«لحظه را باید شناخت، نیاز را باید دانست. کسانی در کوفه دلهاشان پر از ایمان به امام حسین(ع) بود، به اهل‌بیت(ع) محبت هم داشتند، اما چند ماه دیرتر وارد میدان شدند».
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای گزیده‌ای از بیانات رهبر معظم انقلاب را درباره مصادیق لحظه‌نشناسی‌ها و لحظه‌شناسی‌ها در طول تاریخ ارائه کرده است.
لحظه‌نشناسی‌ها:
۱. کار را در لحظه‌ی خود انجام ندادند
«لحظه را باید شناخت، نیاز را باید دانست. کسانی در کوفه دلهاشان پر از ایمان به امام حسین(ع) بود، به اهل‌بیت(ع) محبت هم داشتند، اما چند ماه دیرتر وارد میدان شدند»۱. «لحظه را نشناختند؛ عاشورا را نشناختند؛ در زمان، آن کار را انجام ندادند»۲. «عدّه‌ی توّابین، چند برابر عدّه شهدای کربلاست. شهدای کربلا همه در یک روز کشته شدند؛ توّابین نیز همه در یک روز کشته شدند. اما اثری که توّابین در تاریخ گذاشتند، یک هزارم اثری که شهدای کربلا گذاشتند، نیست! به‌خاطر این‌که در وقت خود نیامدند. کار را در لحظه خود انجام ندادند. دیر تصمیم گرفتند و دیر تشخیص دادند».۳
۲. شیخ به بالای دار رفت
«در صدر مشروطه علمای بزرگی بودند -که من اسم نمی‌آورم، معروفند- که اینها ندیدند توطئه‌ای را که آن روز غرب‌زدگان طراحی می‌کردند؛ توجه نکردند که حرف‌هائی که اینها دارند در مجلس شورای ملىِ آن زمان می‌زنند، یا در مطبوعاتشان می‌نویسند، مبارزه با اسلام است؛ مماشات کردند. نتیجه این شد که کسی که می‌دانست و می‌فهمید - مثل مرحوم شیخ فضل‌اللَّه نوری - جلوی چشم آنها به دار زده شد و اینها حساسیتی پیدا نکردند؛ این اشتباهی است که آنجا انجام گرفت؛ این اشتباه را ما نباید انجام بدهیم».۴
۳. پنجاه سال جلوتر بودیم!
«اگر آن روزی که بعضی از علما در مقابل خودکامگی‌های رضاخان ایستادند، همه با آنها همراهی می‌کردند، اگر آحاد ملت آگاهانه می‌فهمیدند که چه اتفاقی دارد در این کشور میفتد و می‌ایستادند، شاید ملت ما پنجاه سال جلوتر بود و خسارت‌های پنجاه سال دوران انحطاط رژیم طاغوتی و وابسته پهلوی را تحمل نمی‌کرد. غفلت موجب می‌شود که انسان این خسارت‌ها را تحمل کند. غفلت نبایستی به خرج داد».۵
۴. اگر حساسیتِ موقع درک می‌شد...
«اگر آن روزی که آمریکائی‌ها در این کشور کودتا راه انداختند - آمریکا و انگلیس تواماً، در سال ۳۲ - حساسیتِ موقع درک می‌شد، اقدام مناسب انجام می‌گرفت، یقیناً سالها خسارت‌هائی که عاید شد برای کشور، پیش نمی‌آمد. هوشیارانه حوادث را باید رصد کرد».۶
۵. اگر عمل می‌کردند...
«چند سال قبل از این - نمی‌دانم حالا ده سال است یا بیشتر است - من توصیه‌های مؤکدی را راجع به مقابله با فساد اقتصادی به مسئولین کشور کردم؛ استقبال هم کردند؛ اما خب، اگر عمل می‌کردند، دیگر این فساد بانکی اخیر - که حالا همه روزنامه‌ها و همه دستگاه‌ها و همه ذهن‌ها را پر کرده - پیش نمی‌آمد. وقتی عمل نمی‌کنیم، دچار این حوادث می‌شویم. اگر با فساد مبارزه بشود، دیگر این چند هزار میلیارد - یا هرچه - سوءاستفاده‌ای که افرادی بیایند بکنند، پیش نمی‌آید. وقتی عمل نمی‌کنیم، خب، پیش می‌آید؛ ذهن مردم را مشغول می‌کند، دل مردم را مشغول می‌کند، دل آدم‌ها را می‌شکند».۷