درمان
کاربردهای رادیوایزوتوپ ها نسبتا کمتر، اما مهمتر است. تومورهای سرطانی بوسیله تابش صدمه می بینند، که شاید خارجی باشد- از باریکه گاما از چشمه کبالت60 استفاده می شود، یا داخلی است- از چشمه تابش یتا یا گامای کوچک استفاده می کنند.
ید 131 معمولا برای درمان سرطان تیروئید، شاید موفق ترین نوع درمان سرطان، و هم چنین برای مختل کردن تیروئید خوش خیم استفاده می شده است. کاشت مفتول ایریدیوم 192 بخصوص در سر و سینه برای دادن دز دقیق پرتو بتا برای نواحی محدود استفاده می شده است، سپس آن را برمی داشتند. درمانی جدید از ساماریوم 153 مخلوط شده با فسفات آلی استفاده می کند برای فرونشاندن درد ثانویه سرطان ها در استخوان جاسازی شده است.
استرلیزه کردن
امروزه خیلی از محصولات پزشکی بوسیله پرتوهای گاما از یک چشمه کبالت 60 استرلیزه شده اند، تکنیکی که عموما ارزانتر و موثرتر از استرلیزه کردن با گرمای بخار است. سرنگ ها یکی از مثال های استرلیزه کردن با پرتو گاما است. چون این یک فرایند تابشی "سرد" است می تواند برای استرلیزه کردن طیفی از وسایل حساس به گرما از قبیل پودر ها، پماد ها و حلال ها و تمهیدات زیستی از قبیل استخوان، عصب، پوست و ...، در پیوند بافت ها استفاده شود.
فایده استرلیزه کردن توسط تابش برای انسان فوق العاده است. هم امن تر و هم ازان تر است چون بعد از بسته بندی محصول نیز می تواند انجام بگیرد. عمر مفید استریل یک محصول عملا نامحدود است به شرطی که بسته بندی باز نشود. بجز سرنگ، محصولات پزشکی شامل پنبه، پانسمان سوختگی، دستکش جراحی، دریچه های قبل، نوار زخم، ورق های پلاستیکی و لاستیک و وسایل جراحی توسط تابش استرلیزه می شوند.
صنعت
ردیاب های صنعتی
رادیوایزوتوپ ها هم چنین نقش مهمی در آشکارسازی و تحلیل آلوده کننده ها دارند، چون حتی مقادیر خیلی کمی از رادیوایزوتوپ ها به آسانی می توانند آشکارسازی شوند، و واپاشی ایزوتوپ های کم عمر به این معنی است که باقی مانده ای در محیط باقی نمی گذارند.
تکنیک های هسته ای برای طیفی از مسایل آلودگی شامل تشکیل دود مه، آلودگی اتمسفر بوسیله دی اکید سولفور، پراکندگی فاضلاب از ریزشگاه به اقیانوس و نشت نفت به کار رفته است.
ردیاب های صنعتی
توانایی اندازه گیری رادیواکتیویته در مقادیر کم رادیوایزوتوپ ها، طیف وسیعی از کاربردها را در صنعت به عنوان "ردیاب ها" داده است. بوسیله اضافه کردن مقدار کمی از مواد رادیواکتیو به مواد مورد استفاده در فرایندهای مختلف، امکان مطالعه میران ترکیب و جریان طیف وسیعی از مواد شامل مایعات، پودر ها، و گازها و مکان یابی نشت ها وجود دارد.
ردیاب های اضافه شده به روغن های روان کننده می توانند در اندازه گیری میزان سائیدگی موتورها و امکانات و تجهیزات کمک کنند. تکنیک های ردیابی در عملکرد نیروگاه ها برای بررسی کارائی تجهیزات و بهبود راندمان استفاده شده است، ذخیره انرژی و استفاده بهتر از مواد خام را نتیجه می دهد.
وسایل
دستگاه های دقیق شامل چشمه های رادیواکتیو در گستره ی وسیعی در صنعت استفاده می شود جایی که سطح گاز ها، مایعات و جامدات باید بررسی شوند. این دستگاه ها جایی که گرما، فشار یا مواد خورنده، از قبیل شیشه مذاب یا فلز مذاب، که استفاده دستگاه های ارتباط مستقیم سخت یا غیرممکن است، مفیدترین هستند.
دستگاه ضخامت سنج رادیوایزوتوپی در ساخت ورق های پیوسته موادی شامل کاغذ، فیلم های پلاستیکی، فلز، شیشه و ... استفاده شده است، وقتی می خواهیم از ارتباط بین دستگاه و ماده اجتناب کنیم.
دستگاه های چگالی سنج جایی که کنترل اتوماتیک یک مایع، پودر یا جامد مهم باشد، برای مثال در ساخت پاک کننده استفاده شده است.
وسایل رادیوایزوتوپی 3 مزیت بزرگ دارند:
· اندازه گیری ها می توانند بدون ارتباط فیزیکی با ماده یا محصول اندازه گیری شود.
· نگهداری بسیار کمی از چشمه ایزوتوپ لازم است.
· نسبت هزینه/سود خوب است، بسیاری از وسایل در چند ماه مقداری را که باعث صرفه جویی می شوند، برای خود باید بپردازند.
پرتو نگاری(رادیوگرافی)
رادیوایزوتوپ هایی که پرتو های گاما تابش می کنند سبک تر از دستگاه های پرتو X هستند، و ممکن است تابشی با انرژی بالاتر را بدهد، پس برای بررسی جوشکاری سیستم های خط لوله نفت و گاز جدید استفاده شود، با یک چشمه رادیواکتیو که در داخل لوله جایگذاری می شود و فیلم بیرون جوش است.
اشکال دیگر رادیوگرافی (رادیوگرافی نوترون/ اتورادیوگرافی)، بر اصول متفاوتی مبنا دارند، برای سنجش ضخامت و چگالی مواد یا قرارگرفتن ترکیباتی که به روش های دیگر قابل دیدن نیستند، استفاده می شوند.
چشمه های قدرت رادیوایزوتوپی
بعضی رادیوایزوتوپ ها مقدار زیادی انرژی به عنوان واپاشی تابش می کنند. چنین انرژی می تواند برای دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب و منبع قدرت ماهواره ها و فانوس های دریایی استفاده شود. گرمای واپاشی پلوتونیوم 238 منبع توان خیلی از وسایل فضایی امریکا بوده است. به فضاپیمای کاسنی امکان بررسی زحل را داد، و قدرت آزمایشگاه علمی مریخ را تامین کرد.
تعیین سن
تحلیل رادیوایزوتوپ اهمیت حیاتی دارند در تعیین سن سنگ ها و دیگر موادی که مورد علاقه زمین شناس ها، انسان شناس ها و باستان شناس ها هستند.
از وقتی که صبح بلند می شویم، تا وقتی می خواهیم بخوابیم، ما از خیلی از کاربردهای ابتکاری رادیوایزتوپ ها و تابش ها بی اطلاع سود می بریم. آب که با آن می شوریم(سرچشمه، اطمینان از عرضه)، لباسی که می پوشیم(دستگاه سنجش کنترل ساخت)، صبحانه ای که می خوریم(دانه های بهبود یافته، تحلیل آب)، حمل و نقل تا محل کار(سنجش ضخامت برای بررسی فولاد و پوشش در وسایل نقلیه و ارزیابی سایش و خوردگی در موتورها)، پل هایی که از آنها می گذریم(نوترون رادیوگرافی)، کاغذی که استفاده می کنیم(اندازه گیری، ترکیب در فرایند تولید)، داروهایی که می خوریم(تحلیل) نیازی به ذکر آزمایش های پزشکی نیست(سنجش ایمنی رادیو، شاید رادیو داروسازی)، یا محیطی که تکنیک های رادیوایزوتوپی کمک می کنند تا تمیز باشند، همه مثال هایی هستند که گاهی اوقات ما می گیریم.
ترجمه و گردآوری: مجید میرزایی
http://reactorphysics.blogfa.com
کاربردهای رادیوایزوتوپ ها نسبتا کمتر، اما مهمتر است. تومورهای سرطانی بوسیله تابش صدمه می بینند، که شاید خارجی باشد- از باریکه گاما از چشمه کبالت60 استفاده می شود، یا داخلی است- از چشمه تابش یتا یا گامای کوچک استفاده می کنند.
ید 131 معمولا برای درمان سرطان تیروئید، شاید موفق ترین نوع درمان سرطان، و هم چنین برای مختل کردن تیروئید خوش خیم استفاده می شده است. کاشت مفتول ایریدیوم 192 بخصوص در سر و سینه برای دادن دز دقیق پرتو بتا برای نواحی محدود استفاده می شده است، سپس آن را برمی داشتند. درمانی جدید از ساماریوم 153 مخلوط شده با فسفات آلی استفاده می کند برای فرونشاندن درد ثانویه سرطان ها در استخوان جاسازی شده است.
استرلیزه کردن
امروزه خیلی از محصولات پزشکی بوسیله پرتوهای گاما از یک چشمه کبالت 60 استرلیزه شده اند، تکنیکی که عموما ارزانتر و موثرتر از استرلیزه کردن با گرمای بخار است. سرنگ ها یکی از مثال های استرلیزه کردن با پرتو گاما است. چون این یک فرایند تابشی "سرد" است می تواند برای استرلیزه کردن طیفی از وسایل حساس به گرما از قبیل پودر ها، پماد ها و حلال ها و تمهیدات زیستی از قبیل استخوان، عصب، پوست و ...، در پیوند بافت ها استفاده شود.
فایده استرلیزه کردن توسط تابش برای انسان فوق العاده است. هم امن تر و هم ازان تر است چون بعد از بسته بندی محصول نیز می تواند انجام بگیرد. عمر مفید استریل یک محصول عملا نامحدود است به شرطی که بسته بندی باز نشود. بجز سرنگ، محصولات پزشکی شامل پنبه، پانسمان سوختگی، دستکش جراحی، دریچه های قبل، نوار زخم، ورق های پلاستیکی و لاستیک و وسایل جراحی توسط تابش استرلیزه می شوند.
صنعت
ردیاب های صنعتی
رادیوایزوتوپ ها هم چنین نقش مهمی در آشکارسازی و تحلیل آلوده کننده ها دارند، چون حتی مقادیر خیلی کمی از رادیوایزوتوپ ها به آسانی می توانند آشکارسازی شوند، و واپاشی ایزوتوپ های کم عمر به این معنی است که باقی مانده ای در محیط باقی نمی گذارند.
تکنیک های هسته ای برای طیفی از مسایل آلودگی شامل تشکیل دود مه، آلودگی اتمسفر بوسیله دی اکید سولفور، پراکندگی فاضلاب از ریزشگاه به اقیانوس و نشت نفت به کار رفته است.
ردیاب های صنعتی
توانایی اندازه گیری رادیواکتیویته در مقادیر کم رادیوایزوتوپ ها، طیف وسیعی از کاربردها را در صنعت به عنوان "ردیاب ها" داده است. بوسیله اضافه کردن مقدار کمی از مواد رادیواکتیو به مواد مورد استفاده در فرایندهای مختلف، امکان مطالعه میران ترکیب و جریان طیف وسیعی از مواد شامل مایعات، پودر ها، و گازها و مکان یابی نشت ها وجود دارد.
ردیاب های اضافه شده به روغن های روان کننده می توانند در اندازه گیری میزان سائیدگی موتورها و امکانات و تجهیزات کمک کنند. تکنیک های ردیابی در عملکرد نیروگاه ها برای بررسی کارائی تجهیزات و بهبود راندمان استفاده شده است، ذخیره انرژی و استفاده بهتر از مواد خام را نتیجه می دهد.
وسایل
دستگاه های دقیق شامل چشمه های رادیواکتیو در گستره ی وسیعی در صنعت استفاده می شود جایی که سطح گاز ها، مایعات و جامدات باید بررسی شوند. این دستگاه ها جایی که گرما، فشار یا مواد خورنده، از قبیل شیشه مذاب یا فلز مذاب، که استفاده دستگاه های ارتباط مستقیم سخت یا غیرممکن است، مفیدترین هستند.
دستگاه ضخامت سنج رادیوایزوتوپی در ساخت ورق های پیوسته موادی شامل کاغذ، فیلم های پلاستیکی، فلز، شیشه و ... استفاده شده است، وقتی می خواهیم از ارتباط بین دستگاه و ماده اجتناب کنیم.
دستگاه های چگالی سنج جایی که کنترل اتوماتیک یک مایع، پودر یا جامد مهم باشد، برای مثال در ساخت پاک کننده استفاده شده است.
وسایل رادیوایزوتوپی 3 مزیت بزرگ دارند:
· اندازه گیری ها می توانند بدون ارتباط فیزیکی با ماده یا محصول اندازه گیری شود.
· نگهداری بسیار کمی از چشمه ایزوتوپ لازم است.
· نسبت هزینه/سود خوب است، بسیاری از وسایل در چند ماه مقداری را که باعث صرفه جویی می شوند، برای خود باید بپردازند.
پرتو نگاری(رادیوگرافی)
رادیوایزوتوپ هایی که پرتو های گاما تابش می کنند سبک تر از دستگاه های پرتو X هستند، و ممکن است تابشی با انرژی بالاتر را بدهد، پس برای بررسی جوشکاری سیستم های خط لوله نفت و گاز جدید استفاده شود، با یک چشمه رادیواکتیو که در داخل لوله جایگذاری می شود و فیلم بیرون جوش است.
اشکال دیگر رادیوگرافی (رادیوگرافی نوترون/ اتورادیوگرافی)، بر اصول متفاوتی مبنا دارند، برای سنجش ضخامت و چگالی مواد یا قرارگرفتن ترکیباتی که به روش های دیگر قابل دیدن نیستند، استفاده می شوند.
چشمه های قدرت رادیوایزوتوپی
بعضی رادیوایزوتوپ ها مقدار زیادی انرژی به عنوان واپاشی تابش می کنند. چنین انرژی می تواند برای دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب و منبع قدرت ماهواره ها و فانوس های دریایی استفاده شود. گرمای واپاشی پلوتونیوم 238 منبع توان خیلی از وسایل فضایی امریکا بوده است. به فضاپیمای کاسنی امکان بررسی زحل را داد، و قدرت آزمایشگاه علمی مریخ را تامین کرد.
تعیین سن
تحلیل رادیوایزوتوپ اهمیت حیاتی دارند در تعیین سن سنگ ها و دیگر موادی که مورد علاقه زمین شناس ها، انسان شناس ها و باستان شناس ها هستند.
از وقتی که صبح بلند می شویم، تا وقتی می خواهیم بخوابیم، ما از خیلی از کاربردهای ابتکاری رادیوایزتوپ ها و تابش ها بی اطلاع سود می بریم. آب که با آن می شوریم(سرچشمه، اطمینان از عرضه)، لباسی که می پوشیم(دستگاه سنجش کنترل ساخت)، صبحانه ای که می خوریم(دانه های بهبود یافته، تحلیل آب)، حمل و نقل تا محل کار(سنجش ضخامت برای بررسی فولاد و پوشش در وسایل نقلیه و ارزیابی سایش و خوردگی در موتورها)، پل هایی که از آنها می گذریم(نوترون رادیوگرافی)، کاغذی که استفاده می کنیم(اندازه گیری، ترکیب در فرایند تولید)، داروهایی که می خوریم(تحلیل) نیازی به ذکر آزمایش های پزشکی نیست(سنجش ایمنی رادیو، شاید رادیو داروسازی)، یا محیطی که تکنیک های رادیوایزوتوپی کمک می کنند تا تمیز باشند، همه مثال هایی هستند که گاهی اوقات ما می گیریم.
ترجمه و گردآوری: مجید میرزایی
http://reactorphysics.blogfa.com