رهروان ولایت ـ توبهی خلافکارانی که درآستانهی مرگ توبه و اظهار پشیمانی میکنند، پذیرفته نیست. وقتی فرعون در غرقاب آب قرار گرفت، به فکر توبه افتاد و در آخرین لحظه فایده ندارد وقتی انسان مرگ را نزدیک میبیند.
سوالی که برای بعضی از ما ممکن است پیش بیاید، این هست که: آیا در آخرین لحظه توبه پذیرفته خواهد شد؟
جواب این سوال را در یکی از آیات مبارکه قرآن بدست میآوریم:
درآیه «وَ جاوَزْنا بِبَني إِسْرائيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَکَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ الَّذي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمينَ*آلْآنَ وَ قَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَ کُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدينَ»[یونس/90 و91]
و بنی اسرائیل را از دریا (رود نیل) گذراندیم، پس فرعون و لشکریانش آنها را از سر ظلم و عدوان دنبال نمودند، تا آن گاه که او را حالت غرق شدن در رسید، گفت: ایمان آوردم که خدایی جز همان که بنی اسرائیل به او ایمان آورده اند نیست و من از تسلیم شدگانم. (به او گفته شد) الآن (که وقت توبه گذشته)؟! در حالی که پیش از این نافرمانی کردی و از تبهکاران بودی.
قبل از وارد شدن به پاسخ اصلی، درمورد کلمه (بحر) نکتهای را یادآور شویم و اینکه منظور از بحر، همان رودخانه دریاگونه نیل است. عبور از آن به فرمان الهی بود که به حضرت موسی علیهالسلام فرمان داد عصایش را به رود نیل بزند، آب شکافته وکف آن خشک شد و حضرت موسی علیهالسلام و همراهانش از آن عبور کردند.
توبه کردن وایمان آوردن هنگام مرگ، بی اثر است. همانطور که خدای متعال درسوره نساء میفرماید:
«ولَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئاتِ حَتَّى إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ وَ لاَ الَّذينَ يَمُوتُونَ وَ هُمْ کُفَّارٌ أُولئِکَ أَعْتَدْنا لَهُمْ عَذاباً أَليماً»[نساء/18]
و برای کسانی که همواره گناهان را مرتکب میشوند تا چون مرگ یکی از آنان فرا رسد (یقین به مرگ پیدا کند یا حواس ظاهرشان آثار عالم برزخ را درک نماید) گوید: من الآن توبه کردم و نیز برای آنان که در حال کفر میمیرند ( پذیرش) توبه نیست آنهایند که برایشان عذابی دردناک آماده کردهایم.
توبهی خلافکارانی که درآستانهی مرگ توبه و اظهار پشیمانی میکنند، پذیرفته نیست. وقتی فرعون در غرقاب آب قرار گرفت، به فکر توبه افتاد و در آخرین لحظه فایده ندارد وقتی انسان مرگ را نزدیک میبیند.
متاسفانه بعضی هم اینگونه هستند و میگویند: جوانیم، بگذارید جوانی کنیم، هرکار خواستیم انجام دهیم، بعد که پیر شدیم، تویه میکنیم و نماز میخوانیم و روزه میگیریم.
از کجا معلوم که به پیری برسند و از کجا معلوم که موفق به توبه شوند؟ ضمن اینکه کسی که عمری دنبال خدا نبوده و عادت به معصیت پیدا کرده است، بسیار سخت است که در پیری برگشته و توبه کند.
در همین مورد سوالی را علامه طباطبایی جواب می دهند:
توبه چه کسانی پذیرفته نیست؟
پاسخ:
توبه همه توبهکاران قبول است، مگر دو نفر: یکی توبه گنهکاری که در توبه کردن امروز و فردا میکند، تا لحظه مرگش فرا رسد و دوم توبه کافر بعد از مردنش.[1]
روایتی از امام رضا علیهالسلام نقل شده است که فرمودند: سرتا پای فرعون غرق در زره و سلاح بود و طبق قاعده میبایست پس از غرق شدن به قعر دریا برود، ولی امواج، آن بدن سنگین را (برای عبرت آیندهگان) به ساحل بلندی افکند. که این خود یک معجزه بود.[2]
-----------------------------
پی نوشت:
[1]. ترجمة المیزان :ج4/ص383
[2]. تفسیرصافی:ج2/ص175
سوالی که برای بعضی از ما ممکن است پیش بیاید، این هست که: آیا در آخرین لحظه توبه پذیرفته خواهد شد؟
جواب این سوال را در یکی از آیات مبارکه قرآن بدست میآوریم:
درآیه «وَ جاوَزْنا بِبَني إِسْرائيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَکَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ الَّذي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمينَ*آلْآنَ وَ قَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَ کُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدينَ»[یونس/90 و91]
و بنی اسرائیل را از دریا (رود نیل) گذراندیم، پس فرعون و لشکریانش آنها را از سر ظلم و عدوان دنبال نمودند، تا آن گاه که او را حالت غرق شدن در رسید، گفت: ایمان آوردم که خدایی جز همان که بنی اسرائیل به او ایمان آورده اند نیست و من از تسلیم شدگانم. (به او گفته شد) الآن (که وقت توبه گذشته)؟! در حالی که پیش از این نافرمانی کردی و از تبهکاران بودی.
قبل از وارد شدن به پاسخ اصلی، درمورد کلمه (بحر) نکتهای را یادآور شویم و اینکه منظور از بحر، همان رودخانه دریاگونه نیل است. عبور از آن به فرمان الهی بود که به حضرت موسی علیهالسلام فرمان داد عصایش را به رود نیل بزند، آب شکافته وکف آن خشک شد و حضرت موسی علیهالسلام و همراهانش از آن عبور کردند.
توبه کردن وایمان آوردن هنگام مرگ، بی اثر است. همانطور که خدای متعال درسوره نساء میفرماید:
«ولَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئاتِ حَتَّى إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ وَ لاَ الَّذينَ يَمُوتُونَ وَ هُمْ کُفَّارٌ أُولئِکَ أَعْتَدْنا لَهُمْ عَذاباً أَليماً»[نساء/18]
و برای کسانی که همواره گناهان را مرتکب میشوند تا چون مرگ یکی از آنان فرا رسد (یقین به مرگ پیدا کند یا حواس ظاهرشان آثار عالم برزخ را درک نماید) گوید: من الآن توبه کردم و نیز برای آنان که در حال کفر میمیرند ( پذیرش) توبه نیست آنهایند که برایشان عذابی دردناک آماده کردهایم.
توبهی خلافکارانی که درآستانهی مرگ توبه و اظهار پشیمانی میکنند، پذیرفته نیست. وقتی فرعون در غرقاب آب قرار گرفت، به فکر توبه افتاد و در آخرین لحظه فایده ندارد وقتی انسان مرگ را نزدیک میبیند.
متاسفانه بعضی هم اینگونه هستند و میگویند: جوانیم، بگذارید جوانی کنیم، هرکار خواستیم انجام دهیم، بعد که پیر شدیم، تویه میکنیم و نماز میخوانیم و روزه میگیریم.
از کجا معلوم که به پیری برسند و از کجا معلوم که موفق به توبه شوند؟ ضمن اینکه کسی که عمری دنبال خدا نبوده و عادت به معصیت پیدا کرده است، بسیار سخت است که در پیری برگشته و توبه کند.
در همین مورد سوالی را علامه طباطبایی جواب می دهند:
توبه چه کسانی پذیرفته نیست؟
پاسخ:
توبه همه توبهکاران قبول است، مگر دو نفر: یکی توبه گنهکاری که در توبه کردن امروز و فردا میکند، تا لحظه مرگش فرا رسد و دوم توبه کافر بعد از مردنش.[1]
روایتی از امام رضا علیهالسلام نقل شده است که فرمودند: سرتا پای فرعون غرق در زره و سلاح بود و طبق قاعده میبایست پس از غرق شدن به قعر دریا برود، ولی امواج، آن بدن سنگین را (برای عبرت آیندهگان) به ساحل بلندی افکند. که این خود یک معجزه بود.[2]
-----------------------------
پی نوشت:
[1]. ترجمة المیزان :ج4/ص383
[2]. تفسیرصافی:ج2/ص175