گناهی که پرده عصمت را می درند!

[نورا]

[FONT=&amp]امام صادق علیه السلام فرمود:[FONT=&amp]. [FONT=&amp]غیبت[/FONT][/FONT][/FONT]
[FONT=&amp]
کسی را نکن و پشت سر کسی حرف نزن که پشت سرت حرف زده میشود [و عیبت بیان میشود][/FONT]
[FONT=&amp] چاه مکن بهر کسی که خود در آن خواهی افتاد، همانگونه که جزا میدهی [و برخورد میکنی] جزا داده خواهی شد.[/FONT]
​

​

[FONT=&amp] حضرت زین العابدین علیه السلام در ضمن حدیث مفصلی که به آثار مختلف گناهان می پردازد یکی از اثرات گناه را پاره شدن پردها بر می شمارد و میفرماید:
«وَ الذُّنُوبُ الَّتِی تَهْتِک الْعِصَم؛1 گناهانی که پرده ها را میدرد، [عبارت است از[/FONT][FONT=&amp]]»[/FONT][FONT=&amp] :[/FONT]
​

 

[نورا]

پاسخ : گناهی که پرده عصمت را می درند!

1. شرابخواری

«شُرْبُ الْخَمْرِ؛ نوشیدن شراب [یکی از گناهانی است که پردهها را میدرد.]»
قرآن کریم درباره زیان شرابخواری میفرماید: «یسْئَلُونَک عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیسِرِ قُلْ فیهِما إِثْمٌ کبیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکبَرُ مِنْ نَفْعِهِما»؛2 «درباره شراب و قمار از تو سۆال میکنند، بگو: در آنها گناه بزرگی است و منافعی [از نظر مادی] برای مردم در بردارند، [ولی] گناه آنها از نفع آنها بیش تر است.»



این آیه نشان میدهد که شراب و شرابخواری هم منافعی دارد و هم زیانهای زیادی دارد که علوم و تجربه بشری نیز امروزه به بعضی از آنها دست یافتهاند که به نمونههایی اشاره میشود:
1- کوتاهی عمر و زیان جسمی
یکی از اثرهای زیانبار شرابخواری، کوتاهی عمر است. آمارها نشان میدهد که حدّ متوسط عمر معتادان به الکل در حدود 35 الی 50 سال است و تجربیات کمپانیهای بیمه عمر نیز نشان میدهد که عمر معتادان به الکل نسبت به دیگران 25 الی 30 درصد کمتر است.
3

2- تأثیر در نسل و اولاد
اگر هنگام تولید مثل و انعقاد نطفه، نطفه مرد مسموم باشد، تمام سلولهای بدن او مسموم بوده و از این نطفه مسموم و علیل، جنین ناقص و علیل به وجود میآید که این مسمومیت بیشتر از ناحیه شرابخواری و اعتیاد به وجود میآید؛ پس در هنگام مسمومیت، خصوصاً مستی، باید از تولید مثل و جماع با زن خودداری کرد.4
به این آمار نیز توجه شود:
کودکانی که هنگام تولد توانایی زندگی را ندارند: از پدران الکلی 6 درصد، و از مادران الکلی 75% می باشند و کودکانی که فاقد نیروی کافی عقلانی و روحی بودهاند، از مادران الکلی 75% و از پدران الکلی 75% بوده است. 5

3- در اخلاق
در شخص الکلی عاطفه خانوادگی و محبت نسبت به فرزندان و همسر ضعیف میشود، به گونهای که مکرر دیده شده که پدرانی فرزندان و یا همسر خود را با دست خود کشتهاند.6 شرابخواری مفاسد اخلاقی دیگری را نیز همچون روابط خلاف عفت، چاقوکشی و اربدهکشی در پی دارد.


4- زیانهای اجتماعی
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد: هر سال بیش از 55 هزار نوجوان و جوان شهروند کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بر اثر مصرف نوشیدنیهای الکلی یا حوادث و پیامدهای آن جان خود را از دست میدهند.
7

5- زیانهای اقتصادی شراب
به قول یکی از دانشمندان اگر دولتها ضمانت کنند درب نیمی از میخانهها را ببندند، میتوان ضمانت کرد که از نیمی از بیمارستانها و تیمارستانها بینیاز میشویم.8
به جهت همین زیانها است که شراب در فرهنگ دینی به عنوان «امّ الخبائث» خوانده شده است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله میفرماید: «الْخَمْرُ أُمُّ الْخَبَائِثِ»9 و در جای دیگر میفرمایند: «اَلْخَمْرُ اُمُّ الْفَوَاحِشِ وَاَکبَرُ الْکبَائِرِ مَنْ شَرِبَهَا وَقَعَ عَلَی اُمِّهِ وَخَالَتِهِ وَعَمَّتِهِ؛10 شراب [و شراب خواری]، در زشتیها و بزرگترین [گناه] کبیره است. کسی که آن را بنوشد [مانند کسی است که] با مادر و خاله و عمهاش همبستر شده است.»

 

[نورا]

پاسخ : گناهی که پرده عصمت را می درند!

[h=2]

2. قماربازی

«واللعب بالقمار؛ بازی نمودن [با آلات] قمار [از دیگر گناهانی است که پردهها را میدرد.]»

[/h] قمار در واقع قربانی کردن مال و شرف است، برای به دست آوردن مال غیر، از طریق خدعه و تزویر و احیاناً به عنوان تفریح و سرانجام نرسیدن به هیچ کدام. لذا عواقب شوم و خانمانبراندازی را در پی دارد که به برخی از آنها اشاره میشود.


در فرهنگ دین اسلام قمار، اختصاص به برد و باختهای رایج ندارد؛ بلکه هر آنچه انسان را از خدا غافل کند قمار است. امام علی علیه السلام فرمود: «کلُّ مَا أَلْهَى عَنْ ذِکرِ اللَّهِ فَهُوَ مِنَ الْمَیسِرِ؛11 هر چیزی که انسان را از یاد خدا غافل کند، آن [در حکم] قمار است.»

 

[نورا]

پاسخ : گناهی که پرده عصمت را می درند!

[h=2]3. مزاح های بیهوده[/h] «وَ تَعَاطِی مَا یضْحِک النَّاسَ مِنَ اللَّغْوِ وَ الْمِزَاح؛12 خنداندن مردم با سخنان لغو و بیهوده و مزاح [باطل و ناروا] یکی دیگر از گناهانی است که پردهها را میدرد.»
البته به این نکته باید توجه داشت که یکی از تفریحاتی که مجاز شمرده شده، شوخی و مزاحهایی است که از نزاکت خارج نباشد و مرز شخصیت انسان را نیز نشکند و همینطور حدود شرعی در آن مراعات شود.


در روایت آمده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله «کانَ یمْزَحُ وَ لَا یقُولُ إِلَّا حَقّا؛13 همیشه مزاح میکرد و غیر از حق نمیگفت.»

خود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز فرمود: «اِنِّی لَاَمْزَحُ وَلاَ اَقُولُ اِلاَّ حَقّاً؛17 من مزاح میکنم و جز واقع و حق نمیگویم.»


و در جای دیگر فرمود: «الْمُۆْمِنُ دَعِبٌ لَعِبٌ وَ الْمُنَافِقُ قَطِبٌ وَ غَضِبٌ؛18مۆمن مزاحکننده و بازیکن است و منافق ترشرو و خشمگین است.»
و همچنین رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «اِنَّ اللهَ لاَ یواخِذُ الْمَزَّاحَ الصَّادِقَ فِی مَزَاحِهِ؛19 به راستی خداوند کسی را که زیاد مزاح میکند و در مزاحش راست میگوید [و خلاف واقع نمیگوید] مۆاخذه نمیکند.»


اگر شوخیها سخن راست و واقعی باشد و هدف از آن شاد کردن دل مۆمنان باشد و از حدّ نزاکت خارج نشود، ممدوح و پسندیده و از اخلاق حسنه شمرده میشود؛ ولی اگر خلاف واقع و کذب باشد و هدف از آن ضایع کردن دیگران و یا شکستن شخصیت آنان باشد، ناروا و مذموم است. شاید منظور حضرت سجاد علیه السلام اینگروه دوّم از شوخیها است که پردهها را میدرد و انسان را بیآبرو میکند؛ چنانکه در روایات دیگر نیز اشاره شده است:


پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «لَا تَمْزَحْ فَیذْهَبَ بَهَاۆُک وَ لَا تَکذِبْ فَیذْهَبَ نُورُک ؛20 شوخی نکن که ابهتت و ارزشت از بین میرود و دروغ نگو که نورت از بین خواهد رفت.»

​

و حضرت کاظم علیه السلام به بعضی فرزندانش وصیت کرد: «إِیاک وَ الْمِزَاحَ فَإِنَّهُ یذْهَبُ بِنُورِ إِیمَانِک وَ یسْتَخِفُّ بِمُرُوءَتِک؛21 بر تو باد که از شوخی [ناروا] دوری کنی که نور ایمانت را میبرد و شخصیتت را کوچک میکند.»

 

[نورا]

پاسخ : گناهی که پرده عصمت را می درند!

[h=2]4. گفتن عیب دیگران[/h] از دیگر گناهانی که پردهها را میدرد و انسان را بیآبرو میکند، گفتن عیب دیگران است. حضرت سجاد علیه السلام فرمود: «وَذِکرُ عَیوبِ النَّاسِ؛22 به زبان آوردن عیوب دیگران [پردهها را میدرد].»


امام صادق علیه السلام فرمود: «لَا تَغْتَبْ فَتُغتَب [فَتُغْتَابَ ] وَ لَا تَحْفِرْ لِأَخِیک حُفْرَه فَتَقَعَ فِیهَا فَإِنَّک کمَا تَدِینُ تُدَانُ؛23 غیبت [کسی را] نکن و پشت سر کسی حرف نزن که پشت سرت حرف زده میشود [و عیبت بیان میشود]. چاه مکن بهر کسی که خود در آن خواهی افتاد، همانگونه که جزا میدهی [وبرخورد میکنی] جزا داده خواهی شد.»

 

[نورا]

پاسخ : گناهی که پرده عصمت را می درند!

5. همنشینی با اهل شک و دو دلان



«وَ مُجَالِسَه اَهْلِ الرِّیب؛ همنشینی با اهل شک و تردید [و انسانهای بدعقیده و یا سستعقیده].»
همنشینی با اهل شک و تردید نیز پرده عصمت را میدرد و انسان را به رنگ اهل الریب در میآورد.


1. اظهار بیزاری

رسول اکرم صلی الله علیه و آله میفرمایند: «إِذَا رَأَیتُمْ أَهْلَ الرَّیبِ وَ الْبِدَعِ مِنْ بَعْدِی فَأَظْهِرُوا الْبَرَاءَه مِنْهُمْ وَ أَکثِرُوا مِنْ سَبِّهِمْ وَ الْقَوْلَ فِیهِمْ وَ الْوَقِیعَه وَ بَاهِتُوهُمْ کیلَا یطْمَعُوا فِی الْفَسَادِ فِی الْإِسْلَام ؛24 هرگاه اهل شک و بدعتها را بعد از من دیدید، از آنها اظهار بیزاری نموده و بسیار به آنها دشنام دهید و درباره آنها [و رد آنان] سخن بگویید و [حتی اگر میتوانید] بهتان بزنید تا در فاسد کردن اسلام طمع نکنند و مردم را از آنان بترسانید].»


2. با آنها مشارکت نداشته باشیم
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «وَ نَسْتَعْصِمُهُ ... وَ مُشَارَکه أَهْلِ الرَّیبِ؛25 از خدا طلب عصمت و محافظت میکنم [از چند چیز از جمله] همراهی با اهل شک و تردید.»


3. پرهیز از همنشینی با آنان
حضرت صادق علیه السلام فرمودند: «مَنْ جَالَسَ أَهْلَ الرَّیبِ فَهُوَ مُرِیبٌ؛26 هر کس با اهل شک همنشین شود، پس خود او نیز اهل شک خواهد شد.»

 

[نورا]

پاسخ : گناهی که پرده عصمت را می درند!

پی نوشت ها :
1) وسائل الشیعه، حرّ عاملی، ج‏11، ص‏519، ح 8.
2) بقره/ 219.
3) ر. ک: تفسیر نمونه، مکارم شیرازی و همکاران، ج 2، ص‏74.
4) اعجاز خوراکیها، غیاث الدین جزایری، ص‏215.
5) تفسیر نمونه، مکارم شیرازی و همکاران، ج‏2، ص‏75.
6) همان.
7) افق حوزه، ش 33، 31/6/82، ص‏6.
8) تفسیر نمونه، مکارم شیرازی و همکاران، ج‏2، ص‏76.
9) نهج الفصاحه، ابوالقاسم پاینده، ج‏1، ص‏297.
10) همان، ج‏1، ص‏297، شماره 1777.
11) وسائل الشیعه، حرّ عاملی، ج‏12، ص‏235.
12) وسائل‏الشیعه، ج‏16، ص‏281، 41، باب تحریم التظاهر بالمنکرات.
13) بحار الانوار، محمد باقر مجلسی، ج‏16، ص‏294.
17) بحار الانوار، ج‏16، ص‏296.
18) بحارالانوار، ج‏77، ص‏153.
19) نهج الفصاحه، ج‏2، ص‏884، ح 5478.
20) نهج الفصاحه، ج‏2، ص‏885
21) سفینه البحار، ج‏8، ص‏67.
22) وسائل الشیعه، ج‏11، ص‏519.
23) بحارالانوار، ج79، ص249.
24) اصول کافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج‏2، ص‏375، ح 4.
25) همان.
26) وسائل الشیعه، ج‏16، ص‏265، باب 38.