هادى(علیه السلام) 6 حديث،
11 - امام حسن عسكرى(علیه السلام) 22 حديث.(1)
به عنوان نمونه به نقل چند حديث اكتفا مى كنيم:
الف - امير مؤمنان(علیه السلام) مى فرمايد: پيامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) فرمود: عمر جهان به پايان نمى رسد مگر آنكه مردى از نسل حسين امور امّت مرا در دست مى گيرد و دنيا را پر از عدل مى كند همچنانكه پر از ظلم شده است.(2)
از امير مؤمنان(علیه السلام) در «نهج البلاغه» سخنان متعددى در اين زمينه نقل شده است.(3) از آن جمله مى فرمايد: دنيا، همچون شتر چموشى كه از دوشيدن شيرش جلوگيرى مى كند (و به سراغ بچه اش مى رود) پس از چموشى، به ما روى مى آورد.(4) خداوند مى فرمايد: «ما مى خواهيم به مستضعفان زمين نعمت بخشيم و آنان را پيشوايان و وارثان زمين قرار دهيم».(5)
ب - حسين بن على(علیه السلام) مى فرمود:
اگر از عمر دنيا تنها يك روز باقى مانده باشد، خداوند آن روز را طولانى مى كند تا آنكه مردى از نسل من قيام مى كند و دنيا را پر از عدل و داد مى كند چنانكه از ظلم و ستم پر شده است. از رسول خدا شنيدم چنين مى فرمود.(6)
ج - امام جواد(علیه السلام) به عبد العظيم حسنى فرمود:
قائم ما همان مهدى منتظّر است كه در زمان غيبت بايد در انتظارش بود و در زمان ظهور بايد اطاعتش نمود. او سومين فرزند من خواهد بود. سوگند به آن خدايى كه محمد را به پيامبرى برگزيد و امامت را ويژه ما خاندان قرار داد، اگر از عمر دنيا جز يك روز باقى نمانده باشد، خدا آن روز را طولانى مى گرداند تا مهدى ظاهر شود و زمين را از عدل و داد پر كند چنانكه از ظلم و ستم پر شده است. خداوند متعال كار وى را يك شبه اصلاح مى كند، چنانكه كار موسى كليم الله را در يك شب اصلاح فرمود: او رفت تا براى همسرش آتش بياورد اما با منصب نبوت و رسالت برگشت.
سپس امام جواد(علیه السلام) فرمود: بهترين اعمال شيعيان ما، انتظار ظهور و قيام اوست.(7)، (8)
______________________________________________________________
(1). امينى، ابراهيم، دادگستر جهان، چاپ چهارم، قم، انتشارات دار الفكر، 1352 ه". ش، ص 74 – 82. اين آمار از روى احاديث منقول در كتاب «منتخب الأَثر» تهيه شده است و اگر تتبع بيشترى صورت گيرد، طبعاً تعداد احاديث بيش از اين خواهد بود.
(2). محمد بن جرير بن رستم طبرى، دلائل الامامه، الطبعه الثالثه، قم، منشورات الرضى، ص 240.
(3). ر.ك به: مهدى فقيه ايمانى، مهدى منتظر در نهج البلاغه، اصفهان، كتابخانه عمومى امام امير المؤمنين على - عليه السلام -.
(4). لتعطفنّ الدنيا علينا عطف الضروس على ولدها (ابن ابى الحديد، شرح نهج البلاغه، قاهره، دار احياء الكتب العربيه، 1960 م، ج 19، ص 29، حكمت 205).
(5). « وَ نُرِ‌يدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْ‌ضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوَارِ‌ثِينَ» (سوره قصص، آیه 6).
(6). صدوق، كمال الدين، مؤسسه النشر الاسلامى (التابعه) لجماعه المدرسين بقم المشرفه، 1405 ه. ق، ج 1، ص 318.
(7). صدوق، كمال الدين، مؤسسه النشر الاسلامى (التابعه) لجماعه المدرسين بقم المشرفه، 1405 ه. ق، ج 1، ص 377؛ مجلسى، بحار الأنوار، تهران، المكتبه الاسلاميه، 1393 ه. ق، ج 51، ص 156.
(8). گردآوري از کتاب: سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، موسسه امام صادق(علیه السلام)، قم، 1390ه.ش، ص 692.
تعداد اين روايات به حدى فراوان است كه درباره كمتر موضوعى از موضوعات اسلامى اين اندازه حديث وارد شده است.
با آنكه عصر هر يك از ائمه و يژگي هايى داشته و توجه آن بزرگواران قاعدتاً معطوف به مسائل و موضوعات حادّ روز بوده، امّا در عين حال، موضوع حضرت مهدى - عج الله تعالى فرجه الشريف - همواره مورد نظر آنان بوده و به مناسبت هاى گوناگون بيانات و پيشگويي هاى فراوانى نموده اند كه ذيلاً به عنوان نمونه آمارى اجمالى از احاديثى كه از ائمه در اين زمينه رسيده از نظر خوانندگان محترم مى گذرانيم:
1 - امير مؤمنان(علیه السلام) 51 حديث،
2 - امام حسن(علیه السلام) 5 حديث،
3 - امام حسين(علیه السلام) 14 حديث،
4 - امام زين العابدين(علیه السلام) 11 حديث،
5 - امام باقر(علیه السلام) 63 حديث،
6 - امام صادق(علیه السلام) 124 حديث،
7 - امام موسى بن جعفر(علیه السلام) 6 حديث،
8 - امام رضا(علیه السلام) 19 حديث،
9 - امام جواد(علیه السلام) 6 حديث،
10 - امام هادى(علیه السلام) 6 حديث،
11 - امام حسن عسكرى(علیه السلام) 22 حديث.(1)
به عنوان نمونه به نقل چند حديث اكتفا مى كنيم:
الف - امير مؤمنان(علیه السلام) مى فرمايد: پيامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) فرمود: عمر جهان به پايان نمى رسد مگر آنكه مردى از نسل حسين امور امّت مرا در دست مى گيرد و دنيا را پر از عدل مى كند همچنانكه پر از ظلم شده است.(2)
از امير مؤمنان(علیه السلام) در «نهج البلاغه» سخنان متعددى در اين زمينه نقل شده است.(3) از آن جمله مى فرمايد: دنيا، همچون شتر چموشى كه از دوشيدن شيرش جلوگيرى مى كند (و به سراغ بچه اش مى رود) پس از چموشى، به ما روى مى آورد.(4) خداوند مى فرمايد: «ما مى خواهيم به مستضعفان زمين نعمت بخشيم و آنان را پيشوايان و وارثان زمين قرار دهيم».(5)
ب - حسين بن على(علیه السلام) مى فرمود:
اگر از عمر دنيا تنها يك روز باقى مانده باشد، خداوند آن روز را طولانى مى كند تا آنكه مردى از نسل من قيام مى كند و دنيا را پر از عدل و داد مى كند چنانكه از ظلم و ستم پر شده است. از رسول خدا شنيدم چنين مى فرمود.(6)
ج - امام جواد(علیه السلام) به عبد العظيم حسنى فرمود:
قائم ما همان مهدى منتظّر است كه در زمان غيبت بايد در انتظارش بود و در زمان ظهور بايد اطاعتش نمود. او سومين فرزند من خواهد بود. سوگند به آن خدايى كه محمد را به پيامبرى برگزيد و امامت را ويژه ما خاندان قرار داد، اگر از عمر دنيا جز يك روز باقى نمانده باشد، خدا آن روز را طولانى مى گرداند تا مهدى ظاهر شود و زمين را از عدل و داد پر كند چنانكه از ظلم و ستم پر شده است. خداوند متعال كار وى را يك شبه اصلاح مى كند، چنانكه كار موسى كليم الله را در يك شب اصلاح فرمود: او رفت تا براى همسرش آتش بياورد اما با منصب نبوت و رسالت برگشت.
سپس امام جواد(علیه السلام) فرمود: بهترين اعمال شيعيان ما، انتظار ظهور و قيام اوست.(7)، (8)
______________________________________________________________
(1). امينى، ابراهيم، دادگستر جهان، چاپ چهارم، قم، انتشارات دار الفكر، 1352 ه". ش، ص 74 – 82. اين آمار از روى احاديث منقول در كتاب «منتخب الأَثر» تهيه شده است و اگر تتبع بيشترى صورت گيرد، طبعاً تعداد احاديث بيش از اين خواهد بود.
(2). محمد بن جرير بن رستم طبرى، دلائل الامامه، الطبعه الثالثه، قم، منشورات الرضى، ص 240.
(3). ر.ك به: مهدى فقيه ايمانى، مهدى منتظر در نهج البلاغه، اصفهان، كتابخانه عمومى امام امير المؤمنين على - عليه السلام -.
(4). لتعطفنّ الدنيا علينا عطف الضروس على ولدها (ابن ابى الحديد، شرح نهج البلاغه، قاهره، دار احياء الكتب العربيه، 1960 م، ج 19، ص 29، حكمت 205).
(5). « وَ نُرِ‌يدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْ‌ضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوَارِ‌ثِينَ» (سوره قصص، آیه 6).
(6). صدوق، كمال الدين، مؤسسه النشر الاسلامى (التابعه) لجماعه المدرسين بقم المشرفه، 1405 ه. ق، ج 1، ص 318.
(7). صدوق، كمال الدين، مؤسسه النشر الاسلامى (التابعه) لجماعه المدرسين بقم المشرفه، 1405 ه. ق، ج 1، ص 377؛ مجلسى، بحار الأنوار، تهران، المكتبه الاسلاميه، 1393 ه. ق، ج 51، ص 156.
(8). گردآوري از کتاب: سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، موسسه امام صادق(علیه السلام)، قم، 1390ه.ش، ص 692.